Tíminn - 07.03.1975, Blaðsíða 3

Föstudagur 7. marz 1975
TÍMINN
3
EITT DYRASTA FRÍMERKI í
HEIMI REYNDIST FALSAD
— var fyrir skömmu boðið til sölu fyrir 100 milljónir króna
Reykjavik fid. SHÞ. — Endanleg-
ur úrskurður sænskra frimerkja-
Þannig litur sænska merkið út.
sérfræðinga hefur verið kveðinn
upp, um að eitt dýrasta frimerki I
heimi, 3 skildingar sænskir, gulir
I stað grænir, sé falsað.
A sjónvarpsskermi fyrir alþjóð,
og reyndar fleiri Norðurlandabú-
um, var kveðinn upp sá dómur á
miðvikudagskvöldið, að 3 skiid-
ingar guiir væru faisaðir. Dómur-
inn var kveðinn upp af hópi
sænskra frimerkjasérfræðinga,
eftir að þeir höfðu I fyrsta skipti I
sögunni fengið tækifæri til að
skoða merkið nákvæmlega, en
eigendur þess hafa alltaf meinað
sérfræðingunum athugun þess.
Það hafa vist ekki svo fáir
hrokkið illa við, er þessi dómur
var uppkveðinn. Yfirmaður
Innbrot hjó Kaupfélagi Patreksfjarðar:
Verðmæti þýfisins d
3. hundrað þúsund
SJ-Patreksfirði — Aðfaranótt
miðvikudags var brotizt inn i
verzlunarhús Kaupfélags Pat-
reksfjarðar á Patreksfirði og
stolið þaðan 20 lengjum af siga-
rettum, 11 armbandsúrum, 3
borðklukkum, útvarpstæki og
ýmsum smávörum. Auk þess var
stolið 37 þúsund krónum i pening-
um. Þýfið var alls að verðmæti
nokkuð á þriðja hundrað þúsund
krónur. Þjófarnir höfðu brotið
rúðu á neðstu hæð hússins og farið
þar inn. Lögreglan á Patreksfirði
tók málið strax til rannsóknar i
gærmorgun, og er það nú upplýst.
Verknaðinn frömdu tveir að-
komumenn, sem nú stunda hér
sjómennsku. Þýfinu hefur öllu
verið skilað og mennirnir eru
báðir i gæzluvarðhaldi.
Bæjarfógetinn í Keflavík
tók duflið í sínar vörzlur
FB-Reykjavik. — Siðdegis I gær
tók bæjarfógetaembættið i Kefla-
vik í sinar vörzlur dufl það, sem
áhöfnin á Arsæli KE 77 fann kl. 18
þriðjudaginn 25. febrúar, 10 mil-
um austur af Skarðsfjöru. Aður
hafði eigandi Arsæls neitað að af-
henda duflið, nema fá greiðslu
fyrir fund sinn. (Jrskurður bæjar-
fógetaembættisins byggist á þvi,
að kanna þurfti, hvort duflið sé að
öllu leyti meinlaust. Reynist svo
vera, getur finnandinn fengið það
aftur.
Jón Eysteinsson hjá bæjar-
fógetanum i Keflavik sagði, að á-
kveðið hefði verið að taka duflið
til rannsóknar, og hefði það verið
flutt upp á Keflavlkurflugvöll i
bragga, sem þar er undir yfirráð-
um islenzku lögreglunnar á
Keflavlkurflugvelli. Duflið hefði
verið flutt á þennan stað, þar sem
lögreglan I Keflavik hefði ekki
haft neinn stað til þess að geyma
það á, þar til rannsókn hefði farið
Borinn
þvl hefði seinkað um eina viku
vegna veðurs. Mastur borsins,
sem er fyrirferðarmesti hluti
hans, var á dekki skipsins, en
þyngsta stykkið, sem er
vélarhúsið og vegur fjörtiu tonn,
er I lest skipsins, og mun þurfa
flotkrana, sem Reykjavlkurhöfn
á, til að koma þvi á land. Borinn
verður fyrst um sinn, geymdur i
vöruporti Vegagerðarinnar.
■ — Ekki hefur verið endanlega
ákveðiö, hvar borinn verður
notaður fyrst, sagði Páll Hafstað,
fulltrúi Orkumálastjóra, — en I
áætlun er, að það verði I Þor-
lákshöfn og veröur hann þá fyrst
settur upp þar. Tveir vanir
bormenn á vegum Orkustofnun-
ar, fóru til Houston, áður en
borinn var tekinn i sundur og
fylgdust með, hvernig hann vann,
svo og uppsetningu hans.
