24 stundir - 06.06.2008, Blaðsíða 15

24stundir FÖSTUDAGUR 6. JÚNÍ 2008 15
Ínýjasta hefti vikuritsins Timeer heil opna lögð undir efna-hagsástandið á
Íslandi undir fyr-
irsögninni Cracks
in the Ice en það
útleggst sem Brestur
í ísnum. Í greininni
er fjallað um ótrú-
legan vöxt íslenskra banka und-
anfarin ár, sem juku umsvif sín sí-
fellt með erlendu lánsfé. Þegar að
kreppti á þeim markaði lokuðust
þeir skyndilega, fjárfestar drógu
sig út af markaðnum og krónan
féll um 27%. Vakin er á því at-
hygli að Ísland sé fimmta ríkasta
þjóðin í OECD. Þrátt fyrir að
metverð fáist fyrir helstu útflutn-
ingsafurðirnar, fisk og ál, kreppi
að meðal almennings og fyr-
irtækja.
Venjulega hefði það þóttflott að fá umfjöllun umÍsland í þessu virta tíma-
riti en það getur varla talist gott
núna þegar um
okkur er fjallað á
þessum nótum.
Breski hagfræð-
ingurinn Richard
Portes bendir þó á í
greininni að með-
altekjur Íslendinga séu hærri en
Breta og íslensku bankarnir
standi í raun og veru vel. Portes
greinir frá því að eftir að hann
birti tiltölulega hagstæða úttekt á
íslensku efnahagslífi hafi mikils-
virtur stjórnandi í vogunarsjóði
hringt í sig og eytt hálfri klukku-
stund í að reyna að sannfæra sig
um að staða íslensku bankanna
væri hræðileg og Ísland sjálft væri
í raun og veru efnahagslegt ham-
farasvæði.
Þetta telur Portes styðja full-yrðingar íslenskra efna-hagssérfræðinga um að
vogunarsjóðir hafi gert atlögu að
krónunni og það sé
höfuðskýringin á
því hvernig er kom-
ið sé fyrir íslensku
efnahagslífi um
þessar mundir.
Einnig er minnst á
frægan „drykkjufund“ fjárfesta á
101 bar í Reykjavík sem töluvert
var fjallað um í íslenskum fjöl-
miðlum fyrr á þessu ári.
Og blaðið segir að Íslendingar
hafi verið varaðir við þótt þeir
hafi áfram flogið í einkaþotum og
ekið á Range Rover – þessi litla
308 þúsund manna þjóð þarf nú
að draga saman seglin. Litla þjóð-
in sem vildi kaupa upp „heim-
inn“.
elin@24stundir.is
KLIPPT OG SKORIÐ
Til hvers ættu konur að sitja í
stjórnum fyrirtækja? Á að setja
konur í stjórnir bara af því að þær
eru konur? Á að ráða konur bara
út frá kynferði þeirra?
Þetta eru spurningar sem velta
upp á yfirborðið þegar jafnrétt-
ismál eru rædd. Þegar umræða
um skarðan hlut kvenna í stjórn-
um og yfirmannsstöðum fer fram
heyrast ávallt þessi rök að það sé
fáránlegt að ráða konu „bara af
því að hún er kona“.
Helmingur kvenmannslaus
Samkvæmt nýlegri rannsókn
sem gerð var við Rannsóknasetur
vinnuréttar við Háskólann á Bif-
röst er hlutur kvenna í stjórnum
fyrirtækja 13%. Í fyrra skipuðu
konur 8% stjórnarsæta svo að
vissulega hefur þeim fjölgað þó
lítið sé. Fyrirtæki sem hafa enga
konu í stjórn eru líka færri í dag
en í fyrra. Nú eru „bara“ 57% fyr-
irtækja með enga konu í stjórn.
Rúmlega helmingur fyrirtækja á
Íslandi í dag hefur enga stjórn-
arkonu. Ekki eina einustu. Ekkert
þeirra íslensku fyrirtækja sem
skráð eru á aðallista Kauphallar-
innar hefur konu í stjórnarfor-
mannsstöðu.
Er þetta eðlilegt? Er eðlilegt að
helmingur mannkyns sitji í nærri
90% stjórnunarsæta? Má ekki
segja sem svo að þarna séu íslensk
fyrirtæki að missa af stórkostlegu
tækifæri til að vera nútímaleg og
framsækin með öfluga stjórnun?
Ég efast ekki um að öll fyrirtæki
heimsins væru betur sett með
bæði kynin við stjórnvölinn.
Hvernig get ég sett þetta fram si
svona? Jú, vegna þess að ég hef
rekið heimili og fyrirtæki er í
stórum dráttum ekki frábrugðið
heimilinu. Það eru margvíslegir
þættir sem sinna þarf á einu góðu
heimili rétt eins og í einu góðu
fyrirtæki og samvinna er þar lyk-
ilatriði. Reynsla og viðhorf beggja
aðila skipta sköpum.
