Tíminn - 22.10.1972, Blaðsíða 14

14
TÍMINN
Sunnudagur 22. október 1972
Ég varð að fara aftur til Blairsborgar til þess að losa mig úr siðustu
tengslunum. Það er öðru visi i smábæjum heldur en stórborgum, þótt
jafnvel þar hljóti ávallt margt að bera fyrir augu, er minningar vekur.
Vegamót liggja viða. En i Blairsborg rifjaði hvert hús og tré og götu-
horn upp gamla atburði. Sérhver staður var eins og bautasteinn yfir
minningum, sem ég vildi gleyma: Þarna kyssti hann mig, þarna mætt-
umst við af tilviljun, hér sátum við saman meðan allt lék i lyndi, fram-
hjá þessu garðhliði gekk ég eitt sinn grátandi. Ég gat ekki hlotið harð-
ari ögun en ganga um göturnar i Blairsborg, þegar ég kom heim úr
sjúkrahúsinu i New York, þar sem ég hafði dvalið i marga mánuði til
framhaldslækningar og rannsókna.
Ég er nýkomin úr svefnherbergi Emmu frænku. Við spiluðum að
venju alllanga hrið á borðinu, sem stendur við hvilu hennar, og ég
blessa enn einu sinni þann hugvitssama mann, er fann spilin upp og
hefur svo margra raunir mildað. Við þetta sama borð sat ég, er ég
sagði henni, hvernig komið var um hjúskaparheit okkar Harrýs. Það
kom yfir hana eins og reiðarslag. Weeks læknir hafði einn manna orðið
til þess að segja henni önnur óvænt tiðindi þann sama dag: að ég væri
farin að heyra. Það var mikil gleðifrétt, og siðan kom þessi harmsaga.
Ég var þvi fegin, að hún hafði fengið góðu tiðindin fyrst. Ég varð að
beita öllu sálarþreki minu til þess að svara spurningum hennar og and-
mælum. Ég sé enn i huga mér hvita, skorpnaða fingur hennar gefa spil-
in og leggja þau i röð á borðið.
„Emilia min”, sagði hún og fitlaði við spilin og horfði á mig yfir borð-
ið, ,,ef eitthvað gæti fengið mig til þess að risa upp úr þessari hvilu og
skriða á hnjánum niður stigann hérna, þá er það það,. sem ég hef heyrt
i dag. Ég á ekkert til i eigu minni, sem ég gæfi ekki Vance lækni að
launum fyrir það, sem hann hefur gert fyrir okkur öll, ef hann bæði um
það.'Ég get bara ekki skilið það enn, aðhonum einum allra skyldi auðn-
ast að lækna þig. Og öðrum þræði finnst mér þetta glettni örlaganna.
Hann varuppalinn þarna hinum megin við ána, og faðir hans var ein-
mittargasti æsinga- og ofstopamaðurinn i verksmiðjunum. Mér....mér
sviöur þetta”.
Ég reyndi að segja henni frá Merek Vance og uppgötvunum hans, og
þeirri þýðingu er hún kynni að hafa á sviði læknislistarinnar. Hún hefði
ekki hugleitt þetta — aðeins hugsað um lækningu mina og þau miklu
áhrif, er hún hafði á framtið mina.
,,Ég er ekki að álasa þér, þótt þú héldir þessu leyndu”, sagði hún.
,,En þú hefur reynt svo margt og oft orðið fyrir vonsvikum, að ég skil
ekki hvers vegna þú þóttist ekki geta látið mig vita um þessa nýju til-
raun. Weeks læknir sagði mér, að það hefði enginn vitað um þetta,
nema þið þrjú — ekki einu sinni Harrý. Hvernig gaztu leynt manninn,
sem þú ert heitbundin og ætlar bráðum að giftast, öðru eins og þessu?”
Stundin var komin. Ég kingdi munnvatninu, sem safnaðist i munn
inum á mér, og horfði á spilin, sem breidd voru á borðið. Ég man meira
að segja, að ég seildist eftir spaðasjöi til þess að leggja ofan á rauða
áttu áður en ég svaraði henni.
,,Ég ætla ekki að giítast Harrý Collins”, sagði ég og áræddi ekki að
lita upp. ,,Ég kom hingað til þess aðsegja þér það”.
Mér létti, þegar ég hafði stunið þessum orðum upp. Eitt hafði ég
komizt að raun um þessa mánuði: Það, sem við kviðum- mest, er ávallt
léttara en við búumst við.
