Atuagagdliutit - 27.03.1958, Blaðsíða 12

Kalåtdlit-nunåta radioatigut
sapåtit akunerine kingug-
dlerne atausinåungitsumik
K’asigiénguane rejerniar-
neK pivdlugo nalunaerutau-
ssut tutsiutarsiméput. kommunalbe-
styrelsit, aulisarnerme peicatigit inuit-
dlo atausiåkåt oKauseriumassaming-
nik sarKumiussissarsimåput, sarKU-
miutagåinilo erKarsaut pingårnerussoK
tåssa: rejemiarneK pingårtumik auli-
sartunit tåvanimiunit ingerdléneKar-
tariaKarpoK.
Kalåtdlit-nunanile aperKutit auli-
sarnermut tungassut kalåtdlinut inug-
taoKataussut tamaisa angnerussumik
mingnerussumigdlunit agtumangmati-
gik matuma kingulisigut Diskobugti-
me pissutsit pivdlugit navsuiauteKar-
niaraluåsaunga.
ukiorpåluit matuma sujornatigut
K’asigiånguane rejenut fabrikeKaler-
mat pujortulérKat angisut rejerniutau-
sinaussut inuinarnit pigineKartut i-
kingnermit rejenik nåmagtunik pig-
ssarsissutausinausimångitdlat. taimåi-
tumik ukiune sujugdlerne rejerniutit
handelip pigissai Sisimiune rejemiar-
nerme atorneKartarsimassut peKatau-
tineKartariaKarsimåput. rejemiarneK
iluanårnartungmat erininångitsumik
pujortulérKat rejerniutausinaussut i-
nutigssarsiornikut taorsigagssarsisitsi-
ssarfik avKutigineruvdlugo pisårior-
torneKarput. taimailingmat pujortu-
lérKat inuinait pigissaisa kisimitdlutik
rejemiarneK ingerdlåsinaulersimavåt.
taimåitumigdlo nålagauvfiup nangmi-
neK angatdlatiminik rejemiarneK u-
nigtisimavå, rejerniutine aulisartunut
tunivdlugit avdlamutdlunit atuler-
dlugit.
kigdlilersuilerneK.
K’asigiånguane fabrikip ukiune tug-
dliussune agdlilerneKartarnera åmalo
sulissut sungiussiartomerat pissutiga-
lugit rejet niorKutigs,siarineKartut a-
merdliartuinarsimåput. tamatumuna
taima itunik pujortulérartårsinauna-
viångikaluarmata.
sule rejerniutinik pujortulérartår-
niartorpagssujuarput. éipågumut re-
jerniaKataussugssat sordlo ilagait
Karl Siegstad imaKalo Ove Rosing u-
miarssuårartåne atordlugo. auli,sartut
tåukuåtaoK pujortulérarssuartålerne-
rat ilåtigut nikitåutumik rejerniartar-
nermik tungaveKarpoK.
årKigssuineK Kanon itoK.
tamåname KanoK ilivdlune årKig-
ssorneKarsimava? tåssa imaiginarpoK
ukiut tamaisa rejerniutit ima amer-
dlatigissuinait K’asigiånguane rejer-
niarnermut peKataussésassut rejernia-
Kataussut tamarmik rejerniarfiunera-
ne pissarisinaussatik tamåkerdlugit
piniarniarsinauvdlutik.
kikume rejerniarsinaoKatåupat? tå-
ssa imailivdlune åncigssuneKarsima-
vok: pujortulérKamik angisumik pi-
sårtut tamarmik aussame sujugdlerme
rejerniaKataus,sartugssåuput. tamatu-
muna pujortulérKanik angisunik pi-
sårsimassut aningaussarsiornikut aut-
Idlartitdluarsinaulerput — uvdlumilo
pujortulérKat ima akisutigingmata
\ taimatut ikiuisinauneK pingårtorujug-
BSUVOK.
■J pujortulérKat nutåt rejerniartugssat
saniatigut ilassariaKarpata tauva nu-
tåungitsut tangnermortardlutik niki-
tåutugssåuput. 1957-ime pujortulérKa-
agdl. Kaj Narup
rej erniarneK-rej erniatdlo
aulisartut aningaussarsinerusinausi-
måput pujortulérKat rejerniutigssat
amerdlanerussut pisiarineKarnerånik
kinguneKarsimasumik. tamatumalo ki-
ngunererKigsimavå 1956-eKåinalersoK
pujortulérKat rejemiaKatausinamssut
tamåkerdlutik rejerniarpata fabrikime
suliarineKarslnaussut sivnerujug-
ssuardlugit pissarineKarsinaulermata,
taimåitumigdlo nikitåutumik rejer-
niartitsissarneK ukiumit taineKartu-
mit atorneKartariaKalersimavoK.
