Tíminn - 28.06.1974, Blaðsíða 3

Föstudagur 28. júni 1974.
TÍMINN
3
AAálaferlum VL-manna
andmælt af 154 þjóð-
kunnum Islendingum
JH-Reykjavlk. — 1 gær var fjöl-
miðlum sent ávarp, undirritað af
154 þjóðkunnum tslendingum úr
öllum stjórnmálaflokkum,
menntamönnum, rithöfundum,
listamönnum og forystumönnum
i félagsmálum, þar sem látin er i
Ijós andúð á málaferlum þeim,
sem tólf af forvigismönnum
„Varins lands”, sem flestir eru
háskóiakennarar, hafa hafið gegn
fullum tug blaðamanna og rithöf-
unda með kröfum um milljóna fé-
bætur fyrir ummæli, sem þeim
geðjast ekki aö.
1 ávarpinu segir: „Við undirrit-
uð viljum benda á það alveg sér-
staklega, hversu slik viðbrögð við
andmælum og gagnrýni eru
furðuleg af hálfu háskólamanna,
sem öðrum fremur ættu að bera
virðingu fyrir frjálsri rannsókn
og rökræðu, svo og tjáningarfrelsi
manna, jafnt andstæðinga sinna
sem samherja”.
Fyrr i ávarpinu er vikið að þvi,
að forvigismenn „Varins lands”
hafi „ugglaust gert sér ljóst,
áður en þeir hófu fyrrnefnda
undirskriftasöfnun, að athæfi
þeirra hlyti að valda klofningi og
deilum meðal þjóðarinnar á
þessu þjóðhátiðarári, enda sættu
þeir þegar i stað gagnrýni, sem
harðnaöi svo um allan helming,
þegar upp komst um tölvuvinnslu
þeirra úr undirskriftagögnunum.
i stað þess aö svara þessari gagn-
rýni, hafa þeir þagað að mestu,
neitað að taka þátt i umræðum
um málefni sitt, haft að engu
áskoranir um að rökræða það á
fundum”.
Að lokum segir: „Leyfum við
okkur að skora á hvern þann, sem
ber einlæglega fyrir brjósti sjálf-
stæði okkar og menningararf að
hugleiða af fyilstu siðferðilegri
alvöru áthæfi forvigismanna
„Varins lands””.
Kristján Friðriksson:
Til bílstjóra í Reykjavík
Þið bilstjórar, sem annizt fólks-
flutninga á eigin bifreiðum eða
annizt sérleyfisferðir út um land-
ið. Við ykkur vil ég segja þetta:
Þið fyllið flokk smábænda þétt-
býlisins. Þið eruð miðstéttar-
menn. A sama hátt og Fram-
sóknarflokkurinn hefur alltaf
stutt bændur landsins i dreifbýl-
inu, á Framsóknarflokkurinn að
styðja ykkur og ykkar hagsmuni
— og þið eigið að styðja hann.
Þetta er ykkar flokkur, eðli máls-
ins samkvæmt.
Rökin fyrir þessu eru augljós:
Ef Ihaldið fengi að ráða eitt,
myndi það vafalaust styðja ein-
hvern stórlax til þess að koma á
fót stórrekstri I þessari grein. Það
myndi styðja stórfyrirtæki, sem
ætti hundruð bila Qg tæki ykkur i
vinnu. Þaðer sem sé eitt af trúar-
atriðum og grundvallar kenni-
setningum ihaldsins, að allt eigi
að vera i stórrekstri, þannig verði
reksturinn ódýrastur þjóðhags-
lega, sbr. þá úreltu hagfræði, sem
enn er kennd hér i háskóla.
Kommúnistar þjóðnýta alla
svona starfsemi, hvar sem þeir
komast til valda — til þess að
passa upp á að þið arðrænið ekki
lýðinn með ykkar einkaframtaki.
Með öðrum orðum: Kommúnist-
ar myndu þjóðnýta ykkur, en
ihaldið drepa ykkur (sem einka-
rekstrarmenn).
Er þá ekki alveg augljóst fyrir
ykkur, hverjum er hyggilegast að
fylgja að málum: Auðvitað
Framsóknarflokknum, sem vill
vernda þetta svið fyrir framtak
hinna sjálfstæðu einstaklinga.
Vernda ykkur gegn auðvaldi og
kommúnisma.
Það er heldur ekki langt siðan
— ef ég man rétt — að Fram-
sóknarflokkurinn hafði frum-
kvæði um að létta að nokkru toll-
um af atvinnutækjum ykkar.
Þetta frumkvæði var eðlilegt og i
nákvæmu samræmi við fram-
sóknarstefnu. Þetta sama gildir
um smá flugfélög, verktakafyrir-
tæki, skurðgröfu- og dráttarvéla-
eigendur o.s.frv. Framsóknar-
flokkurinn er rétti flokkurinn fyr-
ir ykkur alla.
