Morgunblaðið - 31.03.2005, Blaðsíða 24

24 FIMMTUDAGUR 31. MARS 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
SÚ MIKLA gróska sem verið hef-
ur í háskólalífi landsmanna und-
anfarin ár hefur væntanlega ekki
farið fram hjá neinum. Hið gamla
landslag, þar sem Há-
skóli Íslands sat nán-
ast einn að kennslu í
flestum hefðbundnum
háskólagreinum og þar
sem rannsóknum og
framhaldsnámi við ís-
lenska háskóla jafnt
HÍ sem aðra var lítið
sinnt, heyrir nú sög-
unni til. Stóraukið
framboð á framhalds-
námi auk nýrra eða
gjörbreyttra háskóla
sem standast gamla
stóra bróður fyllilega
snúning í kennslu og
rannsóknum er sá veruleiki sem þeir
sem eru að leita að háskólanámi
standa nú frammi fyrir.
Viðskiptaháskólinn á Bifröst er
einn þeirra skóla sem hafa tekið
stakkaskiptum undanfarin ár. Skól-
inn fer á háskólastig 1988, stofnar
lagadeild fyrstur íslenskra háskóla
utan HÍ 2001, fer af stað með
kennslu á meistarastigi 2003. Jafn-
hliða þessu hefur áhersla á rann-
sóknir akademískra starfsmanna
stóraukist og mun aukast enn á
næstu árum, enda ekki hægt að tala
um háskóla þar sem ekki eru stund-
aðar rannsóknir. Jafnhliða þessu
hefur nemendum og starfsfólki
fjölgað jafnt og þétt og gríðarleg
uppbygging á kennslu- og íbúðar-
húsnæði átt sér stað í háskólaþorp-
inu Bifröst, sem telur nú hátt í 700
íbúa, sem allir tengjast háskólastarf-
inu á einn eða annan hátt.
Þau tímamót hafa nú enn orðið í
skólastarfi á Bifröst að þriðja há-
skóladeildin hefur verið stofnuð; fé-
lagsvísinda- og hagfræðideild. Eins
og nafnið gefur til kynna mun deild-
in einbeita sér að breiðri menntun á
sviði félags- og hagvísinda. Leitast
verður við að vera ávallt með kenn-
ara í fremstu röð við deildina, sem
sinna jafnframt öflugum rann-
sóknum og geta miðlað þeim til nem-
enda sinna. Það horfir afar vel í þeim
efnum fyrir fyrsta skólaárið. Við-
tökur samfélagsins við þessum tíð-
indum hafa líka verið
vonum framar eins og
við finnum fyrir með
miklum fjölda umsókna
sem hafa þegar borist í
nýtt BA nám í heim-
speki, hagfræði og
stjórnmálafræði. Gert
er ráð fyrir að um 40
nemendur hefji þetta
nám næsta haust, en
það er stefna skólans
að vera með takmark-
aðan fjölda nemenda,
til að geta boðið upp á
fyrsta flokks þjónustu.
Við á Bifröst lítum á
smæð skólans sem styrk hans en
ekki veikleika.
Skólinn hefur þróast með ís-
lenskri þjóð allan fullveldis- og lýð-
veldistímann og borið gæfu til að
uppfæra sig í takt við þarfir sam-
félags og atvinnulífs. Stofnun fé-
lagsvísinda- og hagfræðideildar er
liður í þeirri þróun, en eftir því sem
sókn í framhaldsnám eykst stórum
skrefum er sífellt meiri þörf á stað-
góðu og fjölbreyttu grunnhá-
skólanámi á sviði félagsvísinda. Það
er skylda skólans að þjóna þeim
stóra hópi Íslendinga sem vilja
sækja sér slíkt nám og hafa hingað
til ekki átt mikið val um skóla hér á
landi til að svala þeirri þörf. BA
námið í heimspeki, hagfræði og
stjórnmálafræði (HHS) er skipulagt
með þetta fólk í huga.
Ekki er síður þörf á öflugu rann-
sóknarmiðuðu félags- og hagvís-
indatengdu framhaldsnámi og
stendur metnaður deildarinnar til að
sinna þeim þætti einnig.