Þá sagði Rögnvaldur
Finnbogason, aö ekki væri endan-
lega hægt að segja ennvum hver
leigan á bornum á sólarhring
yrði, en ef gert verður ráð fyrir.
eðlilegum afskriftum, mun hún
sennilega verða allt að hálfri
milljón króna, fyrir utan vinnu-
laun starfsmanna.
fram og úrskurður fallið um það,
hvort duflið væri með öllu mein-
laust. Duflið er geymt I braggan-
um, en er þó á vegum embættis-
ins I Keflavik,
Jón Eysteinsson sagði, að duflið
væri ekki stórt, u.þ.b. 100 kg á
þyngd, og lengdin á við meðal-
mann. Þvermálið væri 50—60 sm.
Aletranir á ensku eru á duflinu,
og má meðal annars greina á því
eftirfarandi: No39’66 Maker B.T.
R. Ltd. Ekki sagði Jón menn vita,
hvað þetta þýddi. Enn fremur
sagði hann, að ekki væri annað
læsilegt á duflinu, sem virtist
vera búið að liggja nokkuð lengi i
sjó, þvl að á þvl væru hrúður-
karlar og annar gróður. Hann
sagði að lokum, að duflið yrði nú
rannsakað af fulltrúum Land-
helgisgæzlunnar og Landsímans
mjög fljótlega.
Þá hafði Tlminn samband við
Hannes Guðmundsson, fulltrúa I
varnamáladeild utanrlkisráðu-
neytisins. Hann var einn þeirra,
sem fóru austur að Hala i Suður-
sveit, til þess að lita þar á dufl,
sem fréttist af nú fyrir skömmu,
er menn fóru að ryfja upp fyrir
sérduflfundi undanfarinna ára og
mánaöa.
Hannes sagði, að bændurnir á
Hala hefðu fundið duflið fyrir ein-
um 10 til 11 mánuðum. Héldu þeir
I fyrstu, að það tilheyröi Hafna-
málaskrifstofunni, og létu tviveg-
is vita um það þangað. Slðan var
ekki meira fjallað um duflið, enda
fór enginn austur til þess að lita á
það. Þegar menn findu svo dufl
við Stokksnes og á Landeyja-
sandi, var aftur farið að ræða um
dufliö á Hala, og þá varð úr, að
sendir voru menn austur til þess
að rannsaka það.
Enn fremur fréttist af dufli,
sem fundizt hafði árið 1972 og
geymt I Vestmannaeyjum, en
hlutar úr þvi glötuðust I gosinu.
Hannes sagði, að duflin frá
Stokksnesi, Landeyjasandi og
Vestmannaeyjaduflið væru öll
eins, en Haladuflið og duflið, sem
Arsæll fann, eru allt öðruvlsi út-
lits. A duflunum öllum, nema þvi
sem Ársælsmenn fundu, hafa ver-
iö áletranir með cyrilisku staf-
rófi, sem menn lesa ekki svo
glatt, og liggur þvL ekki endan-
lega fyrir, hvað raunverulega
stendur á duflunum.
sænska póstsafnsins, Gilbert
Svenson, gerði úrskurðinn kunn-
an I sjónvarpinu.
Frímerki þetta hefur i nær 100
ár, verið eitt hinna sjaldgæfustu
afbrigða heims og eina sænska
merkið, sem fyllt hefur þann
flokk. Lengi hefur verið reynt að
ná i þetta frimerki fyrir sænska
frimerkja-og póstsafnið. Það hef-
ir þó ekki tekizt, enda enginn
fundizt er væri reiðubúinn til að
kaupa það og gefa safninu.
Núverandi eigandi merkisins er
René Berlingin, i Luxembourg,
sem á slnum tíma keypti það fyrir
eina milljón sænskra króna. Með-
an á frimerkjasýningunni Stock-
holmia ’74 stóð, var hann reiðubú-
inn til að selja það á tvær og hálfa
milljón sænskra króna, eða um
eitthundrað milljóni# Islenzkra
króna, og það var jafnvel fundinn
kaupandi, sem ætlaði að gefa
sænska póstsafninu merkið. Sá
hinn sami þykist vist sæll og
heppinn núna, að hafa ekki keypt,
sagði Gilbert Svenson, sem alltaf
hefur litið á merkið sem vafa-
saman hlut, og segist nú, eftir að
merkið er úrskurðað falsað, að-
eins vera reiðubúinn til að borga 7
sænskar krónur fyrir það, eins og
það var keypt af sænskum skóla-
dreng, sem fann það 1885.
