Tíminn - 10.01.1975, Blaðsíða 20

Föstudagur 10. janúar 1975.

‘nimnner
peningar
Aug^skT
iTimamun
g:» ði
fyrirgóóan ntuM
^ KJÖTIÐNAÐARSTÖÐ SAMBANDSINS
Úrslit þingkosninganna í gær sýna, að enn ríkir
Þráskák í dönskum stjórnmálum
FRA fréttaritara Timans i Kaup-
mannahöfn si&degis I gær: Hér I
Kaupmannahöfn, og reyndar I
Danmörku allri, er kosningadag-
ur i dag: þrjár og hálf milljón
Dana ganga nú aö kjörborðinu.
Ekki er þó gert ráð fyrir, að kjör-
sókn verði mjög mikil. Klukkan
tvö I dag var kjörsókn nokkru
minni heldur en hún var á sama
tima fyrir rúmu ári, þegar kosið
var til þings.
Veörið er milt — fimm til sex
stiga hiti og rigning. Ég hef
heimsótt nokkra kjörstaöi i borg-
inni, og allt gengur rólega fyrir
sig. Kjörstaðir voru opnaöir
klukkan niu i morgun, og þeim
veröur lokað klukkan niu i kvöld,
en búizt er viö, aö fyrstu tölur
komi klukkan tiu, þ.e. klukkutima
eftir að kjörstöðum verður lokaö.
Lokatölur eru væntanlegar um
miönætti, en svo viröist sem
talning gangi fljótt fyrir sig hér i
Danmörku.
Þaö, sem einkennir þessar
kosningar hér — og er ólikt þvi,
sem gerist I Reykjavik — er, að
hér veröur ekki vart viö flokkana.
Þeir týnast alveg á kjördaginn og
gera ekkert til aö örva kjósendur
til aö koma á kjörstað. Flokkarnir
fylgjast heldur ekkert með hverj-
ir kjósa. Það eina, sem flokkarnir
gera er að auglýsa i blöðunum,
þar sem lömuðu fólki eða öldruðu
er boðið að hringja og fá bil til að
komast á kjörstað.
Siöustu spár, sem Gallup-stofn-
unin gerði, og birtar voru i morg-
un, benda til að sósialdemókratar
og Vinstri flokkurinn vinni veru-
lega á. Mogens Glistrup — þessi
merkilegi maður, sem nú hefur 28
fulltrúa á danska þinginu — mun
næstum halda þessum fulltrúum,
að þvi er talið er. Aftur á móti er
búizt við, að litlu flokkarnir tapi
yfirleitt fylgi. Það, sem annars
setur hvað mestan svip á þessar
kosningar, er sú staðreynd, að i
Danmörku eru nú a.m.k. um 130
þúsund manns atvinnulausir og
hefur kosningabaráttan mjög
snúizt um það, hvernig bæta eigi
úr atvinnuleysinu. Verður ekki
séö i fljótu bragði hver áhrif þetta
mikla atvinnuleysi á eftir að hafa
á fólk I kjörklefunum.
Foringjar allra stærri stjórn-
málaflokka héldu blaðamanna-
fundi i gær (miðvikudag), en ekk-
ert nýtt kom fram á fundunum.
Þó benti Hilmar Baunsgaard —
formaður Róttæka vinstri flokks-
ins og forsætisráðherra i þrjú ár
— á, að ógerlegt yrði að mynda
rlkisstjórn I Danmörku öðru visi
en hún yrði samsteypustjórn
margra flokka. Hann taldi likleg-
ast, að það yrðu Róttæki vinstri
flokkurinn, Sósialdemókrata-
flokkurinn og Vinstri flokkurinn,
sem stjórnina mynduðu. Þá
hugsa menn sem svo, að Bauns-
gaard hafi i huga, að verða for-
sætisráðherra á milli þessara
tveggja stóru flokka.
Allt er mjög rólegt i Kaup-
mannahöfn og varla hægt að
imynda sér, að fram fari þar
Anne Lise Godtfredsen, ihalds-
sama þjóðarflokknum.
Kirsten Sparre Andersen, Vinstri
flokknum.
kosningar. Á kjörstöðum rikir
skemmtilegt andrúmsloft. Menn,
sem sitja I kjörstjórnum, hafa hjá
sér brauð og öl og eru hinir kát-
ustu.
Ritt Bjerregaard, Sóslaldemó-
krataflokknum (fyrrum mennta-
máiaráðherra).
