Tíminn - 22.10.1972, Blaðsíða 9

Sunnudagur 22. október 1972
TÍMINN
9
* .....................................................
........(Cffffff::.
Útgefandi: Framsóknarflokkurínn
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: l>ór-;;.
: arinn Þórarinsson (ábm.).'Jón Helgason, Tómas Karlssoný:;:;
Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsblaös Timáns)J:;:;
I; Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislason , Ritstjórnarskrifí;:
stofur i Edduhúsinu viö Lindargötu, simar 18300-18306*;
;: Skrifstofur i Bankastræti 7 —afgreiöslusimi 12323 — auglýs x;
:: ingasimi 19523. Aörar skrifstofur:simi 18300. Askriftargjalá;;
:: 225' krónur á mánuði innan lands, i lausasölu 15 krónur ein^;:
takið. Blaðaprent h.f.
Landbúnaðarmá!
1 stefnuræðu sinni á Alþingi greindi forsætis-
ráðherra frá þvi, að ákveðið væri að flytja 5
stjórnarfrumvörp i landbúnaðarmálum:
Frumvarp til framleiðsluráðslaga, frum-
varp um orlof bænda, frumvarp til búfjárrækt-
arlaga, frumvarp um breytingar á lögunum
um Stofnlánadeild landbúnaðarins, frumvarp
til jarðalaga, kauprétt og ábúðarétt jarða og
fleira.
Forsætisráðherra sagði, að eitt af höfuðat-
riðunum i stefnu rikisstjórnarinnar væri stór-
aukin landgræðsla og skipuleg nýting lands-
gæða. Sagði hann, að þetta væri eitt allra
stærsta mál rikisstjórnarinnar. Það væri i raun
hliðstætt stækkun landhelginnar. Hvort
tveggja væru liftryggingarmál framtiðarinn-
ar.
Nú vinnur 7 manna nefnd undir forystu Ey-
steins Jónssonar að heildaráætlun um land-
græðslu og gróðurvernd og alhliða skipulagn-
ingu á notkun landsgæða, og er stefnt að þvi, að
ellefu alda byggðar á íslandi verði minnzt með
stórátaki á þessu sviði.
Þá mun verða stefnt að aukinni fjölbreytni i
landbúnaði, m.a. með eflingu ylræktar, fisk-
ræktar og innlendrar fóðurframleiðslu. Að
þessu hefur þegar verið unnið og er nú i gangi
athugun á möguleikum á útflutningi gróður-
húsaafurða, og ákveðið hefur verið að reisa 3
nýjar grænfóðurverksmiðjur á næstu árum.
í nýjum jarðræktarlögum má nefna stuðning
við félagsræktun, hagagirðingar, vatnsveitur
til einstakra býla, kölkun túna og fl.
Jarðakaupalán hafa verið hækkuð úr 200
þúsund krónum i 400 þúsund að viðbættu 100
þúsund króna bankaskuldabréfi.
Lán til ibúðarhúsa i sveitum hafa verið
hækkuð úr 450 þúsund i 600 þúsund og framlög
til ibúðarhúsa i sveitum hækkuð úr 60 þúsund i
120 þúsund.
Rekstrarlán til sauðfjárframleiðslu voru
aukin verulega á sl. vori.
Fjárveiting til Framleiðnisjóðs landbúnað-
arins er 22 milljónir i gildandi fjárlögum, en
var engin á siðústu fjárlögum viðreisnar-
stjórnarinnar.
Ýmsir aðrir þættir landbúnaðarmála, en hér
hafa verið nefndir, eru i athugun, og lánamál
landbúnaðarins eru til framhaldsathugunar.
Að undanförnu hafa orðið talsverð blaðaskrif
um landbúnaðarmál og útflutningsuppbætur
vegna útfluttra landbúnaðarafurða. Vinna ber
að þvi að skipuleggja landbúnaðarframleiðsl-
una á þann veg, að hún fullnægi sem bezt þörf-
um innanlands fyrir fjölbreyttar búvörur og
hráefni til iðnaðar. Ullar- og skinnaiðnaður
verður ekki aukinn með þvi aðminnka sauðfjár-
rækt, og útilokað er að komast hjá nokkrum út-
flutningi umframframleiðslu. En þessi útflutn-
ingur hefur einnig sina þýðingu, þegar gjald-
eyrisforði er tæpur. Á árinu 1971 aflaði þessi út-
flutningur 400 milljóna króna i erlendum gjald-
eyri. Rikissjóður hafði 200 milljón króna tekjur
i tollum og söluskatti af innflutningi fyrir þenn-
an gjaldeyri. útflutningsuppbæturnar námu
400 millj. rúmum, svo að segja má, að raun-
veruleg útgjöld rikissjóðs vegna umframfram-
leiðslunnar séu ekki nema helmingur þeirrar
upphæðar.
