Tíminn - 07.05.1972, Blaðsíða 10

10
TÍMINN
Sunnudagur 7. mai 1972.
Sunnudagur 7. mai 1972.
TÍMINN
11
Skólum er nú almennt að Ijúka. Sumir nem-
endur eru þegar komnir i sumarleyfi og sum-
arvinnu, en aðrir eiga enn nokkrar vikur eftir
af námstiinanum. Nemendur Tónlistarskólans
i Ileykjavik hafa verið mjög önnum kafnir
undanfarið, ekki sizt þeir, sem taka lokapróf i
vor. Þó tókst okkur að handsama þrjá þeirra
stutta stund og tókum þá tali. Tónlistarskólinn
var stofnaður 1930 og hefur verið starfræktur
af Tónlistarfélaginu æ siðan, en nýtur styrks
frá riki og Reykjavikurborg. i vetur voru um
2(50 nemendur i skólanum, flestir i hinum al-
menna skóla og voru i öðru námi eða starfi
jafnframt.
Hins vegar er fagskóli með einleikaradeild,
pianókennaradeild, blásarakennaradeild,
fiðlukennaradeild og söngkennaradeild. Ellefu
nemendur útskrifast i vor úr fagskólanum.
Þrengsli há nú starfsemi Tónlistarskólans.
Skólanum verður slitið 26. mai.
Sjálfstætt starf.
Kyrsta liittum vift aft máli (luft-
rúiui Hiriiii llannosdóUur, sem er
aft Ijúka námi i söngkennaradeild
el'tir þriggja vetra nám. Urir
nemendur Ijúka nú söngkennara-
námi og er þaö annar hopur söng-
kennara, sem útskril'ast eftir
þriggja ára nám, en deildin var
áður tvö ár.
lnnlökuskilyrði i söngkennara-
deilderu gagnl'ræðapról'eða lands-
pról'. nokkur kunnáita i pianóleik
og loks er inntökupróf, þar sem
m.a. er könnuð þekking i tónfræði.
tónheyrn, islen/.ku og væntan-
legur nemandi látinn syngja
og spila á pianó. Við Tónlislarskól-
ann starfar undirbúningsdeild fyrir
söngkennaranámið og eru nem-
endur oft 1-2 ár i henni áður en þeir
komast i sjáll'a söngkennaradeild-
ina.
— Ég byrjaði að læra á pianó 9
ára gqmul. sagði Guðrún Birna. —
Og tónlist hel'ur alltaf verið mitt
áhugamál. Ég held, að það sé mjög
goll fyrir alla að kynnast tónlist.aö
það að la-ra að hlusta á tónlist og
meta hana opni nýja veröld l'yrir
öllp fólki.
— Nú varst þú komin i annað
starf, hvað olli að þú byrjaði aftur
tónlistarnám?
— Jú, óg vann á skrifstofu og
likaði i sjálfu sér ágætlega. En mig
langaði alltaf að bæta við mina tón-
listakunnáttu og lika að fá þessi
réttindi. t*að freistaði min mjög að
geta átt kost á sjálfstæðu starfi.
Annars er söngkennaradeild
eiginlega rangnefni, þvi við erum
ekki sérhæfð i að þjálfa upp ein-
stakar raddir. Við fáum mjög al-
hliða tónlistarmenntun og lærum
sérstaklega að kenna börnum á
skyldunámsstigi. Við lærum að
kenna þeim að syngja fallega,
þroska tónlistarsmekk þeirra, tón-
næmi og ekki sizt tónlistargleði.
Þetta er hægt að gera t.d. f
tengsium við leiki, söng, dans,
teikningu og rytmik. Einnig eigum
við, ef aðstæður eru fyrir hendi, að
geta kennt á ásláttarhljóðfæri,
blokkflautur og byrjendum á pianó.
Takmarkalaust
huginyndaílug.
—Ilvernig notið þið teikningu i
kennslunni?
Kennarinn getur t.d. teiknað
sjállur myndir af einhverju úr efni
texta lagsins, sem börnin eru að
læra að syngja. Ef um litil börn er
að ræða vekur mikla ánægju aö
geta gert viðfangsefnið einnig
myndrænt. Þá geta börnin lika
sjálf teiknað. Ég var t.d. með 8 ára
bekk i æfingakennslu og kenndi
þeim lagið um góð börn og vond.
Siðan bað ég þau að teikna heima
það, sem þeim dytti i hug i sam-
bandi við lagið, og i næsta tima
l'ékk ég 20 dásamlega skemmti-
legar útgál'ur af góðum börnum og
vondum. A þessum aldri hafa börn-
in svo takmarkarlaust hugmynda-
flug.
— tlöfðuð þið mikla æfinga-
kennslu?
