Morgunblaðið - 01.12.2004, Blaðsíða 52

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 MIÐVIKUDAGUR 1. DESEMBER 2004 VERÐ Í LAUSASÖLU 220 KR. MEÐ VSK.
SÓLIN lét á sér kræla í höfuðborg-
inni í gær. Þótt það sé notalegt að
njóta sólskinsins í skammdeginu
getur það orðið býsna varasamt í
umferðinni þegar sól er lágt á lofti.
Ekki bætti úr skák að aðstæður
hafa verið með versta móti en fljúg-
andi hálka hefur verið á höfuðborg-
arsvæðinu síðustu daga.
Morgunblaðið/RAX
Varasöm sól í skammdeginu
HAFNARSTJÓRARNIR á Eski-
firði og í Vestmannaeyjum telja
það afturför að Eimskip hættir
strandsiglingum. Mánafoss fór frá
Eskifirði í gær samkvæmt áætlun,
verður í Vestmannaeyjum í dag og
kemur til Reykjavíkur á morgun.
Þar með lýkur nærri 90 ára sögu
strandsiglinga Eimskips.
Hafnirnar tvær hafa verið mik-
ilvægar umskipunarhafnir fyrir
ferskan fisk og hefur hann farið
frá Eskifirði til meginlandshafna
en frá Vestmannaeyjum til Eng-
lands. Skip sem landað hafa reglu-
lega ferskum fiski á Eskifirði
munu hætta því.
Ólafur Kristinsson, hafnarstjóri
í Vestmannaeyjum, segir að vissu-
lega muni Vestmannaeyingar finna
fyrir því að Eimskip hætti strand-
flutningum með vikulegri viðkomu
í Vestmannaeyjum. Hann telur þó
að lok strandsiglinga geti reynst
afdrifaríkari fyrir ýmsar aðrar
hafnir en Vestmannaeyjahöfn.
„Þetta er ekki jafn stór hluti flutn-
inga hjá okkur og víða annars stað-
ar á ströndinni, en það munar um
það,“ sagði Ólafur.
Munar mest um umskipunina
Mánafoss hefur m.a. tekið freð-
fisk á Ameríkumarkað í Vest-
mannaeyjum sem síðan hefur verið
umskipað í Reykjavík. Þá kom
Mánafoss með ferskan fisk af
ströndinni, alla leið frá Vestfjörð-
um, sem var umskipað í Vest-
mannaeyjum til flutnings á Eng-
land. Einnig kom skipið með
kísilgúr og steinull, sem fara átti
til Englands, og var einnig um-
skipað í Eyjum.
Tvö skip, annað frá Eimskip og
hitt frá Samskipum, hafa viðkomu í
Vestmannaeyjum í viku hverri á
leið til Englands. Ólafur segir að
Vestmannaeyjahöfn muni mest um
að missa af umskipun farms að
vestan, norðan og austan til út-
landa. Hann giskar á að umskip-
unin hafi numið um 20 þúsund
tonnum á ári.
„Þetta er mikil tekjuskerðing og
hleypur á milljónum,“ sagði Sig-
urþór Hreggviðsson, hafnarstjóri á
yrði, og svo hafi verið um fleiri, en
nú sé það orðið staðreynd.
Sigurþór sagði að Mánafoss
hefði komið með farm alla leið
vestan frá Patreksfirði og austur
um sem síðan hefði verið umskipað
á Eskifirði. Þaðan er siglt vikulega
til Færeyja, meginlandshafna og
Norðurlanda. Mest hafi ferskum
fiski verið umskipað en um fimmt-
ungurinn var kísilgúr. Sigurþór
segir að nú sé ætlunin að flytja út-
flutningsvörur með bílum, allt frá
Eyjafjarðarsvæðinu og austur úr
til Eskifjarðar.
Fiskiskip hafa gjarnan landað
ferskum fiski á Eskifirði sem síðan
hefur verið fluttur með Mánafossi
til Vestmannaeyja til vinnslu eða
umskipunar á England. Sigurþór
segir að nú sé tekið fyrir það.
Hann segir að þetta þýði talsvert
tekjutap fyrir Eskifjörð. Fiskiskip-
in hafi greitt aflagjöld og hafn-
argjöld, auk þess að taka þar olíu,
kost og fleira.
Eskifirði, um áhrif þess á Eski-
fjarðarhöfn að Eimskip hætti
strandsiglingum með viðkomu þar.
Hann sagðist hafa átt bágt með að
trúa því að af þessum áformum
Hætta að landa ferskfiski til flutnings
Morgunblaðið/Helgi Garðars
Steinar Magnússon, skipstjóri á Mánafossi, og Sigurþór Hreggviðsson,
hafnarstjóri á Eskifirði, við Mánafoss sem kom til Eskifjarðar í gær.
UPPLÝSINGAR um rekstur sjávarútvegsfyrir-
tækja virðast ekki benda til stærðarhagkvæmni í
sjávarútvegi að því leyti að arðsemi stórra fyrir-
tækja er ekki endilega meiri en arðsemi smærri fyr-
irtækja. Miklu meira máli virðist skipta að fyrir-
tækið sé af réttri stærð miðað við veiðiheimildir
sínar og stilli sig inn á þær bæði hvað veiði og
vinnslu varðar heldur en að það stækki mjög mikið,
að því er fram kom í erindi Yngva Arnar Krist-
inssonar, framkvæmdastjóra verðbréfasviðs
Landsbanka Íslands, á ráðstefnu Kauphallarinnar
um sjávarútveg í gær.
