Atuagagdliutit - 21.05.1959, Qupperneq 6

sulivfigssualianik angineraidr-
patdlarneK iluamtaunaviangilaK
kalåtdlinit piumassarinekarsinåu-
ngilaK sulivfigssualiagssat nåmater-
Kåinartuliaunigssåt — angivatdlårne-
raineK plssuserissavtinik nåmagingni-
narnermut erssersitsissuvoK.
sujunigssarput nautsorssutigisaguv-
tigo sulivfigssualiamik angineraiårpat-
dlårnigssaK iluaKUtaunaviångilaK. isu-
mavdluarnaringilara martsip autdlar-
tilårnerane Nup katerssortarfianit su-
livfigssualiamik angivatdlårneråissu-
tinik oKauseKartoKarnera.
sulivfigssualiap Narssamitup angi-
vatdlårnerarneKarsinaunera erkumigi-
ssagssåungikaluarpoK månamut aki-
lersinåungikatdlarnera nautsorssutigi-
sagaine. kisiåne piårpatdlårujugssuar-
nerartariaKarpoK issornartorsiuiner-
mut tungatitdlugo angnågauvatdlårne-
railerérnigssaK.
sujunigssavta sangmivigssalersorne-
Karnerane sulivfigssualiaussarumårtut
nåmaterkåinartuliaussarnigssåt uva-
gut kalåtdlit tungivtinit piumassarine-
KarsinåungilaK, taimailiortokåsagpat
uvagut kinguligssavtalo sujunigssarig-
sårnerunigssavtinut iluakutausinauv-
feKångingmat nalerkunanilo sujunig-
ssavtinut tungatitdlugo issornartor-
siuinerme neKitsiutisavdlugo.
sulivfigssualiaussarumårtut ing-
mingnut akilersinaulissutigssåt tuni-
ssagssiortussutdlo pigssarigsårnerule-
rumårnerånut avkutaujumårtugssak
sunåusassoK OKauseKautiginiångilara.
sulivfigssualiamik angnågauvatdlårne-
raissut påsisimassaKåssusiat nåmarér-
mat påsisinåusavdlugo suatigut iluar-
sissagssaKartugut.
ingerdlatitaunivtinut-una tungatit-
dlugo sulivfigssualiamik angineraineK
isumavdluarnaringipatdlåKigavko er-
Karsautigivdluagåungitsututdlo issigi-
gavko OKauseKautigilårniariga.
uvagut kalåtdlit tunissagssiorneru-
lernigssamut isumavdluarfiginekar-
dlutalo anguniagagssanartitaunerput
isumaKartitariaKarpoK inuiangnut su-
livfigssuanarfingmiunut nagdlersu-
kiartorfigssaKarnigssavtinut avkutig-
ssiuneKarfigissavtitut. nalivta uvdlui-
nut nagdlersusinaussungornigssamik
anguniagagssaKarnerput pigssarigsår-
nerulernigssamik nagsatakarumårtug-
ssaK nunavtine sulivfigssualiulernerup
pilersitåtut isumaKarfigissåusassoK ait-
såt autdlartinigsalermat sulivfigssua-
liamik angivatdlårnerailerérnigssaK
sujunigssavtinut iluakutåuséngitsumik
sangmivekarnerartariaKarpoK, agdlå-
me ajoKutauginarsinaussumik suniu-
teKarsinaussuvoK — sulivfigssualia-
mut angilårtumut kalåleKatit tuni-
ssagssiuisinaussungornigssånut sapiu-
ssinertut isumaKartitariaKarame.
tunissagssiorfigssaliat nåmaterkåi-
nartuliat nutarterilerfiup nalåne pi-
ssusigssamisornerarnekarsinaujung-
naerput. angivatdlårneraisinauneK uv-
dlume plssuserissavtinik namagingni-
narnermut erssersitsissuginarame u-
vavtinik iluaKusisinåungilaK.
