Fréttablaðið - 19.10.2003, Blaðsíða 16

16 19. október 2003 SUNNUDAGUR
■ Viðskipti
Magnús Gunnarsson er kominnaftur af fullum krafti inn í ís-
lenskt athafnalíf. Maðurinn sem
áður stýrði nýjum fyrirtækjum í
harðri samkeppni við rótgróin ís-
lensk fyrirtæki er kominn í brúna
hjá óskabarni þjóðarinnar, orðinn
stjórnarformaður Eimskipafélags
Íslands, sem áður þótti mesta
valdastaða í viðskiptalífinu.
Hann segir að sér hafi ekki
dottið það í hug þegar þeir
Björgólfur Guðmundsson voru
ungir menn að stýra Hafskipi að
þeir myndu síðar meir stjórna
Eimskipafélaginu. „Þá vorum við
með hugann við annað, við vorum
að keppa við það,“ segir hann.
Í millitíðinni hefur Magnús
tekist á við margvísleg viðfangs-
efni. Hann var framkvæmdastjóri
og síðar stjórnarformaður Vinnu-
veitendasambandsins, formaður
Útflutningsráðs og framkvæmda-
stjóri SÍF en síðasta stóra verk-
efni Magnúsar á Íslandi var þegar
hann tók við stjórnarformennsku
í Búnaðarbankanum og undirbjó
einkavæðingu hans.
Síðustu árin hefur hann mest
fengist við flugvélaviðskipti. „Ég
byrjaði með Arngrími vini mínum
í Atlanta en það samstarf þróaðist
síðan í að fjárfestar báðu mig um
að höndla með ákveðna pakka af
flugvélum eða flugvélahlutum. Ég
hef verið með flugvélar sem
menn hafa ekki getað leigt og
fundið verkefni fyrir þær og í
langflestum tilvikum hafa þá ís-
lensku flugfélögin tekið við og
rekið þær.“
Feikilegar breytingar í ís-
lensku viðskiptalífi
Hann segir að feikilega margt
hafi breyst í umhverfi íslensks at-
vinnulífs, Evrópska efnahags-
svæðið og aukið frelsi skipti þar
mestu. „Einkavæðing ríkisfyrir-
tækjanna, einkum bankanna, hef-
ur augljóslega haft miklar breyt-
ingar í för með sér en ég lít
þannig á að þetta sé bara byrjunin
á frekari breytingum sem eiga
eftir að verða.“
Magnús segir að jákvæðar
breytingar séu fram undan, efna-
hagsumhverfið sé jákvætt og
stöðugleiki. Hann hrósar Davíð
Oddssyni forsætisráðherra fyrir
að hafa stuðlað að því að pólitísk
afskipti af viðskiptalífinu hafi
minnkað.
„Menn eru líka farnir að gera
sér grein fyrir því að við lifum
ekki allir á því að selja hver öðr-
um eitthvað heldur ef við viljum
þróa íslenskt viðskiptalíf þá verð-
um við að vera djarfir í því að
sækja út í hinn stóra heim og sjá
hvort við getum ekki bætt við
okkar efnahagsstarfsemi með því
að vera þátttakendur í fyrirtækj-
um erlendis,“ segir Magnús. „Nú
eru mörg íslensk fyrirtæki að
skapa bæði verðmæti og störf fyr-
ir Íslendinga með umsvifum er-
lendis.“
Telur hann að Eimskip eigi að
stefna að frekari umsvifum í út-
löndum?
„Ég held að Eimskipafélagið
hafi hugsað út á við. Flutningafyr-
irtækið hefur mikla starfsemi er-
lendis og það er mjög mikil gróska
í slíkri hugsun hjá Brimi. Það er
nýbúið að kaupa útgerðarfyrirtæki
í Bretlandi og það standa yfir mjög
alvarlegar viðræður við Marokkó-
menn um stórt verkefni. Ég held
að þessir hlutir allir séu mjög já-
kvæðir þótt það þurfi náttúrlega
að fara mjög varlega.“
Spurning um hugmynda-
fræði
Magnús tekur við stjórnarfor-
mennsku eftir gríðarlegar sveifl-
ur í eignarhaldi Eimskipafélags-
ins. Það var augljóst á hluthafa-
fundi að fráfarandi stjórnarfor-
maður var ekki alls kostar ánægð-
ur með þá þróun. Hvernig túlkaði
Magnús yfirlýsingar forvera
síns?