Þungbærast var, að hún ásakaði sjálfa sig jafn heiftarlega og Hönnu
og Harrý. t marga daga reyndist mér ógerlegt að sefa hana. Jafnvel
nú, þegar hún þó er farin að sætta sig við orðinn hlut, held ég, að hún
trúi þvi, að hún hefði getað afstýrt þessu, ef hún hefði aðeins verið nógu
skarpskyggn til þess að sjá að hverju stefndi. — Emmu frænku hefur
aldrei geðjazt að brigðmælum eða óorðheldni i neinni mynd. Sjálf hefur
hún átti sér að kjörorði: Aldrei að bregðast, og aldrei að vikja. Hún
skilur ekki, hvernig þeir, sem hún ann, geta brotið gegn þessu óskráða
boðorði hennar.
,,Ég hefði átt að sjá þetta”, sagði hún hvað eftir annað. ,,Ég hefði átt
að finna á mér, hvað i aðsigi var. Ég hefði átt að sjá um það, að þið gift-
uzt undir eins og þú vart búin að ná þér eftir veikindin. 1 þess stað sendi
ég þig frá einum lækninum til annars. Það er mér engin afsökun, þótt
ég þættist vera að gera gott. Ég hefði átt að sjá....”
,,En frænka min”, svaraði ég þá þreytulega. „Hvernig gazt þú séð
þetta fyrir? Hvernig gátum við séð þetta fyrir? Vegir ástar-
innar eru órannsakanlegir. Sjálf var ég andvaralaus. En samt sem
áður er tilgangslaust að naga sig i handarbökin fyrir að hafa ekki gert
þetta eða hitt”.
„Ó, E milia min. Ég ætti að þakka guði fyrir, hve þú ert hugrökk
stúlka”.
„Ég er ekki hugrökk, frænka. Ég er aðeins að reyna að vera hyggin.
Ég trúi þvi ekki, að ástir, sem eitt sinn hafa verið rofnar, geti tekizt i
annað sinn, og ég ætla ekki að eyða þvi, sem eftir er ævinnar, við að
lappa upp á gamlar ástir, sjálfri mér til mestrar skapraunar”.
„Þetta hefði farið öðru visi, ef þinn og móðir þin hefðu verið
á lifi. Þau hefðu séð að hverju stefndi. Þau hefðu vakað betur yfir ykkur
en ég. Ég get ekki varizt þvi að hugsa um þetta”.
„Ég er ekki viss um það”, svaraði ég. „Þú gerðir alltaf allt, sem þú
gazt, fyi-irokkur Hönnu, þegar við vorum litlar. Þegar við stækkuðum,
fjarlægðumst við hvor aðra. Það er ekki þin sök, þótt við gerðum það,
sem þú hafðir ekki búizt við af okkur”.
Mér flugu i hug orð föður mins, er við vorum á stóra skipinu á leið
heim frá Frakklandi:
„Gerðu alltaf það, sem vænzt er af þér, Emilia litla. Ég gat aldrei
gert það.”
Ég minnist þess lika, að hann sagði, að ég ætti ávallt að vera glöð i
návist Emmu frænku. Ég átti að bæta henni upp, hvers hún hefði farið
á mis i lifinu. Ég hafði aldrei gleymt þessari áminningu. Ég hafði alltaf
reynt að hegða mér þannig, að það gæti orðið Emmu frænku til gleði,
eigi siður en mér sjálfri. Fyrst hafði mér veitzt þetta létt og eðlilegt. Ég
gerði það eitt, sem hún myndi hafa gert i minum sporum. Henni gazt
vel að trúlofun minni, — þvi að Harrý Collins var glæsilegur maður,
sem hún sjálf hefði viljað bindast i æsku sinni. En nú var svo komið,
gegn vilja minum, að ég var henni meir til sorgar en fagnaðar. — Þeg-
ar allt kom til alls var Hanna kannske skárri en ég.
Mér var ógerningur að tala við Hönnu, sem þessa dagana gekk
i heilagt hjónaband i einu nágrannaþorpinu. Mér hafði fundizt við
ókunnugar hvor annarri, en mér hefði ekki fallið það eins þungt, þótt
ókunnug kona hefði tekið Harrý frá mér. Gömul sundurþykkja, öfund
og deilur rifjuðust upp fyrir mér. En þó varð ég oft að verja hana fyrir
heiftarlegu ámæli annarra. Reiði Emmu frænsku bitnaði öll á Hönnu.
Harrý var veiklundaður og staðfestulaus, enHannahafði lika freistað
veikleika hans, lagt tálsnörurnar fyrir hann og lagt sig i llma við að
stela honum frá mér. Emma frænka átti ekki nógu kröftug orð til þess
að lýsa skoðun sinni á hátterni Hönnu.