Undirliggjandi þáttur í námi við
deildina verður að hvetja nemand-
ann til að upplifa sig sem hluta af al-
þjóðlegu mannlegu samhengi. Því
verður talsvert horft til alþjóðamála
og nemendur hvattir til að kynna sér
umheiminn vel, jafnvel með því að
taka hluta síns náms við erlenda há-
skóla. Bifröst býr að öflugu tvíhliða
sambandi við valda samstarfsskóla
víða um heim og nú um stundir er
tæpur helmingur grunnnema við
skólann sem taka eina eða tvær ann-
ir við þessa samstarfsskóla í Asíu,
Ameríku eða Evrópu. Til stendur að
víkka skiptinámið út enn frekar með
nýrri deild. Einnig verða nemendur
hvattir til að láta samfélagsmál sig
varða með virkri þátttöku í starfi
fyrir mannúðarsamtök og aðra þá
aðila sem vilja stuðla að betri heimi.
Að auki hefur færst í vöxt að erlend-
ir gestakennarar sinni kennslu við
skólann og munu sumarannirnar,
sem boðið verður upp á í fyrsta
skipti sumarið 2006 í tengslum við
s.k. heilsársháskóla á Bifröst, henta
afar vel til þess að ná í öfluga fræði-
menn erlendis frá til að miðla sinni
sérhæfðu þekkingu inn í íslenskt há-
skólasamfélag.
Það er von okkar að hin nýja deild
á Bifröst muni auðga hið blómlega
íslenska háskólasamfélag og stuðla
að enn frekari vexti og viðgangi fé-
lagsvísindanáms og rannsókna á Ís-
landi.
Heimspeki, hagfræði og
stjórnmálafræði á Bifröst
Magnús Árni Magnússon
fjallar um háskólann á
Bifröst í Borgarfirði ’Það er von okkar aðhin nýja deild á Bifröst
muni auðga hið blóm-
lega íslenska háskóla-
samfélag og stuðla að
enn frekari vexti og við-
gangi félagsvísinda-
náms og rannsókna
á Íslandi.‘
Magnús Árni
Magnússon
Höfundur er forseti félagsvísinda-
og hagfræðideildar á Bifröst.
Í ÁLYKTUN frá 13. full-
trúaþingi Sjúkraliðafélags Íslands
segir: „Fulltrúaþing félagsins
harmar þá augljósu staðreynd að
sannfæring formanna
stjórnarandstöðuflokk-
anna skuli föl fyrir auð-
virðilega Júdasarpen-
inga.“
Orsök þeirra gíf-
uryrða, að jafna for-
mönnum stjórnarand-
stöðuflokkanna við
Júdas Ískaríot er sú, að
þeir sömdu um það við
oddvita ríkisstjórn-
arinnar að flokkar
þeirra myndu styðja
frumvarp um eftirlaun
þingmanna og ráðherra.
Frumvarp þetta var nýlega í há-
mæli vegna hundraða þúsunda
króna eftirlauna til fyrrverandi ráð-
herra. Frumvarpinu fylgdi sú hags-
munadúsa að formenn stjórnarand-
stöðuflokka á þingi fá af almannafé
250 þúsund krónur á mánuði í við-
bót við u.þ.b. 600 þúsund króna
þingfararkaup. Þessi hags-
munadúsa, sem formenn stjórn-
arandstöðuflokka njóta nú, kom
lögum um eftirlaun ekkert við. Hún
var sérstök þóknun. Þess vegna
líkja sjúkraliðar sannfæringu for-
mannanna við það að æðstuprest-
arnir keyptu svikin af Júdasi Ísk-
aríot.
Frumvarpið hneykslaði fleiri en
sjúkraliða. Flokksstjórn Samfylk-
ingarinnar ályktaði um það. Þar
segir: „Forréttindi ganga gegn
réttlætis- og lýðræðishugmyndum
þorra landsmanna, sérstaklega for-
réttindi kjörinna fulltrúa.“ Einnig
segir þar að þeir,
sem kjörnir eru til
að setja lögin, megi
ekki búa sjálfum sér
almenn réttindi um-
fram þau, sem um-
bjóðendur þeirra
njóta.
Launþega-
samtökin í landinu
fordæmdu frum-
varpið og kölluðu
það siðleysi.
