Sunnudagsblaðið - 22.11.1964, Blaðsíða 2

I
Handrit
ÞJÓÐARGERSEMAR Ís-
Iendinga, handritin fomu,
konia nú senn heim, eftir alda-
Janga útivist í öðru landi, hjá
þjóð, sem hvorki skilur né
talar þá tungu, sem á þeim
stendur. Vist þeirra í dönsku
safni hlýtur alltaf að minna
oss á döprustu og dimmustu
aldirnar í sögu lands vors,
tímabil erlendrar áþjánar og
einokunar, þegar Ijós íslenzkr-
ar þjóðmenningar fölskvaðist,
sökum ömurlegra þrenginga og
umkomuleysis. En hér eiga þau
hcima og hvcrgi annars staðar.
Nú hcfur skipt um hag ís-
lands. Hér stendur nú sjálf-
stætt menningarríki, sem er
þess fullkomlega umkomið að
varðveita þessar gersemar og
ávaxta þær og hagnýta, sjálfu
sér og öðrum þjóðum til gagns
og blessunar.
Ríkisstjórnin hefur þcgar
skipað forstöðumann og nokkra
starfsmenn væntanlegrar hand-
ritastofnunar. Hefur sú skipun
tckizt vcl, og drjúgum betur
en útncfning í byggingarnefnd
sömu stofnunar.
Að forstöðumanni þurfti
ekki lengi að Ieita. í það starf
mátti heita sjálfsagður dr.
Einar Ólafur Sveinsson pró-
fessor. Einar Ólafur er há-
menntaður og fjölmenntaður
vísindamaður, og stcndur
fremst íslenzkra bókmcnnta-
fræðinga, þeirra, sem enn cru
á starfsaldri. Siguröur Nor-
dal og Einar eru norrænufræð-
ihgar á heimsmælikvarða.
Einari til aðstoðar hafa ver-
ið settir ungir fræðimenn, að
vísu órcyndari en hann, en
efnilegir menn og vel færir til
ábyrgðarmikils starfs. Auk
þess má búast við, að fleiri
fræðimenn, eldri og yngri,
lcggi hönd á plóginn, cnda þótt
ckki verði þeir allir fastráðnir
og handritahús
starfsmenn handritastofnunar.
Þótt handritin séu enn ó-
komin heim og handritahús
ekki risið af grunni, fer því
fjarri, að umræddir starfsmenn
hafi legið í leti. Það varð ljóst
af greinargerð, sem forstöðu-
maðurinn birti nýlega á opin-
berum vettvangi. Hafinn er
undirbúningur að útgáfum
margra fornrita, og er sumra
þeirra að vænta áður en langt
um líður.
Alimikið hefur verið rætt
um væntanlegt handritahús, og
hefur sumum fundizt scm það
væri hokkur ofrausn að reisa
stórhýsi yfir þcssi handrit, sem
ekki munu vera ýkja fyrirfcrð-
armikil og hafa fram til þessa
vcrið geymd í næsta þröngum
húsakynnum þar úti í Dana-
veldi.
En nú hafa forráðamenn
tekið þá glcðilcgu ákvöröun,
að ætla hið stóra, fyrirhugaða
iiús ekki cingöngu til geymslu
handritanna, lcstrarsala og
rannsóknarstofa í sambandi
við þau. Hcldur mun fyrirætl-
unin sú, að búa norrænudeild-
inni hér sæmilegt húsrými. Sú
háskóladeild flutti þá þangað
mcð alla starfsemi sína.
Þetta er vel og búmannlega
hugsað.
Vel fer á því, að scm mest
af vísindastarfscmi í íslenzk-
um fræðum, bæði rannsóknir
og hin æðsta fræðsla, fari fram
undir sama þaki. Auk þess er
húsrými Há-
skólans orðið
mikils til of
þröngt.
Vcg nor
rænudeildar-
innar þyrftum
vér að gera
sem mestan
og virðuleg-
astan. — Háskóli íslands á
að vera óumdeilanleg mið-
stöð norrænna fræða í öil-
um heimi, og íslenzkudeildin
á að bera höfuð og herðar
yfir alla slíka kennslustóla —•
hvar sem er. Reisn hennar
mætti gjarnan vera meiri en
nú er. Vandfyllt eru skörð
eftir menn eins og Sigurð
Nordal, Einar Ólaf, Þorkel
Jóhannesson og Jón Jóhannes-
son, enda þótt mætir menn
hafi tekið við Norrænudeild
Háfekölans og Handritastofn-
unin eiga að lyfta kyndli kon-
ungshugsjónarinnar í íslcnzk-
um menntaanda, svo hátt, að af
lýsi um lönd og álfur. Megi
hollvættir ljá þjóð vorri það
lán, að sameiginlegt hús þess-
ara tveggja stofnana megi
verða verðugt heimkynni slíkr-
ar starfsemi um aldur og ævi.
•—0——
Ekki varð afhending liandrita
voiTa mótspyrnulaus í Dan-
mörku, því miður. Fyrir henni
beittu sér margir danskir for-
ystumenn, víðsýnir nútíma-
menn í hugsunarhætti.
En nokkrir Stór-Danir reyna
að spyrna á móti og setja hend-
ur og fætur í dyrastaíi, eins
og sagt var um Gvend góða,
en vonandi fer þeim líka svip-
að og honum — að þeir verða
dregnir þcun mun liarðar scm
þeir spyrna meir á móti.
Hclzti forsvarsmaður þcss-
ara öfugugga cr Nielsen nokk-
ur frá Bröndum, prófcssor að
nafnbót. Telur hann íslenzk
fornhandrit ekki eiga heima í
íslenzkum höfuðstað, heldur
í dönskum menningarbæ eins
og Kaupinhafn (og miðar þá
væntanlega við Nýhöfuina Og
Istedgötu!).
Nielsen þessi liefur verið
talinn sómamaður á ýmsan
hátt, cu ergist uú meö elli og
B18 SUNNUDAGSBLAÐ — ALÞÝÐUBLAÐIÐ