Minna hæfir karlar
Af hverju skiptir máli að bæði
kynin sitji í stjórnum fyrirtækja?
Hefur þetta eitthvað með kynin
að gera? Það er ljóst að menn og
konur eru ekki eins. Það er eitt-
hvað í grunninn sem gerir það að
verkum að við hugsum ekki eins
og af þessu eru fyrirtæki á Íslandi
að missa. Þau eru að missa af
kröftum og sýn fjölmargra öfl-
ugra kvenna sem eru að minnsta
kosti jafn hæfar þeim mönnum
sem í stjórnunum sitja og sumar
þeirra án efa hæfari. Hvernig get
ég fullyrt þetta? Jú, það er hróp-
andi staðreynd að ef gengið er
framhjá svona ótal mörgum kon-
um og menn teknir fram fyrir,
bara vegna kynferðis síns, þá hlýt-
ur að vera að margar hverjar séu
hæfari en þeir fjölmörgu menn
sem fram fyrir þær eru teknir.
Enn hefur engin rannsókn sýnt
fram á meiri stjórnunarhæfileika
manna eða meiri gáfur. Þess
vegna getum við í raun fullyrt að
íslensk fyrirtæki séu að lappa upp
á fjölmarga minna hæfa karla í
stjórnum fyrirtækja í stað þess að
skipa hæfari konur í stjórnirnar.
Þetta hlýtur að koma niður á fyr-
irtækjunum. Það hlýtur að vera
vilji eigenda fyrirtækjanna að þau
séu rekin af úrvalsfólki. Þess
vegna er enn óskiljanlegra að
svona margir kjósi að skipa ein-
göngu karlmenn í stjórnir fyrir-
tækjanna. Fyrirtækið líður fyrir
þessa vanhugsun.
Kraftar kvenna
Það hafa fjölmargar konur boð-
ið fram krafta sína þegar kemur
að því að skipa í stjórnir, nefndir
og ráð. Listar hafa verið útbúnir
og heimasíður settar upp með
nöfnum kvenna sem eru gríðar-
lega reynslumiklar, menntaðar og
hæfileikaríkar. Nýtum þennan
auð. Eflum íslensk fyrirtæki með
kröftum kvenna. Ekki veitir af.
Höfundur er áhugakona
um vel rekin fyrirtæki
Á að ráða konu bara
af því að hún er kona?
VIÐHORF aHelga Vala Helgadóttir
Þau eru að
missa af
kröftum og
sýn fjöl-
margra öfl-
ugra kvenna
sem eru að
minnsta kosti jafn hæfar
þeim mönnum sem í
stjórnunum sitja og sum-
ar þeirra án efa hæfari.
Það er ábyrgðarleysi hjá stjórnvöldum ef þetta verður ekki gert. Kostn-
aður við þetta er vel ásættanlegur miðað við afleiðingar þess að gera
þetta ekki.
Gissur Örn á blog.is
Það er hreint frábært ef hægt er að bægja frá
þessum ægilega vágesti.
Líkur aukast til muna á að konan sleppi við
hættuna á að fá leghálskrabbamein.
Slíkt verður ekki metið til fjár þegar kemur að
ómældum óþægindum sem konan verður fyrir
við lækningu og eftirmeðferð.
Þrymur Sveinsson á blog.is
Það er ekki spurning um 1,8 milljónir til að lengja lífið um eitt ár. Held-
ur aðallega að gera líf þeirra kvenna sem annars hefðu fengið legháls-
krabbamein betra og með auknum gæðum. Þetta er ekkert til að grínast
með.
Sigurbjörn Friðriksson á blog.is
Púkinn vill ekki sjá stöðuna hér á Íslandi þróast í þá átt að þeir foreldrar
sem telja sig hafa efni á, kaupi bólusetningar handa dætrum sínum, en
aðrar stúlkur séu óvarðar. Er einhver ástæða til að bíða?
Púkinn á blog.is
Af hverju er ekki strax byrjað að bólusetja allar stúlkur? Allur tími sem
fólk fær að lifa er ómetanlegur. Hver vill ekki eyða 17 árum lengur með
sínum nánustu? Stjórnvöld á Íslandi eiga að hætta að eyða hundruðum
milljóna í stríðsleiki, utanlandsferðir og annað eins bruðl sem viðgengst
og nota fjármagnið í svona góða hluti.
Jóhannes Baldur Guðmundsson á blog.is
Með því að borga 1,8 milljónir í þessa bólusetningu þá þurfa ráðamenn
bara að sleppa einni ferð með einkavél.
