Vikublaðið - 23.07.1993, Blaðsíða 15

VIKUBLAÐIÐ 23. JÚLÍ 1993
15
Asta Kristjana Sveinsdóttir: Efum raunverulegar valdastö&ur er að
ræða eru konumar látnar víkja, ' Mynd:,Spcssi
JAFNRÉTTISMAL
EIUJ MANN-
RÉTTIN DAMÁL
Við setjumst í l)járta stofu við
I jarnargötu til að ræða við
Astu Kristjönu, Sveinsdóttur. Það
heyrist varla mannsins mál þv£ að
utan berast drunur í loftpressúm'.
Hyn er 23 ára háskólahemi á leið
til Bóston í framhaldsnám.
Finnst þér koitur eiga eifiðara 'með
að koma sér áfram í stjómmálmif og
staifi?
„Eg hef fylgst svolítið með
stjórnmálum í vetur og finnst þetta
hálfgerður skrípaleikur. Konur eru
svp sem stundum í áberandi stöð-
um eðá sætum, en það virðist aðal-
lega táknrænt. Ef um raunvéruleg-
ar valdastöður eða baráttusæti er að
ræða eru konurnar lámar víkja.
Innan skólanna gegnir öðm máli.
I-'.g hef verið nemandi allt rnitt líf
og frekar notið þess en hitt að vera
kvenkyns. Enda á nám lítdð skylt
við valdabarátm og hagsmuhapot."
. Eru aðrar krbfur gérðar til kvenna '
en karla? . . í
' ,Já, en samt held ég að það, séu
alveg jafh mikiar þv?rsaghir í skila-
boðúnum sem kyniri fá. Konan á að
vera þessi ofurkona, sem gengUr
vel á hefðbundnu kariasviði, en er
jafhffamt mjúk og sæt ág sexí og
ffábær húsmóðir. Ef hún rækir ekki
það síðastnefnda fellur -hún um-
svifalaust af stallinuin. Eg held hins
vegar að það sé hræðilega erfitt að
vera karlmaður í dag. Hann fær
þau skilaboð að hann eigi að skaffa
vel og vera a.m.k. jafnoki konunnar
sinnar, en líka injúkurog-jafhréttis-
sinnaður. Til þess að geta uppfyllt
þessar nútímakröfur þarf fólk að
vera illa haldið af „skitsófreníu“.“
Fólk skipti umönnun bama
í meira mæli
Hvað er mikilvcegast að gera íjafn-
réttismálum?
,Ja, það eru náttúruleg launa-
málin. Og ég held mér leyfist að
nefna dagvistun og bamsburðar-
leyfi, af því að ég á nú hvorki mann
né börn. Eg held það væri ekki úr
vegi að skoða þau mál rækilega og
gera fólki kleift að skipta á milli sxn
umönnun barna í meira mæli. Nú
hvað launamálin varðar, er hér uin
tvermt að ræða, eins og gjarnan í
hvers kyns réttindabaráttu. Annars
vegar að berjast innan rammans og
krefjast sömu launa fyrir sömu
störf, og hins vegar að setja spurn-
ingamerki við rammarm sjálfan og
þau gildi sem hann endurspeglar.
T.d. þau gildi sem ráða því að
hefðbundin kvennastörf svo sem
umönnunarstörf eru minna metin
en hefðbundin karlastörf. Eg held
að jafhréttisbarátta verði að fara
fram á báðum vígstöðvum. Sú
manneskja, sem hampar mjúkum
gildum er nrinna metin en sú sem
hampar hörðurn gildum. Vjð erum
því miðpr enn 'á tímum þar sem
konum eru eignuð mjúkú gildin og
því er ein léið til þess að auka veg
þessara gilda sú að auka veg kon-
unnar, Sem harhpar þessum gild-.
úrn. ítetta er náttúrhlega svona „til-
gangurinn helgar meðalið“-dæmi.'
Eg vona auðvifað' að við getuin
bráðúm ,'farið að tala Um eiginleika
sem slíka burtséð frá kyni, því að
öll höfum við náttúrulegá mjúka og
harða eiginlefka!“
Ekki sem kvenréttindamál
Astg Kristjana telur það mjög já-
kvætt að í haust verði farið af stað
með jafhréttisátak I framhaldsskól-
um. Ert hún vili gangá lengra og
helst sjá kennslu í jafnréttismálum
strax í barnaskóla.