Látið þvi aldrei hvanla að ykkur
að styðja annan flokk en Fram-
sóknarflokkinn. Annað væri glap-
ræði.
O Viðtal við Ólaf Jóhannesson
þau beztu lifskjör, sem Islenzk
þjóð hefur nokkru sinni búið við.
Verðbólga
og Vestmannaeyjagos
— En verðbólgan hefur reynzt
erfið viöfangs.
— Það er rétt, að gliman við
verðbólguna hefur verið rikis-
stjórninni erfið. Verðbólgan hefur
vissulega valdið okkur þungum á-
hyggjum. Stjórnarandstæðingar
skella skuldinni á rikisstjórnina.
En það eru margs konar ástæður,
sem ekki hefur verið I nokkru
mannlegu valdi á íslandi að ráða
við, sem hafa fléttað gildustu
þættina i verðbólguþróunina. Gif-
urlegar sviptingar hafa verið i
gjaldeyrismálum heimsins und-
anfarin ár, og þær hafa valdib
erfiðleikum. Verðhækkanir á inn-
fluttum vörum hafa orðið gifur-
legar. Siðan 1970 hafa oliur og
bensin fjórfaldazt I verði, steypu-
styrktarjárn þrefaldazt i verði,
timbur þrefaldazt, sykur meira
en fjórfaldazt, fóðurvörur og til-
búinn áburður meira en tvöfald-
azt, og þannig mætti lengi telja.
Þessar verðhækkanir erlendis
gátum við auðvitað ekki ráðið við,
og það hefði að sjálfsögðu engin
rikisstjórn á íslandi getað.
Þá verða menn að gera sér
grein fyrir þvi, að áhrif Vest-
mannaeyjagossins á afkomu
þjóðarbúsins voru geysilega mik-
il. Þær ráðstafanir, sem gerðar
voru til að skapa Vestmannaey-
ingum aðstöðu i landi og nauðsyn-
legar voru og gera varð með
skjótum hætti, komu auðvitað inn
á framkvæmda og vinnuafls-
markað og höfðu þar ærin þenslu-
áhrif, einkum hér á suðvestur-
horni landsins. Þensluáhrifin, og
þar með verðbólguáhrifin af af-
leiðingum Vestmannaeyjagoss-
ins, voru og eru enn gifurleg. En
hver vill segja nú, að það hafi
verið viturlegra eða sanngjarn-
ara að fara hægar I sakirnar þar
til að stemma stigu við verð-
bólguáhrifum af of skjótum að-
geröum til að reyna að tryggja
Vestmannaeyingum sem sæmi-
legasta aðbúð i landi?
Þá þýðir ekki að loka augunum
fyrir þvi, að þeir kjarasamning-
ar, sem gerðir voru i vetur, voru
óheppilegir og veröbólguaukandi
og fóru i öfuga átt við það, sem yf-
irlýst hafði verið af verkalýðs-
hreyfingu og vinnuveitendum, að
,'að skyldi stefnt. Þá hafa við-
skiptakjörin versnað.
Ólikt meiri
verðbólga hjá
,, viðr eisnar’ ’-st jórninni
Það var mikil verðbólga á við-
reisnartimanum. Þá var ekki
hægt að afsaka sig með stórfelld-
um hækkunum á erlendum vör-
um. Þær hækkuðu litið sem ekk-
ert i erlendum gjaldeyri á við-
reisnartimanum heldur lækkuðu
sumar þeirra beinlinis i verði I er-
lendum gjaldeyri. Þá voru engar
sviptingar á gjaldeyrismörkuð-
um, og gengi dollarans stöðugt.
Þá var ekkert Vestmannaeyja-
gos, en samt lækkaði islenzka
krónan jafnt og þétt. Þegar þeir
viðreisnarmenn tóku við, kostaði
dollarinn 16 krónur. Þegar þeir
fóru frá, kostaði hann 88 krónur.
Hann hefur aðeins hækkað upp i
95 krónur, þrátt fyrir allt, sem yf-
ir okkur hefur dunið, og i tið
minnar stjórnar gerðist það
nokkrum sinnum, sem ekki haföi
gerzt i hálfa öld á islandi, að
gengi islenzku krónunnar var
hækkað. Voru menn þó farnir að
trúa þvi, að það væri náttúrulög-
mál, aö það skyldi stöðugt lækka.
En þetta, sem ég hef rakið hér
eru ástæðurnar fyrir þvi, að við
efnahagsvanda er að etja. Sé ekki
að gert, mun hann kippa stoðun-
um undan rekstrargrundvelli at-
vinnuveganna og leiða til sam-
dráttar eða stöðvunar i atvinnu-
greinunum, og þá er atvinnuleysi
á næsta leyti.
