Tíminn - 24.04.1975, Blaðsíða 13

Fimmtudagur 24. april 1975.
TÍMINN
13
(Jtgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Ritstjórn-
arfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Fréttastjóri: Heigi H.
Jónsson. Auglýsingastjóri: Steingrfmur Gislason. Rit-
stjórnarskrifstofur i Edduhúsinu viö Lindargötu, simar
Í8300 — 18306. Skrifstofur I Aðalstræti 7, simi 26500 — af-
greiðsluslmi 12323 — auglýsingasimi 19523. Verö i iausa-
sölu kr. 35.00. Askriftargjald kr. 600.00 á mánuði.
Blaðaprent h.f.
V____________________________________________J
Hvað er réttlátast?
Það hefði einhvern tima þótt tiðindum sæta, að
þeir, sem telja sig i einhvers konar forsvari fyrir
verkalýðshreyfinguna i landinu, vildu siður þekkj-
ast lækkun tolla og söluskatts á brýnum lifsnauð-
synjunum heldur en einhliða lækkun tekjuskatts.
Rikisstjórnin hefur gefið fyrirheit um það að
draga stórlega úr álögum i landinu, og þær ráða-
gerðir eru uppi, að ásamt tiltekinni skattalækkun
verði felldur niður eða lækkaður tollur og sölu-
skattur á sumum flokkum almennra neyzluvara.
Slikt myndi hamla gegn verðþenslunni i landinu,
og ekki sizt vera hagkvæmt barnmörgum fjöl-
skyldum, sem margar eru láglaunaðar. Ætla
mætti, að flestum þætti, réttlátt að létta bagga
þeirra, er örðugast eiga um vik.
En nú bregður svo við, að sumir forystumenn
Alþýðusambands íslands vilja aðeins lækkun
beinna skatta. Alþýðublaðið og Alþýðuflokkurinn
vaða jörðina upp að knjám við að telja fólki trú
um, að það sé i andstöðu við hagsmuni láglauna-
fólks að nokkuð af þeim tveim milljörðum, sem
um er að tefla, gangi til þess að lækka tolla og sölu-
skatt, og Alþýðubandalagið er tvibent, en hnigur
þó að meginhluta á sveif með Alþýðuflokknum.
Þeim, sem eru i hinum hærri launaflokkum i
þjóðfélaginu, kemur sjálfsagt betur, að hirt yrði
um það eitt að lækka beina skatta. En skritið er, að
þeir, sem einkum orða sig við verkalýð, skuli ráða
sig þar i skiprúm.
Að telja upp að fjórum
Höggormurinn hefur klofna tungu. Þjóðviljinn
er sextán siður.
Fimmtiu og þrir islenzkir námsmenn i Osló hafa
sent fjöllesnustu dagblöðum i Reykjavik auglýs-
ingu, þar sem þetta unga fólk lýsir þvi, hvaða spor
það telur að islenzk stjórnarvöld eigi að stiga i
sambandi við framvindu mála i Indó-Kina.
Morgunblaðið aftók að birta auglýsinguna.
Á forsiðu Þjóðviljans i gær er ofstæki Morgun-
blaðsins vitt, og eðlileg viðbrögð Timans notuð til
þess að veita snuprunum þunga: „Timinn tók
orðalaust við auglýsingunni”.
í forystugrein á fjórðu siðu kveður við annan
tón. Þar er sérstaklega veitzt að Timanum fyrir
sjálfsagða birtingu þessarar auglýsingar. Og allt I
einu er það orðin sök, að blaðið veitti viðtöku þvi
gjaldi, sem fylgdi þessari auglýsingu eins og öðr-
um, er til birtingar eru sendar. Ekki hefur farið
neinum sögum af þvi, að Þjóðviljinn hafni aug-
lýsingatekjum, og enginn ætlast heldur til þess. En
ritgarpar blaðsins þyrftu að læra að telja frá ein-
um upp i fjóra og vera sjálfum sér samkvæmir á
ekki lengra skeiði.
Þar að auki hefur Þjóðviljinn engin efni á dylgj-
um i garð Timans. Timinn hefur fulla einurð á að
taka af skarið á réttri stundu, en þar kann nokkuð
á að bresta i sögu Þjóðviljans, ef grannt er skoðað.
Ekki er heldur nema stuttur timi siðan fjallað var
um Lon Nol, Thieu og þá fósa i forystugrein i
Timanum. Það sætti auðvitað ekki neinum stórtið-
indum, þar sem flest blöð veraldar lita þá næsta
svipuðum augum. Aftur á móti sýnir það, hve
litilmótlegt og tilefnislaust nagg Þjóðviljans er.