— Tvo siðari veturnar eigum við
að hal'a tvo bekki að staðaldri allan
veturinn, sem hvor um sig hefur
einn söngtima á viku. Minn æfinga-
kennari var Jón G. Þórarinsson, og
hann fylgdist með kennslunni hjá
mér og sagði mér til.
—Hvernig er námið aö öðru leyti?
— Við lærum einar 12-14 náms-
greinar og ljúkum lokaprófi i
nokkrum þeirra eftir annað árið.
Við höfum mikla heimavinnu og
timaskyldu. og svo þurftum við að
sækja námið á marga staði, svo
það var nóg að gera.
J vetur lærðum við að stjórna
barnakór undir handleiðslu Her-
disar Oddsdóttur kennara i
Hvassaleitisskóla. Þetta var e.k.
tilraunakór, sem var myndaður
fyrir okkur. t honum voru 30
stúlkur, sem voru valdar úr stærri
kór með tilliti til að þær hefðu
hreinar og góðar raddir. En það er
erfitt fyrir viðvaninga að fást við
óhreinar raddir.
Kórstjórnarpróf.
Þá 'læröum við einnig kórstjórn
hjá dr. Róbert Abraham Ottóssyni
og tökum sérstakt kórstjórnarpróf
hjá honum. Viö lærðum kór-
stjórnina i tvo vetur bæði i timum
og með þvi að æfa okkur á að
stjórna kór Tónlistarskólans, en
æfingar voru 2-3 i viku en 1 sinni hjá
barnakórnum.
— Er ekki talsvert um að þið
kennið með náminu?
— Jú, það er hægt að kenna svo-
litið me.ð siðasta veturinn, en ekki
fyrstu tvo, en alls ekki mikið ef vel
á að vera. Ég held að hámarkið sé
svona 10 kennslustundir á viku.
Hins vegar hafa margir orðið að
vinna meira með náminu.
— Hefur þú kennt með skólan-
um?
— Já, i fyrra kenndi ég svolitið i
Listdansskóla Þjóðleikhúsins og i
vetur kenndi ég vangefnum börn-
um á Skálatúnsheimilinu.
Kennslan i vetur var mjög lær-
dómsrik, og ég hafði mikla ánægju
af henni. Vangefin börn eru mörg
ákaflega tónnæm. Þau eru opin og
eiga auðvelt með að tjá sig i söng
og tónlisl. Og þau hreint og beint
elska að leika allt, sem þau syngja
um. Mörg þessara barna eru full-
fær um að læra bæði tónfræði,
nótnalestur og að leika á hlióðfæri.
— Hvernig eru atvinnuhorfur
fyrir nýútskrifaða söngkennara?
— Það er skortur á söngkennur-
um, sérstaklega úti á landi. Ég er
heimilisföst hér i Reykjavik svo ég
fer ekki út á land og það er allt
óráðið hvaö ég geri næsta vetur, en
ég vona að nóg verkefni fáist.
Aukið tónlistarnám
yrði vinsæila og
árangursrikara
— Og hvernig lizt þér á söng-
kennslu á skyldunámsstigi?
— Söngkennarinn hefur ekki
nema einn tima i viku með hverj-
um bekk og aðeins 40 minutna tima
i barnaskólunum. Við vonum að
þessi timi veröi aukinn, og þaö er
trú min, að tónlistarnámið veröi þá
bæði árangursrikara og vinsælla.
Yngstu börnin eru næstum búin
að gleyma söngkennaranum.þegar
þau hitta hann aftur eftir vikuna,
sem liður á milli tima. Ef söng-
kennsla verður aukin verða tengsl
nemenda og kennara nánari. Söng-
kennarar eru lika nær einu
kennararnir, sem oft á tiðun hafa
alla bekki skólans.
Hin vegar finnst mér, að tón-
listarnám eða söngnám eigi aö
vera valgrein eftir að barnaskóla
lýkur. Hún má aldrei verða stagl.
— Er nokkuð, sem þú hefur sér-
stakt dálæti á að kenna i tónlistar-
timum?
— Ég reyni nokkuð oft að kenna
börnunum gömul islenzk lög og
segi þeim e.t.v. þjóðsögur i sam-
bandi við þau. Þá eru þulurnar
skemmtilegt viðfangsefni að
ógleymdum gömlu vikivökunum.
Þetta geri ég vegna þess að mér
finnst rétt að viðhalda þessum
menningararfi okkar.
En ég sakna þess, að ungu tón-
skáldin skuli ekki sýna barnalög-
unum enn meiri alúð en þeir hingað
til hafa gert.
Tónlistin á sterk
itök i mér
— Ég er vist svo seinþroska, að
ég er núna fyrst að nálgast þaö aö
VAXANDI
TÓNUST OG
Rætt við þrjá nemendur, sem útskrifast i vor úr Tónlistarskólanum í Reykjavík

SKILNINCU R
TÓNLISTARNÁMI
Tónlistarskólanemendur I sögutfma hjá Þorkatli Sigurbjörnssyni.