■ * , -
1956—57 ukiunerane pujortulérKat
rejerniartitagssatut atorfigssaKartitat
mardloriautait pigineKalerérsimåput,
tåssa imåipoK ukiuvdle atautsip ma-
tuma sujornanit pujortulérKat rejer-
niutaussut tamarmik pissarisinaussai-
sa agfåinait fabrikip suliarisinauvai.
taimanilo fabrikime gujulerssuissut
handelivdlo atorfeKartitaisa avdlat
iluagtitsinatik aulisartut inåsimaga-
luarpait pujortulérKat pivfigssap ag-
fåne uningåinartåsångigpata imalunit
pissarislnaussamik agfåinait kisisa pi-
ssarissåsagpatigik nangmingneK niki-
tåussinigssamik årKigssussiniamiar-
Kuvdlugit.
pujortulérKanik tomaineK.
rejerniat nangmingneK ånrigssussi-
sinausimångingmata Kalåtdlit-nunane
aulisartut kåtuvfiat handelilo isuma-
Katigigsimåput Kalåtdlit-nunane auli-
sartut kåtuvfiata kisime pujortulérKat
K’asigiånguane rejerniaKataussugssat
aulajangersartåsagai. taimatut årKig-
ssussinerup tunuleKutå tåssauginångi-
laK rejerniarnerup pujortuléncanut
rejerniaKataussunut aningaussatigut
pigssarsiviuvdluartuåinarnigsså, åmå-
taordle kigsautigineKarpoK pujortu-
lérKat anginerit amerdlanerussut inu-
tigssarsiornikut taorsigagssarsivlkor-
tumik Kalåtdlit-nunane pigineKaler-
nigssåt.
taorsigagssarsisitsissartut isumåt.
inutigssarsiornikut taorsigagssarsi-
ssamerme udvalgip aulajangiusimavå
pujortulérKanik 34 fodiussunik pisår-
niardlutik taorsigagssarsiniartut ma-
tuma kingorna aitsåt akuerineKartåsa-
ssut pujortulérKap ingminut akilersi-
niarnigssånut Kulåkérsitsissumik nå-
maginartumik årKigssussineKarpat, tå-
ssa imåipoK taorsigagssarsiniap ukiu-
mut akilertagagssane sapinginerai tu-
ngaveKartumik nalunaiarsinaussaria-
KarpoK: erniat, akitsugkat ukiumut
ilångautigssait, sitdlimatit, il. il. ud-
valgip tungavigisimånguatsiarpå sine-
rissap KerKane sårugdleKartarnera Ké_
raKartarneralo sivikeKingmat pujortu-
lérKat 100.000 kroneKartut ingminut
akilersiniarneK ajornakusortut. angat-
dlatitdlo taimåitut akisut pujortulér-
Kanik avdlanik 10—15-inik peKateKar-
dlutik K’asigiånguane rejerniésagunik
ingminut akilersiniarnigssåt åmåtaoK
ajornakususaoK, tåssa angatdlatit tai-
ma amerdlatigissut aulisaKataussut
pissarissagssait kigdliligauvdlutik iki-
ngåsangmata pujortulérKat ardlåinåt-
dlunit, nutåK nutåungitsordlunit nå-
magtunik pigssarsisinaunaviarnane.
sordlo sujorna aulisartut mardluk
kitsigsormiut rejerniutinik pujortulé-
rartårniardlutik KmuteKarsimåput. a-
ningaussat atorfigssaKartitamik taor-
sigagssarsiarinigssånut akuerineKarsi-
måput, måna pujortuléragssait tamå-
ssa sananeKarput aussamutdlo rejer-
niutit avdlat tatdlimat peKatigalugit
rejerniartugssauvdlutik. encaimassa-
riaKarpordlo aulisartut peKatigigfiat
måna pujortulérKat nikitautdlutik re-
jerniartarnigssånut akuerssisimångi-
kaluarpat aulisartut tåuko kitdlermiut
nik nutånik rejerniartoKångilaK, tai-
måitumigdlo aulisartut peKatigigfisa
kåtuvfiåne sujulerssuissussut tangner-
mornikut uko pissugssångortisimavait:
Olsen Møller, Sisimiut,
Dais, NarssaK,
Hans Sandgreen, Imerigsut,
Gedion Geisler, K’asigiånguit,
SulugpåvaK, K’asigiånguit,
Ngina, Nuk.
