Sunnudagsblaðið - 14.03.1965, Blaðsíða 13
■ ■ ■■1 ■ ■ ■■ '■
é&fmMimmB
mm
■ ■" .■ ■..
-■:
•'-•• Vi: • •.•/-!’• $ í;
|
ÍÍÍÍtÍÉ
/'Í'íÍ/Éí^
' '. ■;■■ '
i /, ■•
m I ■:;
*^'£*$v£ví,E.,
■
■ •..
lét sér ekki nægja að afgreiða
dagleg mál, sem upp komu, held-
ur endurvakti hann ýmsar kröfur,
bæði til landa og valda, sem þá
höfðu legið niðri um langt skeið.
Hann virtist meira að segja gera
sér far um að vera konunginum
sem andsnúnastur í flestu. Jafn-
vel þegar Hinrik sótti um undan-
þágu til páfa fyrir bróður sinn,
sem ætlaði að kvænast auðugri
konu, en of náskildri sér sam-
kvæmt kirkjulögunum, þá neit-
aði Tómas að mæla með því að
leyfið yrði veitt.
Átökin milli konungs og erki-
biskups urðu stöðugt harðari. En
það var konungurinn, sem bar
hærri hlut úr þeirri viðureign, a.
m. k. i fyrstu. Hinrik þekkti kanzl-
ara sinn fyrrverandi vel og vissi,
hvar hann var veikastur fyrir.
Tómas kom vel fyrir og kunni
að umgangast fólk og ávann sér
því hylli almennings. En hann
þótti óþjáll í samstarfi, og hann
Dóinkirkjan í Kantaraborg.
skorti festu og úthald. í skoðun-
um hæt.ti honum til að hneigjast
til öfga, og hann gaf oft höggstað
á sér með skoðanaskiptum, sem
stilltari menn töldu uppgerð og
ósmekkleg. Margir töldu hann
vera uppskafning, leikara, sem þó
ofléki yfirleitt hlutverk sitt. Og
þessa skoðun aðhylltust kirkj-
unnar menn ekki síður en leik-
menn. Gilbert Foliot, Lundúna-
biskup, sem var fremsti talsmað-
ur kirkjunnar í Englandi fyrir
embættistöku Tómasar, leit hann
t. d. aldrei réttu auga.
Eitthvert fyrsta málið, sem í
odda skarst um milli konungs
og erkibiskups var um rétt kirkj-
unnar til að dæma brotlega
klerka. Þetta atriði vakti mikla
athygli þá, því aö skömmu áður
hafði alræmdur morðingi verið
sýknaður fyrir kirkjurétti. — Um
þetta atriði voru skoðanir skipt-
ar innan kirkjunnar sjálfrar, og
meira að segja páíinn sjálfur drö
í efa að rétt væri að halda þyi
til streitu, að veraldlcg yfirvöld
fengju aldrei að dæma andlegrar
stéttar menn, sem gerðust brot-
legir við veraldleg lög. Á ríkis-
þingi í október 1163 bar Hinrik
konungur fx-am tillögu um skip-
an þessara mála og fór þar held-
ur hóglega í sakirnar. Hann kvaðst
alls ekki vilja véfengja rétt
kirkjunnar til að dæma presta,
cn færi fram á það eitt, að prest-
ar, sem kirkjuréttur fyndi seka
um stórglæpi, yrðu sviptir hemp-
unni og afhentir veraldlegum yf-
irvöldum til refsingar. Tómas
vildi ekki fallast á þetta; hann
svaraði því til, að það væri stói’-
kostlegt ói-éttlæti að ætla þannig
að dæma sama manninn tvisvar
fyrir sama ■ brotið. Hann flutti
langa í-æðu, þar sem hann skor-
aði á konunginn að reyna ekki að
lauma inn nýjum lögum, andstæð-
um lögum forfeðranna og guðs
boði. Þessu svaraði konuagur f
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - SUNKUDAGSBLAS 213