Fréttablaðið - 20.01.2004, Blaðsíða 13

■ Lögreglufréttir
13ÞRIÐJUDAGUR 20. janúar 2004
kostaði fisksölurisinn eina pró-
fessorsstöðu við Háskólann á
Akureyri.
Blikur á lofti
Á útmánuðum 1996 óskuðu
Samherjamenn á Akureyri enn eft-
ir því að fyrra bragði að fá að
kaupa hlutabréf Akureyrarbæjar í
Útgerðarfélagi Akureyringa, að
þessu sinni með það fyrir augum
að sameina félagið Samherja og
dótturfyrirtækjum. Bæjarstjórn
samþykkti að hefja viðræður við
félögin og forsvarsmenn SH
brugðu skjótt við og óskuðu eftir
aðild að þeim viðræðum vegna
hagsmuna sinna. Því var hafnað en
niðurstaðan varð sú árið 1996 að
Akureyrarbær seldi um 28 pró-
senta hlut sinn í félaginu til SH
fyrir talsvert á annan milljarð
króna. Jakob Björnsson, þáverandi
bæjarstjóri, segir að það hafi verið
gert til að létta á fjárhag bæjarins,
meðal annars vegna einsetningar
grunnskóla. Bærinn átti eftir söl-
una um fjórðungshlut í félaginu.
Frá upphafi var ljóst að SH átti
erfitt með að uppfylla loforðin um
störfin 80. Í ársbyrjun 1996 vant-
aði enn stóran hluta loforðanna.
Jón Ingvarsson, stjórnarformaður
SH, átti í janúarmánuði fund með
Jakobi Björnssyni bæjarstjóra til
að kynna honum stöðu mála en þá
voru um 50 störf í höfn. Reyndin
varð sú að í stað þess að flytja um
þriðjung af stjórnsýslu Sölumið-
stöðvarinnar norður var opnuð
söluskrifstofa og aldrei tókst að
færa Akureyringum 80 störf.
Uppgjöf SH
Í lok maí 1999 hafði orðið
hallarbylting í SH þegar Róbert
Guðfinnsson, einn af aðaleigend-
um Þormóðs ramma á Siglufirði,
velti sitjandi stjórnarmeirihluta og
hófst þegar handa við að fituskera
fyrirtækið. Þá var tekin ákvörðun
um að loka starfsstöð SH á Akur-
eyri og draumurinn var úti. Bæjar-
stjórn brást ókvæða við og Sigurð-
ur J. Sigurðsson, forseti bæjar-
stjórnar, lýsti því í Morgunblaðinu
að hann vissi ekki hvort forsenda
væri til að stefna SH vegna þessa
þar sem ekki hefði verið gerður
tvíhliða samningur. Árið 2000 seldi
bærinn Burðarási, fjárfestingarfé-
lagi Eimskipafélagsins, þann 25
prósenta hlut sem enn var í eigu
Akureyringa. Þar með hafði bær-
inn fengið um 2,5 milljarða króna
fyrir fjöreggið.
Allt farið
Tíðindalítið hefur verið í kring-
um ÚA frá þessum tíma þótt félag-
ið rynni vissulega inn í Brim, sjáv-
arútvegsrisa Eimskips, ásamt
Skagstrendingi hf. og Haraldi
Böðvarssyni hf. Enn eitt tilfinning-
alega uppnámið varð á dögunum
þegar Landsbanki Björgólfs Guð-
mundssonar ákvað að selja feðg-
um frá Rifi félagið í heild sinni fyr-
ir 9 milljarða króna. Næsta boð átti
KEA, sem vildi kaupa fyrir 8,5
milljarða króna en var hafnað án
viðræðna. Enn má sjá pólitískar
línur í átökunum um ÚA því með
KEA glittir í Smokkfiskinn og þar
með gamla Sambandið en Rifs-
feðgar þykja vera fulltrúar einka-
framtaksins, þótt engan veginn
megi kenna þá við hálfdauðan Kol-
krabbann. Meðal sjálfstæðis-
manna á Akureyri eru blendnar til-
finningar í málinu. KEA-menn
mótmæltu aðgerð Landsbankans
með því að taka 300 milljónir út af
bankareikningi en þeir fengu eng-
an sérstakan stuðning frá sjálf-
stæðismönnum, sem virtust af
tvennu illu vilja láta Rifsfeðga fá
fyrirtækið í stað þess að stuðla að
endurreisn þeirra afla sem stóðu
að Sambandinu áður. Nú bíða Ak-
ureyringar með hendur í skauti og
vona að feðgarnir frá Rifi ætli sér
að reka fyrirtækið áfram í Eyja-
firði í stað þess að lima það í sund-
ur og færa hluta kvótans í burtu.
