Morgunblaðið - 09.08.2004, Side 2

FRÉTTIR
2 MÁNUDAGUR 9. ÁGÚST 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FUNDUÐU Á ÍSLANDI
Forsætisráðherrar Norðurland-
anna komu saman til fundar í Svein-
bjarnargerði í Eyjafirði í gær. Hall-
dór Ásgrímsson, utanríkisráðherra
og starfandi forsætisráðherra, bauð
til fundarins og stjórnaði honum.
Meðal sameiginlegra mála Norður-
landa var rætt um áfengisgjald og
ákveðið að halda í haust sérstakan
aukafund um heilbrigðis- og félags-
mál.
Stíflan hækkuð
Ákveðið hefur verið að hækka
varnarstífluna við Kárahnjúkavirkj-
un upp í 498 metra hæð yfir sjó, eða
19 metrum hærra en upphafleg
hönnun gerði ráð fyrir. Lands-
virkjun býr sig undir hið versta í vik-
unni, þegar von er á mestu flóðum í
Jöklu í ein 500 ár. Kostnaður við
hækkun stíflunnar nemur nokkrum
tugum milljóna króna.
Mikil aðsókn á hátíðum
Bæjarhátíðir, útihátíðir, íþrótta-
mót og aðrar samkomur á lands-
byggðinni í sumar hafa laðað til sín
þúsundir gesta. Lætur nærri að að-
sóknin jafngildi því að annar hver Ís-
lendingur hafi sótt einhverja slíka
hátíð. Líklega hefur Íslandsmet ver-
ið slegið um helgina þegar um 28
þúsund manns voru á Fiskideginum
mikla á Dalvík.
500 milljónir í landgræðslu
Landsvirkjun mun á næstu 10–15
árum verja um hálfum milljarði
króna til uppgræðslu lands, þar af
munu um 200 milljónir fara í land-
græðslu við Hálslón Kárahnjúka-
virkjunar.
Óttast sjúkdóma
Starfsmenn Sameinuðu þjóðanna
óttast að sjúkdómar á borð við mal-
aríu og niðurgang breiðist út meðal
flóttafólks í Darfur-héraði í Súdan,
þar sem um ein milljón manna er á
vergangi vegna átaka. Arababanda-
lagið hvatti til þess að Súdanstjórn
fengi aukinn frest til að ná tökum á
ástandinu í héraðinu. Deiluaðilar eru
sagðir hafa fallist á að setjast að
samningaborðinu síðar í mánuð-
inum.
Vilja gömlu þýskuna
Þrír helstu ritmiðlarnir í Þýska-
landi hafa ákveðið að hætta að fylgja
nýjum stafsetningarreglum sem
settar voru fyrir sex árum og áttu að
auðvelda málið og gera það skiljan-
legra. Segja stjórnendur miðlanna
að reynslan sýni að nýju reglurnar
séu ónothæfar.
Y f i r l i t
Í dag
Fréttaskýring 8 Dagbók 22/24
Vesturland 11 Víkverji 22
Viðskipti 11 Af listum 23
Erlent 12 Listir 25
Daglegt líf 13 Fólk 26/29
Umræðan 14 Bíó 26/29
Bréf 14/15 Ljósvakar 30
Forystugrein 16 Staksteinar 31
Minningar 18/20 Veður 31
* * *
Morgunblaðið Kringlunni 1, 103 Reykjavík. Sími 5691100 Innlendar fréttir frett@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Erlendar fréttir Ásgeir Sverrisson, fréttastjóri,
asv@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Ólafur Stephensen, aðstoðarritstjóri, olafur@mbl.is Úr verinu Hjörtur Gíslason, fréttastjóri, hjgi@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Menning menning@mbl.is Orri Páll Ormarsson, ritstjórnarfull-
trúi, orri@mbl.is Skarphéðinn Guðmundsson, skarpi@mbl.is Umræðan|Bréf til blaðsins Magnús Finnsson, fulltrúi ritstjóra, magnus@mbl.is Hallur Þorsteinsson, hallur@ .is Minningar minning@mbl.is Hilmar P. Þormóðsson, Stefán Ólafsson Dagbók|Kirkjustarf
Ellý H. Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp|Sjónvarp Andrea Guðmundsdóttir, andrea@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl
VALGERÐUR Sverrisdóttir við-
skiptaráðherra segir að málefni
Samkeppnisstofnunar séu til um-
fjöllunar í viðskiptaráðuneytinu og
þess sé ekki langt að bíða að til-
lögur í þeim efnum komi fram.
Í nýútkominni ársskýrslu Sam-
keppnisstofnunar segir Georg
Ólafsson, forstjóri stofnunarinnar,
að sökum mannfæðar fari reglu-
bundin starfsemi stofnunarinnar úr
skorðum þegar tekist sé á við fleiri
en eitt umfangsmikið verkefni í
einu.
Samkeppnisyfirvöld komist að
óbreyttu illa yfir að sinna nauðsyn-
legum verkefnum og aðilar sem
reki mál fyrir stofnuninni þurfi oft
að bíða „óheppilega lengi“ eftir nið-
urstöðu.
