Tíminn - 12.07.1972, Blaðsíða 9

Miðvikudagur 12. júlí 1972
TÍMINN
9
Ctgefandi: Fra'insóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: kristján Benediktsson. Kitstjórar: Þór-;S;S:
arinn Þórarinsson (óbm.), Jón Helgason, Tómas Karlsson,
Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsblaðs Timans
Auglvsingastjóri: Steingrimur Gislason . Hitstjórnarskrif- !!::
stofur í Edduhúsinu við Lindargötu, slmar 18300-18306.;:;;;;;;;;;
Skrifstofur i Bankastræti 7 —afgreiðslusimi 12323 — auglýs-:i;::;:;:
ingasimi 19523. Aðrar skrifstofurrsimi 18300. Askriftargj
225 krónur á mánuði innan iands, i lausasölu 15 krónur ein-i;:;; ;;:
takið. Blaðaprent h.f.
Kaupmdttur verkafólks
og efnahagsaðgerðirnar
Á ráðstefnu þeirri, sem Alþýðusamband Is-
lands hélt um helgina um efnahagsráðstafanir
rikisstjórnarinnar kom fram einhuga skilning-
ur á brýnni nauðsyn þess að stöðva þá viðsjár-
verðu verðlagsþróun, sem verið hefur að
undanförnu. í ályktun ráðstefnunnar, sem
samþykkt var með atkvæðum allra fulltrúa
sagði m.a.:
„Ráðstefnan telur þessa þróun verðlagsmála
hina iskyggilegustu fyrir alla viðkomandi að-
ila, launafólk, atvinnureksturinn og efnahags-
kerfið I heild. Fyrir launafólk þýða hinar öru og
miklu verðlagshækkanir stöðugt rýrnandi
raunverulegan kaupmátt, þar sem hluti hækk-
ana mikilsverðra nauðsynja er ekki bættur i
kaupgreiðsluvisitölu (landbúnaðarvörur) og
neyzlusamsetning láglaunafólks er þann veg
farið að visitölukerfið mælir þvi naumlegar
bætur!’
Þess vegna taldi ráðstefnan, ,,að það sé nú
höfuðmál fyrir launastéttirnar að fullnægjandi
aðgerðir séu framkvæmdar, sem tryggt geti
raungildi gerðra kjarasamninga, viðhaldið
kaupmætti almennra launa, þar til hann á
samningum samkvæmt að aukast 1. marz
n.k. og stöðvað eftir þvi sem unnt er frekari
verðlags- og kosnaðarhækkanir.”
Það er einmitt i samræmi við þessar skoðan-
ir, sem ráðstafanir rikisstjórnarinnar miðast.
Niðurfærsluaðgerðir hefjast nú strax með
niðurgreiðslu á landbúnaðarafurðum og aukn-
ingu fjölskyldubóta. Svara þær aðgerðir hags-
bótum er jafnast á við 3 visitölustig. Koma þær
hagsbætur strax launþegum til góða, en verð-
lagsbætur vegna þeirra hækkana, sem orðið
hafa áttu ekki að koma til framkvæmda fyrr en
1. september n.k.
Þann 1. september mun rikisstjórnin svo
koma i veg fyrir hækkun landbúnaðarafurða til
áramóta, en það er talið svara til eins kaup-
greiðsluvisitölustigs fyrir launþega, stigs, sem
þeir hefðu ekki fengið bætt skv. gildandi regl-
um um greiðslu verðlagsuppbóta á laun.
Sérstaklega hljóta þessar aðgerðir að teljast
hagstæðar fyrir láglaunafólk og barnafjöl-
skyldur eða hjá þeim fjölskyldum, þar sem
matvælaliðurinn vegur þungt i framfærslu-
kostnaðinum. Þær niðurgreiðslur, sem rikis-
stjórnin hefur nú strax á landbúnaðarvörum
svara til 4-4.5% lækkunar á matvælalið fram-
færsluvisitölunnar og 1. sept. er komið i veg
fyrir frekari hækkun matvælaliðarins en hann
hefði þá að óbreyttu átt að hækka um rúmt
visitölustig, sem launþegar hefðu i engu fengið
bætt skv. gildandi reglum. Til viðbótar eru svo
fjölskyldubæturnar hækkaðar er svarar til
2.900.- krónum á hvert barn miðað við árs-
grundvöll.