Það eina sem minnir á loftkennd
loforð SH á tíunda áratugnum er
Kexsmiðjan, sem enn heldur velli
eftir eina kollsteypu. Sælgætis-
gerðin Nói-Síríus er hætt fram-
leiðslu nyrðra og súkkulaðið er nú
framleitt fyrir sunnan. Meira að
segja prófessorsstaðan við Háskól-
ann á Akureyri er horfin eftir að
Sölumiðstöðin tók hann af launa-
skrá fyrir nokkrum árum og sjálft
útgerðarfélagið, sem allur styrinn
stóð um, komið í eigu Vestlendinga
og enginn veit hvernig því verður
stýrt eða hvert það fer á næstu
árum. ■
RANNSÓKNIR Hafrannsóknastofn-
unin og líftæknifyrirtækið Pro-
karia hafa gert með sér sam-
starfssamning um að vinna sam-
eiginlega að því byggja upp þekk-
ingu á erfðafræði fiska. Markmið-
ið er að Íslendingar geti tekið for-
ystu í hagnýtri erfðafræði fiska
til nota í fiskeldi, stofnrannsókn-
um og umhverfismálum á sviði
fiskverndar og fiskirannsókna.
Hafrannsóknastofnunin hefur
stundað stofnerfðarannsóknir á
fiskum og hvölum frá árinu 1986
og auk þess unnið að margháttuð-
um rannsóknum á eldi ýmissa
sjávardýra frá 1987, svo sem á
lúðu, sæeyra, sandhverfu og
þorski. Hafrannsóknastofnunin
vinnur m.a. að þróun þorskseiða-
eldis og kynbótum á þorski í sam-
starfi við nokkur öflug innlend
fyrirtæki á sviði fiskeldis. Mark-
mið Hafrannsóknastofnunarinnar
hefur verið að auka þekkingu á
eldi þessara tegunda og miðla
henni út í samfélagið, einkum til
sprotafyrirtækja í greininni.
Með samningnum við Prokaria
vonast Hafrannsóknastofnunin til
að hraða upplýsingaöflun og auka
þjónustu fyrir íslenskan sjávarút-
veg og stjórnvöld á sviði fiskeldis
og stofnrannsókna, samhliða því
að stuðla að uppbyggingu fleiri
innlendra þekkingarfyrirtækja. ■
FÓR HÚSAVILLT Ókunnur maður
braust inn á heimili í Reykjavík í
fyrrinótt. Lögreglunni barst
hjálparbeiðni klukkan hálf þrjú
frá húsráðanda. Heimilisfólkið
hafði þá flúið út úr íbúðinni
vegna hræðslu og skilið manninn
eftir. Við nánari athugun kom í
ljós að maðurinn, sem var ofur-
ölvi, hafði farið húsavillt. Honum
var vísað út.
STÚTUR Í HAFNARFIRÐI Átta um-
ferðaróhöpp voru tilkynnt til lög-
reglunnar í Hafnarfirði um helg-
ina. Öll voru að mestu slysalaus
nema að tveir ætluðu sjálfir að
leita aðstoðar á slysadeild eftir
harðan árekstur á mótum Fjarðar-
hrauns og Flatahrauns á sunnu-
dag. Einn ökumaður var kærður
vegna gruns um ölvun við akstur.
Hafró og Prokaria í samstarf um erfðafræði fiska:
Ætla sér forystu
í greininni
TIL GÓÐA FYRIR FISKELDI
Hafró vonast til að með samningum við líftæknifyrirtækið Prokaria megi hraða upplýs-
ingaöflun og byggja hraðar upp þekkingu á erfðafræði fiska.
RÓBERT GUÐFINNSSON
Bylti ráðandi öflum í SH og lokaði á Akureyri.
OFFITA Árið 1996 byrjaði Guðjón
Sigmundsson, betur þekktur sem
Gaui litli, með heilsuhorn Gaua
litla í Dagsljósi, sem þá var á
dagskrá ríkissjónvarpsins. Þar
var Guðjón með grenningarátak
og gerði tilraunir til að með-
höndla offitu. Grenningarátakið
gekk það vel hjá Guðjóni að hann
grenntist um 53 kíló. Upp úr því
byrjaði hann með aðhaldsnám-
skeið fyrir fullorðna.