Ebba Strange, Sósiaiiska þjóðar-
flokknum.
SIÐUSTU FRETTIR
RÉTT áður en Timinn fór i
prentun I gærkvöldi, bárust
fréttir af tölvuspá, sem byggð
var á fyrstu atkvæðatölum úr
dönsku þingkosningunum.
Spáin er að visu nokkuð óná-
kvæm, en ættu engu að siöur
aö gefa nokkra hugmynd um
endanleg úrslit kosninganna.
Skv. spánni hlýtur
Sóslaldemókrataflokkurinn 55
þingsæti á þjóöþinginu, en
hafði áður 46. Flokkurinn
verður þvi áfram stærsti
flokkur Danmerkur og bætir
sennilega viö sig meira fylgi
en búizt var við fyrir fram.
Vinstri flokkurinn (flokkur
Hartlings forsætisráöherra)
eykur mjög fylgi sitt og er
spáð 38 þingsætum, en haföi
áður 22. Flokkurinn hefur þvi
næstum tvöfaldað atkvæða-
fylgi sitt.
Fylgisaukning þessara
tveggja flokka verður liklega
á kostnað flokka, er standa á
miðju eða til hægri i dönskum
stjórnmálum. (NIu flokkum er
spáð þingsætum, en þing-
flokkarnir voru áður tiu.)
Ljóst, er — standist spáin —
að enn rikir sama þrátefliö I
dönskum stjórnmálum og rikti
fyrir þessar þingkosningar.
Meginbreytingarnar eru
litlar: Dorgarflokkarnir (sé
flokkur Glistrups) talinn i
þeim hópihafa tapað nokkrum
þingsætum yfir til sósiölsku
flokkanna, en valdahlutföllin
eru þó svo til óbreytt. Og erfitt
er að segja, hvað tekur nú viö i
dönskum stjórnmálum, en
fréttaskýrendur búast flestir
við að mynduö verði sam-
steypustjórn sósialdemókrata
og vinstri manna, e.t.v. með
þátttöku róttækra vinstri
manna.
Fjöldi danskra kvenna, sem taka þátt I stjórnmálastarfi, fer vaxandi
með ári hverju. í þingkosningunum, er fram fóru I gær, buðu t.d.
allmargar konur sig fram til þings. Að ofan eru birtar myndir af fjórum
þeirra, en því miður var ekki ljóst, er blaðið fór I prentun I gærkvöldi,
hvort þær náðu kjöri.
Ný landsstjórn á næsta leiti
Þrír flokkar hafa þegar komið sér saman um grundvöll að stjórnarsamstarfi
KOSNINGAR til þjóðþings fóru
fram I Færeyjum I gær og verða
kosnir tveir þingmenn. Fjórir
flokkar bjóöa fram, en nú sitja á
danska þinginu fulltrúar jafnað-
armanna og Þjóðveldisflokksins.
Tlminn ræddi i gær við Knút
Wang, ritstjóra i Þórshöfn. Knút
ritstýrir Dagblaðinu, sem er mál-
gagn Fólkaflokksins, en i siðustu
kosningum vann Þjóðveldisflokk-
urinn þingsætið frá Fólkaflokkn-
um.
Knút hvað kosningarnar til
Þjóðþingsins heldur daufar — og
yröi vart hægt að búast við meiri
kjörsókn en 70%. öðru máli
gegndi um kosningarnar til lög-
þingsins færeyska. Kosningaþátt-
takan hefði verið góð og gæfi hún
vonir -til að ætla, að Fólkaflokk-
urinn kæmi vel út úr þessum
kosningum. Þaö kynni lika að
hafa sin áhrif, að veður væri
leiðinlegt, rigning og ofsi.
Kjörstöðum var lokað kl. 20 I
gærkvöldi og voru fyrstu tölur
væntanlegar um kl. 21. Bjóst Knút
við, að úrslit yrðu kunn um
miönættið.
Knút var inntur eftir gangi
mála við myndun landsstjórnar I
Færeyjum. Kvað hann þau mál
ganga heldur hægt, en liklega
heföu menn veriö að biða eftir úr-
slitum kosninganna, til að skriður
kæmist á þau mál.