Kona utan úr bæ
Samfylkingarfólki
blöskraði að frumvarp, sem jók
ranglæti og ögraði réttlætiskennd,
væri lagt fram í þess nafni. Það
sagði sig úr flokknum í hundraða
vís. Ingibjörg Sólrún lagði þá leið
sína í þingið og átti fundi með þing-
mönnum flokksins. Í lokin greiddu
sjö þeirra atkvæði gegn frumvarp-
inu og aðrir (utan einn) sátu hjá.
Formaðurinn fór til útlanda.
Viðvera Ingibjargar Sólrúnar í
þinghúsinu olli stuðningsmönnum
frumvarpsins mikilli gremju og þeir
sögðu að það væri varla vinnufriður
í þinginu fyrir „einhverri konu utan
úr bæ“, og með athæfi sínu væri
hún að lítilsvirða lýðræðið.
Skoðanakúgun
Sú ásökun, að með veru sinni í
þinghúsinu væri Ingibjörg Sólrún
að lítilsvirða lýðræðið, fékk lítinn
hljómgrunn. Það urðu því margir
undrandi, nú rúmu ári síðar, að
prestur austur á landi segir á
prenti að hún hafi í þessu máli beitt
skoðanakúgun í þágu fasista í
verkalýðshreyfingunni. Einnig seg-
ir prestur: „Varaformaðurinn (Ingi-
björg Sólrún) gekk á þingmennina,
hvern og einn, og þrýsti á þá til að
vera á móti bara til að hafa fas-
istana góða.“
Þessi ummæli prestsins eru eng-
um sæmandi og þau lítilsvirða sam-
þykktir flokksstjórnar og annarra
samtaka. Að auki má draga af þeim
þá ályktun að það heiti skoð-
anakúgun þegar prestar eða dyggð-
ugt fólk leiðir aðra frá þeim breiða
vegi, sem kenndur er við silfur Júd-
asar.
Mikið held ég að bersyndugir
yrðu sáttir við þá kenningu.
„Skoðanakúgun“
Ingibjargar Sólrúnar
Birgir Dýrfjörð fjallar
um Samfylkinguna ’Þessi hagsmunadúsa,sem formenn stjórnar-
andstöðuflokka njóta
nú, kom lögum um eft-
irlaun ekkert við.‘
Birgir Dýrfjörð
Höfundur situr í flokksstjórn
Samfylkingarinnar.
FÉLAGSMÁLARÁÐUNEYTIÐ
er með átak í gangi til að sameina
sveitarfélögin í landinu.
Í uppsveitum Árnes-
sýslu eru fjögur sveit-
arfélög, Hrunamanna-
hreppur, Skeiða- og
Gnúpverjahreppur,
Grímsnes- og Grafn-
ingshreppur og Blá-
skógabyggð (Þing-
vallasveit,
Laugardalur, Bisk-
upstungur). Fjögur
mjög áþekk sveit-
arfélög með um 2.300
íbúa.
Ef stefna félags-
málaráðuneytisins
nær fram að ganga þá
verður kosið um sam-
einingu þessara sveit-
arfélaganna á árinu.
Hver og einn íbúi verð-
ur að íhuga rækilega
kosti sameiningar. Í
dag eru fjórir sveit-
arstjórar í umræddum
sveitarfélögum, fjórir
oddvitar, fjórir grunn-
skólar og fjórir skóla-
stjórar. Ætla má að
nemendur í grunn-
skóla séu um 500. Uppsveitirnar hafa
sameinast um að ráða fjóra starfs-
menn: Ferðamálafulltrúa, félags-
málafulltrúa, skipulagsfulltrúa og
byggingarfulltrúa.
Oddvitar sveitarfélaganna eru fjór-
ir og þeir hafa stofnað með sér svo-
kallaða oddvitanefnd. Þessi nefnd er
orðin nokkurskonar oddviti sveitarfé-
laganna fjögurra. Í henni taka oddvit-
arnir ákvarðanir um ýmis mál, sem
síðan koma til samþykktar sveit-
arstjórnanna í sveitarfélögunum fjór-
um.
Í síðustu kosningum settust a.m.k.
24 sveitarstjórnarmenn í stóla sína til
að taka ákvarðanir og marka stefnu
fyrir umrædd fjögur sveitarfélög.
Þessa dagana virðast sum sveit-
arfélögin keppast við að eyða pen-
ingum, byggja upp hjá sér, svo þau
haldi sínu, ef til sameiningar kæmi.
