Tíminn - 29.09.1970, Blaðsíða 8

8
TIMINN
ÞRIÐJUDAGTJR 23. september 1970
Þrátt fyrir Ijósa bletti og
gó'ða spretti veldur sýningin á
Eftirlitsmanninum eftir Gogol
nokkrum vonbrigöum. Grunn-
•tónn skops og háös er hvorki
nógu máttuglega sleginn í leik-
byrjun né haldið sleitulaust
leikinn á enda. Ekki ber á öðru
en nokkur veltugangur sé því á
verðleikunum, enda virðist
sni.ldin ýmist vera aðeins rétt
fyirir ofan seilingu suanra leik-
enda eða þá langt, langt fyrir
ofan hana. Á vöntun þessari
eða herzluleysi mun leikstjóri
eiga sök, en þó ekki alla. Með
eilítið samstilltara átaki, ein-
laegari áhuga, skipulegri lög-
eggjan leikstjóra og leiðsögn
hefði mátt gera þessu stórgirni-
lega viðfangsefni rækilegri
skil og fullkomnara en raun
ber vltni. Stærsti ljóðurinn á
ráði sumra leikenda virðist
vera sá að hafa hlutverk sin að
leik og daðri. Hollt er því að
bafa i huga. að gamanleikar-
ans er ekki að leika sér, held-
ur umfram allt að skemmta
öðrum og það gerir han að-
eins með því a® taka hlutverki
sínu alvörutökum.
Valur Gíslason, sem falið er
hið veigamikla h.’utverk borg-
Erlingur Gíslason, Guðrún Guðlaugsdóttir, Valur Gíslason og Þóra Friðriksdóttir í hlutverkum sínum.
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ:
Eftirlitsmaðurinn
eftir N. V. GOGOL. — Þýðing: Sigurður Grímsson. Leikstjórn: Brynja Benediktsdótt
ir. Leiktjöld: Birgir Engilberts. Búnin gateikningar: Messíana Tómasdóttir.
arstjórans, gerir margt vel, en
af leikara, sem talinn er eigi
einhamur í list sinn, hefði
mátt búast við mun blæbrigða-
ríkari leik og rösklegri. Hér
Hverium
dytti í hu,
aðuota
annað en
smjör
með
soðnum
silungi ?
eða laxi 7
vinnur hann ekki stórvirki eins
og hann gerði í Gjaldinu, sælí-
ar minningar. Hér er t. d.
meira bogið við beitingu radd-
ar en oft endranær. Bagalegast
er, að or® og jafnvel- heilar
setningar vilja fara forgörðum
vegna skorts á skýrmæli og
ber einna mest á þessu í leiks-
byrjun. Þegar á leikinn líður
hverfur þetta sem betur fer
svo að segja a.'veg. Meiri kröf-
ur eru vitanlega gerðar til stór
brotinna listamanna en annarra
og geldur Valur þess ef til vill
í þessu tilviki. Þótt túlkun
hans sé nokkuð fyrir neðan
hans eigið meðai’lag, er hún
samt að ýmsu leyti trúveröug
og athyglisverð.
Þóra Friðriksdóttir iðar af
kæti og líísfjöri. Henni tekst
að bregða upp iifandi mynd ag
grófskoplegri 3f hégómakind-
inni grunnhyggnu, henni Önnu
Andreévnu, borgarstjórafrúnni.
A stöku stað hefði hún þó að
ósekju mátt sefa leikgleði sína
og ofsalæti. Auk þess væri ef
ti! vik’ tímabært íyrir ieikkon-
una a® venja sig ai hlátrar-
sköllum, sem farin eru að
verða helzti háttbundin.
Guðrún Guðlaugsdóttii ieik
ur dóttur borgarstjórans alk'ag-
lega, enda þótt segja megi að
„kki hafi ýkjamikið verið a
hana lagt. Hún er því enn sem
komið er í vissum skilningi
óráðin gáta. Bessi Bjarnason
er í bezta essinu sínu og ima
er að segja um Árna Trygg..i-
son. Héraðsdómari Rúriks Iiar-
aldssonar er ekki svipur h;á
þeini dómara, sem þann skóp
í Púntilla og Matta. Jafnhlut-
gengur listamaður og Rúrik
hefði getað gert ó.’íkt Letur.
Persónusköpun Baldvins Hall
dórssonar er í einu orði sagt
aðdáunaxverð. Hann steypir
Zemjanika, fátækrafulltrúa og
sjúkrahúshaldara í svo heiHegt
mót, að til prýði verður að telj
ast. Yfir persónusköpun hans
er því gerzkastur b.’ær og
„gogólastur“, ef svo gáleysis-
lega má að orði komast. Inn-
lifunin öll til fyrirmyndar, svo
sem svipmót, luralegt sviðsfas,
raddbeiting, slef og s’efbui-ður.
í bréfi einu, sem Gogol skrif
aði Sosnitskys, leikara þeim,
sem fór með hlutveæk borgar-
stjórans á frumsýniegunni á
Eftirlitsmanninum, ræðir höf-
undurinn m. a. hversu vand-
leikið hlutverk Khlestakovs sé
og því vandskipað í það. Þar
standa eftirfarandi orð: „Þú
veizt sjálfur, að annars flokks
ieiíkarax geta aðeins hermt eftir.
Þeim er ofraun að skapa per-
sónu og þegar þeir gera tilraun
til þess, verður árangurinn enn-
þá lakari en efni standa til“.
Erlingur Gíslason hermir
ekki eftir, heldur skapar hann
og þökk sé honum og það tals-
vert
Halldór Þorsteinsson.
Erlingur og valur.