Eins og kemur fram i ályktun ASÍ tryggja
gildandi reglur um visitölubætur vegna verð-
hækkana ekki nægjanlega vel hag láglauna-
fólksins og þess vegna munu þessar ráðstafan-
ir duga þvi betur. —TK
Joachim Nawrocki, Die Zeit:
Honecker hefur sýnt
sveigju sem leiðtogi
Betra andrúmsloft í Austur-Þýzkalandi en í tíð Ulbrichts
Krii'li lloneckcr
,,ÞAÐ er góð byrjun ef erfiði
hins daglega starfs kemur
fjölskyldu, vinum og sam-
starfsmönnum að betri og
beinni notum en áður”, sagði
Erich Honecker i grein i
Pravda fyrir skömmu.
Hann sagði hins vegar i
ræðu, sem hann flutti á vöru-
sýningunni i Leipzig i marz
byrjun i vetur, að ekki ætti að
láta hugsjónaatriði mæta af-
gangi, heldur yrðu þau að sitja
i fyrirrúmi.
Honecker flutti ræðu á eynni
Rugen i janúar i vetur. Þar
sagði hann, að Vestur-Þýzka-
land væri „erlent riki”, og —
það sem meira var — erlent
riki heimsvaldasinna. ,,Við
gerum okkur ljósa grein fyrir
óvinunum,” sagði hann enn-
fremur.
Þremur mánuðum siðar
flutti hann ræðu i Sofia, þar
sem hann talaði um góð
grannasamskipti þýzku rikj-
anna tveggja og horfur á sam-
vinnu þeirra til framdráttar
friöi, og þegnum beggja til
hagsbóta.
ÝMSIR vestrænir rýnendur
telja nokkurra mótsagna gæta
i stefnu þeirri, sem Einingar-
flokkur sósialista (Kommún-
istaflokkurinn) fylgir undir
forustu Erichs Honeckers.
Hann andmælir þessu og seg-
ist vera mjög fastur á grund-
vallaratriðunum, en sveigjan-
legur.
Þegar Honecker tók við af
Walter Ulbricht vildu ýmsir
vestrænir áhugamenn undir
eins dæma hann ósveigjanleg-
an og kreddufastan. Hann tæki
innra öryggi rikisins og góðan
gang flokksvélarinnar fram
yfir allt annað. Spáð var, að
ekki ,,yrði framar um neina
stefnu að ræða”, eða jafnvel
enn sterkar til orða tekið.
Enginn hefir nokkru sinni
dregið tryggð Honeckers við
grundvallarkenningarnar i
efa, en hann hefir hins vegar
reynzt svo sveigjanlegur i af-
stöðu, að flesta hefir furðað á.
Hann hefir innleitt það marg-
ar nýjungar i stefnu Austur-
Þjóðverja, að enginn efast
framar úm hæfileika hans
sem leiðtoga.
HONECKER er vissulega
ekki skarpur hugsuður. Við-
leitni hans til að láta flokks-
lega orðaleppa vikja fyrir
beinu, hlutlægu og einföldu
máli má hins vegar rekja til
þess, að honum er mæta vel
ljóst, að hugsanagangur
verkamanna er yfirleitt ein-
faldur og óbrotinn.
Vilji Honecker koma kenn-
ingum sinum i virðulegan
hugsjónalegan búning, er Kurt
Hager óðfús að leggja fram
aðstoð sina, en hann er
menntamaður og hugmynda-
fræðingur flokksins. Orðalag
Honeckers er skýrara og ein-
faldara en orðalag hugsjóna-
mannsins Hagers, en ekki flatt
né lágkúrulegt.
HERMANN Rudolph blaða-
manni við Frankfurter Allge-
meine tókst að laumast inn i
hóp flokksleiðtoga, sem voru
að virða fyrir sér vörusýning-
una i Leipzig i vor. Hann segir
svo frá, að svipur Honeckers
hafi lýst öðru og meira en
„öldruðum unglingi”, en það
hefir hann einmitt oft verið
nefndur vegna þess, hve lengi
hann hefir verið æskulýðsleið-
togi i Austur-Þýzkalandi.
Af myndum að dæma virðist
Honecker vera ihugull maður
en ekki áburðarmaður og laus
við þann iskalda þótta, sem er
ærið oft áberandi i fari hinna
háttsettu ílokksleiðtoga.
„Honecker brestur þótta”,
segir Rudolph. ,,Hann kemur
fram sem forgöngumaður
jafningja, skyldurækinn
flokksstarfsmaður, sem vill
umfram allt halda vinsamlegu
andrúmslofti”.