Stefnumótunin mjög þröng. Gríms-
nesingar eru t.d. mjög fram-
kvæmdaglaðir, þeir hafa fengið
einkaaðila til að byggja skóla og
stjórnsýsluhús á Borg í Grímsnesi.
Sennilega eru þeir að stefna að því að
standa sterkt, þegar og ef til samein-
ingar kemur, búnir að byggja stjórn-
sýsluhúsið. Starfræktur er skóli á
Laugarvatni sem er í um 20 kíló-
metra fjarlægð frá Borg. Einnig er
skóli í Reykholti, Bisk. Fjarlægð fyrir
suma nemendur í Grímsnesi er
styttri þangað en á Borg.
Á Laugarvatni er Héraðsskóla-
húsið, flotta burstabyggingin sem all-
ir þekkja, byggð um 1930. Væri það
ekki flott ráðhús sameinaðs sveitarfé-
lags uppsveitanna? Sameinuð sveit-
arfélög hljóta að horfa heildstætt á
allt svæðið t.d. varðandi náms-
framboð fyrir grunnskólanemendur
og stjórnsýslu. Það hlýt-
ur að auka hagkvæmni.
Ekki hefur verið sýnt
fram á mikinn fjárhags-
legan sparnað í byrjun
þegar sveitarfélög hafa
verið sameinuð. Aftur á
móti hefur þjónusta við
íbúa eflst við samein-
ingu sveitarfélaga.
Reynslan sýnir að fag-
mennska og framboð á
þjónustu eykst þegar
sveitarfélögin stækka.
Því gæti þjónusta við
t.d. aldraða eflst mjög,
ef við sameinuðumst hér
í uppsveitum Árnes-
sýslu. Ekki veitti af.
Einkahagsmunir
frambjóðenda í upp-
sveitum Árnessýslu
gætu verið Þrándur í
Götu við sameiningu
sveitarfélaganna. Ég
þekki best til í Blá-
skógabyggð. Þar er nú
starfandi einn sveit-
arstjóri, ágætlega laun-
aður. Oddvitinn er einn-
ig í fullu starfi, sem
oddviti og við önnur verkefni. For-
maður byggðaráðs hefur ágæt laun
fyrir sitt embætti og svo er hann ráð-
inn í vinnu hjá vatnsveitum sveitarfé-
lagsins. Þessir þrír menn eru allir í
launuðum störfum hjá sveitarfé-
laginu, sem þeir réðu sig sjálfir í,
enda í meirihluta sveitarstjórnar.
Sveitarstjórar eru í fullu starfi, í
Grímsnes- og Grafningshreppi, í
Skeiða- og Gnúpverjahreppi og í
Hrunamannahreppi. Fjórir sveit-
arstjórar í 2.300 manna samfélagi.
Sveitarstjórnamenn hafa sett fyr-
irvara um sameiningu sveitarfélaga í
bókunum sínum. Ég tel að sameinað
sveitarfélag sé ekki síður í stakk búið
til að sækja betri vegi og brýr en fjög-
ur minni sveitarfélög. Ég hvet því
fólk til að íhuga þessi mál rækilega,
höfum við efni á að bíða?
Mín skoðun er að fólk í uppsveitum
Árnessýslu eigi að vera framsýnt og
áræðið og sameinast strax og færi
gefst. Máltakið segir: „að hika er
sama og að tapa“. Við viljum ekki
tapa, það er ekki eftir neinu að bíða.
Sameinaðar upp-
sveitir Árnessýslu
Drífa Kristjánsdóttir
fjallar um sameiningu
sveitarfélaga í Árnessýslu
Drífa Kristjánsdóttir
’Ég tel að sam-einað sveitarfé-
lag sé ekki síður
í stakk búið til
að sækja betri
vegi og brýr en
fjögur minni
sveitarfélög.‘
Höfundur er sveitarstjórnarmaður
í Bláskógabyggð.
flísar
Stórhöfða 21, við Gullinbrú,
sími 545 5500.
www.flis.is ● netfang: flis@flis.is
Allt fyrir baðherbergið
Skólavörðustíg 21, Reykjavík
sími 551 4050
Glæsileg
brúðarrúmföt
í úrvali
Fréttir á SMS