„Ekki sein kvenréttindamál,
heldur að krakkar ræði saman um
hlutverk og, um eiginleika fólks,
samspil og samskipti. Eg held að
það vanti inikið á þess háttar um-
ræðu meðal krakka, sem eru ein-
mitt að móta sína afstöðu til þess-
ara hluta,“ segir Asta Kristjana
Sveinsdóttir að lokum.
-bb
AMNESTYINTERNATIONAL
Þann 27. mars
1992 var hin
sextán ára gamla
Biseng Anik handtekin
á heimili sínu og færð
til yfirheyrslu á næstu
lögreglustöð. Hún var
í hópi hundrað ungra
Kúrda sem tyrkneska
lögreglan handtók
vegna róstra í tengsl-
um við kúrdísku nýárs-
hátíðina Nervroz.
Daginn eftir hringdi
lögreglan í móður Bi-
seng og tilkynnti að
hún gæti sótt lík dóttur
sinnar. Hún var sögð
hafa framið sjálfsmorð
með riffli sem lög-
regluruaður hafði sett
undir rúm hennar.
Ættingi sem sá líkið
ságði aftur á móti að
þáð þefði verið illa út
leikið og borið merki
pyndinga. Hann sagði
enn ffemur' að svo
hefði virst sem kúlan
hefði farið inn úm hnakkann og út
um augntóftin'a. Hálfu ári síðar
hafði krufhingarskýrsla ekki verið
gefin út.
Vegna þessa májs og aðgerð-
arleysis tyrkneskrá ‘ stjómvalda
ákváðu' mannréttindasamtökin
Amriesty International að taka
málið fyrir. Eftir að hafa kynnt sér
það ítarlega sendi aðalskrifstofa
samtakanna upplýsingar til Amn-
estyfélaga um allan heim. Þúsundir
létu málið til sín taka og sendu bréf
til tyrkneskra stjórnvalda og
fóru m.a. ffarn á að óhlut-
dræg rannsókn færi ffarn á
málinu og kringumstæðum
þess og að lögum yrði komið
yfir þá sem bera ábyrgð. á
þessum sorglega atburði.
Mál Biseng Anik er aðeins
eitt þúsunda mála sem
Hjartagátan
Setjið rétta stafi í reitina neðan við krossgátuna. Þeir inynda þá karlmannsnafn. - Lausnarorð krossgátunnar í
síðasta blaði er Dýrheimar.
1 2 T" ¥ S (o 2 7 8 99 9 IO II 3 s
12 99 >3 )¥ (? É V 15 10 b 9 99 17 lg b
(o 13 1°) 12 )b /3 3 99 20 2! 17 )¥ 99 13
22 >¥ ¥ /8 23 1¥ V 27 10 99 7?— (p 7 1¥
8 í(p 13 <y 3 2¥ 21 9? /? 13 T5 k> 99 2 ?
¥ 99 3 8 Z/ 1? g V 21 l* 23 17 3 99
¥ 22 V 20 2J 9? )¥ ¥ ¥ i? 99 /3 3 22 8
99 7- 20 }lo 99 >8 \j~ Tj 1 99 ii 3 18 99 ¥
2F 13 6 2! S 13 99 21 1? 15' 7 99 13 ¥ ¥
2 99 8 (o lp 9? 20 /7 99 7 1¥ 22 99 28 17
Itf 13 )¥ 23 17 9? 3 18 13 3 99 13
25 J~~ 12 99 23 99 (o 30 ¥ 99 2/ 7?— S
99 21 & 20 22 I? £ il V 13 31 18 99
5■ 3 8 2/ /? 10 18 ¥ ~
A = 1 =
Á = 2 =
B = 3 =
D = 4 =
Ð = 5 =
E = 6 =
É = 7 =
F = 8 =
G = 9 =
H = 10 =
1 = 11 =
í = 12 =
J = 13 =
K = 14 =
L = 15 =
M = 16 =
N = 17 =
o = 18 =
Ó = 19 =
P = 20 =
R = 21 =
S = 22 =
T = 23 =
U = 24 =
ú= 25 =
v = 26 =
x = 27 =
Y = 28 =
Ý = 29 =
Þ = 30 =
Æ = 31 =
Ö = II Csl ro
Amnesty. btírast á áfi hverju. ‘
Mannréttindasamtökin AmneSty ‘
Internatioifal voru stofriuð árið
1961. Samtökin láta sig aðallega
varða málefnl s.k. samviskufanga
og pólitískra fenga ,og’ berjast gegn
pyndingum og dauðarefsingum.
