Tíminn - 17.04.1975, Blaðsíða 10

10
TÍMINN
Fimmtudagur 17. aprll 1975.

Jónas Guðmundsson:
Nú er rétt að hækka sólskinið
á Spáni til jafns við fiskinn
ÞAÐ á ekki af þessum
heimi að ganga þessa
dagana, þessi árin. Ný
og ný tiðindi berast og
dapurleg upp til hópa;
nauðsynjar og munað-
ur hækka, en vinna og
afurðir lækka.
Olían hefur hækkaö fimm
sinnum, og ódýra raforkan lika,
vegna samstöðu i OPEC, og
núna seinast hafa Spánverjar
lækkað fyrir okkur verð á salt-
fiski — einu afurð þjóðarinnar,
sem haldizt hafði í verði.
Rétt i þann mund er vetrar-
vertið er að ljúka og menn eru
búnir að salta þúsundir tonna af
vænum, drifhvitum vertiðar-
þorski, þá dynur ógæfan yfir:
Spánverjar fjórfalda innflutn-
ingstolla á saltfiski. Verðtollur á
saltfiski hækkar svo á Spáni úr
1% i 7, eða fimmfaldast.
Að sögn er hér um að ræða
25—30 prósent innflutningstoll,
sem mun nema um það bil 400
milljónum króna.
Mjög kænlega er að þessu
fariö suður á Spáni, þvi þetta
dynur yfir i lok vetrarvertiðar,
þegar búið er að semja um sölu
á 6000 tonnum af blautverkuð-
um fiski þangað. A siðasta ári
nam heildarútflutningurinn á
blautverkuðum fiski frá Islandi
5,4 milljörðum króna, og má
ætla, að af þvi magni hafi um
25% farið til Spánar, eða fyrir
um það bil 1.4 milljarða. Ef aðr-
ar þjóðir, sem kaupa saltfisk,
feta i fótspor Spánverja, sem
liklegt má teljast, skaðar þetta
rikisbúskapinn og sjávarútveg-
inn um hálfan annan milljarð
króna, að þvi er bezt verður séð.
Minna munar nú um.
Þótt Spánverjar hafi selt okk-
ur ódýra togara, sem legið hafa
i þanghafinu vikum og mánuð-
um saman út af havarium, sem
stafa af smiðasvindli, höfum við
verið seinþreyttir til vandræða.
Þúsundir islenzkra ferðamanna
kaupa þjónustu og varning I sól-
arferðum til Spánar og
spænskra eyja árlega, en er nú
ekki mælirinn fullur? Verðum
við ekki lika að hækka sólskinið
á Spáni um viðlika upphæð? Nú
fer aðalvertiðin brátt i gang i
ferðaiðnaðinum. Hvers vegna
setjum við nú ekki 25—30% gjöld
á Spánarferðir, hækkum sólina
I verði til þess að jafna muninn.
Þessa peninga gæti útgerðin
fengið, eða menn gætu bara
reynt að ferðast eitthvað annað.
Við lifum i nýjum heimi, þar
sem menn verða að bera hönd
fyrir höfuð sér. Við verðum nú
að ræða þetta tollamál við Spán-
verja hið fyrsta, og ef ekki fæst
leiðrétting á tollamálinu, þá ber
aö setja samskonar hömlur á
sólskinið suður á Spáni og nú
hafa verið settar á fiskinn.
Spánarferð, sem nú kostar
100.000 krónur, kostar þá
130.000, og framleiðsluatvinnu-
vegimir fengju mismuninn. Það
er varla nema sanngjarnt.
Sýr í ískönnunarflugi
gébé Rvik — TF-Sýr, flugvél Landhelgisgæzlunnar, fór sl. mánudag i iskönnunarflug fyrir Vestur- og
Norðurlandi. Athugað var svæðið frá 26° V að 16° V. Við þessa athugun kom i ljós, að meginisröndin var
um það bil 65 sjómilur frá Deild, 50 sjóm. frá Horni, 65 sjóm. frá Grímsey og 85 sjóm. frá Melrakka-
sléttu.
Fyrir sunnan meginisröndina voru dreiföir jakar og isspangir frá 5-25 sjómflur. Meðfyigjandi kort frá
Landhelgisgæzlunni sýnir svo isinn.
Vaka eða víma
Félagslíf og bindindis-
semi
Við höfum trúað þvi, að ýmis
konar félagsstörf væru vörn
gegn áfengisástríðu. Við vitum
að leiðindi og tómleiki leiðir oft
til drykkjuskapar. Þvi héldum
við að hin andlega fullnæging
sem fylgir iþróttum, sporti og
félagslifi almennt væri vörn
gegn drykkjuskap.
Þvi kemur það mörgum á
óvart þegar athugun á drykkju-
skap og drykkjuvenjum unga
fólksins með frændþjóð okkar
leiðir annað i ljós.