— JH
Time:
ísraelsmenn eru
í vanda staddir
Sadat hefur snúið á þá og deilur þeirra innbyrðis
um stefnu og aðferðir harðna sífellt
UM miðjan þennan mánuð
komust Israelsmenn allt i einu
að raun um, að þeir voru
komnir i varnarstöðu i stjórn-
málum. í hléinu, sem varð
þegar friðarumleitanirnar
milli Egypta og tsraelsmanna
strönduðu, tókst Anwar Sadat
Egyptalandsforseta að ná
frumkvæðinu.
Sadat tilkynnti, að hann ætl-
aði að láta opna Súezskurðinn
5. júni, jafnvel þó að ísraels-
menn flyttu ekki hersveitir
sinar á Sinai-skaga. Siðan til-
kynnti hann, að hann féllist á
framlengingu umboðs 4000
manna friðargæzlusveita
Sameinuðu þjóðanna, en það
átti að renna út 24. þessa
mánaðar. Enn tilkynnti Sadat,
að hann ætlaði að skila likum
39 ísraelsmanna, sem féllu i
Októberstyrjöldinni.
Israelsmenn létu i ljós, að
engin af þessum ákvörðunum
Sadats táknaði fórn af hans
hálfu. Hann léti þess til dæmis
ekki getið, að fyrir likin 39
fengi hann 112 Egypta, sem
setið hefðu i fangelsi i Israel.
En frumkvæði Sadats olli
Israelsmönnum eigi að siður
nokkrum áhyggjum.
En fleira amaði að. Sam-
band valdhafanna i Jerúsalem
og Washington hafði versnað
vegna opinberra ásakana
Fords forseta og einkanöldurs
Henrys Kissingers utanrikis-
ráðherra um, að ísraelsmenn
hefðu átt meiri sök á þvi en
Egyptar, að friðarumleitan-
irnar fóru út um þúfur eftir
látlausa viðleitni i rúman hálf-
an mánuð.
RIKISSTJÓRN Yitzhaks
Rabins forsætisráðherra
ákvað þvi um daginn að taka
rögg á sig. Hún lét þær fréttir
berast frá Jerúsalem, að
stjórnin væri að hugleiða nýj-
ar tillögur um tilhögun á Sinai
til þess að viðræður Kissingers
utanrikisráðherra við ráða-
menn gætu hafizt að nýju.
Yigal Allon utanrikisráðherra
ætlaði til Bandarikjanna i
fjáröflunarleiðangur, og hon-
um tókst að fá viðtal við Kiss-
inger i Washington, til þess að
hann gæti fært sönnur á vilja
Israelsmanna til þess að hefja
viðræður að nýju.
1 Israel geisar hörð deila
um, hvað hafi bundið enda á
viðræðurnar um daginn og
hvaö beri að gera næst. Svo
undarlegt, sem það kann aö
virðast, þá reyndust slit við-
ræðnanna Rabin forsætisráð-
herra afar hagstæð. Siðan
hann neitaði að ganga að skil-
málum Sadats, eru vinsældir
hans meiri en þær hafa nokkru
sinni orðiö, siðan að hann tók
við embætti i fyrra.
En þrátt fyrir það sætir rik-
isstjórnin ákúrum bæði frá
hægri og vinstri fyrir skort á
framsýni og skýrri stefnu.
,,Við erum geggjuð þjóð”,
sagði Yoram Kaniuk rithöf-
undur, en hann gagnrýnir sem
vinstri maður. „Viöræðurnar
stranda, og Yitzhak Rabin for-
sætisráðherra er gerður að
þjóöhetju.”
DEILAN stendur einkum
milli „dúfnanna” til vinstri,
sem vilja samninga við
Araba, og „haukanna” til
hægri, sem eru helzt á þvi, að
Israelsmenn eigi ekkert að
slaka til. Þeim kemur ekki
saman um nema það tvennt,
að Rabin forsætisráðherra
hafi i raun og veru enga stefnu
Ariel Sharon hershöföingi
Arie Eliav þingmaður
og Israelsmenn megi ekki láta
unnið land af hendi nema frið-
arsamningar fáist. Þeim ber
hins vegar mikið á milli um,
hve mikið land Israelsmenn
eigi að láta af hendi, og
hvernig eigi að fara að þvi aö
koma á friði.
Tvær mælskustu „dúfurn-
ar” eru Uri Avneri, 51 árs, rit-
stjóri vikublaðsins Ha’olam
Hazeh, og þingmaðurinn Arie
Eliav, 53 ára. Hann var fram-
kvæmdastjóri Verkamanna-
flokksins, en gekk úr flokkn-
um fyrir rúmum mánuði og
lýsti yfir, að samsteypustjórn
Rabins, sem Verkamanna-
flokkurinn er uppistaðan i,
brysti „alla framsýni.”