— TK.
ERLENT YFIRLIT
Hve margir Bandaríkjamenn
eiga að deyja fyrir Thieu?
Samkomulag í Víetnam strandar á Thieu
Tliiou <>K Nixon
ÞAÐ VAKTI nokkra thygli á
siðastliðnu sumri, að önnur
dóttir Nixons forseta lét svo
ummælt, að hún væri reiðubú-
in að deyja fyrir Thieu forseta
Suður-Vietnams. Krú Nixon
var siðar spurð um álit hennar
á þessum ummælum dóitlir-
innar og svaraði hún á þá leið.
að dóttir sin væri tilfinninga-
rik og gæti þvi tekið sterkt til
orða, en skoðun sin væri hins
vegar sú, að hún væri reiðubú-
in lil að deyja fyrir þann mál-
stað, sem Thieu berðist fyrir.
Nánari umræður urðu ekki
um. hver þessi málstaður
Thieu væri.
bessi ummæli þeirra
mæðgnanna vakti um skeið
nokkrar umræður i amerisk-
um blöðum, þvi að þau voru
talin bergmál af skoðunum
Nixons forseta. En hvað, sem
þvi liður. hvort Nixon, kona
hans og dóttir séu reiðubúin lil
að deyja fyrir Thieu og mál-
stað hans, er hitt vist, að Nix-
on hefur til þessa verið ódeig-
ur við aö láta unga Banda-
rikjamenn deyja fyrir Thieu.
BERSÝNILEGT er, að Nix-
on leggur mikið kapp á að ná
samkomulagi um vopnahlé og
frið i Vietnam áður en forseta-
kosningarnar i Bandarikjun-
um fara fram 7. næsta mánað-
ar. Aðalráðgjafi hans i al-
þjóðamálum, Kissinger hefur
átt langar viðræður i Paris við
fulltrúa Norður-Vietnams og
Þjóðfrelsishreyfingarinnar i
Suður-Vietnam. Þessir full-
trúar hafa siðan haldið heim
til viöræðna við Hanoistjórn-
ina og stjórn Þjóðfrelsis-
hreyfingarinnar og haft við-
komu i Moskvu og Peking á
heimleiðinni. Kissinger hefur
farið til Saigon til viðræðna við
Thieu forseta eftir að hafa gef-
ið Nixon skýrslu um Parisar-
viðræðurnar. Margir háttsett-
ir bandariskir valdamenn aðr-
ir hafa farið til Saigon að
undanförnu og aðalerindi
þeirra hefur verið að ræða við
Thieu forseta. Meðal þeirra er
Abrams, hinn nýi formaður
herforingjaráðs Bandarikj-
anna og sem slikur,æðsti yfir-
maður Bandarikjahers, þegar
landvarnaráðherrann og for-
setinn eru undanskildir.
ALLT virðist þetta benda i
þá átt, að verulega hafi þokazt
i samkomulagsátt i Parisar-
viðræðunum. Þrálátur orð-
rómur bendir lil þess, að raun-
verulega beri ekki orðið á
milli nema eitt atriði. Af hálfu
stjórnar Norður-Vietnams og
Þjóðfrelsishreyfingar Suður-
Vietnams hefur það jafnan
verið sett sem skilyrði fyrir
samkomulagi um vopnahlé,
að þjóðstjórn yrði mynduð i
Vietnam á breiðum grund-
velli.eða þeim, að fylgismenn
Thieu tilnefndu þriðjung ráð-
herranna, stjórnarandstæð-
ingar i Suður-Vietnam, aðrir
en þeir, sem eru i Þjóðfrelsis-
hreyfingunni, þriðjung, og
loks tilnefndi svo Þjóðfrelsis-
hreyfingin þriðjung. Mörg rök
hniga að þvi, að þetta sé sann-
gjörn skipting og veröur ekki
með neinum rökum sagt, að
þetta tryggi yfirráð kommún-
ista, þar sem þeir myndu að-
eins skipa þriðjung stjórnar-
innar. Þá hafa stjórn Norður-
Vietnams og Þjóðfrelsis-
hreyfing Suður-Vietnams sett
það skilyrði, að Thieu verði
hvorki forseti eða ráðherra i
hinni nýju stjórn.
Sitthvaö bendir til, að Nixon
sé ekki fjarri þvi að ganga að
þessu, en hins vegar standi á
þvi, að Thieu vilji fallast á
umrædda þjóðstjórn. Sam-
komulag strandi þvi orðið
mest á andstöðu hans og af þvi
stafi það, hve leiðir margra
háttsettra bandariskra emb-
antismanna liggja til Saigon
um þessar mundir.