þvi að hann hafi takmarkað ahæfi-
leika. Tónlistarnám stuðlar að al-
mennum þroska og engu siður en
t.d. móðurmálsnám. Og börnum er
mjög mikilvægt að læra að tjá sig,
fá útrás fyrir tilfinningar sinar i
túlkun. Það er jafnnauðsynlegt að
læra að tjá sig i tónlist og i stíl,
raunar held ég að islenzk málfræði
sé allt annaö en eðlilegur tján-
ingarmáti, þá er tónlistin flestum
miklu auðveldari.
Viöa erlendis held ég aö sé annar
og betri skilningur á tónlistar-
menntun en hér. Við erum eigin-
lega á frumbýlingsárum hvað han
snertir og satt að segja er
menningararfur okkar á sviði tón-
listar afarrýr.
— Hvernig eru atvinnuhorfur hjá
tónlistarmönnum hér nú?
— Þær eru nokkuð góðar. Reynd-
ar verða þeir flestir að tviskipta sér
milli kennslu og þess að leika i
sinfóniuhljómsveitinni. En það
voru þó ekki atvinnuhorfur, sem
réðu þvi að ég fór i tónlistarnám ,,á
gamals aldri” þvi ég hef verið i
ágætu starfi. Hinsvegar á tónlistin
sterk itök i mér og ég held það hafi
ráðið. En framtiðin er alveg
óákveðin hjá mér
Byrjaði strax að kenna.
Loks hittum við Eddu
Erlendsdóttur, en hún er að út-
skrifast úr pianódeild. Hún
byrjaði sjö ára gömul að læra i
einkatimum, siðan i Tónlistar-
skólanum. Hún stundaði pianó-
námið jafnframt menntaskólanámi
og tók stúdentspróf fyrir tveim
árum en fór þá i pianókennara-
deildina. Viðspyrjum hana um inn-
tökuskilyrðin þar.
—Við þurfum að vera komin á
8.stig eða lokastig i pianónáminu,
svarar Edda. — Æskilegt væri
pianóncmenda.
einnig, að við hefðum aukagreinar,
en það er erl'itl með öðru námi, sem
flestir nemendur Tónlistarskólans
stunda jafnframt. Það eru þvi ekki
nema einstaka nemendur, sern
ljúka þeim. Ég var t.d. aðeins búin
með tónfræðina, þegar ég fór i
kennaradeildina.
— Og hvernig er svo námið i pianó-
kennaradeild?
— Við fáum strax nemendur og
byrjum að kenna þeim heima hjá
okkur. Við förum yfir allt náms-
efni, sem byrjendur i pianóleik
taka, eða 4 stig af 8. Þótt viö höfum
sjálf spilað þetta áður þá þurfum
við að gera okkur grein fyrir,
hvernig við ætlum að kenna það.
Kennslan hjálpar manni mikiö
hvað eigin pianóleik snertir. Þegar
maður þarf að hjálpa nemendunum
við vandamál og segja þeim frá,
skýrist margt fyrir manni sjálfum,
sem áður lá ekki Ijóst fyrir. Þetta
hefur hjálpað mér i sambandi við
ýmis tæknileg atriði. Margir
kennarar segja lika, að kennara-
nám sé nauðsynlegur liður i námi-
i hljóðfæraleik. Reyndar verða nú
flestir hljóðfæraleikarar lika að
fara út i kennslu að einhverju leyti.
Ég hef haft sex pianónemendur
og það er vist lágmark. En ég ætla
mér að halda áfram að læra hljóð-
færaleik og hef lagt mikið upp úr
pianóspilinu sjálfu. Arni Kristjáns-
son er kennari minn i pianóleik.
Hermina Kristjánsdóttir var
æfingakennarinn minn og kom ég
stundum með nemendur mina i
tima, þar sem hún hlustaði á mig
kenna þeim. Hún kom á tónleika og
próf hjá þeim og fylgdist vel með
kennslunni. Ég gat einnig alltaf
leitað til hennar, ef vandamál voru
i sambandi við einstaka nemendur.
Prófiö i kennslunni er svo 1 1/2
klst. Ég kenni tveim nemendum i
dag Tónlistarskólann, og heldur
auk þess uppi tónleikahaldi.
Páll hefur starfað sem
verzlunarmaöur og gerir raunar
enn, að visu i hálfu stárfi frá ára-
mótum og tvær siðustu Vikur hefur
hann tekið sér fri vegna prófanna.
Hann hefur einnig kennt sellóleik i
Tónlistarskóla Kópavogs undan-
farin ár og stjórnað skólahljóm-
sveitinni þar.
