Atuagagdliutit - 14.06.1956, Blaðsíða 4

Karasjokime oKalngfik KaKap sugdiiligkiagssanik tårtunik orpigdlip sujor&nc. Ivarasjok
såmit igdloKarfigåt Finmarkenip timånltoic.
Kirken i Karasjok foran fjeldet med de mørke træer. Karasjok er en sameby i den indre
Finmark.
lernigsså Kaumatit kingugdlit miki- dlugit; kisiåne månåkut taimaitoKa-
ngitsumik oKatdlisigineKarsimavoK. rungnaerpoK...
Finmarkime sorssungnerup kingorr Hammerfestime sulivfigssuaK „Fin-
nagut pisimassut erKartusagåine auli- dus“ takornariarpara. tassane aulisag-
sarnerup sujumukarnerujugssua tåi- kat periautsit nutåliaunerpåt atordlu-
ngitsortariaKångilaK. 1947-me aulisag- git suliarineKartarput. sulivfigssuaK
kanit pigssarsiarineKarsimåput 34.520 nangmineK ardlalingnik kilisautcKar-
tons 12 mili. kronenik naligdlit. 1952- pok umiarssup nålagånit tulussumit
ime pigssarsiarineKarsimåput 175.599 sujulerssorneKartunik, sulivfigssuvdlo
tons 71.5 mili. kronenik naligdlit. nu- umiarssuautå Kerititsivik „Greip“ au-
tånik angnerussunigdlo angatdlatitår- lajangersumik autdlartarfeKardlune
torsimåput, piniutit nutåliaussut ator- Hammerfestip Oslovdlo akornåne ute-
dlugit aulisarneK atorneKaleriartui- KåtårtuarpoK.
narsimavdlune igdloKarfingnilo auli- Norgep avangnåne sineriangmiut
sagkanik sulivfit auerdlorterivfit ner- nunaKarfingnut angnerussunut eniter-
piliorfitdlo ardlaligpagssuit sanane- neKarnigssåt angnertumik norKåissu-
Karsimåput. sorssungnerup sujornati- tigineKarpoK, pingårtumigdlo nuna-
gut aulisagkat pisiariortorsinardlugit Karflt angnertunik umiarssualiorfiu-
suliarissagssångordlugit ku jamut nag- sinaussut, atuarfigigsarfiusinaussut
siutaraluarpait. mana Norgep avang- aulisagkanigdlo tuniniaivfiuvdluarsi-
nåmiut nangmingneK tamåko sultari- naussut Smålo inoKatigingnerme ilua-
sinangorpait! Sma tamåna pcKatigalu- KUtjt nalivtine atortorineKartut tu-
go atautsikut nunalerinermik aultsar- ngaisigitt amikisåruteKarane inuvfiu-
nermigdlo ingerdlatsiniartarneK tai- sjnaussut nugterfigitiniarncKarput.
maitincKariartuinarpoK. aulisartut soruname igdlonarfingnut taimatut
mana aulisarnerinavik autdlupat nu- nugterneK ajornartorsiutigssanik pi-
nalerissutdlo nunalerineK kisiat. sor- lersitsissåinarpoK. Kuiagilerdlugo å-
dlume finmarkimiup aulisarneK er- ssersulitut oKalugpalårineKåsaoK ig-
Kartordlugo OKautigigå: dloKarfingme Båtsfjordime 4000-inik
— KangaunerussoK månimiut angu- inulingme pisimassoK. ukiut mardluk
titaisa upernalerångat åtatitik kisit- matuma sujornatigut igdlonarfingme
dlugit imerautigalugit aulajangerniar- tassane mårdluinarnik politéuarsima-
tarsimagaluarpåt aulisariåsanerdlutik Vok. Norgep uvdlorsiorfia majip 17-at
imalunit nunautitik nåkutiglnåsaner- nagdliussivdlugo igdloKarfingmiut er-
Norgep avangnåne igdloiiarfik Hainnierfest sorssungnerup nalane piunérutaussavingne-
narpoK, månale sanarKingneKarsimavoK.
Den nordnorske l>y Hainnierfest blev næsten totalt udslettet under krigen, inen er nu
genopbygget.
ngutitdlarmata tåssale aulåkatingår-
mata politiuniaraluit sapilerdlugit ila-
ginåinarsimavait. unuanaratik aulag-
kateritdlarmata politip åipå OKarsi-
mavoK politinut ilerKorerKussaK male-
ruåsagåine ikingnerpåmik inuit 2000
parnaeriitariaKåsasimagaluartut. atau-
slnardle parnaerusimavåt, tåssamigoK
parnaerussivingme avdlantik inigssa-
Kångingmat!
* ★ *
aulisarnikuinardle Finmarkime su-
jumukarneKångilaK. måne kaperdlag-
tartup kigdlingata avangnarssuane
nunalerinertaoK sujumukardluarpoK,
nunalerinerme sujunersuissartut piko-
rigsut maligagssiuinerisigut.
sapåtiuga poitåtara nangmagdlugo
Finmarkip nålagkersuissoKarfianut
Vadsømut ingerdlaorama avKutåne sa-
vat euimagtat ardlagdlit sanerKtipåka.
savat ilait Kungatsimikut augpalugtu-
nik kussanartunik KalersaKarput. issi-
galugit alutornardluinarput, avdlamu-
me aulassinångitdlat sordlo méraugat-
dlaravta jutdlime KaKorterKassunik
kinertortordluta KåKortarissanik er-
Kuigångavta akigssarsiarissartagkavut
marcipanitsiarssuit pulukissat augpa-
lugtumik Kalersagdlit. nunalerinerme
sujunersuissartut ilåta savat piner-
sautait pivdlugit navsuiåupånga:
— tåssa-uko tamåko savat pitsåu-
ssusertik pivdlugo akigssarsitineKarsi-
massut. soruname pigingnigtaisa sa-
vautitik akigssarsisitaussut tugdlusi-
mårutigissaKigamikik Kalersait atati-
nartarpait, sanerautut påsiniåsangmå-
ssuk savautilik pikorigsou måne na-
jugaKartoK.
