24 stundir - 06.06.2008, Blaðsíða 10

10 FÖSTUDAGUR 6. JÚNÍ 2008 24stundir
Komdu til okkar,
taktu með
eða borðaðu
á staðnum
Alltaf góð
ur!
Kjúklingastaðurinn
Suðurveri
Nú er
orðin
n stór
Stjórnvöld í Kína hafa dregið úr
frelsi fjölmiðla til að bera fréttir af
eftirmálum jarðskjálftans sem reið
yfir Sichuan-hérað í síðasta mán-
uði. Meðal þess sem áróðursmála-
ráðuneytið hefur bannað ríkisfjöl-
miðlum að fjalla um er uppbygging
skóla, tafir á björgunarstarfi og
hvort stjórnvöld hafi getað varað
við skjálftanum fyrirfram.
Fyrstu dagana eftir skjálftann
var létt á reglum um ritskoðun og
erlendum fjölmiðlum veittur auk-
inn aðgangur að Kína.
Telja fjölmiðlafræðingar það
hafa nýst stjórnvöldum til að hrista
saman þjóðina og bæta ímynd
landsins út á við. Nú, þegar lengra
er liðið frá skjálftanum, finni
stjórnvöld sig knúin til að draga úr
gagnrýni á spillingu, seinagang og
þann fjölda skólabygginga sem
hrundu.
Í gær varð eftirskjálfti á svæðinu
sem mældist 5,3 Richter-stig, en
ekki hefur frést af slysum á fólki. aij
Kína bregst við umfjöllun um jarðskjálfta
Skrúfa fyrir fréttir
Réttur var í gær settur í máli fimm manna sem sak-
aðir eru um að hafa lagt á ráðin um árásirnar á
tvíburaturnana 11. september 2001. Fimmmenning-
arnir hafa setið í haldi í fangabúðum Bandaríkjanna
við Guantanamo-flóa á Kúbu undanfarin ár. Þeirra á
meðal er Khalid Sheikh Mohammed, sem saksóknarar
segja vera þriðja hæst setta foringja al-Kaída.
Litið er á réttarhaldið sem prófmál fyrir þá sem
haldið er í Guantanamo, en mál þeirra hafa til þessa
ekki ratað fyrir dómstóla. Sérstökum tjaldbúðum, þar
sem réttarhaldið fer fram, hefur verið komið upp á
Guantanamo – og hafa þær hlotið nafnið Camp Jus-
tice. Segjast stjórnvöld hafa gætt þess í hvívetna við
undirbúninginn að réttindi sakborninganna séu
tryggð.
„Meðan á réttarhaldi stendur gefst þeim færi á að
tala máli sínu, hvernig sem þeir vilja koma því á fram-
færi, svo fremi það er í samræmi við starfsreglur rétt-
arins,“ segir Tom Hartmann herforingi við AP-frétta-
stofuna. „Við veitum þeim mikið frelsi og mikla
réttarvernd. Okkur þykir það vera bandaríska leiðin.“
Mannréttindasamtök segja trúverðugleika réttarins
ekki vera mikinn. „Að dæma einhvern mögulega til
dauða vegna sönnunargagna sem fengin eru með
pyntingum er ekki svarið,“ segir Jennifer Daskal, lög-
fræðingur Human Rights Watch. andresingi@24stundir.is
Réttarhöld að hefjast yfir föngum í Guantanamo-búðunum
Sóst eftir dauðadómi
Eftir Andrés Inga Jónsson
andresingi@24stundir.is
Ábyrgð á sprengjuárás á sendiráð
Danmerkur í Pakistan hefur verið
lýst á hendur al-Qaeda. Segir í yf-
irlýsingu hryðjuverkasamtakanna
að árásin á mánudag sé viðbrögð
við birtingu mynda af spámann-
inum Múhameð í dönskum fjöl-
miðlum. Varað er við að fleiri árás-
ir séu ráðgerðar gegn löndum sem
birt hafa Múhameðsteikningar.
Sex létust í árásinni og 25 særð-
ust. Einn hinna látnu hafði danskt
ríkisfang og tveir pakistanskir
starfsmenn sendiráðsins létust.
Skilaboð frá al-Qaeda
Mustafa Abu al-Yazid, talsmað-
ur al-Qaeda í Afganistan, segir í
skilaboðum sem dreift var á netinu
að sá sem framkvæmdi spreng-
inguna við danska sendiráðið hafi
dáið píslarvættisdauða fyrir sam-
tökin.
„Árásin var hefnd gegn trúlausa
ríkinu Damörku, sem birti teikn-
ingar sem voru fjandsamlegar
sendiboða Allah,“ segir al-Yazid.
„Aðgerðin er viðvörun til trúlausa
ríkisins og til allra þeirra sem
standa með því, svo þau geti snúið
frá villu síns vegar og beðist afsök-
unar á því sem þau gerðu.“
Þeir sem standa að rannsókn á
árásinni hafa ekki enn staðfest að
al-Qaeda hafi verið að verki, en
dönsk yfirvöld ganga út frá því að
svo sé. Þau hafa sent tíu manna lið
til að aðstoða Pakistana við rann-
sókn málsins.
Anders Fogh Rasmussen, for-
sætisráðherra Dana, ítrekar að
stjórnvöld muni ekki biðjast afsök-
unar á birtingu skopmyndanna.
