Tíminn - 12.07.1972, Page 14

14
TÍMINN
Miövikudagur 12. júli 1972
mér ljósa grein fyrir þvi, hvernig allt helur atvikazt, þegar faðir minn
sá móður mina renna sér fótskriðu niður svellið við verksmiðjuhliðið.
Með timanum hefur frásögnin um þetta orðið að hálfgerðri þjóðsögu i
munni fólks. Það var um vinnulok i nóvembermánuði. Verkafólkiö var
að þyrpast út, hresst i bragði og fegið hvildinni, skrafandi og stjakandi
hvað við öðru, eins og ég hef oft sé. Pilsin voru sið i þá daga, og þá voru
sjöl og þykkar fléttur i tizku i staðinn fyrir ljósa klúta og klippt og
bylgjað hár. En árangurinn varð anzi svipaður þá og nú. Faðir minn
mun hafa verið búinn að ljúka skólanámi fyrir nokkrum árum, og skrif-
stofustörfin i verksmiðjunni urðu honum æ hvimleiðari.Hann var ekki
hneigður til kaupsýslu. Auk þess var hann þegar byrjaöur að mála 1
daglegu lifi verkamannanna kom hann auga á margt, sem hann fýsti
að spreyta málaragetu sina á. Ég býst ekki við, að hinum hafi verið
neitt ógeöflld hýrleg tillit pólsku og lithásku stúlknanna, fremur en
öðrum ungum mönnum i skrifstofunum. Hann hafði auga karl-
mannsins fyrir ávala kvenlikamans, þrýstnum vörum og fallegum
ökklum, en var lika gæddur auga listamannsins, sem glöggt var á liti
og linur.
Það voru forlögin eða örlögin eða kannske sérstaklega hamingjan,
sem laðaði mömmu út úr hópnum þetta haustkvöld. Það hafði verið
blásið til brottferðar og faðir minn stóð við gluggann og horfði á
stúlkurnar, sem þustu gegnum verksmiðjugarðinn. Við eina af-
rennslispipuna hafði myndazt langt svell. Allt i einu tók ein stúlkan sig
út úr hópnum og renndi sér fótskriðu eftir þvi. Það var tekið að rökkva,
svo að hann sá ekki andlit hennar gerla, en hann gat eigi gleymt frjáls-
legum og öruggum hreyfingum hennar er hún flaug niður svellið með
útrétta armana i jafnvægisstellingu, né heitum anda hennar, sem varð
fyrir vitum hennar að hvitri gufu, sem hrislaðist um rautt pjónasjal, er
hún hafði bundið um höfuðið og minnt á fjaðurhettu á spætu.
Svona byrjaði það- rétt eins og i neðanmálssögu. Faðir minn hlýtur að
hafa verið draumlyndur maður, en hann hefur lika haft til að bera nóg
af þrákelkni ættar sinnar til þess að koma máli sinu fram. Vissulega
gaf móðir min honum ekki undir fótinn fyrst. Hún vilaði lengi fyrir sér
að gefa þessum syni verksmiðjueigandans, sem auðsýnilega veitti
henni mikla athygli, færi á sér. Fjölmargar stúlkur höfðu dregið sig
eftir föður minum, og honum var sjálfum vel kunnugt um það. Það
gerði hann varkáran á dansskemmtunum, i skógarferðum og sam-
kvæmum. Eftilvill var hann áhrifanæmari en ella andspænis þessari
varfærnu fallegu stúlku með útlenda nafnið og annarlega mál-
hreiminn, sökum tregðu hennar. Traust skapgerð hennar og staðfesta
mun eigi siður hafa orkað á hann en þykkar, Ijósbrúnar fléttur, ávalt
bliðlegt andlitið og stór dökk augun.
,,Ó-já”, er mer sem ég heyri Emmu frænku segja, ,,hún er lagleg,
næstum þvi falleg. Ég þykist vita, að Elliot ætli að eyða ævinni við að
mála hana. Það er náttúrlega sárt að vita hann i framandi landi, en
hvað um það: Paris er staður fyrir listamenn. Það er ekki eins og
kaupsýslustörfin hafi nokkurn tima verið honum hugþekk, og við
Wallace getum gegnt okkar störfum. Friðarpipu-iðjuverin hafa alltaf
veriðeign ættarinnar, og ég vona aðsvo verði framvegis”.