Hópur 9 sérfræðinga notaöi
tækifærið til aö grannskoða
merkið, meðan það var i Sviþjóð.
Þeir komust að þeirri niðurstöðu,
að það er gert úr tvenns konar
pappír, og að litur þess er ekki sá
rétti, sem ætti að vera á 8 skild-
ingum, þvf álitið hafði verið að
víxlazt hefði myndamót milli 3 og
8 skildinga plötu.
Auk þess voru ummæli danskra
sérfræðinga, sem héldu þvl fram,
að merkið hefði verið endurtakk-
aö I efra horni vinstra megin,
staðfest.
Sem sagt: samsett — prentað i
röngum lit —endurtakkað = vilj-
andi falsað. „Sic transit gloria
mundi”.
uj;
|J
1
Þarflaus
f jórhagsbaggi
Flestir geta væntanlega
verið sammála um, að óskyn-
samlegtsé að stofna til mikils
tilkostnaðar, ef ekki er til ein-
hvers að vinna. Einkanlega
ætti mönnum að hrjósa hugur
við þvi nú, þegar fjármál þjóð-
arinnar eru I öngþveiti og eng-
inn getur um það spáð, hvern-
ig einstaklingum, stéttum og
þjóðarheildinni muni vegna á
komandi árum.
Þess vegna er einkennilegt,
hve litill gaumur þvl hefur
verið gefinn i umræðunum um
breyttar stafsetningarreglur,
að þar er þjóðinni bundinn
fjárhagsbaggi, ef ekki veröur
stungið við fótum. Enginn
virðist hafa áhyggjur af þvl,
hvar innheimta skal þá reikn-
inga, sem fljóta munu af
breytingunum. sem gerðar
voru á stafsetningarreglum,
ef þær eiga að gilda áfram, og
má þó staðhæfa, að þar þarf til
milljónatugi á milijónatugi of-
an, þegar öllu hefur verið til
skila haldið.
Hvað kostar að
setja biblíuna
upp d nýtt?
Meginþorri islenzkra bóka
hefur verið prentaður á þeirri
aldarhelft, er við höfum búið
við fastmótaða stafsetningu.
Þar á meðal eru allar kennslu-
bækur, sem notaðar eru I skól-
um landsins, orðabækur fiest-
ar og handbækur, lagasöfn,
bibliur, fornritaútgáfur með
nútimastafsetningu og hvað-
eina annað. Af breyttri staf-
setningu hiýzt, að sumt af
þessu, svo sem skólabækur,
verður að endurprenta hið
bráðasta, hvað sem líður ónot-
uðum upplögum, ef halda skai
breytingunum til streitu, án
þess að stofna til fullkominnar
ringulreiðar. Annað verður að
endurprenta siðar með mikiu
meiri tilkostnaði en vera
þyrfti, ef hyggingi og skyn-
semi fengi að ráða.
Allir, sem nokkuð þekkja til
kostnaðar við bókagerð, geta
gert sér I hugarlund, hvaða
fjárútlát það hefur i för með
sér, ef efna þarf til endurút-
gáfu á bibliunni á þann veg að
setja hana að nýju staf fyrir
staf til þess eins að þjóna
breytingagirni i stafsetning-
armálum, til dæmis brottfell-
ingu z. En biblian er aðeins
eitt rit af mörgum, sem hið
sama yrði að ganga yfir —
með miklum kostnaði, sem
enginn virðist hafa leitt hug-
ann að, áður en farið var að
rjála við stafsetninguna. Mörg
fleiri dæmi mætti færa fram til
aukins skilnings á því, upp á
hverju hér hefur verið fitjað,
án þess að skeyta um, hvaða
dilk það hlaut að draga á eftir
sér.
Allt í hrærigraut
Fráleitast er þó það ástand,
sem nú rikir, og skulu þar
prentarar landsins kallaðir til
vitnis. Óvissan um stafsetn-
inguna er þegar farin að setja
mark sitt á handritin, sem i
prentsmiðjur berast, og séu
þetta handrit af safnriti, má
vita fyrirfram, að ein staf-
setning er á þessum kaflan-
um, og önnur á hinum, þannig
að hvað rekst á annars horn.
Það er því ekki seinna
vænna, að úr þvi verði skorið,
hvað hafa skal: Hvort við það
skuli búið, sem þótt hefur gott
og gjaldgengt i nálega hálfa
öld og engum verið fjötur um
fót, eða fylgt hinu nýja ráði
með öllum þeim kostnaði, sem
af þvi stendur — einmitt nú,
þegar við stöndum höllum
fæti, verðum fresta margs
konar framkvæmdum, sem þó
eru brýnar, og þó að skerða al-
mannahag til verulegra
muna. Það er kannski vandi
úr að skera, hvort við eigum
að axla þennan stafsetningar-
bagga eða ekki. En nauð-
beygðir erum við ekki til þess
að snara honum á bakið ofan á
annað, sem við verðum að
bera.