En allt á sina skýringu. Við
vitum að hestamennska og það
útilif, sem henni hlýtur að fylgja
er heilsusamlegt sport, bæði
andlega og likamlega. Þó fer
þvi fjarri að allir hestamenn
séu bindindismenn. Hitt höfum
við lesið i blöðum að til væri
hestamannafélag, sem nánast
væri drykkjuklúbbur, svo að oft
færi fegurðin af þvi sporti sem
þeirfélagar iðkuðu. Þetta hefur
kannske verið einsdæmi. Engan
dóm kann ég að kveða upp um
hestamenn almennt i þessum
efnum. En þetta er nefnt hér til
að benda á þá staðreynd, að sé
sportið eða tómstundastarfið
samofið drykkjutizku er það
engin hjálp til bindindis eða hóf-
semi. Félög og félagsstarf
l verður ekki jákvætt i sambandi
7 við áfengismál nema þar riki sá
\ andi, sem er gagnstæður áfeng-
( isnautn. Sé félagsandinn sá, að
sálfsagt sé að neyta áfengis á
hverju skemmtimóti, verður
árangurinn sé að félögin verða
hættuleg útbreiðslutæki
drykkjuskapar og þeirrar ógæfu
sem af honum leiðir. Þar breyt-
ir það engu þó að félögin séu
fyrst og fremst ætluð til að
stunda eitthvað jákvætt og hollt
svo sem iþróttir, hestamennsku
eða annað útilif.
Nú liggja fyrir skýrslur um þá
reynslu i Noregi að þátttaka
unglinga i sumum félögum, sem
kölluð eru æskulýðsfélög og ætl-
uð til menningarauka leiðir þá
út á drykkjuskaparbraut. Svona 1
er þetta ef félögin ætla að vera
hlutlaus og „ofstækislaus” og
treysta að það komi af sjálfu sér
að áfengið verði algert aukaat-
riði en skemmtanalif þeirra
mótast af drykkjutizku. Þó að
engar rannsóknir eða skýrslur 7
séu til um þetta hér á landi er
eflaust óhætt að treysta þvi að
sömu lögmál gildi hér og þar.
Æskan verður ekki bindindis-
söm nema hún taki sjálf afstöðu
til áfengis og áfengismála. Hér
duga engar tilviljanir eða hálf-
leikur.
Æskan verður ekki bindindis-
sinnuð fyrir einhverja tilviljun.
Hlutleysi og hálfvelgja gerir
ekki ungu kynslóðina bindindis-
sama. Ábyrgðartilfinning og
félagsþroski leiðir hins vegar til
hugsunar um mannfélagsböl og
hvetur til að taka afstööu til
þess. — H.Kr.
Fjársöfnun til hjálpar-
starfsins í Indókína
gébé Rvik — Endurteknar hjálp-
arbeiðnir hafa borizt Rauða
krossi islands og Hjálparstofnun
kirkjunnar frá þeim aðilum, sem
þessar stofnanir hafa samstarf
við f Indókina. Rauði kross is-
lands er i nánu sambandi við
Alþjóða rauða krossinn, og
Hjálparstofnun kirkjunnar er i
beinu sambandi við Alkirkjuráð-
ið,en báðar hafa þessar stofnanir
aðsetur I Genf.
Sofnun til hjálparstarfsins i
Vietnam og Kambódiu er nú i
gangi um allt land, og standa
Hjálparstofnunin og Rauði kross-
inn sameiginlega að auglýsingum
þar að lútandi. Siðan munu þessir
aðilar senda allt það fé, sem berst
i söfnunina, óskipt til hjálpar-
starfsins, hvor aðili til þeirra
hjálparverkefna, sem unnið er að
á hverjum tima af samstarfsaðil-
um þeirra.
Alkirkjuráðið og alþjóðaráð
Rauða krossins hafa starfsfólk á
öllum þeim svæðum, sem um
ræðir. Þvi má treysta, að fullt
eftirlit verður haft með þvi fjár-
magni eða vörum, sem héðan
kynnu að verða sendar. Sams
konar safnanir eru nú hafnar eðá
eru i undirbúningi um allan heim.
Hjálparstofnunin og Rauði
krossinn skora á íslendinga að
leggja fram sinn skerf ilndókina-
söfnunina, og munu þessir tveir
aöilar gera sitt itrasta til að féð
komi að sem beztu haldi og renni
til hjálpar, þar sem þörfin er
mest.
Tekið er á móti framlögum á
giróreikning Hjálparstofnunar
kirkjunnar nr. 20002, og
glróreikning Rauða krossins nr.
900002, i pósthúsum, bönkum og
sparisjoðum, og einnig á skrif-
stofum Rauða krossins, Nóatúni
21 og öldugötu 4, og skrifstofu
Hjálparstofnunarinnar að Klapp-
arstig 27.
Buxtehude-tónleikar
í Selfosskirkju
Sunnudaginn 20. april kl. 16
mun Kirkjukór Selfoss, ásamt
Kammerhljómsveit, Sigriði E.
Magnúsdóttur söngkonu og
Árna Arinbjarnarsyni orgel-
leikara halda Buxtehude-hljóm-
leika i Selfosskirkju. Á efnis-
skránni eru eingöngu verk eftir
Dietrich Buxtehude. Kórinn
syngur tvær kantötur, Allt, sem
gjörið þér og Eins bið ég þig, ó
Guð — fyrir kór, einsöngvara,
hljómsveit og continuo. Kantöt-
urnar eru báðar sungnar á is-
lenzku, ritningartextar og sálm-
ar hafa verið felldir að lögun-
um, en flesta textana hefur Öli
Ágústsson frumort. Árni Arin-
bjarnarson leikur og einleik á
orgelið verk eftir Buxtehude, en
Arni er jafnframt fiðluleikari i
Kammerhljómsveitinni.