1958-ime aulisarnigssamut inutig-
ssarsiornikut tapivfiussartumit pujor-
tulérKat nutåt mardluk nalunaerutigi-
neKarsimåput, tåukualo saniatigut uko
aulisaKatåusåput:
Lars-Peter, K’eKertarssuaK,
AuveK, Ausiait,
KiståraK, Nuk,
PutorugtoK, NarssaK,
EKaluk, NarssaK.
åipågumutdlo måko nalunaerutigi-
rreKarérsiméput:
Karl Siegstad, Ausiait,
Ove Rosing, Ausiait (imaKa),
Vilh. Hammeken, Nuk (sule peKa-
tausimångisåinartoK),
imaKa åma Avangnåne pisårtugssat
mardluk.
sapingisamik amerdlanerpånut
iluaKutaussugssamik.
Ilulissane rejenut fabrikeKalersina-
go takusinåungilara KanoK ilivdlune
månåkut nikitautdlune rejerniartar-
nermit avdlaunerussumik nåmaginar-
tumik årKigssussineKarsinaussoK. so-
runame taima årKigssussineK aulisar-
tunut ilausinåungitsunut pitsåungika-
luarpoK, Kalåtdlit-nunanile aulisartut
peKatigigfisa kåtuvfiåne pissortaussut
ima årKigssuniarsimavåt, tåssa sapi-
ngisamik amerdlasut nunap inutig-
ssarsiutivdlo akigssarsiornigssamut

K’asigianguane aporjiorKajdssut
pigssarititait iluaKutigalugitdlo nuå-
nårutigssarsivfiginiåsagait.
årKigssussinerup tamatuma issor-
nautai naluneKångitdlat: kiavdlunime
påsisinauvå aulisarnermit pigssarsi-
nardluartumit tunuartitauneic rejer-
nianut amerdlanerpånut nåmaginar-
naviångitsoK. taimatutaoK rejerniar-
nerme atortorissat, pingårtumik våja-
rit trawlitdlo, atorneKarérsimagunik
ukiut ardlagdlit atorneKaratik uni-
ngåinarnigssartik Kaj angnarsautigi-
ngisångikåt kiavdlunit påsisinauvå.
nunaKarjingmiut sagdliutitardlugit.
påsisimasoråra pujortulérKat rejer-
niutit nikitautdlutik rejerniartarnig-
ssånik årKigssussissussut sapingisa-
mingnik nåpertuivdluarnerpåmik ilu-
arsåussiniarsimassut. taimatut årKig-
ssussisimanermut avdlångutigssatut
måna tikitdlugo sujunersutituausima-
ssup issornautigå nunaKarfiup atausi-
nangajaup soKutigissai sagdlerpangor-
titeramigit.
K’asigiånguane kommunalbestyrel-
sip sujunersutigå rejerniartartut K’a-
sigiånguane nunaKartut tåvane rejer-
niarnerme sagdliutineKartariaKartut.
aulisartut KeKertars,suarmiut sujuner-
suiput Kalåtdlit-nunåt mardlungor-
dlugo Sisimiutigut avineKåsassoK ta-
matumuna aulisartut peKatigigfisa kå_
tuvfé mardlungorsinaorKuvdlugit. kå-
tuvfiuvdlo avangnardliup imaKa Di-
skobugtip rejé tamatumuna OKartug-
ssauvfigilisavai, kétuvfiuvdlo kujat-
dliup Narssap rejé nålagauvfigilisav-
dlugit.
sujunersut sujugdleK avdlanik må-
tussuiniarnerpauvoK. soruname ner-
sornaraluarpoK K’asigiånguit eKinga-
ssumik ilaussortalingmik nunarKati-
mik pitsaunerpåmik aningaussarsior-
nikut ingerdlanigssanik isumagingnig-
tunik kommunalbestyrelseKarmat. a-
jOKutåle tåssa sujunersutikut tåssuna
puigorneKarmat rejet fabrikilunit K’a-
sigiånguit pigingingmåssuk. kalåtdlit-
uko inuiait atautsimordlutik Disko-
bugtime rejeKarfigssuit iluaKutiginiar-
nigssåt OKausigs,saKarfigigåt, taimalo
tåukuninga iluaKuteKarniarsinauneK
inugtaussunut tamanut, K’asigiångua-
ne imaKalunit Nungme najugaKartu-
nut, åssigigpoK.