RÆÐUR, sem Thieu hefur
haldið að undanförnu, geta
bent til þess, að hann beiti sér
mjög eindregið gegn sam-
komulagi. Hann hefur sagt, að
ekki kæmi annað til mála en
að stefna að hernaðarlegum
sigri og linna ekki baráttunni
fyrr en siðasti kommúnistinn
hafi verið felldur. Hann hefur
verið mun herskárri i mál-
flutningi sinum en hann hefur
verið nokkru sinni áður. Þá
herma sögusagnir frá Saigon,
að Thieu hafi látið i ljós við
stjórnarvöld Bandarikjanna
megna vanþóknun á öllu
spjalli um vopnahlé, þvi að
það dragi baráttuhug úr her-
mönnum hans. Þeir telji
ástæðulausi að berjast og
hætta lifi sinu, ef vopnahlé sé á
næstu grösum.
Annað framferði Thieu að
undanförnu hefur bent til þess,
að hann hyggi á annað en
vopnahlé og sættir. Hann hef-
ur stefnt markvisst að þvi að
taka sér algert einræðisvald.
Herlög hafa viða veriö inn-
leidd, þar sem þau voru ekki
áður, og öll blöð, sem ékki
fylgja stjórninni að málum,
hafa verið bönnuð undan-
tekningarlitið. Sá litli vottur
um lýðræði, sem Bandarikja
menn hafa reynt að viðhalda i
Suður-Vietnam til réltlætingar
á veru sinni þar, er nú með
öllu úr sögunni.
ÞAÐ MÁ segja um Banda-
rikjamenn og Thieu, að þeir
hafi magnað þar draug, sem
þeir ráði ekki orðið fullkom-
lega við. Eftir mörg stjórnar-
skipti i Saigon, ákváðu þeir að
gera óþekktan og litilsmetinn
hershöfðingja, Thieu, að for-
seta og styðja hann til valda.
Hann hefur siðan Verið látinn
vinna tvennar forsetakosning-
ar og var sú siðari þeirra ein-
hver furðulegasti skripaleik-
ur, sem sögur fara af. Upphaf-
lega hefði Thieu varla verið
lengur við völd en i viku, þvi
að aðsópsmiklir félagar hans
hefðu steypt honum úr stóli.
En hann naut verndar Banda-
rikjahers og þvi gátu keppi-
nautar hans innan hers Suður-
Vietnams ekki hróflað við
honum. En á ýmsan háti hefur
Thieu reynzt slyngari en
Bandarikjamenn áltu von á,
þvi að þeir völdu hann upphaf-
lega með tilliti lil þess, að
hann myndi reynast þeim
handhægt verkfæri. Thieu hef-
ur siöustu misserin unnið
klókindalega að þvi að styrkja
völd sin. Nú er svo komið,
aðhann telur sig engan veginn
þurfa að fara i einu og öllu eft-
ir fyrirmælum Bandarikja-
manna, eins og þeir höfðu ætl-
azt til.
HÉR skal engu um það
spáð, hve lengi Thieu tekst að
hindra samkomulag i Vietnam
og hve lengi stjórnendur
Bandarikjanna halda áfram
að fórna lifi ungra Banda-
rikjamanna til þess að
tryggja völd hans, ásamt hin-
um óafsakanlegu loftárásum á
Norður-Vietnam. Vist er aö
visu, að þessu yrði strax hætt,
ef McGovern næði kosningu,
en litlar likur eru nú á þvi, að
hann vinni sigur. Þvi veldúr
þó ekki afstaða hans til Viet-
namstyrjaldarinnar heldur
aðrar ástæður.
Af hálfu lalsmanna Norður-
Vietnamsstjórnar er þvi hald-
ið fram, að raunverulega
strandi samkomulagið á Nix-
on, þvi að Thieu sé verkfæri
hans, og segi hann ekki annað
en það, sem Nixon fyrirskipi
honum að segja. Nixon noti
Thieu aðeins sem verkfæri og
láti hann hindra samkomulag
i þeirri trú, að það geti hjálpað
Bandarikjamönnum til að ná
hagstæðara samkomulagi.
Þessum áburði þarf Nixon að
hrinda, og það gerir hann aö-
eins með þvi að sýna i verki,
að það sé hann, en ekki Thieu,
sem stjórnar Bandarikjunum.
Af þvi myndi Nixon vaxa enn
meira en af ferðalögum sinum
lil Moskvu og Peking, þótt
ekki sé nema allt gott um þau
að segja. þ.þ,