Atuagagdliutit - 29.06.1961, Blaðsíða 16

danskisortitsineK alapernaiserneKalersoK
(nup. 13-imit nangitaic).
uvanga isumaicavigpunga nagguve-
Kativta maligagssiuinerat maligtaria-
Karigput. imåipoK kalåtdlit nålagauv-
fingmioKatimik OKausé, danskit OKau-
sé, månåkomit tamaviårneruvdlugit
iliniartariaKarait. månåkutut kigait-
sigissumik ingerdlåsaguvta nagguve-
Kativtinit kingusingneruj artulisaugut,
alaskamiunutdlume nalerKiutdluta
taimailerérpugut.
tusartuardlugo Katsunaraluarunilu-
nit uvavtinut pingåKaoK danskit o-
Kausisa iliniamigssåt. børnehavit a-
merdlisartariaKarput nunaKarfit a-
merdlanerussut tamaisa pilersordlugit.
kalåtdlit amerdlanerussut taimailior-
figssaKarsinaussut Kitornatik atuar-
fingnut danskisortunut atuartiniarta-
riaKarpait. nåmångilardle mérKat atu-
arfinarme danskisut iliniarunik. åma
atuarfiup avatåne danskisut OKalug-
tunik rtiérKat inusugtutdlo tusåssaKar-
tariaKarput. taimaingmat igdloKarfit
tamarmik danskisut OKalugsinaussu-
nik inoKartariaKarput, nunaicarfi-
nguitdlo agdlåt tamarmik danskisut o-
KalugsinaussoKartariaKardlutik.
tåssame måna kalåtdlit inuiangnit
avdlanit ingmikortisimaniarneKarne-
rat nåmalerpoK, taimaititariaKarpoK.
sujumukarnigssamut akornutaugina-
lerpoK. nålagauvfingmiOKatigit OKalu-
sinåungituarnerat soraersitariaKaler-
poK. tamånalo piårnerussumik pisi-
naugpat uvavtinut kalåtdlinut ilua-
KUtaunerpåusaoK."
tåuko OKauserissaussut issuarsima-
våka, taimatume isumaKavigpunga,
inuiaKatime encarsautait tamaisa tu-
nuleralugit anitsisimassumit OKau-
siungmata.
nutåmik Snatårinerit
sordlo OKautigineKarérsoK pingår-
tumik Kalåtdlit-nunane atuarfingne
iliniartitsissussut imatut misigissaKa-
riartuinarsimassut angussarineKartut
nåmagtumik angussaussutut onautigi-
sinaunagit. angussaussut ilimagissa-
mit mingnerusimåput. atuartut atuar-
fik Kimåkångamiko Kavdlunåtut nå-
magtumik ilikarsimaneK ajorput. i-
ngerdlåinardlutik realskolimut pisi-
naussarsiméngitdlat ilame Kavdlunåt
OKausé atordlugit suliagssamut aula-
j angersimassumut iliniarnigssartik
inorssautigissardlugo agdlåt.
tamåna tungavigalugo ukiune ki-
ngugdlerne atuagkat Kavdlunåtut ill-
niutigssat sapingisamik nalerKutut
pigssarsiariniardlugit suliniartoKarsi-
mavoK. taimatut OKåtårineK tamatigut
iluagtitarsimångilaK, åmalume ukiut
mardlugsuit atordlugit taimailiorto-
KarsinåungilaK. misilineKartarsima-
vordle sulilo misilineKartuardlune
Kavdlunåtut iliniutit sapingisamik ili-
kautausinaussut pigssarsiariniamiar-
dlugit.
ukiune måkunane ama nutåmik
OKåtårissoKarpoK timit Kavdlunåtut
kalåtdlisutdlo atuartitsiviussut av-
guarneKarnere avdlångortitdlugit
una tungavigalugo perorsainerup
tungånit issigisagåine OKautsit mar-
dluit atualerKåne atorneKarnerisa a-
tualerKåt påsissaKarnerunigssariga-
luat migdlisartarmåssuk. taimatut 6-
KåtårineK 1959-ime atuarfingne mar-
dlungne autdlarnerneKarpoK. OKåtåri-
neK iluagteriarmat atuarfit amerdla-
nerussut taimailiortalerput. angajor-
Kåt atuarfigtut påsingnigtarnerat uv-
guna ersserpoK taimatut OKåtåriniar-
nerit angajorKånit akuerssorneKardlu-
tigdlo tapersersorneKartarmata. åsser-
sumik taissaKarsinauvunga, tåssa må-
ne (Sisimiune) angajorKåt tamatu-
minga navsuiåuneKarsimavdlutik a-
tualersugssautimingnik nalunaeriar-
tortitsinermingne OKautsit atausinait
atordlugit misilinigssaK angajorKåt
96 procentisa akuerssormåssuk. klas-
sine tåukunane Kavdlunåt kalåtdlitdlo
Kavdlunåtut OKalugtut mérait peKa-
tautineKartugssåuputaoK tamånalume
ministeriaKarfiup tungånit såkortu-
mik kigsautigineKarsimavdlune.