Tillögur okkar
miða að atvinnuöryggi
og framförum
Efnahagstillögur okkar eru við
það miöaðar að tryggja áfram-
haldandi framfarir og velmegun,
rekstrargrundvöll atvinnuveg-
anna og atvinnuöryggi. Með
bráðabirgðalögunum, sem ég gaf
út i mai, hefur verið komið i veg
fyrir stöðvum atvinnuveganna.
En þau gilda ekki nema til 30. ág-
úst. Meö þeim hefur nýju Alþingi,
sem kallað verður saman strax
að loknum kosningum, verið veitt
svigrúm til þess að takast á við
þessi mál. Það verður það að
gera. En þær aðgerðir, sem óhjá-
kvæmilegar eru, ættu engum að
verða ofraun, eins og þjóðin er nú
i stakk búin, en Alþingi getur ekki
skotið sér undan þessari skyldu
eins og stjórnarandstaðan, og sá
hluti Samtaka frjálslyndra og
vinstri manna, sem gekk til liðs
við han í vor, gerði. Það liggur i
augum uppi, að það er ekki sama
hverjir standa fyrir þessum að-
geröum, þ.e. hvort aðgerðirnar
verða miðaðar við það að fram-
farir og uppbygging geti átt sér
stað áfram, eða hvort gömlu við-
reisnarúrræðunum, með sam-
drætti og „hæfilegu atvinnuleysi”
sem menn heyrðu formann Sjálf-
stæðisflokksins tæpa á i sjónvarp-
inu á miðvikudagskvöldið verður
beitt.
Áróðurinn um
,, umfram-atkvæðin’ ’.
— Framsóknarflokkurinn á
engin umframatkvæði. 011 at-
kvæði honum greidd koma honum
til góða og auka styrk hans, þvi
styrkur flokks er ekki siöur kom-
inn undir atkvæða magni en þing-
mannatölu, enda er augljóst, að
lokaö yröi fyrir vaxtarmöguleika
flokks, ef menn tækju talið um
„umframatkvæði” alvarlega.
Geir stóð á gati
Ekki þótti Geir Hallgrimsson standa sig vel I
sjónvarpsumræðunum i fyrrakvöld, og eru
Sjálfstæðismenn almennt óánægðir með það,
að hann skyldi láta reka sig á gat hvað eftir
annað. Hann kvaðst t.d. vera á móti erlendri
skuldasöfnun. Þegar hann var hins vegar
beðinn um að nefna eitt einasta dæmi um lán-
töku núverandi stjórnar, sem ekki væri vegna
atvinnuuppbyggingar eða virkjanafram-
kvæmda, tók Geir þann kost að þegja.
Sömuleiðis boðaði Geir niðurskurð ríkisút-
gjalda, en fékkst alls ekki til að nefna eitt
einasta dæmi um það, hvar ætti að skera niður.
Einu skýru svörin, sem fengust frá formanni Sjálfstæðisflokksins,
voru þau, að Sjálfstæðisflokkurinn myndi beita sér fyrir samdrætti
i framkvæmdum og gengisfellingu, ef hann fengi einhverju að ráöa
eftir kosningar.
Frantmistaða formanns Sjálfstæðisflokksins var með slíkum en-
demum, að Sjálfstæðismenn fást varla til að tala um þennan sjón-
varpsþátt, og er það ekki nema skiljanlegt.
Gamansamir ritstj. Mbl.
Ritstj. Mbl. eru óvenju fyndnir þessa dagana. Þannig beina þeir
áskorunum til Framsóknarmanna um að kjósa Sjálfstæðisflokkinn
vegna þess, hve stefna Sjálfstæðisflokksins i varnarmálum sé
ábyrg!!
Forystumenn Sjálfstæðisflokksins hafa fengið ótal tækifæri, bæði
i útvarpi og sjónvarpi til að skýra stefnu Sjálfstæðisflokksins i
varnarmálunum, en aldrei tekizt. Allt og sumt, sem fengizt hefur
upp úr þeim, er það, að þeir vilji óbreytta skipan mála. Engu má
breyta. Helzt er á þeim að skilja, að hér eigi aö vera her um aldur og
ævi. Og svo leyfa hinir gamansömu ritstj. Mbl. sér að blanda þessu
rugli sinu saman við sjálfstæðismál þjóðarinnar.