amerdlanerssavtinut suniutekarsi-
naussumik ingerdlatitaunivtinut tu-
ngatitamik issornartorissaKåsagåine
erkarsautigerkårtariakarpok nunavti-
ne amerdlanerssavta sujunigssånut
iluaKutaujumårtugssamik uparuai-
niarneK kingunekarsinaussarnersok.
iliniartitsissok Lars Chemnitz isu-
makarnerdlune nunavtine sulivfig-
ssualiamut taima angissusiligkamut
kalålekatine sujunigssame tunissag-
ssiortungorsinåusångitsut?
taima isumakarsimångikune sorme
sulivfigssualiak Narssamitok angna-
gauvatdlårnerardlugo sujunigssavta
sangmivigssalersugauneranut issor-
nartugssarsiornerme nekitsiusimagå?
sulivfigssualiamik inigssinerdliugausi-
masoringnigtunut ilaunerame?
pasitsagtartungauna sulivfigssualiap
inigssinekarsimanera kukussatut issi-
ginekartarsoralugo. su j unigssarput
nautsorssutigerérdlugo angissusiling-
mik sulivfigssualiak sujugdlek suliv-
figssualiaussarumårtunit kisermåjugu-
nardlune savanik tunississartugssat
nautsorssutigalugitaok sulivfigssua-
liaussok Narssame inigssinekarsi-
mangmat kukussinertut isumakarfigi-
ssagssausoringilara. ingminigssarsior-
nerungitsumik ingerdlatitaunivta
sangmivilersugaunera malingnauvfi-
giniarsimåsagåine pissutigssakavigsu-
mik inigssinerdliugaunerarnekarsi-
nåungilak.
sulivfigssualiap Narssamitup iluag-
tikumårnigsså nikatdlutiårpatdlårta-
riakéngilak.
Adolf Lund.
Kalåtdlit-nunåt Danmarkilo
Ækvatorimisimanerdlutik?
tingmissat, umassut, naussut silalo
agdlautiginekartaraluakissut nunar-
ssup magnetekarnera, savingmut ka-
jungerissakarnera, erkartornekångi-
såinarpok. nunarssup magnetekarnera
maluginekarsinåungikaluartok, tai-
måitok nunarssup inuinut åssigingit-
sutigut pingårutekardluinarpok.
nalunekångilak magnete agdlunau-
ssamut nivingaråine isuata igdlua a-
vangnamut igdlualo kujåmut tikuar-
tugssaussut, tåssa isue nunarssup
magnetekarfisa polinut sangmissug-
ssauvdlutik. nunarssup magnetekarfi-
sa polé nunarssup nangminek polini-
ngingmata, pujorsiutip tikutaisa ti-
kuagai ukunek ajorput, nunarssup
nangminek polé. nautsorssornekarsi-
nauvordle kanok avangnarpasigtigi-
ssumititdlune kanordlo kujasigtigissu-
mititdlune tåukua nikingåssutåt ka-
nok agtigissartok.
atuagagssiame „Ingeniørenerne si-
lasiortok Johannes Olsen agdlagakar-
pok pujorsiutip tikutå najorkutaralu-
go ukiut ingerdlaneråne nunarssup
uvdlOK erKainiaussarfigssaK
pilersftariaKarsoråra
ukiok ajunårnerssup uvdlut inger-
dlanerine isumanik åssigingitsunik
isumaliutitårtortisimavåtigut. uki ut
tamaisa nunavtine ajunårtarnerit ang-
nertussutsimikut åssigingitsut pissar-
tuaraluartitdlugit, misigingnekatauni-
kutdlo agtornekautigissaraluartitdlu-
git. ukiok måna ajunårnerujugssuak
pissartunit avdlanit angnerujugssuar-
mik aulaternekautaussutut Okautigi-
ssariakarpok.