Og við spyrjum Pál um nám hans
i Tónlistarskólanum.
— Það er i tveim liðum, segir
Páll, — annars vegar aukafög,
hljómfræði, tónheyrn, tónlistar-
saga, og svo þurfa strengjaleikarar
að læra svolitið' að leika á pianó.
Hins vegar er hljóðfærið sjálft og er
Einar Vigfússon kennari minn i
sellóleik. Prófið i sellóleik er lólgið
i þvi að leika einleik með hljóm-
sveit á tónleikum og ennfremur að
halda sjálfstæða tónleika með
pianóundirleik. Fyrri tónleikarnir
hafa þegar farið fram, en þeir sið-
ari verða 12. mai n.k.
Eðlilegt tjáningarform
— Þú hefur kennt tónlist, hvað
segirðu um tónlistarkennsluna hér
á landi?
— Mér virðist almennur tón-
listaráhugi mikið vera að aukast
bæði með börnum og fullorðnum.
Ég vona, að skólayfirvöld sjái sér
hag i að auka tónlistarmenntun þvi
hún er afarholl. Einhverjar rann-
sóknir hafa verið hér i gangi á
áhrifum tónlistarnáms á náms-
árangur almennt og mér er nær að
halda að þær bendi til þess að aukin
tónlistarfræðsla hafi jákvæð áhrif á
annað nám. Eitt er vist að börnum
er „rytmi” i blóð borinn, hvert
barn dillar sér eftir hljómfalli á
vissu aldursskeiði. Og það er mis-
skilningur, að tónlistarnám þurfi
endilega að vera stundað i atvinnu-
skyni, og nemandi þurfi að hætta af
Arni
Kristjánsson
kennir
viðurvist kennara og prófdómara
og er siðan spurð um ýmis kennslu-
atriði á eftir.
Góðar atvinnuhorfur.
— Er nóg að gera lyrir pianó-
kennara?
— Já.éghefði þegar i vetur getað
fengið 20 - 30 nemendur.
— Ilvaða aðrar námsgreinar helur
þú lært i deildinni?
— Tónlislarsögu, hljómfræði, og
kontrapúnkt, sem var frjálst nám.
Einnig hef ég verið i e.k. föndur-
tima hjá Þorkalli Sigurbjörnssyni,
ég vil ekki kalla það tónsmiðar, en
við höfum búið tii smáverk og flutt
þau. Þeir fundusl mér einna
skemmtileguslu timarnir.
Álitið tómstundariðja
— Ætlarður þá að fara i einleikara-
deildina næsta vetur?
— Það er óákveðið, hvort ég verð
heima eöa fer út. Það eru góðir
kennarar hér og ég get lært margt
meira af þeim. En umhverfið er
neikvælt gagnvart fólki, sem er við
tónlistarnám. Það er ekki nógu
mikill áhugi á tónlist hér og þvi
skortir tónlistarnemendur upp-
örvun. Fólk litur á tónlistarnám
sem e.k.tómslundaiðu, en það getur
það aldrei verið, ef árangur á að
nást. Margir eru undrandi yfir þvi,
að við þurfum að æfa okkur mikið
og gera sér ekki grein fyrir að á
bak við eitt verk er kannski margra
vikna og mánaða vinna. Gamall
maður sagði einu sinni við mig,
þegar hann heyrði mig spila, að
kannski væri þetta list, en sér
finndist það rétt eins og hrært væri
i polti. En ef til vill er þó skilningur
fólks á tónlist að aukast. Ég held
það þurfi að kynna tónlist meira en
gert er. hún er ekki svo opin fyrir
Framhald á bls. 13
Páll Gröndal
vita hvað ég vil, sagði Páll
Gröndal, sem er að ljúka námi i
sellóleik úr einleikaradeild Tón-
listarskólans, en hann hóf nám þar
1969.
Páll var 9 ára gamall þegar hann
byrjaði i flaututimum 1944 óg siðan
lærði hann á selló i 4 1/2 ár hjá dr.
Heinz Edelstein. 1 millitiðinni hefur
hann haldið sellóleiknum við af og
til með þvi að spila kammermúsik
með föður sinum og föðurbróður,
þeim Hauk og Inga Gröndal. Ingi
var um tima i Sinfóniuhljómsveit-
inni, en Haukur hefur tónlistina,
sem áhugamál. Hann er reyndar
einn af postulunum tólf, sem allt
tónlistalif hér á landi hvildi á á
sinum tima, þ.e.a.s. einn af stofn-
endum Tónlistarfélagsins, sem
stofnaði og rekur enn þann dag i
(Tim a in yiid ir G ii ii na r)
Edda Erlcndsdóttir. Guórun Birna Hannesdóttir.
stjórnar hljómsveit Tónlistarskóla Kópavogs.