Kjdnaleg undirlægjustefna
Framsóknarmenn frábiðja sér að vera
bendlaðir við þessa óþjóðhollu stefnu. Tómas
Karlsson, ritstjóri Timans, skrifaði mjög at-
hyglsiverða grein um varnarmálin, þar sem
hann lýsir m.a. stefnu Sjálfstæöisfiokksins:
„Stefna Sjálfstæðisflokksins er óþjóðholl og
nánast kjánaleg undirlægjustefna. Hún gerir
ekki ráð fyrir neinni endurskoðun á varnar-
samningnum, hcldur beinlinis, ef alvarlega
væri tekin, að komið væri upp herstöðvum i
öllum sýslum landsins. Engin ástæða er þó til
að ætla, að Sjálfstæðismenn hafi slíkt i hyggju I
alvöru. En þjóðin hlýtur að biða tjón af þvi, ef bandariskir rikis-
borgarar verða fastur þáttur i islenzku þjóðlifi, eins og þeir hafa
fengið aö koma sér fyrir á árum viðreisnarinnar. Þannig er fjöldi
bandariskra ríkisborgara búsettur á við og dreif um Reykjanes, i
Keflavik og i Ilafnarfirði. Þessir menn njóta allrar þjónustu, sem
þessi bæjarfélög inna af hendi, en þeir greiða samt engin opinber
gjöld eins og Islendingar til að halda bæjarfélögum þessum uppi.
Allir heilskyggnir menn sjá, hversu háskaleg slik framvinda er. Og
fái Sjálfstæðisflukkurinn að ráða þessum málum, mun hann koma
endurskoöun 1 i amsóknarflokksins fyrir kattarnef. Þá mun banda-
rikjamönnunum utan Keflavikurflugvallar fjölga smátt og smátt.
Þarf ekki að leiða getum að þvi, hvert stefnir meö slikum sofanda-
hætti lslendinga um þjóðerni sitt og sjálfsviröingu. Þetta vilja
Framsóknarmenn lagfæra með endurskoðun varnarsamningsins.
Og slíka cndurskoðunarstefnu skilja bandamenn okkar i Atlants-
hafsbandalaginu”.
tíi fyigis við Framsóknarflokkinn
Það hefur vakið mikla athygli, að Þóra
Einarsdóttir, einhver ötulasta baráttukona i
röðum Alþýðufiokkskvenna i Reykjavik um
margra áratuga skeið, hefur lýst þvi yfir, að
hún muni styðja Framsóknarflokkinn i þessum
kosningum. Hún segir m.a. í grein, sem birtist
í Timanum i gær:
,,Nú þegar ég hef misst trú á getu Alþýðu-
flokksins til að móta framtiðarstefnu sam-
vinnu og sameiningar, var ekkert eðlilegia en
að ég hyrfi i raðir Framsóknarmanna, sem I
vitund minni voru raunar aldrei annað en
skipuleg samtök, sem unnu að söinu verkefnum og Alþýðuflokk-
urinn — að sameina fólkið i landinu til félagslegs átaks og
menningarlegrar verkefna.
Samvinnuhreyfing og verkalýöshreyfing, eru náskyldar, bæði hér
og þó alveg sérstaklega erlendis, studdar af sama fólki og vinna
hvor á sinn hátt að bættum hag þess.
Enginn má skilja orði min svo, að ég hafi misst trú á stefnu og
baráttu Alþýðuflokksins. Hitt hefur ekki verið mér sársaukalaust,
að sjá hversu baráttumálin og hugsjónir hafa orðið að þoka fyrir
valdabaráttu einstakra aðila og meginkjarni stefnu flokksins héfur
orðið útundan i einskisvirðu dægurþrasi".
a.þ.
Ég vil sérstaklega vara . við
þeim áróðri, sem Möðruvellingar
reka. Þeir segjast vilja vinstri
stjórn, en vilja fyrst og fremst
reita atkvæði af Framsóknar-
flokknum. En án þess að Fram-
sóknarflokkurinn sé þungamiðjan
og forystuaflið, verður slik stjórn
ekki mynduð.
Möðruvellingar segjast vilja
vinstri stjórn, en ganga fram
undir merki Karvels Pálmason-
ar, sem var einn þeirra þing-
manna, sem i raun felldu vinstri
stjórn.
Af framboðsfundum á Vest-
fjöröum hafa þær fregnir borizt,
að Karvel tali þar eins og stjórn-
arandstæðingur, og á það ekki
siöur viö um meðreiðarsvein hans
Jón Baldvin. Þeir, sem kjósa
„bræðralag” F-listans, vita þvi
raunverulega ekkert, hvort þeir
eru að kjósa stjórnarsinna eða
stjórnarandstæðinga, auk þess
sem óvist er með öllu, hvort þessi
ósamstæði samtiningur fær nokk-
urs staðar kjördæmakosinn þing-
mann. Og þá er augljóst, aö öllum
þeim atkvæðum, sem greidd eru
F-lista, er stefnt i hættu og þau
geta orðið með öllu áhrifalaus um
framvindu stjórnmála á Islandi
næsta kjörtfmabil.