Guðjón segir fyrirspurnum
fara fjölgandi fyrir börn og ung-
linga: „Ég fékk Önnu Sigríði
Ólafsdóttur næringarráðgjafa til
liðs við mig til að þróa meðferð
fyrir börn og unglinga með
offituvandamál. Við vorum í sam-
vinnu við Manneldisráð, heil-
brigðisráðuneytið og Landlækn-
isembættið. Þetta gerði ég til að
sýna fram á að til væru aðferðir
sem virkuðu.
Offita er viðurkenndur sjúk-
dómur og er oft talað um hana
sem einn stærsta heilbrigðis-
faraldur 21. aldar. Fleiri deyja úr
sjúkdómum tengdum offitu og
matarfíkn en krabbameini. Samt
er ekkert að gert. Það þarf eitt-
hvað meira en fitubrennslunám-
skeið til að sporna við þessu. Það
þarf skynsama meðferð og móta
þarf einhverja framtíðarstefnu í
þessum málum. Þetta þjóðfélag
er að verða að lítilli fituhlussu.
Menn eru sammála um að eina
lausnin sé forvarnir, en unnið er
að því að opna heilsuskóla fyrir
börn og unglinga sem tekur sér-
staklega á offituvandanum.
Heilsuskólinn verður í samvinnu
við Hafnarfjarðarbæ og verður
opinn öllum sem þurfa á þessari
þjónustu að halda á einn eða
annan hátt.
Við erum flutt í Mjóstræti 10 í
Hafnarfirði. Í sama hús eru
Regnbogabörn með aðsetur og
njótum við stuðnings frá þeim,
sem er af hinu góða þar sem börn
og unglingar sem eiga við offitu-
vandamál að stríða verða oft
fyrir einelti.
Við erum í góðu samstarfi við
forvarnarnefnd Hafnarfjarðar-
bæjar og því er útlitið bjartara í
þessum málaflokki nú en verið
hefur.
Við bjóðum upp á sjálfstyrkj-
andi námskeið þar sem lögð verð-
ur áhersla á hreyfingu, mataræði
og náið samstarf með foreldr-
um.“
eb@frettabladid.is
OFFITA ER SJÚKDÓMUR
Guðjón hefur lengi unnið að rannsóknum til að finna aðferð til að sporna gegn offituvanda og hefur fengið góðan hóp fólks til
samvinnu við sig.
Þjóðin að verða
lítil fituhlussa
Offita er viðurkenndur sjúkdómur og er oft talað um hana sem einn
stærsta heilbrigðisfaraldur 21. aldar.
Fjármálaeftirlitið:
Varar við tveimur
fyrirtækjum
VIÐSKIPTI Fjármálaeftirlitið varar
fólk við starfsemi fjármálafyrir-
tækjanna J.P. Turner & Company
L.L.C. og Prosper Club. Í tilkynn-
ingu frá stofnuninni segir að þessi
félög hafi ekki starfsleyfi sem
fjármálafyrirtæki á Íslandi.
Páll Gunnar Pálsson, forstjóri
Fjármálaeftirlitsins, segir að ann-
að fyrirtækjanna sé svokallað
píramídafyrirtæki þar sem fjár-
málaþjónusta sé innifalin en hitt
sé verðbréfafyrirtæki.
Páll segir að alltaf sé nokkuð
um að fólk gleypi við gylliboðum
erlendra fyrirtækja án þess að
athuga nægilega vel hvort þau séu
traustsins verð. Hann segir að
fólk geti haft samband við Fjár-
málaeftirlitið til þess að fá upp-
lýsingar um hvort fyrirtæki hafi
starfsleyfi.
„Ef þau hafa leyfi gefur það til
kynna að viðkomandi séu undir
einhvers konar eftirliti og hafi
uppfyllt kröfur sem að minnsta
kosti gefa mönnum betri tilfinn-
ingu fyrir því að hagsmununum
sé borgið,“ segir Páll. ■
PÁLL GUNNAR PÁLSSON
Forstjóri Fjármálaeftirlitsins segir að alltaf
sé nokkuð um að fólk falli fyrir gylli-
boðum.