1) Furða,- 5) Fljót,- 7) Féll,-
9) Þytur,- 11) Hina.- 13)
Hraða,- 14) Narta,- 16) Ofug
röð,-17) Taska,- 19) Lamdar,-
Lóðrétt
1) Hárið.- 2) Eins.- 3) Bis,- 4)
Eiska 6) Fellur.- 8)
Kindina.- 10) Magi,- 12)
Virða'- 15) For,- 18) Eins.-
Ráðmng á gátu No. 1238.
Lárétt
1) Averki,- 5) Lúa.- 7) At,- 9)
Munn.- 11) Fýl,- 13) Nái.- 14)
Urin,- 16) MG,-
17) Tólin.- 19) Nagaða.-
1) Akafur,- 2) El.- 3) Rúm.- 4)
Kaun,- 6) Hnigna.- 8) Týr,-10)
Námið.-12) Lita.-15) Nóg.- 18)
La.-
Hvelí
G
E
I
R
I
D
R
E
K
I
^Nærri dáinn en það voru ekki
þeir, það var eitur i matnum
minum.
Hér er matsveinninn. Hann
mun segja ykkur hvernig
eitriö komst i matinn—
111:!! IsliKHl i
SUNNUDAGUR
22. október.
8.00 Morgunandakt. Séra
Pétur Sigurgeirsson vigslu-
biskup flytur ritningarorð
og bæn.
11.00 Messa i Laugarnes-
kirkju. Prestur: Séra Garð-
ar Svavarsson. Organleik-
ari: Gústaf Jóhannesson
12.15 Dagskráin. Tónleikar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.25 Hugmyndakerfi fram-
leiðsiusamvinnunnar.
Hannes Jónsson félags-
fræðingur flytur hádegiser-
indi.
14.00 Dagskrárstjóri i klukku-
stund.Sigrún Guðjónsdóttir
ræður dagskránni.
15.00 Miðdegistónleikar:
16.55 Veðurfregnir. Fréttir.
17.00 Framhaldsleikritið
„Landsins lukka” eftir G.
M. Magnúss Fyrsti
þáttur endurfluttur. Leik-
stjóri: Brynja Benedikts-
dóttir.
17.45 Sunnudagslögin.
18.30 Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.20 Pistill frá útlöndum.
Guðmundur Sæmundsson
talar frá Osló.
19.35 Úr segulbandssa fninu.
Borið niður i þætti Gests
Þorgrimssonar. „Hvað er i
pokanum”?
20.00 Norrænir ‘tónleikar.
skemmtun útvarpsins i
vetrarbyrjun
(23.55 Fréttir i stuttu
máli. 01.00 Veðurfregn-
ir). 02.00 Dagskrárlok.
lii:
Biiill
SUNNUDAGUR
22. október
17.00 Endurtckið efni. Áin og
eldurinn. Kvikmynd sem
sjónvarpsmenn gerðu i
sumar austur á Siðu, þar
sem land hefur verið
sifelldum breytingum undir
orpið vegna eldsumbrota og
vatnavaxta. Kvikmyndun
örn Harðarson. Hljóð-
setning Oddur Gústafsson.
Umsjón Magnús Bjarn-
freðsson. Áður á dagskrá 3.
september s.l. Búlgarskir
dansar. Nltján félagar úr
Þjóðdansafélagi Reykja-
vikur sýna búlgarska þjóð-
dansa. Stjórnandi er Vasil
Tinterov. Aður á dagskrá 2.
ágúst s.l.
18.00 Stundin okkar. Flutt er
saga um páfagauka.; heim-
sóttir páfagaukar i Sædýra-
safninu og rætt litillega um
páfagauka yfirleitt. Siðan er
sýnt hvernig búa má til
skemmtilega fugla á ein-
faldan hátt, en þátturinn
endar á mynd frá sænska
sjónvarpinu um Linu Lang-
sokk. Umsjónarmenn
Ragnheiður Gestsdóttir og
Björn Þór Sigurbjörnsson.
18.50 Enska knattspyrnan
19.40 Hlé
20.00 Fréttir
20.20 Veður og auglýsingar
20.25 Mjólk. Upplýsinga-
þjónusta landbúnaðarins og
sölusamtök bænda hafa
látið gera mynd þessa um
mjólk og mjólkurrétti.
Kvikmyndagerðin Viðsjá
h.f. framleiddi myndina
fyrir samtökin en Gisli
Gestsson tók hana.
20.50 Dansað á haustkvöldi.
Kennarar og nemendur úr
Dansskóla Hermanns
Ragnars Stefánssonar
dansa.
21.10 Elisabet I. Framhalds-
leikrit frá BBC um
Elisabetu Hinriksdóttur
Tudor (1533-1603) 3. þáttur.
Þýðandi Jón Thor Haralds-
son.
22.30 Að kvöldi dags. Séra
. Árelius Nielsson flytur hug-
vekju.
22.40 Dagskrárlok