„Ég í sjálfu sér legg ekki mikið
í þá ræðu. Ég held að hann hafi
fyrst og fremst verið að skýra
þessa hluti frá sínum bæjarhóli og
hann hefur fullan rétt til þess. Það
er auðvitað mál sem allir þurfa að
velta vöngum yfir, hvað er það
sem hentar best, hvað gefur
mesta arðsemi, og ég er sann-
færður um að forverar mínir hjá
Eimskipafélaginu hafa verið að
gera það sem þeir töldu rétt. Og
mér sýnist margt af því hafa ver-
ið réttar ákvarðanir.“
Og annað þá ekki?
“Ég er í sjálfu sér ekki að segja
það, þetta er kannski meira spurn-
ing um hugmyndafræði, hvort að
það sé hagkvæmt að reka í einum
pakka flutningafyrirtæki, sjávar-
útvegsfyrirtæki og almenna fjár-
festingarstarfsemi. Þetta er um-
hugsunarefni og þetta er ekkert
nýtt, þessi umræða hefur átt sér
stað erlendis þar sem menn hafa
séð stór og mikil fyrirtæki með
mjög víðfeðman rekstur allt í einu
kúvenda og menn kalla það „back
to basics“, að fara þá aftur í
kjarnastarfsemi sína og losa sig
úr hinu.“
Það er sú hugmyndafræði sem
þið komið með inn?
“Ja, það er sú hugmyndafræði
sem við viljum skoða. Við viljum
skoða hvort það sé arðbærara að
fara út í einhverja slíka uppstokk-
un. Það er ekki eitthvað sem við
erum búnir að ákveða en við höf-
um náttúrlega hlustað á þessa um-
ræðu og það er eitt af því sem við
viljum skoða.“
Nýir eigendur hefðu væntan-
lega ekki ráðist í þann slag um
hlutabréfin nema sjá þessi tæki-
færi í spilunum?
“Það má vera en það er stjórn-
in sem ber ábyrgðina og verður að
taka þessar ákvarðanir og það eru
ekki bara stórir hluthafar í Eim-
skipafélaginu heldur fjöldi
smærri hluthafa og þeir hafa að
sjálfsögðu alveg sama rétt og hin-
ir stærri. Þannig að það sem gert
er verða menn að trúa að sé gott
fyrir hluthafahópinn í heild.“
Óttinn skiljanlegur
Hann segir að ef einhverjar
ákvarðanir verði teknar sem
hreyfa við eignarhaldi á sjávarút-
vegsfyrirtækjunum sem samein-
uðust í Brimi verði vitaskuld tek-
ið tillit til allra sjónarmiða. Hon-
um þykir ótti fólks í sjávarbyggð-
unum um að kvótinn fari, verði
fyrirtækið selt í hlutum, fullkom-
lega eðlilegur. „Ég skil mætavel
að fólk í þessum bæjarfélögum og
sveitarfélögum sem þetta snýst
um sé áhyggjufullt en þetta er nú
einu sinni lífið og við þurfum að
taka á því. Við munum taka tillit
til allra sjónarmiða eftir því sem
við best getum en auðvitað þurf-
um við fyrst og fremst að hugsa
um hagsmuni hluthafa Eimskipa-
félagsins.“
Snýst þetta um krónur og aura?
“Ég hef einmitt frekar sagt það
að menn þurfi að taka tillit til um-
hverfisins og það sé ekki alveg
sjálfgefið að það sem gefur flest-
ar krónur og aura á einhverju
vissu augnabliki sé það sem sé
best fyrir fyrirtæki eins og Eim-
skip til lengri tíma litið. Menn
þurfa að taka tillit til þess hvað er
arðbærast og hvað er skynsam-
legast að gera, það segir sig sjálft
fyrir stórt fyrirtæki eins og Eim-
skip, það er í flutningaviðskipt-
um, í sjávarútvegi og það er í fjár-
festingu, það hlýtur að vera mjög
mikilvægt að það sé ekki að
kveikja ófriðarbál úti um allt
þjóðfélagið.“
Eigendur lögðu áherslu á að
leysa upp flókin eignatengsl í ís-
lensku atvinnulífi. Finnst þér þú
vera þátttakandi í því að leysa
upp gamlar valdablokkir og
breyta atvinnulífinu í þá átt að
það sé frekar hugsað um arðsemi
en völd og áhrif?