Emma frænka var aldrei lengi að jafna sig eftir áföllin. Ég fæddist
ekki fyrr en tveim árum eftir að þetta bar til, en ég hef séö hana verða
fyrir mörgum vonbrigðum siðan. Ég hef séð, hvernig hún bar höfuðið
og herpti varirnar og taldi kjark i sjálfa sig, þegar i nauðir rak. Jafnvel
nú, þegar hún er orðin farlama og hrum, treystir hún á viljaþrek sitt og
dug til þess að taka þvi, sem að höndum ber.
Ég minnist myndar i gamalli sögubók: Kanóti konungur situr i
hásæti og horfir á öldurnar, sem leika um fætur hans, og skipar
straumnum að snúa sér við. Emma frænka mun veita straumi timans
viðnám til hinztu stundar, og mér þykir vænt um hana fyrir það. Þrátt
fyrir þann aldursmun, sem á okkur er, er hún að sumu leyti yngri en ég.
Hún hefur aldrei skilið það, sem nú er að renna upp fyrir mér, að
engum er unnt að ganga fólki i annars stað, hversu einlæglega sem það
er reynt.
Gagnvart mér vaknaði skyldutilfinning hennar sjálfkrafa, sumarið
sem ég varö sjö ára, þegar móðir min dó eftir voveiflegt áfall. Hún
hafði lent i bifreiðarslysi i Paris um vorið. Hún lifði alllengi eftir slysið,
og læknar og hjúkrunarkonur gerðu allt, sem hægt var, til þess að
bjarga lifi hennar. En það kom fyrir ekki. Faðir minn reikaði um i
örvæntingu. Lengi var hann eins og ókunnur maður i augum okkar
Hönnu. Af svörtum jakka hans lagði ekki framar þægilegan þef af oliu-
litum og tóbaki, og við urðum sárfegnar, þegar menn komu til þess að
búa um húsgögnin og málverkin og allur farangur okkar var fluttur til
skips, er við áttum að fara á vestur um haf. Við söknuðum mömmu, en
hugurinn leitaði heim. Við hlökkuðum til að sjá, hvernig Bonni,
hundurinn, liti út, eftir að við höfðum verið fjarvistum vetrarlangt.
Okkur langaði til að komast heim meðan sýringarnir væru i skrúði sinu
og nægur timi til þess að tína blóm á enginu utan við borgina. En faðir
minn virtist litinn gaum gefa jafn merkilegum málum og þessu, þótt
hann væri ákaflega eftirlátur við okkur á leiðinni.
Eins atviks minnist ég serstaklega glöggt. Skipstjórinn efndi til
veizlu eitt kvöld, og faðir minn leyfði mér að vera lengur á fótum en
venjulega, svo að ég gæti horft á veizlubúið fólkið, er það kæmi upp í
salinn. Ég var komin á vettvang löngu fyrir kvöldverðartima, og faðir
minn leiddi mig upp á þiljur til þess að hafa ofan af fyrir mér, meðan ég
biði. Viðsettumst á bekk og þrýstum okkur hvort að öðru og horfðum á
kvöldroðann, sem fölskvaðist óðum á skýjahrönnunum, og dökkan
sjóinn, sem skipið klauf óaflátanlega. Ég var jafnhrifin og faðir minn
hefði leitt mig á einhvern fjarlægan og helgan stað. Jafnvel rödd hans
var i furðulegu samræmi við seið kvöldsins, þegar hann talaði til min
þarna i rökkrinu.
Hann var að tala um Friðarpipuverksmiðjurnar og Emmu frænku,
þegar rödd hans breyttist allt I einu.
„Þetta sumar verður ekki eins og önnur sumur”, sagði hann. „Héðan
af verðið þið Hanna litlu stúlkurnar hennar Emmu”.
Ég þrýsti mér enn nær honum, þvi að skyndilega bætti hann við:
„Auðvitað verðið þið ævinlega fyrst og fremst stúlkurnar minar, en
það megið þið aldrei láta Emmu frænku finna. Hún þarf á ástúð ykkar
að halda, og þið eigið að gera henni allt til geðs. Ætlarðu að leggja þig
alla fram um það?”
Ég varð upp með mér af þvi trausti, sem mér var sýnt, og hét að
reyna þetta. Þó þóttu mér þessi tilmæli skritin. Mér fannst það skritið
þá, og mer finnst það enn, að ég þyrfti að leggja mig alla fram til þess.
3. Kafli.
Einn dag man ég bezt þetta heimfararsumar, enda var það afmælsi-
dagur minn. Þá sá ég Harry Collins i fyrsta skipti.