Valgerður segir það ekki nýtt að
þessar skoðanir komi fram en
bendir á að auk þess að vera í at-
hugun hjá ráðuneytinu hafi eftirlit
á samkeppnismarkaði verið tekið til
sérstakrar meðferðar hjá nefnd
sem fjallar um umhverfi viðskipta-
lífsins.
„Ég hef áður látið það koma fram
að ég hef áhuga á því að styrkja
eftirlit á samkeppnismarkaði,“ segir
Valgerður.
Spurð hvort auka þurfi fjárveit-
ingar til Samkeppnisstofnunar, seg-
ir Valgerður að sér og ríkisstjórn-
inni sé það mjög vel ljóst að taka
þurfi á málum sem varða eftirlit á
samkeppnismarkaði.
Georg varpar fram þeirri hug-
mynd í skýrslunni að kannað verði
hvort ekki sé „eðlilegt og skyn-
samlegt“ að eftirlitsskyldir aðilar
greiði að hluta eða öllu leyti kostn-
að við samkeppniseftirlitið eða til-
tekna þætti þess.
Valgerður segist ekki vilja tjá sig
um hugmynd Georgs á þessu stigi
málsins en segir að ráðuneytið hafi
heyrt þessa tillögu áður og þekki til
þess að slíkt gjald sé til með ýms-
um hætti hjá þeim þjóðum sem Ís-
land beri sig saman við.
Ekki sérlega raunhæfar
hugmyndir
Ari Edwald, framkvæmdastjóri
Samtaka atvinnulífsins, segir að við
fyrstu sýn hljómi hugmyndir Sam-
keppnisstofnunar ekki sérlega
raunhæfar en tekur fram að hann
hafi ekki náð að lesa skýrslu stofn-
unarinnar.
Hann segir erfitt að afmarka
þann hóp sem háður sé eftirliti
Samkeppnisstofnunar enda taki eft-
irlitið til viðskiptalífsins í heild sinni
og segist Ari telja eðlilegra að slík
starfsemi væri fjármögnuð með al-
mennu skattfé en sérstakri skatt-
heimtu.
Hann bendir á að starfsemi Fjár-
málaeftirlitsins sé fjármögnuð af
eftirlitsskyldum aðilum en starf-
semin snúi þó að fleirum en þeim
sem borgi gjaldið.
„Allur kostnaðurinn er lagður á
tiltekin fyrirtæki, jafnvel þó að
starfsemi eftirlitsstofnunarinnar
beinist að fleirum og jafnvel að al-
mennum verkefnum. Það er alls
ekki eðlilegt að einhverjir tilteknir
aðilar eða hópur fyrirtækja greiði
fyrir almenna opinbera starfsemi,“
segir Ari.
Valgerður Sverrisdóttir boðar nýjar tillögur í samkeppnismálum
Segist hafa áhuga á því að
styrkja samkeppniseftirlit
Valgerður
Sverrisdóttir
Ari
Edwald
GRÆNLANDSMÓTINU 2004 sem
haldið var í Tasiilaq á Austur-
Grænlandi lauk á laugardaginn.
Þátttakendur voru 34 frá sex lönd-
um. Jóhann Hjartarson, stigahæsti
maður mótsins sigraði og hlaut 9
vinninga eða fullt hús stiga. Næstur
var danski stórmeistarinn Henrik
Danielsen með 8 vinninga. Tefldu
þeir félagar saman í 6. umferð og
reyndist það vera úrslitaskák móts-
ins. Kom upp hollensk vörn sem
Henrik beitir gjarnan og varð skák-
in geysispennandi og upp komu
miklar flækjur í miðtaflinu. Henrik
lék lítillega af sér sem varð til að
Jóhanni tókst að veikja kóngsstöðu
Danans og vann síðan með peði yfir
í endatafli. Eftir þessa hörðu keppni
var enginn sem ógnaði sigri Jó-
hanns, sem lagði alla andstæðinga
sína. Næstir komu í 3.–5. sæti þeir
Tómas Björnsson, Róbert Harðar-
son og Hrafn Jökulsson, allir með 6
og hálfan vinning. Í 6.–7. sæti voru
Regina Pokorna og Gunnlaugur
Karlsson með 6 vinninga. Hjörtur
Jóhannsson lenti í 8. sæti með 5 og
hálfan vinning, og er það er besti
árangur unglinganna. Í 9.–13. sæti
með 5 vinninga voru Þorsteinn
Máni Hrafnsson, Páll Gunnarsson,
Jon Rasmussen og Hans Erik Lar-
sen, báðir frá Grænlandi, auk Þjóð-
verjans Stefano Geisler.
Bestum árangri barna náðu þær
Júlía Guðmundsdóttir, Júlía Rós
Hafþórsdóttir og Sigríður Björg
Helgadóttir, allar tólf ára. Þær
hlutu allar 4 og hálfan vinning.