“Ég held bara að þær breyting-
ar sem hafa átt sér stað í þjóðfé-
laginu leiði af sér að menn verði
fyrst og fremst að hugsa um arð-
semina. Ég held að Eimskipafé-
lagið geti átt mjög stóran þátt í að
reyna að flýta aðlögun að nýju
umhverfi og vonandi getum við
hjálpað til að efla hlutabréfa-
markaðinn, sem hefur átt undir
högg að sækja. Þó að þetta sé lítill
markaður held ég að það sé af-
skaplega nauðsynlegt fyrir okkur
að hlúa að honum.
Spurning um framhald fjár-
festingarstarfsemi
Magnús segir að ný stjórn
tjaldi ekki til einnar nætur. Hann
á von á því að hið 90 ára gamla
Eimskipafélag eigi eftir að sigla
um áratugaskeið inn í framtíðina
og verði áfram sterkur og öflugur
flutningsaðili fyrir íslenskt við-
skiptalíf.
En verður Eimskipafélagið þá
ekki endilega kjölfestuaðili í sjáv-
arútvegi áfram?
“Menn hafa verið að spyrja að
því hvort þetta fari saman og
hvort það sé ástæða til að aðskilja
fjárfestingarstarfsemina frá fyr-
irtækinu og ég held að það séu
sjónarmið sem rétt sé að skoða
mjög vandlega. Það er spurning
fyrir öfluga fjárfestingarsjóði
eins og Burðarás hvort það sé
áhugavert að vera svona stór aðili
í ákveðinni grein eða ákveðnu fyr-
irtæki, en það er auðvitað fram-
tíðarsjónarmið að dreifa megin-
áhættunni.“
Og að Burðarás verði þá ein-
hvers konar umbreytingarfélag?
“Já, með hlutabréfamarkaðn-
um opnast margir möguleikar og
menn geta fengið fjármagn inn í
fyrirtækin til að bæta reksturinn
og fjárfesta í nýrri tækni. Nú eru
augljóslega að myndast sterkar
heildir, ýmsir fjárfestingarsjóðir
sem hafa áhuga á að koma inn í
fyrirtæki og jafnvel til skamms
tíma, stokka þau upp, og einmitt
tilkoma þessara aðila samhliða líf-
eyrissjóðum ætti að geta sett mik-
ið líf í markaðinn og í leiðinni gert
þá kröfu að þetta sé rekið á hag-
kvæmasta hátt, með sem mestri
arðsemi og um það snýst þetta,“
segir Magnús Gunnarsson.
kgb@frettabladid.is
Nýr stjórnarformaður Eimskipafélagsins segir að það þurfi að skoða vandlega hvort ástæða sé til að aðskilja fjárfestingarstarfsemina frá fyr-
irtækinu eða hvort Burðarás eigi að treysta svo mjög á eignir í sjávarútvegi. Ekki verði þó hlaupið að neinum ákvörðunum og þær verði
teknar með langtímahagsmuni í huga.
Hugsum fyrst og fremst
um hagsmuni hluthafa
STJÓRNARFORMAÐURINN
Þetta er spurning um hugmyndafræði, hvort að það sé hagkvæmt að reka í einum pakka
flutningafyrirtæki, sjávarútvegsfyrirtæki og almenna fjárfestingarstarfsemi.
Menn þurfa að taka
tillit til þess hvað er arðbær-
ast og hvað er skynsamleg-
ast að gera.
,,
MAGNÚS GUNNARSSON
Einkavæðing ríkisfyrirtækjanna, einkum bankanna, hefur augljóslega haft miklar breytingar í för með sér en ég lít þannig á að þetta sé
bara byrjunin á frekari breytingum sem eiga eftir að verða.
Við viljum skoða
hvort það sé arðbærara að
fara út í einhverja slíka upp-
stokkun.
,,FRÉ
TT
AB
LA
Ð
IÐ
/V
IL
H
EL
M
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/V
IL
H
EL
M