Finmarke savauteKarfigssarKig-
dluarpoK, månåkutdlo savautigineKar-
tut ardlaleriåumingnik amerdlisinåu-
put. Lofotenip savai siåmariartorti-
niarneKarput. savat tåuko akungnag-
tumik angissuseKarput, kisiånile maig.
tuvdlutik nåmagigtartuvdlutigdlo.
åmale nunalerineK nalinginarpag-
ssuartigut pitsångorsaivfigineKarpoK.
nuna naggorigsagaK angnertusiartui-
narpoK nautitatdlo angnertusisimåput
naggorigsausersuinikut, såkutit pitså-
ngorsarneKarnerisigut avdlatutdlo nu-
nalerinermik nutångorsainikut. nuna
naggorigsarneKångitsoK naggorigsar-
neKarångat hektarimut atautsimut nå-
lagauvfiup 0000 kronet tapissutigi-
ssarpai, Finmarkimilo nunalerinerme
atugagssanik maskinausivit 40-t piler-
sineKarsimåput Tanamilo nunaleriner-
mut atuarfigssuarmik sanassoKarsi-
mavdlune. nerssutautit amerdliarlu-
ngångitdlat, nerssutautitdle nerisine-
Kartarnerat pitsångoriartormat ner-
ssutautit Kangarnit imoKarneru-
ssalersimåput. KangaunerussoK fin-
markimiut imugtugagssamik ilarujug-
ssua kujalimingnit pissaraluarpåt. .sor-
ssungnerup kingorna Finmarkime ig'
dloKarfit angnerit imuliorfeKalersi-
måput. Vadsøme imuliorfeKalerKårmat
uvdloK sujugdleK imuk 300 liter tikiu-
neKarsimavoK. manale imuliorfinginut
tåssunga ukiumut imuk 2 miil. liter
anguvdlugo tikiuneKartarpoK. imup
tikiuneKartup angnersså nunalerissut
kangerdlungmiut aggiutarpåt, sine-
riangmile aulisartut igdloKarfé imug-
torfiunerpåuput. taimåitumik imung-
mik angatdlåssineK piuminaitsorujug-
ssuvok, angnertorujugssuarmigdlo
imuk umiatsiånik agssartortariaKar-
tarpoK.
filmikut oKalugiarnertigut kursusi-
tigutdlo nunalerissut kartofilinik
grøntsaginigdlo nautitsinermut soku-
tigingningnerussungorliniarneKarput-
— neKimik imungmigdlo ingmivtinut
pilersorsinauvugut, pulukiminernigdle
måningnigdlo nangmineK pigssaKarti-
sinaunaviångilagut, taima nunaleri-
nermut tungassut pivdlugit sujiiner-
suissartoK OKarpoK. nunalerinikut su-
jumukarneK arritsoralårssuarmik i"
ngerdlavoK. nunalerissut amerdlasor-
pagssuit pissusitorKat åtaviginiarto-
rujugssuvait. isumaKarput sut tamaisa
nalunagit sutdlo tamaisa pisinauvdlu-
git. nunalerissut ilarpagssue erKiunit-
suvdlutigdlo piuminåitaKaut. sujug'
dlerpåmik naussorigsaissut nunaleri-
nerup tungåtigut KanoK ilisimassaKå-
ngitsigissusinik påsitiniartariaKarpa'
vut... imaKa tusåinardlugo ingassag'
patdlåraluarpoK, kisiånile tåssa P1'
ssutsit taimåiput. naussorigsaissut,
måssa ingmingnut ajukutingikaluaKi-
ssut, nunalerinerup tungåtigut nalu-
ssaKångitsungissusiat påsiteréruvtig0
aitsåt nunalerineK pitsångorsarnialer-
dlugulo pigssarsinarnerulernigsså isn-
magalugo årKigssussivfiginialisavar-
put. taimanikume „avKutigssaK" (nag'
(Kup. 21~ine nanglsaoK)'
sålnit (låpit) infissautsimingne ingnnkut ilisarnautait ikingitsut Gitz-Johansenip titartafi^^
mine uvane sarKiimersisimavai. uvåssup uvagut nalungisavtinit avdiaunerussutå Kårdlls^
tuinltok malugcriåsagit. såmit angcrdlarsiniatitdlutik igavfik najngangnårigåt titartagkap
kutikujåtaoK, takoriåsagugdlo igarssuuK tugtup-nekiliorfiussoK.
Denne tegning af Gitz-Joliansen viser ikke så få særprægede træk fra samernes hjemnia'1
Læg mærke til, at vuggens gænger er på den modsatte led af, hvad vi kender. Den viser e
ut køkkenet er samernes opholdssted, når de er hjemme, og læg også mærke til den s
suppegryde, hvori renskødet koges på komfuret.