Þetta var snemma i ágústmánuði. Ég fann það strax um morguninn,
að ég var hetja dagsins. Ég hljóp berfætt út i döggina. Blómin breiddu
út krónur sinar, og rauðbrystingarnir klöktu og skvömpuðu i hvitu
liljutjörninni. Nú var ég óneitanlega orðin sjö ára, og ég mældi hæð
1) Arstið,- 6) Happ,- 8) Mar,- 2) Flakkar.- 3) Ný,- 4) Asna-
9) Fugl,- 101 Nesja,- 11) 56,- leg,-5) Smali - 7) Spekt,- 14)
12) Mann.- 13) Miðdegi,- 15) VI -
IP . . 1 ; „ ~
MIÐVIKUDAGUR 12. júlí
7.00 Morgunútvarp
12.00 Dagskráin, Tónleikar. Til-
kynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir. Til-
kynningar.
13.00 Við vinnuna: Tónleikar.
14.30 Siðdegissagan: „Eyrar-
vatns-Anna” eftir Sigurð
Helgason Ingólfur Kristjánsson
les (14).
15.00 Fréttir. Tilkynningar.
15.15 íslenzk tónlist.
16.15 Veðurfregnir. Starfsemi Al-
þjóðagjaldey rissjóðsins Har-
aldur Jóhannsson hagfræðing-
ur flytur erindi.
16.45 Lög leikin á sembal.
17.00 Fréttir. Tónleikar.
17.30 „Konan frá Vinarborg" Dr.
Maria Bayer-Juttner tónlistar-
kennari rekur æviminningar
sinar. Erlingur Daviðsson rit-
stjóri færði i letur. Björg Árna-
dóttir les (13).
18.00 Fréttir á ensku
18.10 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfr.. Dagskrá kvölds-
ins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.30 Daglegt málPáll Bjarnason
menntaskolakennari flytur
þáttinn.
19.35 Alifamál Stefán Jónsson
stjórnar umræðuþætti.
20.00 „Saga úr skerjagarðinum",
Sinfóniskt ljóð op. 20 eftir llugo
A 1 f v é n . Sinfóniuhljómsv.
sænska útvarpsins leikur; Stig
Westerberg stj.
20.20 Sumárvaka a. Sigurður
Breiðfjörð á Snæfellsnesi Frá-
söguþáttur eftir Helgu Hall-
dórsdóttur frá Dagverðará.
Oddfriður Sæmundsdóttir les.
b. Biðilsbréf Sveinbjörn Bein-
teinsson kveður ljóðabréf Sig-
urðar Breiðfjörð til Kristinar
Illugadóttur. c. „Sæl væri ég, ef
sjá mætti’lSéra Agúst Sigurðs-
son flytur annan frásöguþátt
sinn undan Jökli. d. Einsöngur
Sigurður Skagfield syngur lög
eftir Siguringa E. Iljörleifsson;
dr. Victor Urbancic leikur á
pianó.
21.30 Útvarpssagan: „Hamingju-
dagar” eftir Björn .1. Blöndal
Höfundur les (8).
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. Framhalds-
leikritið: „Nóttin langa” eftir
Alistair McLean. Endurflutn-
ingur fyrsta þáttar. Leikstjóri:
Jónas Jónasson.
23.00 Létt músik á siðkvöldi
Boston Pops hljómsveitin leik-
ur undir stjórn Arthurs
Fiedlers.
23.30 h’réttir i stuttu máli. Dag-
skrárlok.
LÖGFRÆÐI-
jSKRIFSTOFA j
j Vilhjálmur Árnason, hrl. j
Lækjargötu 12.
Idðnaðarbankahúsinu, 3. h.)
Simar 24635 7 16307.
V--------------------------)
FASTEIGNAVAL
Skólavörðustfg 3A. II. hœð.
Símar 22911 — 19259.
FASTEIGNAKAUPENDUR
Vanti yður fasteign, þá hafið
samband við skrifstofu vora.
Fasteignir af öllum stærðum
og gerðum fullbúnar og í
ismíðum.
FASTEIGNASELJENDUR
Vinsamlegast látið skrá fast-
eignir yðar hjá okkur.
Áherzla lögð á góða og ör-
ugga þjónustu. Leitið uppl.
um verð og skilmála. Maka-
skiptasamn. oft mögulegir.
Önnumst hvers konar samn-
ingsgerð fyrir yður.
Jón Arason, hdl.
Málflutnlngur . fasteignasala