amåtaoK erKaimassariaKarpoK K’a-
sigiånguane fabrike sananeKarsimang-
mat aningaussat danskit nålagauvfiå-
nit kalåtdlit aulisarnikut inutigssar-
siorneråne atugagssatut tuniuneKarsi-
massut atordlugit. aulisartut Kasigiå-
nguarmiut imalunit K’asigiånguit inue
tåssåungitdlat fabrikimik pigingnigtut
imalunit fabrikimik kisimik atuissug-
ssaussut._ aulisartoK kinalunit Kalåt-
dlit-nunånitoK sumilunit najugaKara-
luarune Kasigiånguarmiut pisinauti-
taunerata åsserdluinånik pisinautitau-
vok. taimåitumik kommunalbestyrel-
sip sujunersutå Kalåtdlit-nunåt ataut-
simortumik issigalugo akuerineKarsi-
nåungilaK.
aulisartut penatigit mardluk?
tungaviussutaoK tåuko tungavigalu-
git K’eKertarssup Kalåtdlit-nunåta
avineKarnigsså pivdlugo sujunersutå
nangartutigissariaKarpoK. åmåtaordle
aulisartut aulisartutdlo peKatigigfisa
tungåninardlunit issigigaluaråine isu-
manit taineKarérsunit avdlaunerussu-
nik isumaKalerneK ajornaKaoK. Kalåt-
dlit-nunåta avineKarnerata kinguneri-
naviångilå aulisartut kujatånérsut Di-
skobugtimut isersinaujungnaernerat,
tåssame aulisartoK kalåliussoK kinau-
galuartordlunit sume piumassamine
aulisarslnaungmat, sordlutaoK Lofote-
nime aulisarnerme aulisartut Norgep
igdloKarfigpagssuinit tamanit tamånga
pissut peKataussartut, sordlutaordlo
Østersøme kapisilingniarnerme dan-
skit aulisartorpagssue kapisilingnia-
Kataussartut. Lofotenime Bornholmi-
milo aulisartut kisermåusserusugsl-
naussarunaraluarput, taimailiornig-
ssardle nåmagsineKarsinåungivigpoK.
Kalåtdlit-nunåtaoK peKatigigfingnut
mardlungnut avineKaraluarpat peKa-
tigigfik avangnardleK kisime Disko-
bugtip rejénik piniarniartartugsså-
ngordlugo tauva uvdlumikut ajornar-
torsiutaussut pissuseKaterdluinånik
peKatigigfik avangnardleK tåuna ajor-
nartorsiuteKésagaluarpoK: rejenut
fabrikime suliarineKarsinaussunut na-
lerKiutdlugit pujortulérKat Avangnå-
nitut amerdlavatdlårput!
sujunersutausimassordle piviussu-
ngortineKartugune aulisartut avang-
nåmiut iluaKusersinaunerdlugit? inui-
I------------------------
Problemer i
Christianshåb
I denne artikel omtaler Kaj
Narup baggrunden for og
funktioneringen af den ord-
ning, der er truffet med hen-
syn til kutteres levering af
rejer til fabrikken i Chri-
stianshåb. Kaj Narup skriver,
at ordningen ikke er god, men
at den er den bedst mulige og
mest retfærdige, der har kun-
net opnåes. Han afviser frem-
satte forslag om at forbeholde
rejefiskeriet for Christianshåb-
fiskerne eller for fiskerne i
Nordgrønland. Kun få ville
profitere af sådanne ordninger,
mens tilværelsen ville blive
vanskeligere for hundreder af
andre fiskere. Narup slutter: —
Enhver, der søger at hindre fi-
skeriets udvikling, skader det
grønlandske samfund og de
grønlandske fiskere!
angne demokratiskiussune pissusig-
ssaussut sagdlerpåt sumiginardlugit
periauseKarniaråine aulisartut atau-
siåkåt rejerniarnikut mikingitsumik
iluanårsinaugunarput. månalo periau-
siussoK atuinardlugo pujortulérKat ar-
finigdlit avangnåmiut k’asigiénguane
rejerniartitaråine tauva pujortulérKa-
nik tåukuninga pigingnigtut iluanår-
dluarsinåusaKaut inugtarissaitdlo ima-
Ka 20-t migssigissait akigssarsivdlué-
savdlutik. Kanorme Diskobugtime au-
(nangisaoK Kup. kingugdlerme)
12
13