„Afstaða stjórnarinnar er ofur
skýr. Það eru ekki hryðjuverka-
menn sem fá að ráða því hvernig
danskt samfélag verður.“
Friðarviðræður á sama tíma
Sprengingin varð á sama tíma og
stjórnvöld áttu í viðræðum við
leiðtoga úr Suður-Waziristan-hér-
aði, sem liggur að landamærum
Afganistans. Illa hefur reynst að
festa ríkisvaldið í sessi þar um slóð-
ir, svo talið er að hryðjuverkamenn
hafi getað starfað þar óáreittir.
Ríkisstjórn Pakistans er undir
forystu PPP-flokks Benazir Bhutto,
en morðið á henni er talið tengt
hópum í Suður-Waziristan. Eru
vonir bundnar við að viðræður
stjórnvalda geti bundið enda á lög-
leysuna í héraðinu og þar með
minnkað ofbeldi bæði í Pakistan og
Afganistan.
Óttast frekari árásir
Í yfirlýsingu al-Yazid segir að
sprengingin við danska sendiráðið
sé aðeins „fyrsti regndropinn“.
Segir hann að sjónum verði beint
að sendiráðum og diplómötum
landa sem birt hafa skopmyndir af
Múhameð.
Al-Qaeda varar
við fleiri árásum
 Al-Qaeda hefur lýst ábyrgð á árásinni á danska sendiráðið í Pakistan á hendur sér
 Ástæðan sögð Múhameðsmyndamálið  Al-Qaeda varar við frekari árásum
Vettvangurinn Lög-
reglumaður skoðar um-
merki í Islamabad.➤ Bíl hlöðnum sprengiefni varekið greitt að danska sendi-
ráðinu í Islamabad í Pakistan
á mánudag.
➤ Sprengingin skildi eftir sigdjúpan gíg og þeytti sprengi-
brotum í allt að 700 metra
fjarlægð.
➤ Þrír menn eru í haldi lögregluí Pakistan vegna tengsla við
bifreiðina.
SPRENGJUÁRÁSIN
Vísindamenn hafa notað far-
síma 100.000 einstaklinga til að
fylgjast með ferðum þeirra í hálft
ár. Helstu niðurstöður eru þær, að
meðaljóninn heldur sig að mestu
innan 30 kílómetra radíuss frá
heimili sínu, að því er fram kemur í
nýjasta hefti Nature.
Aðferðir rannsakenda hafa vakið
gagnrýni, þar sem enginn hinna
100.000 einstaklinga sem fylgst var
með vissi að hann væri þátttakandi
í tilraun. Cesar Hidalgo, eðlisfræð-
ingur og einn skýrsluhöfunda, seg-
ir þess hafa verið gætt að ekki væri
hægt að rekja persónuupplýsingar.
Ekki fæst uppgefið hvar rannsókn-
in var framkvæmd, aðeins að hún
hafi farið fram í iðnríki.
„Í röngum höndum mætti mis-
nota gögnin,“ segir Hidalgo. „En í
höndum vísindamanna eru þau
notuð til að skoða almennt hegð-
unarmynstur. Við erum ekki að
reyna að vinna til ills. Við erum að
reyna að gera heiminn aðeins
betri.“
Aukna vitneskju um ferðahegð-
un fólks mætti að sögn Hidalgos
nota til dæmis við hönnun sam-
göngukerfa og í baráttu við út-
breiðslu smitsjúkdóma. Niður-
stöðurnar segja sitthvað um
mannskepnuna, til dæmis að hún
sækir gjarnan sömu staði, segir Hi-
dalgo.
„Þrátt fyrir að við teljum okkur
vera hvatvís og ófyrirsjáanleg, þá
eru skýr mynstur í ferðum okkar
og í flestum tilvikum er vegalengd-
in stutt,“ segir Hidalgo.
Könnunin leiddi í ljós að helm-
ingur fólksins hélt sig að mestu
innan 10 kílómetra radíuss frá
heimili sínu það hálfa ár sem litið
var til. 83% fóru lítið út fyrir 60
kílómetra radíus. Hidalgo telur
skýringuna á niðurstöðunum vera
ljósa. „Það er fullt af fólki sem kýs
ekki erilsamt líferni. Það er svo
mikið vesen að ferðast.“
andresingi@24stundir.is
Ferðir farsímanotenda rannsakaðar leynilega
Nútímamaðurinn heimakær
Gordon Brown, forsætisráð-
herra Bretlands, hefur hvatt
lögreglu og saksóknara til að
ganga harðar gegn ungmenn-
um sem ganga með hnífa á sér.
Undanfarnar vikur hafa fjöl-
margir verið stungnir með
hnífi á Bretlandseyjum. Síðast
var 15 ára stúlka stungin til
bana á mánudag, en und-
anfarna 6 mánuði hafa 16 tán-
ingar verið stungnir til bana í
Lundúnum.
„Hnífaburður hefur komist í
tísku. Það sem við viljum að
fólk átti sig á er að það setur
sjálft sig í hættu með því að
bera þessi vopn,“ segir Ken
Macdonald saksóknari. aij
Brown leggur línurnar
Taka harðar
á hnífaburði
Sjómönnum og lögreglu lenti
saman fyrir utan höf-
uðstöðvar Evrópusambands-
ins í
Brussel í
gær. Voru
sjómenn-
irnir að
mótmæla
háu elds-
neyt-
isverði,
sem þeir
segja við það að leggja stéttina
að velli. Krefjast þeir þess að
ESB leyfi ríkisstjórnum að
veita sjómönnum fjárstuðning
og niðurgreiða eldsneyti til
flotans. aij
Hátt eldsneytisverð
Sjómenn mót-
mæla í Brussel