Sonurinn náði góðum árangri
Hjörtur, sem er 18 ára sonur Jó-
hanns Hjartarsonar, náði bestum
árangri unglinganna. Hann kvaðst
aðspurður ekki vera með áætlanir
um að leggja skák fyrir sig og feta í
fótspor föðurins. Hann hefði nokkr-
um sinnum verið að því kominn að
springa út í skákinni, en hafi þá
jafnan slakað á. Áhuginn gengur í
bylgjum, en er þó alltaf fyrir hendi
og þeir feðgar fara stundum saman
yfir skákir og byrjanir, en þó hafi
hann að mestu lært upp á eigin
spýtur.
Aðaláhugamál hans er hins vegar
tónlistin. Hann leikur jöfnum hönd-
um á gítar og hljómborð í hljóm-
sveitinni Svitabandinu, sem hann
stofnaði í fyrrasumar ásamt 4 fé-
lögum sínum. Leggja þeir félagar
höfuðáherslu á danstónlist og hafa
þeir komið fram um 40 sinnum frá
því bandið var stofnað. Hjörtur hóf
tónlistarnám hjá Eddu Borg þegar
hann var sex ára og leggur nú höf-
uðáherslu á að nema jazzpíanóleik.
Svo er hann einnig í Hamrahlíð-
arkórnum.
Morgunblaðið/Ómar
Þeir feðgar Jóhann Hjartarson og sonur hans Hjörtur Jóhannsson með
grænlensku alpana, sem umkringja Tasiilaq, í baksýn eftir frækilega
frammistöðu á Greenland Open 2004. Jóhann sigraði með fullt hús stiga, eða
níu vinninga. Hjörtur stóð sig einnig vel, en hann náði 5 og hálfum vinningi.
Jóhann með
fullt hús stiga
SIGURÐUR Bergsteinsson fornleifafræðingur
telur líklegt að konan sem fannst á Vestdals-
heiði fyrr í sumar hafi látist fyrir um þúsund
árum þegar skriða féll á
hana. Hann segir að um sé
að ræða mjög merkilegan
fund.
Tveir Seyðfirðingar, Unn-
ar Svanlaugsson og Ágúst
Borgþórsson, fundu tvær
nælur frá tíundu öld á Vest-
dalsheiði við Seyðisfjörð í
síðasta mánuði. Einnig fund-
ust bein ungrar konu sem
vísast hefur orðið úti á heið-
inni. Í framhaldi af þessum
fundi var farið að rannsaka betur staðinn, og
þar hafa nú fundist um 420 perlur, mjög
skrautlegar, ein þríblaðanæla og tvær hring-
nælur. Jafnframt fannst einn hnífur og nál
sem notuð var til þess að festa saman klæði.
Það að finna alla þessa hluti á og í tengslum
við eina og sömu manneskjuna þykir tíðindum
sæta.
Sigurður Bergsteinsson segir að um sé að
ræða mjög merkilegan fund, og þegar hefur
hann spurst til Noregs, og víðar út fyrir land-
steinana, en mjög óvenjulegt er að finna 1.000
ára gamlar leifar af þessari gerð, ekki í
kumli, heldur á víðavangi. Konan hefur verið
vel skarti búin og ekki eins og þær konur sem
finnast í kumlum. Sigurður segir að líklega
hafi skriða fallið á konuna þegar hún hafði
orðið úti á heiðinni, og fyrir vikið eru varð-
veisluskilyrði afskaplega góð. Munirnir hafa
geymst í frosti eða í það minnsta miklum
kulda. Einungis efri hluti konunnar var finn-
anlegur en annað hefur líklega skolast burt.
Rannsaka uppruna „Gunnhildar“
Enn er eftir að rannsaka ýmislegt, til dæm-
is hvort konan hefur fæðst á Íslandi eða ann-
ars staðar. Það er hægt að gera með því að
rannsaka strontíum í tönnum, en það efni
safnast saman til sex ára aldurs. Þannig er
hægt að segja til um með mælingum hvar
konan bjó á sínum fyrstu árum því strontíum
í umhverfi er mismunandi á milli landa og
landsvæða. Ýmsar getgátur eru uppi um
þessa ungu konu, en hún hefur verið innan
við þrítugt. Til dæmis hafa sumir viljað gera
því skóna að um væri að ræða völvu, fyrst
hnífur fannst hjá henni og þetta mikla magn
af perlum, en völvur fengu iðulega borgað í
perlum. Eitt mælir gegn því, en það er að
oddur hnífsins er ekki brotinn, en þannig
hnífa notuðu völvur. Konan hefur hlotið nafn-
ið Gunnhildur, en sagan segir að Gunnhildur
nokkur hafi gengið þar í fjöll.
Eitt er víst, eins og Sigurður Bergsteinsson
orðaði það, þó svo svæðið sé hugsanlega full-
rannsakað, þá er þessu hvergi nærri lokið.
Um 420 perlur fundust hjá konunni á Vestdalsheiði
Varð líklega undir skriðu
Hnífur sem fannst á Vestdalsheiði.
Sigurður
Bergsteinsson