AFNERI hefur lengi staðiö i
sambandi við egypzka
menntamenn. Hann heldur
fram, að Israelsmenn eigi að
viðurkenna Frelsishreyfingu
Palestinu-Araba, áður en
valdhafarnir i Washington
veiti þeim viðurkenningu, en
sú viðurkenning gæti þrengt
kosti ísraelsmanna. Hann er
og þeirrar skoðunar, að
tsraelsmenn ættu að hörfa inn
fyrir landamærin frá 1949,
viðurkenna Palestinuriki á
vesturbakka Jórdan og skrifa
undir friðarsamninga til
endurgjalds fyrir viðurkenn-
ingu Araba á tilverurétti sjálf-
stæðs Israelsrikis.
Avneri sakar Rabin forsæt-
isráðherra um að vera bæði
andvigur Sovétrikjunum og
neikvæður i afstöðunni til til-
lagna Kissingers, utanrikis-
ráðherra Bandarikjanna.
„Vilji rikisstjórn Israels ekki
viðurkenna rétt Palestinu-
manna og ætli sér einnig að
vera andvig Sovétmönnum,
hvernig getur hún þá talið sig
hafa efni á að hætta á vinslit
við Bandarikjamenn?” spyr
Avneri. „Rabin vill ekki eiga
neins annars kost en að hörfa,
og það getur að siðustu orðið
honum að fótakefli.”
VINIR Arie Eliav kalla
hann Lyova eða ljónið, og
hann segist sjálfur vera „dúfa
með klær”. „Rikisstjórn
Israels þurfti ekki neinn sér-
stakan kjark til þess að visa
Kissinger frá, enda var hann
meira en litið miður sin, þar
sem Vietnam var að hrynja
ofan á hann”, segir Eliav. „En
rikisstjórnin þyrfti kjark til
þess að mynda sér ákveðna
stefnu. 1 þvi efni eru aðferðir
sennilega miklu mikilvægari
en inntak stefnunnar”.
Eliav er sammála Anveri i
þvi, að Israelsmenn ættu að
eera Aröbum vfðtækt tilboð.
Þeir ættu að bjóðast til að
skila öllu herteknu landi fyrir
fullan frið, sem feli i sér
samninga, stjórnmálasam-
skipti, efnahagstengsl og frið-
uð svæði.
„Við ættum að segja Sýr-
lendingum, að þeir geti fengið
Gólanhæðirnar. Við ættum að
segja Palestinu-Aröbum, sem
eru hálf þriðja milljón, að þeir
geti fengið fullan sjálfs-
ákvörðunarrétt i sérstöku riki
austan við Israel, ásamt
vesturbakka Jórdan og Gaza-
svæðinu.” Eliav vill þó halda
umráðum Israelsmanna á
allri Jerúsalemborg, en færa
út mörk hinnar stækkandi
borgar og láta hana ná noröur
til Ramallah og suður til
Betlehem. „Ef til vill gæti
orðið rúm fyrir höfuðstað
Araba i Jerúsalem ef hún yrði
stækkuð með þessum hætti”,
segir Eliav.
HAUKARNIR svonefndru
þafna flestum skoðunum
Eliav. Meðal framámanna
þeirra má nefna Airel Sharon
hershöfðingja, sem sneri und-
anhaldinu á Sinai 1973 upp i
sigur með þvi að fara með her
sinn yfir Súezskurð. „Viö
hljótum að verða að skýra
fyrir Aröbum, hvað sé okkur
lifsnauðsynlegt og gera þeim
tilboð, sem þeir veröa annað
hvort að ganga að skilyröis-
laust eða hafna,” segir hann.
Hann segist til dæmis vilja
viðurkenna fullan umráöarétt
Egypta á Sinai, en þó meö þvi
skilyrði, að Israelsmenn hörfi
smátt og smátt með her sinn
næstu tuttugu ár. Hann vill og
innlima vesturbakkann i
ísrael, en „eftirláta Palest-
inumönnum landið austan
Jórdanár” — og á þá við
Jórdaniu. „Hussein konungur
er eini útlendingurinn i
Palestinu”, segir hann.
„ísraelsmenn og Palestinu-
menn hafa átt hér heima öld-
um saman.”
„Gyðingarikið Israel verður
að horfast i augu við þann
óumflýjanlega veruleika,”
segir hann, „að verða að sætta
sig við fjölmennan minnihluta
Araba.” Sharon vill gefa
Aröbum einfalt og ákveðið val
milli þriggja kosta. Þeir geti i
fyrsta lagi orðið fullgildir
þegnar Israelsrikis, i öðru lagi
geti þeir verið um kyrrt, sem
Framhald á bls. 27