JH
Vilhjdlmur Hjdlmarsson menntamdlardðherra:
Námsmönnum bætt tjón
vegna gengisfellingarinnar
Gsal-Reykjavik — í fréttatilkynn-
ingu, sem Timanum hefur borizt
frá Sambandi islenzkra náms-
manna erlendis, er vakin athygli
á þvl, að enn hafi ekki fengizt
staðfesting á munnlegu loforði
stjórnvalda um, að námsmönnum
erlendis verði bætt að fullu það
fjárhagslega tjón, sem þeir urðu
fyrir vegna slðustu gengislækk-
unar. Timinn leitaði til Vilhjálms
Hjálmarssonar menntamálaráö-
herra af þessu tilefni, og sagði
hann, að tjónið yrði bætt. Hins
vegar væri ekki endaniega gengið
frá þvl, á hvern hátt sú bót yrði,
en eflaust yrði það gert á svipaö-
an hátt og áður I tilfelium sem
þessum.
Fréttatilkynning SÍNE fer hér á
eftir:
„Stjórn SINE samþykkti á
fundi sinum þann 4. marz eftir-
farandi ályktun:
„Stjórn SINE vekur athygli á
þvi, að enn hefur ekki fengizt
staðfesting á munnlegu loforði
stjórnvalda um,að námsmönnum
erlendis verði bætt að fullu þaö
fjárhagslega tjón, sem þeir urðu
fyrir vegna síðustu gengislækk-
unar.
Ljóst er, að beint tap náms-
manna erlendis er geysilegt, þeg-
ar gjaldeyrir hækkar i verði um
25% en lánaupphæð helzt óbreytt.
Dæmi: Námsmaður sem fær
300.000,- i lán, tapar þvi 75.000.-
með einu pennastriki yfirvalda.
Lán hans samsvarar þvi aðeins i
raun 225.000.- eftir gengislækkun.
Verði þetta tap þessa láglauna-
hóps ekki bætt, er fyrirsjáanlegt,
að fjöldi námsmanna verður að
hætta námi fyrir vorið.
Islenzkir námsmenn erlendis
krefjast þess, að þeim sé þegar I
stað tryggö sú lágmarksaðstoö,
sem I gildi var fyrir gengislækk-
un.” ”
Fegurðardrottnlngar valdar á
Sunnukvöldum
og „miss Universe'
— þdttakendur í „miss World'
valdir d sunnudagskvöld
eru taldar hafa mikilvæga þýð-
ingu sem landkynningaratriði, og
er þvi mikilvægt, að vel takist til
um val fulltrúa Islands.
Miss Europe verður kjörin i
Beirut 30. mai til 10. júni, en Miss
Universe verður kjörin 6. til 20
júli I San Salvador.
Þær stúlkur sem sigra fá há
verðlaun, en allir þátttakendur fá
greiddan allan ferðakostnað og
dagpeninga. Auk þess mun
Ferðaskrifstofan Sunna gefa for-
eldrum þeirra stúlkna, sem vald-
ar eru fyrir íslands hönd I alþjóð-
FERÐASKRIFSTOFAN Sunna
hefur nú tekiö að sér að annast
framkvæmd á vali fulltrúa ts-
lands i alþjóðlegu fegurðarsam-
keppnunum: MISS WORLD,
MISS UNIVERSE, MISS INTER-
NATIONAL, MISS YOUNG
INTERN ATION AL, MISS
EUROPE og MISS SCANDI-
NAVIA.
Þessar alþjóðlegu fegurðasam-
keppnir, sem eru haldnar til
skiptist i boðum stjórnar- og
borgaryfirvalda viða um heim,
legu feguröasamkeppnirnar, fritt
flugfar til suðurlanda.
Næstkomandi sunnudagskvöld
verða valdir þátttakendur til þess
að kappa um útnefningu til þátt-
töku af Islands hálfu i fegurðar-
samkeppnunum „Miss World” og
Miss Universe”. Það kvöld verð-
ur skemmtikvöld og ferðakynn-
ing Sunnu haldin á Hótel Sögu.
Þar koma fram brezku sjón-
varpsstjörnurnar „The Settlers”,
og i bingó eru 3 utanlandsferöir i
vinninga.