pisimassok tåuna erkarsautigssine-
kautigisimavdlugo pilerssårutigilersi-
mavara isumaga imåitok sarkumiuku-
mavdlugo: isumakarpunga uvdlok au-
la jangersimassok pigissariakarigput
ukiup ingerdlanerane ajunårsimassu-
nut erkainiaissarfigssatut atortagag-
ssak. uvdlok tåuna tåssaussariakarpok
30. januar, tåssa uvdlok „Hans Hed-
toft“ip kivivfia. uvdlorme tåssane Ka-
låtdlit-nunavtine tamarme ukiup i-
ngerdlanerane ajunårsimassut tamar-
mik‘ atautsikut erkainiarnekartalisaga-
luarput. nalungilara ajunårtut nuna-
karfingmingne erkainiarnekartartut,
tamånalume pingitsornekarsinåungi-
lak. kavsinik ajunårnikut inutigssar-
siortut pitsaussut nunavtalo napati-
niarneranut ikiutdluartut ånaissarpa-
vut, ilungersordlutik inutigssarsior-
niartitdlulik ajunårtarångata. taimåi-
tut kutsavigssåussusiat puiornekatsai-
livfigssiortariakarpok. erkaimassaria-
Karavtigo taimatut pissutekardlutik
ajunårtut inuiakatigigtut ingerdla-
niarnivtine akiligagssakarfigigivut.
taimåitumik isumakarpunga uvdlok
tåuna katerssuiniarfigtutaok atorne-
kartarumårtok. piniussissut ajunårtut
kimatait ajornartorsiulernerine ikiuv-
figilårnekartarsinaorkuvdlugit, kom-
munep pingitsornekarsinåungitsumik
ikiutigissartagainut tapertaulårsinau-
ssumik.
katerssugkåme sumut imalunit ka-
nok ingerdlåniarnekåsåpat? tamåna
isuma piviussungortinekartinago tåu-
na Okausekarfiginekartariakångikat-
dlarsoråra.
ivsak landsrådip ingmikut atautsi-
minerane isumaliutigssissutitut isu-
maga tåuna nivtarpara. nuånårutigå-
ralo sujuligtaissup isuma taimainga-
jagtok piginekarérsok okautigingmago.
isumaginerunguatsiardlugule erkåi-
ssutigssanik nåpaiortornikut taima er-
kainiutaussugssanik pilersitsinigssak.
tamånåtaok pingitsornekarsinåungit-
sok nalungerérdlugo erkarsautigerér-
simavdlugulo, isumaga kulåne erkar-
tugkavnut sangminerulersipara. imåi-
ngilak erkåissutigssiångortitaujumår-
tut narrugigigika. kanordlunit itumik
erkåissutigssaliornigssak åma pingår-
tekåra. taimåitugssatdlo pingitsorta-
riakaratik nunakarfingne nåpagauv-
figssamingne erkaisitsissujuartaru-
mårput. avatånile påsisimanekardluar-
nigssåt pingåssusiånut nåpertutingisi-
nauvdlune. ajunårnerssuardle una
inuiakatigigtut okalugtuarissaunivti-
nut suniutekangårtok åmame Dan-
markip Okalugtuarissaunerane kångi-
narnekarsinåungitsumik misigdlersit-
sissok ingmikut uvdlormik aulaja-
polisa magnetekarfisalo nikingåssutåt
avdlångortartok, tamånalo pissuteka-
runartok samane nunarssup ilorssua-
ne 2900 km-itut épasigtigissume kissa-
ngårame augsimassume, nunarssup
magnetekarfisa suninerånik.
isumakartokarpok nunarssup kalipå
augsimassumik tungavekarnine pissu-
tigalugo nikerartussok, tåssa nunar-
ssup nangminek kåvinera pissutigalu-
go. nunarssup kåvivfia uvdlorissanut
— åma sekinermut nalerkiutdlugo —
avdléngornek ajormat, nunarssup kå-
vane magnetekarfit nikitarnerat pi-
ssutigalugo isumakartokarpok, sordlo
Kalåtdlit-nunåt, ukiut millioniligpag-
ssuit matuma sujornagut nunarssup
kerkane kiagtorssuarme Ækvatorimi-
simagaluartok. nalunekångilarme ka-
ngarssuak Kalåtdlit-nunane palme-
karsimassok. åmåtaok ilimanarpok
Danmark kangarssuak nunane kiagtu-
nisimagaluartok. itsak umassorssusi-
massunik Danmarkime nunap kalerig-
suine navssåjussartut takutipåt, Dan-
mark kangarssuak kiagtorujugssusi-
magaluartok. åmåtaordle ilimanarsi-
nauvok Danmark sermerssuakarnerata
nalåne månåkornit magnetiske nord-
polimut kaningneralårssusimagaluar-
tok, tåssa taimane ukiut 100.000 su-
jornatigut Danmark tamarme sikumik
kagdlersimagatdlarmat.