Yngvi Örn sagði enn fremur að skipulag íslensks
sjávarútvegs hefði verið svolítið sérstakt. Við hefð-
um verið með dreifð útgerðar- og vinnslufyrirtæki
sem hefðu verið í samstarfi í sölu og framleiðslu er-
lendis, en erlendis sæjum við gjarnan lóðrétta sam-
þættingu allt frá veiðum til sölu í verslanir. Á und-
anförnum árum hefðu eignatengslin milli
sjávarútvegs- og sölufyrirtækjanna verið rofin. Það
stefndi í að 2–4 sjávarútvegsfyrirtæki yrðu nálægt
kvótaþakinu. Til lengri tíma litið yrði vaxandi spurn
eftir sjávarfangi og lykilatriði fyrir sölu og fram-
leiðslu erlendis væri að tryggja aðgang að hráefni.
Það væri því alveg hugsanlegt að mestur styrkur
fengist með samruna stærstu sjávarútvegsfyrir-
tækjanna og sölufyrirtækjanna.
Æskilegt að hækka kvótaþakið
Á ráðstefnunni kynnti Friðrik Már Baldvinsson,
prófessor við viðskipta- og hagfræðideild HÍ,
skýrslu um sjávarútvegsfyrirtæki í Kauphöllinni,
en þeim hefur fækkað þar mikið síðustu árin. Benti
hann á að til þess að styrkja stöðu þeirra á hluta-
bréfamarkaði væri nauðsynlegt að þau tækju skýra
stefnu varðandi hærri arðgreiðslur. Þá væri nauð-
synlegt að draga úr óvissu sem ríkti um stjórn fisk-
veiða þar sem fjárfestar skynjuðu hana sem
áhættu. Núverandi kvótaþak takmarkaði stærð fyr-
irtækjanna og æskilegt að það yrði hækkað eða því
aflétt og eins banni við beinum fjárfestingum er-
lendra aðila í sjávarútvegi.
Árni M. Mathiesen sjávarútvegsráðherra sagði í
ávarpi sínu að hann væri ósammála niðurstöðu
skýrslunnar varðandi það að viðvarandi óvissa væri
um stjórnkerfi fiskveiða sem hefði áhrif á fjárfesta.
Framkvæmdastjóri hjá LÍ á ráðstefnu Kauphallarinnar um sjávarútveg
Arðsemi stórra fyrirtækja
ekki meiri en hinna smærri
 Afnám/26
ÍSLENSKAN á góða möguleika í
tungutækni. Þetta kom fram á ráð-
stefnu í gær um verkefni á þessu
sviði sem menntamálaráðuneytið
hratt af stað 1998. Markmið verk-
efnisins var að koma fótum undir
tungutækni hér á landi, en tungu-
tækni snýr m.a. að notkun tungu-
málsins í nýrri tölvu- og fjar-
skiptatækni.
Á ráðstefnunni var kynnt verk-
efni sem unnið var fyrir Vegagerð-
ina og felst í tölvuupplýsingakerfi
sem þekkir t.d. nöfn á fjallvegum
og sendir upplýsingar um færð í
síma þess sem hringdi./11
Íslenskan
á góða
möguleika
ALLIR þeir sem einhvern tíma
hafa greitt í lífeyrissjóðinn Fram-
sýn eiga rétt á láni úr sjóðnum, en
útlánareglum sjóðsins var nýlega
breytt hvað þetta snertir. Alls eru
það um 140 þúsund manns sem ein-
hvern tíma hafa greitt til sjóðsins,
en ófaglærðir á höfuðborgarsvæð-
inu greiða til hans iðgjöld.
Ekkert hámark er á lánum frá
Framsýn önnur en að þau mega
ekki fara yfir 65% af markaðsvirði
eignar. Ekki er gerð krafa um
fyrsta veðrétt. Vextirnir eru nú
4,3%, fastir eða breytilegir eftir at-
vikum, og er ekki ólíklegt að tekin
verði ákvörðun um lækkun þeirra á
næsta stjórnarfundi í sjóðnum í
ljósi þróunarinnar á þessu sviði að
undanförnu, að sögn Arnar Arn-
þórssonar, skrifstofustjóra Fram-
sýnar.
Framsýn er þriðji stærsti lífeyr-
issjóður landsins og var hann sam-
einaður úr sex lífeyrissjóðum ófag-
lærðs starfsfólks á höfuðborgar-
svæðinu fyrir nokkrum árum. Að
undanförnu hafa staðið yfir samein-
ingarviðræður milli Lífeyrissjóðs
sjómanna og Framsýnar.
140 þúsund
eiga rétt á
láni hjá
Framsýn
♦♦♦
NOKKRIR jarðskjálftar komu fram
á mælum Veðurstofunnar skammt
frá Grímsey á ellefta tímanum í gær-
kvöld. Undir miðnætti mældist
skjálfti á 3,6 stig á Richter norður af
eynni, samkvæmt sjálfvirkri mæl-
ingu jarðeðlissviðs Veðurstofunnar.
Skjálftahrina
við Grímsey