Tíminn - 01.02.1974, Blaðsíða 13

Föstudagur 1. febrúar 1974.
TÍMINN
13
Þóra Hallgrlmsdóttir og Sigtryggur Þorsteinsson I „Dómar”
Svava Jónsdóttir og Þóra Havsteen i „Dómar”
óskiptur í Minningarsjóð
Margrétar Valdimarsdóttur”.
Orkukreppan, 1917-18
Ekkert er nýtt undir sólinni
Fyrsta leikárið hjá LA var erfitt,
þvi það var orkuskortur á Islandi
vegna heimsstyrjaldarinnar, sem
þá geisaði. Reyndist ógerlegt að
fá leikhúsið hitað upp og margt
annaö varð til tálmunar, en vorið
eftir (1918) efndi félagið til kvöld-
skemmtunar i fjáröflunarskyni.
Var leikinn gamanleikur i einum
þætti og á eftir leikinn var
kvartett-söngur, en Valdimar
Steffensen og fleiri sungu. Um
haustið voru siðan leiknir gaman-
leikirnir Grái frakkinn, og Frúin
sefur. Meðal leikenda varþá
Haraldur Björnsson, en hann
hafði gengiö i félagið skömmu
eftir stofnun þess.
Leikirnir voru sýndir fimm
kvöld, en taka verður tillit til
þess, að miklu fámenna var á
Akureyri er þetta var, en núna er
og er I rauninni afbragösgóð
aðsókn.
5 krónur fyrir sýninguna
styrkir
Leikendur gáfu yfirleitt vinnu
sina á þessum fyrstu árum
Leikfélags Akureyrar en stund-
um voru greiddar 5 krónur fyrir
sýninguna og stöku sinnum 15
krónur. Gæta varð ýtrustu spar-
semi og ráðdeildar til að hægt
væri að spara fyrir nauðsynleg-
ustu útgjöldum. Þetta varð til
þess, að unnt var að mynda dálit-
inn félagssjóð, en félagið naut
ekki opinberra styrkja fyrstu ár-
in. Það mun hafa verið árið 1923
sem leikfélagið fékk fyrst styrk
úr bæjarsjóði Akureyrar, en þá
fékk það greiddar 100 krónur. Var
þessi rausn bæjarfélagsins þökk-
uð með virktum. Fáum árum sið-
ar var þessi styrkur hækkaður
upp I 500 krónur og árið 1947 nam
þessi styrkur 6000 krónum og
alþingi veitti félaginu sömu upp-
hæð. Nú veitir rikissjóður og
bæjarsjóður Akureyrar
Leikfélagi Akureyrar um 4
milljónir króna.
Fjalla-Eyvinduri 1922
Eins og fram kemur hér að
framan, hélt félagið sig einkum
við léttara efni fyrstu árin, en þar
kom að þvi, að það lét til skarar
skriða viö stærri og viðameiri
verkefni. Frumsýndi Leikfélagið
t.d. Fjalla-Eyvind árið 1922. Um
þetta segir Hallgrimur Valdi-
marsson á þessa leið:
„Arið 1921 var farið að gera
gangskör að þvi, hvort ekki væri
hægt að taka Fjalla-Eyvind, Jó-
hanns Sigurjónssonar til með-
ferðar. Var fyrst talað við
Guörúnu Indriðadóttur sem þá
var búin aö geta sér mikla frægð
fyrir meðferð á hlutverki Höllu á
leiksviði i Reykjavik og Vestur-
heimi, hvort hún myndi fáanleg
til að koma og leika Höllu hér
(Akureyri). Tókustu samningar
um að svo yrði. Þótti mörgum i
mikið ráðizt af fátæku og styrk-
lausu félagi, aö taka þetta leikrit
til sýningar, þar sem og lika var
þröngt i búi hjá mörgum með
peninga. En á hinn bóginn sýnt,
að kostnaður hlaut að verða ær-
inn. En þeir bjartsýnni settu þetta
Framhald á bls. 23
Stefán Jónsson I „Dansinum i
Hruna”.
Jón Norðfjörð helgaði sig til
dauðadags störfum fyrir LA„
bæöi sem ieikari og leikstjóri. Hér
sést hann i hlutverki sínu i
„Skálhoiti” Kambans.
Jóhannes Jónasson I Gunnar Magnússon
Skugga-Sveini. „Skrúðsbóndanum”
Haustið eftir lagði Stefania
hingað leið sina aftur.”
Var þá settur upp leikurinn
Kinnarhvolssystur og leiknir
kaflar úr Galdra-Lofti.
Skugga Sveinn
Um likt leyti var Frænka
Charleys leikin af ungmenna-
félaginu og árið 1916 tóku nokkrir
áhugamenn sig til og settu
Skugga-Svein séra Matthiasar á
svið.
í þeirri sýningu lék Jón Norð
fjörð, sem siðar varð einn merk-
asti leikari LA, en þetta var
fyrsta leikhlutverk hans.
Leikendur i Skugga-Sveini 1916
voru Jón Steingrimsson, sem lék
Skugga-Svein, en aðrir íeikendur
þau Sigtryggur Þorsteinsson,
Páll Vatnsdal, Jóhann Þ. Kröyer,
Ingimar Eydal, Eva Pálsdóttir
(Kröyer), Alfheiður Einarsdóttir,
Hallgrimur Sigtryggsson, Konráð
Jóhannesson, Jóhannes Jónas-
son, Gisli R. Magnússon, Halldór
Ólafsson frá Pálmholti og Jón
Norðfjörð, eins og áður sagði.
Leikfélagið stofnað
Skugga-Sveinn hlaut ágætar
viðtökur og hefur án efa orðið
hvöt að þvi, að Leikfélagið var
stofnað á sumardaginn fyrsta ár-
ið 1917. Stofnendur voru:
Gisli R. Magnússon, Guðbjörn
Jónsson, Hallgrimur Sigtryggs-
son, Hallgrimur Valdimarsson,
Jóhannes Jónasson, Ingimar
Eydal, Július Havsteen, Sigurður
E. Hliðar, Pétur Þorgrimsson,
Sveinn Á. Bjarman, Jón Stein-
grimsson, Páll Vatnsdal, Jónas
Jónasson og Sigtryggur Þor-
steinsson.
„Tilgangur félagsins er að
koma á fót góðum leiksýningum i
Akureyrarbæ eftir þvi, sem kost-
ur er á og kraftar leyfa”, segir I 2.
grein félagslega og segir það
sina sögu, og ennfremur 5. grein.
„Enginn félagsmaður má taka
þátt i sjónleikjum utan félagsins,
ef það að dómi stjórnarinnar
kemur I bága við tilgang þess og
framkvæmdir”.
Með stofnun leikfélagsins var
búið aö sameina flestalla leik-
krafta á Akureyri og á næsta
fundi sem haldinn var 29. mai
1917 bættust I félagið þeir Tryggvi
Jónatansson og Aðalsteinn
SKristinsson.
Vafalaust hefur bjartsýni verið
rikjandi á stofnfundum félagsins
en þó hefur það hvarflað að
stofnendum, að farið gæti, svo að
ekki reyndist unnt aö halda uppi
föstu leikstarfi, þvi aö i 7. grein
félagslaga sagði á þessa leið:
„Leysist félagið upp, skal sjóð-
ur þess, ef nokkur er, renna
Sigurjóna Jakobsdóttir I
„Lenharði fógetá':