Anna Heiða Stefánsdóttir á blog.is
BLOGGAÐ UM FRÉTTIR
Ekki metið til fjár
24stundir 5. júní
4
Eftir Hlyn Orra Stefánssonhlynur@24stundir.is
Hvert ár sem áynnist með því að allar 12 ára
túlkur á landinu væru bólusettar gegn leg-
álskrabbameini kostar 1,8 milljónir. Meðíkri bólusetningu væri hægt að lengja heild-
rlífaldur hvers árgangs um tæp 17 ár.„Að mínu mati er það forsvaranlegurstnaður, og kostnaður ætti því ekki aðma í veg fyrir að stjórnvöld tækju þetta aðr,“ segir Jakob Jóhannsson, krabbameins-knir og heilsuhagfræðingur.akob, sem starfar sem læknir á Landspít-num, rannsakaði í meistaraprófsritgerð
sinni í heilsuhagfræði kostnaðinn við að
bólusetja allar 12 ára stelpur á Íslandi gegn
leghálskrabbameini.Jakob segir að heildarkostnaður við að
bólusetja hvern árgang yrði 47 milljónir
króna, en 30 milljónir eftir að búið er að taka
tillit til þess sem sparast með færri með-
ferðum og aðgerðum vegna leghálskrabba-
meins.
Eftir að búið er að taka tillit til þess kostn-
aðar sem sparast heilbrigðisyfirvöldum vegna
færri leghálskrabbameinstilfella, kostar hvert
ár sem ávinnst með bólusetningunni 1,8
milljónir, eins og áður sagði.Til er bólusetningarlyf gegn ákveðnum
gerðum af vörtuveirum, sem að sögn Jakobs
orsaka um 60% tilfella leghálskrabbameins.
Lyfið er hægt að kaupa í apótekum og kostar
hver skammtur um 19 þúsund krónur.
Geta lifað aukaárfyrir 1,8 milljónir
BÓLUSETNING BORGAR SIG»10
Kostnaður við bólusetningu
Að bólusetja heilan árgang12 ára stúlkna kostar ríkið47 milljónir.
Keypt í apóteki kostarhver bólusetning um
19 þúsund krónur.
 Hægt væri að koma í veg fyrir 60% tilfella leghálskrabbameins með bólusetningu
 30 milljóna viðbótarkostnaður fyrir heilbrigðiskerfið að bólusetja einn árgang


1
Það er óhætt að taka undir þetta. Tuggan verð-
ur dýr í ár. En þetta kemur misjafnlega við
bændur. Ég hugsa að afkoma kúabænda verði
þó skömminni skárri en hjá sauðfjárbændum,
því að hjá sauðfjárbændum er kostnaður við
áburðarkaup svo stór hluti af heildinni. Það er
afar ólíklegt að þeir nái öllum kostnaðarhækk-
unum fram í hærra afurðaverði í haust.
Lyngbrekka á blog.is
Dýr tugga
24stundir 4. júní
Eftir Frey Rögnvaldssonfreyr@24stundir.is
Heyskapur gæti orðið þrjátíu pró-sentum dýrari í sumar en í fyrra-sumar. Þetta er mat Gunnars Guð-mundssonar sviðsstjóra hjááðgjafarsviði Bændasamtakanna.Ástæður kostnaðaraukningarinnarru fyrst og fremst verðhækkanir áðföngum, einkum áburði, olíu ogúlluplasti.
burður 70 prósentum dýrariGunnar segir að erfitt sé að metakvæmlega hvernig hækkanir áföngum snerti hvert bú fyrir sig.ær tölur sem við erum að rýna í
eru engan veginn endanlegar envið áætlum að verðhækkun ááburði á milli ára sé nálægt sjötíuprósent. Hækkun á olíu teljum viðað sé nálægt fimmtíu prósentumVarð di
spá en við teljum þó að það gætiorðið á milli 25 og 30 prósentumdýrara í ár heldur en í fyrra.“Gunnar leggur áherslu á aðkostnaðaraukningin komi misjafn-lega við bændur. „Ef við reynumhins vegar að miða við meðal-kúabú þá gætu þessir breytilegukostnaðarþættir sem við köllumorðið allt að þrjátíu prósent dýrari íár heldur en í fyrra. Þá er auðvitaðverið að miða við óbreytt ástandfrá fyrra ári. Bændur eru þó vænt-anlega byrjaðir að gera allar þærráðstafanir sem hægt er til að dragaúr kostnaði, það hlýtur b
Þriðjungi dýraraað heyja í sumar Bændur eru uggandi vegna mikilla hækkana á aðföngumHÆKKUN 2007-2008
Áburðahækkun
70%
Olíuverðhækkun
50%
Plasthækkun
25-30%
Hvellur ● Smiðjuvegi 30 ● Kópavogi
Ertu að flytja, láttu fagmenn
sjá um verkið fyrir þig
Örugg og trygg
þjónusta
Börnin í Mjanmar (Búrma) þurfa hjálp
Þinn stuðningur skiptir máli
Hringdu í síma 904-1000 og gefðu 1000 krónur
Hringdu í síma 904-3000 og gefðu 3000 krónur
Hringdu í síma 904-5000 og gefðu 5000 krónur
Deildu alvöru ljósmyndum á Fujicolor ljósmyndapappír –
Endingarbesta ljósmyndapappír í heimi