Þó kvað Knútur Wang
grundvöll fenginn fyrir stjórnar-
samstarfi þriggja flokka: Fólka-
flokksins, Þjóöveldisflokksins og
jafnaðarmanna. Þessir flokkar
heföu komið sér saman um flest
mál, önnur en þau, hversu margir
skyldu sitja I landsstjórninni.
Fólkaflokkurinn teldi óþarfa, að
hana skipuðu fleiri en þrir — einn
frá hverjum flokki ---- en hinir
vildu hafa sex menn i stjórninni —
tvo frá hverjum flokki. Um
lögmanninn, Atla Dam, er enginn
ágreiningur, en hann er i flokki
jafnaöarmanna.
Kvað Knút málaflokka lands-
stjórnarinnar fyrst og fremst
vera tvo: Fjármál og sjávarút-
vegsmál. önnur verkefni væru
það miklu minni, að ekki þyrfti
sérstakar stjórnarstofnanir fyrir
þau. A þessu byggði Fólkaflokk-
urinn skoðun sina á málinu.
Loks ræddi Knút Wang
landhelgismál. Sagði hann
umræður um þau mál ekki komin
á skriö eftir hafréttarráðstefnuna
I Caracas. Flestir teldu ráðlegt að
biða og sjá, hvað setur. Hitt væri
ljóst, að Fólkaflokkurinn hefði
það á stefnuskrá sinni að færá
landhelgina út i 50 mflur og Þjóð-
veldisflokkurinn út i 70 milur —
og þvi fyrr þvi betra — en aðrir
flokkar vildu fara sér hægar.
NTB/Reuter—Tel Aviv. —
Yigal Allon, utanríkisráð-
herra tsrael, hélt til Banda-
rikjanna i gær til viöræðna við
Henry Kissinger um lausn á
deilu Araba og tsraelsmanna.
A fundi meö fréttamönnum,
sem Yigal hélt, áöur en hann
lagði af stað vestur um haf,
vlsaöi hann á bug staðhæfing-
um um, að Israelsmenn væru
byrjaðir að flytja herlið frá
hernaöarlega mikilvægum
stöðvum á Sinai-skaga.
Aö sögn fréttaskýrenda I Tel
Aviv er ekki ljóst, hvort mikil-
vægar ákvaröanir verða tekn-
ar á fundi Allons og Kissingers
— Israelski utanrikisráðherr-
ann neitaöi á fréttamanna-
fundinum I gær, að tsraels-
stjórn hefði lagt fram nýjar
tillögur til lausnar deilunni við
Araba frá þvi þeir Kissinger
ræddust við siöast, þ.e. I byrj-
un desember.
Fréttaskýrendur eru þó
sammála um, aö allfriövæn-
lega horfinúum lausn a.m.k. i
deilu Egypta og Israels-
manna, þótt erfitt sé að spá
um framvindu mála. Reuter-
fréttastofan hefur eftir hátt-
settum embættismanni i Tel
Aviv, að Israelsstjórn setji
nokkur ófrávikjanleg skilyrði
fyrir heimkvaðningu herliðs
frá Sinai-skaga, þ.á.m. að
Egyptar gefi loforð um, að
Israelsk skip fái að sigla
óáreitt um Súez-skurð.
Reuter—Barcelona — Til
óeirða kom milli mótmælenda
og lögreglu I Barcelona I gær.
Þá var vlða mikill órói I
spænskum stórborgum I gær,
m.a. I Bilbao.
Um 4000 verkamenn, er
starfa við Seat-bifreiöaverk-
smiðjurnar (þar sem Fiat-bif-
reiðar, auk annarra tegunda,
eru framleiddar). efndu til
mótmælagöngu i Barcelona.
Lögregla kom fljótlega á vett-
vang og sló I brýnu milli henn-
ar og mótmælenda. Að sögn
sjónarvotta voru verkamenn
ekki teknir neinum vettlinga-
tökum, þvi að margir þeirra
voru alblóðugir, þegar þeim
var stungið inn i lögreglubif-
reiöir.
1 einum stærstu málmverk-
smiðjunum á Spáni, nánar
tiltekið i hafnarborginni
Bilbao á norðvesturhorni
landsins, lögðu verkamenn
niöur vinnu og kröföust hærra
kaups. (Verkföll eru að
sjálfsögðu bönnuð undir ein-
ræðisstjórn Francisco
Francos.)
Blaðburðarfólk
vantar á:
Bergstadastræti
Löndin
Túnin
Voga
Sundlaugaveg
Upplýsingar í
síma 1-23-23