PERSÓNUDÝRKUN rfkis-
leiðtogans og töfrar eru Hon-
ecker framandi. Hann er enn
trúr jafnræðinu sem frum-
reglu allrar kjörinnar forustu,
eins og hann lýsti yfir á átt-
unda flokksþinginu. Orð hans
áttu afar vel við aðstöðu hans
innan flokksins þá. En honum
hefir tekizt að innleiða það
margar nýjungar i aðferðum
flokksins og athöfnum, að á
þvi geta tæpast verið nema
tvær skýringar: Annað hvort
býr hann yfir nægilegu afli og
áhrifamætti til að bera sigur-
orð af andstæðingum sinum
eða hann á orðið fáa andstæð-
inga innan Einingarflokks
sósialista, — en slikt er óþekkt
i sögunni til þessa.
Flokksmönnum Honeckers
virðist geðjast mjög vel að
hinum skynsamlegu vinnu-
brögðum hans. Þess verður
ekki vart, að Ulbricht sé sakn-
að. Hann er orðinn magur og
skjálfraddaður, en fær enn að
afhenda verðlaun og heiðurs-
merki. Honecker gerir sér
þess ljósa grein, að hann á
frama sinn Ulbricht að þakka.
En hann er minni hugsjóna-
maður en Ulbricht og jafn-
framt stéttvisari.
STÉTTVISI Honeckers
kemur gleggst og mest fram i
félagsmálastefnu hans. Mann-
legar þarfir skulu ávalltsitja i
fyrirrúmi i öllum áætlunum.
Hann metur þarfir verka-
manna meira en þarfir ann-
arra. Þegar vörum er dreift
ber að láta þau hverfi hafa
forgang, þar sem verkamenn
búa. Þau svæði eiga einnig að
sitja i fyrirrúmi um byggingar-
framkvæmdir.
Þegar um er að ræða einka-
eign ibúða ber að taka fjöl-
skyldur verkamanna og barn-
margar fjölskyldur fram yfir
aðra. Hið sama gildir um fyr-
irhugaðar umbætur á orlofi og
launagreiðslur i veikindum.
Hálfopinberir atvinnurek-
endur, listamenn og læknar
eru ekki framar forréttinda-
stéttir i Austur-Þýzkalandi,
heldur verkamenn. Starfs-
menn samtaka þeirra og full-
trúar eiga að halda áfram að
njóta forréttinda.
HEITA má, að allar nýjung-
ar, sem Honecker hefir komið
á framfæri fyrsta valdaár sitt
i Austur-Þýzkalandi, miði að
þvi að efla óhlutdrægni, afköst
og stéttvisi. Rikiskerfið á að
starfa betur en áður, en ekki
að þenjast út ef hjá þvi verður
komizt. Flokkurinn á að verða
meira sannfærandi en áður,
vera virkari aflgjafi og veita
meiri leiðsögn. Þessi stefna
nálgast starfsskiptingu, en
Honecker leggur eigi að siður
megináherzlu á eininguna inn-
an sósialistarikisins.
Visindi eiga að sýna meiri
árangur en áður. Visinda-
menn eiga þvi að auka þátt-
töku sina i opinberum umræð-
um. Manfred von Ardenne
sagði blátt áfram i blaðavið-
tali, að röng ákvörðun hjá
nefnd flokksforustumanna
gæti kostað rikið hundruð
milljóna marka.
Honecker leggur mikla
áherzlu á að stjórnmálin
standi visindunum ofar, ein-
mitt til þess að gefa visinda-
mönnunum ekki of lausan
tauminn. Hið sama á við um
bókmenntir og listir. Efni og
aðferðir eiga ekki að lúta boð-
um og bönnum, segir Honeck-
er, en framandi hugmyndir
eiga hins vegar ekki að njóta
neins forgangs.
ÞETTA eru ekki orðin tóm.
Margt bendir til, að kenn-
ingunum sé fylgt fram i verki.
Andrúmsloftið i Austur-
Þýzkalandi virðist fara veru-
lega batnandi. Erfitt er að
fullyrða, að hve miklu leyti
þetta stafar af breyttri og
bættri sambúð rfkja, eða hve
mikils má sin vilji flokksfor-
ustunnar til að auka afköst
þjóðfélagsins og ánægju þegn-
anna.
Eitt er þó vist: Enda þótt
margar ræður Honeckers beri
vott um sáttfýsi er hann eigi
að siður staðfastur andstæð-
ingur hins vestræna þjóð-
félagskerfis. Hann komst að
raun um það meðan Weimar-
lýðveldið var við lýði — og enn
tilfinnanlegar þó á dögum
Þriðja rikisins — að ómögu-
legt er að söðla um eða komast
hjá þvi að taka afstöðu.