Allt frá úpphafi hafe bréfeskriftir
verið aðalbaráttuaðferð samtak-
anna. Þegar stjórnvöldum viðkom-
andi ríkja hafa borist þúsundir
bréfa áhyggjufullra Amnestyfélaga
hefur það oft, beint eða óbeint,
haft þau áhrif að mál
hafa verið rannsökuð
bemr, aðstæður fanga
hafa batnað eða þeiirí"1
jafnvel sleppt og
dauðadómi aflétt.
Samtökin reyna að
gæta fyllsta hludeysis
og eru því óháð öllum
stjórnmálaöflum. I því
felst m.a. að þau
þiggja ekki ríkisstyrki
eða annað sem skuld-
bindur þau á nokkurn
hátt. Samtökin njóta
mikillar virðingar og
hafa meðal anrfars
hlodð friðarverðlaun
Nóbels og hafa ráð-
gefandi stöðu innari
Sameinuðu þjóðanna
og Evrópuráðsins.
Þrátt’ fyrir ötult
starf Amnesty og ann-
arra mannréttinda-
samtaka fer mannrétt-
indabroturh stöðugt
íjölgándi í heiminum.
Lnn 6r því full þörf á
ungu ög kröftugú fólki til
áframhaldandi báráttu. ÍVÍ sem
nýtur mannréttinda getur hjálpað
þeini sem ekki njáta 'þeirra.
Háftr þtí áhugn á fi'ekari upp-
ilýsingum um Amnesty eða viljir þú
gerast féla'gi líttu þá við á skrifstofu
lslandsdeildarinnar, Hafnarstrœti 15
eða hringdu í síma 16940.
Guðný Katrín Einarsdóttir
og Ema Magnúsdóttir
- ungar stúlkur í Amnesty
Pjóðlélaa
an b'ostjkia
Vinningar í
sumarhappdrætti
Sjálfsbjargar
landssambandi fatlaöra
Útdráttur 15. júlí 1993
Alíslenskir vinningar að
verðmæti 50.000 krónur
294 6830 13462 22424 30708 37556 42681 50454 344
7079 14188 23116 30865 38786 43203 50700
814 7200 14737 23576 32485 38820 43632 50893
1088 7824 14902 23725 32853 38915 44130 50919
1159 7961 15537 24368 33336 39575 44241 51276
1451 8219 15766 24776 33398 39962 44510 51483
2057 8228 16077 25111 35010 40009 44858 51490
2934 8392 16159 25196 35264 40290 45297 51937
3182 8415 17215 25284 35333 40528 45532 51992
3699 8542 18447 25412 35406 40703 46332 52635
3896 9101 18781 25708 35743 40860 46468 52993
3942 9357 19134 25864 36170 40915 46766 53669
5252 9384 19251 26573 36186 41022 47358 53682
5778 10757 19848 28409 36188 41252 48756 54259
5894 11610 20146 28538 36367 41647 49107 55209
6117 11984 20360 28833 37088 42162 49354 55351
6607 12178 20864 29074 37116 42327 49882 56798
6655 12547 21006 29547 37213 42560 50261 57051
6699 12739 21738 29577 37230 42576 50409 57053
6727 12975 22369 30126 37434 42618 50447 57314
57423 65464 57873 67148 58565 67356 58862 67534
59010 68113 59721 68226 60153 68319 60449 68951
60751 69874 60784 70194 60913 70603 61316 70645
61608 70744 61908 70782 62114 72147 62377 73087
63601 73231 64663 73606 65218 73759 65345 74053