nunap kalerigsuine navssårissau-
ssutigut ugpernarsinekarsimavok u-
kiut kingugdlit millionit agfaisa atu-
neråne nunarssup magnetiske polé ar-
dlaleriardlutik nikitarsimassut. månå-
kume sumut ingerdlalekinerpugut? tå-
ssa tamåna nautsorssornekarsinauvok
nunarssup polisa magnetiske polisalo
nikingåssutåt mi gdliartui narmat, u-
kiut 2000-ngortinagit nikingåssutåt ta-
måna malungnarungnaertugssauvdlu-
ne. taimåikaluartordle uvdlut tamaisa
kissagkiartornera malungnartugssåu-
ngilak, åmale Danmarkip Kalåtdlit-
nunåtalunit Europap kujatånisut silåi-
nakalernigssåt angumerisangåsångi-
larput.
ngersumik nålagiakatigigfiuvdlune er-
kainiaivfiussartugssamik pilersitsivi-
gisavdlugo nalerkiisoråra. taimåitumik
isumakarpunga erkåissutigssaliagssat
saniatigut uvdlok misingnautekartu-
mik erkaimanekautigiuagagssaussok
aulajangernekartariakartok.
tamåna pivdlugo nålagkersuissut ki-
nuvigaka isumaga una iginarnago er-
karsautigerkuvdlugo. avatånilo inuit
avdlat tåuna pivdlugo kanok isuma-
karnerat påserusungnaraluarportaok.
erkaimaniartigume nunarput pivdlugo
sulivdluartortavta pitsaunerssait kalå-
lekativut Kavdlunåtdlo uvdlorme a-
tautsime ånaissavut pivdlugit kanok
tåukununga akiligagssakartigissugut.
sulissuniardluta ajunårnerat puiorna-
vértigo. okarkigdlangalo: uvdlok aju-
nårfiat pilersitsigo erkaimanekartuar-
nigssaisa uvdluåtut. Milte.
nunarssup magnetekarfinik misig-
ssuinek pissariussorujugssuvok, tamå-
kununga tungatitdlugo ilisimatunit
taimågdlåt ingerdlånekarsinauvdlune.
ilimaginekarpordle ungasigsorssungit-
sukut tamatumuna nutårsiagssanik
sarkumiussakartokarumårtok.
A. A. Petersen, Jyderup.
umiuneK
30. januar 1959
1. imaK navianartOK
ingerdlavigivåt,
maligssuaKangårtOK
tamaviårfigåt;
iluliarssuitdle
nipaitsut toKutut,
silapilugssuarme
inuneK kipivåt.
2. pissaunerit issivta
sule takungisait,
nukitdlo pigissavta
pitarneK sapigait,
nipaitsumik inungnut
Kilangme Gutimik
OKåussissujuarput,
pissauneKartumik.
3. kalåtdlit Kavdlunåtdlo
toKukut nivtagåt
nunavta Danmarkivdlo
erKaimassagssaråt.
nakussutaujuardle
nipåineK pigissåt,
katingataujuardle
toKilkut Kutdlagåt.
4. imåne ajunårtut,
kalåtdlit, Kavdlunåt,
eruigsivigssaKarput
tamarmik umatait,
tamane ingmat Gute,
imåne toKussut
iliv eje arfenarput
imåta narnane.
5. tamånga Kaeruussaussut
Kilangme Gutimit,
erKigsinermik piput
tonukut Jésumit.
— Kissungme tonutaussoK
makingmat porskime,
tamånga piagaussoK
inuvoK Gåtime.
31. januar — 16. februar 1959
taigdl. Magnus Larsen
Haslev.
é