imatut oKåtåriniarneKarpoK: sujor-
natigut atualensåt ukiune sujugdlerne
mardlungne Kavdlunåtut kalåtdlisut-
dlo atuartineKartarput, månale OKaut-
sit atausinait atordlugit, tåssa Kav-
dlunåtuinaK, ukiune sujugdlerne
mardlungne atuartineKåsåput. aitsåt
ukiut atuarfiussut pingajuåne kalåt-
dlisut iliniartineKalisåput tåssane su-
kanerussumik aj ornånginerussumig-
dlo OKautsit iliniagkatik tungavigalu-
git OKautsinik katiterisinaunerulersi-
måsavdlutik.
danskit OKausé tungaviussutut
tamåna misilingneKarérsimavoK ne-
riunauteKartordlo påsineKarsimavdlu-
ne. tamatuma atauartumik ingerdlati-
neKalernigsså landsrådip sulineratigut
Kavdlunåtdlo OKausisa atuarfingme
tungaviussutut atuartitsinerme ator-
neKarnigssånik akuerssårneratigut pi-
ssuteKåsaoK taimåisagpat tamåna a-
tuarfingmuinaK pinane kalåtdlinutdle
inuiaKatigingnut tamanut suniuteKar-
tugssauvoK. iliniartitsissut landsråde
Kavdlunåtut atuartitsinerme Kanordlo
ingerdlasimaneranik påsissutigssanik
nagsikumasinauvåt måna tikitdlugo
angussarineKartunik OKåtårutausima-
ssunigdlo tungaveKartunik. OKautigi-
neKarsinauvoK atuartitsinerme pe-
riauseK måna tikitdlugo atorneKar-
toK, OKautsit atuartitsinerme inigssi-
neKarnerat nal. akunere atuartitsiviu-
ssut taimaititdlugit månamut angussa-
rineKartunik angnermik angussaKar-
nigssaK neriutigineKarsinåungitsoK.
måna ingerdlatitsineK atordlugo i-
ngerdlåinartoKåsanersoK Kavdlunåtut-
dlunit atuartitsineK Kavsitigut pit-
sångorsaivfigissariaKarnersoK, tamåna
landsrådip kisime akissugssauvfigå.
ministeriaKarfik isumaKatausima-
vok Kavdlunåtut iliniartitsineK kingu-
neKångipatdlårtOK tåssame matumu-
na erssermat inusugtorpagssuit ukiut
tamaisa Danmarkimut niaKorssorta-
rissanik agssagssorissanigdlo ilinia-
riartordlutik avalagtartut påsinarsi-
massarmata tamangajangmik Kavdlu-
nåtut pisinauvdluartångitsut taimai-
livdlunilo iliniarnigssame pivfigssaru-
jugssuaK asiutineKartardlune. kalåt-
dlit inusugtaisa nålagauvfiup iluane
inusugtoKatimigsutdle avdlatut ilinia-
gaKamigssaK kigsautigåt, tamånale
angusinåungilåt Kavdlunåt OKausé ili-
kardluartinagit.
soKutigigtaitsumik iliorneK
Amerikap Canadavdlo kalålé ag-
tutdlatsiarneKarput. matumuna taine-
KåsaoK eskimut Alaskamitut Canadav-
dlo avangnarpasigsuanitut sorssung-
nerssuaK kingugdleK tikitdlugo atuar-
fit tungaisigut måungarnit nåkanga-
nerussut. 1945-vdle kingornagut tu-
pingnåinartumik pissoKarsimavoK ta-
„VARLA DAN“ I GRØNNEDAL
REDERIET J. LAURITZEN
KØBENHVN
matumanilo aningaussarpagssuit ar-
dligssåungitsut atorneKarsimavdlutik.
tamånalo atuarfit månåkut angussa-
rissånik kinguneKarpoK.
taimatut angussaKarnigssamut pi-
ssutausimassoK tåssa — måne Kalåt-
dlit-nunåne pissutsinut pårdlaissu-
ssok — tasamane eskimutut agdlause-
Karatigdlo OKautsisik atuarfingme
atuarnerme atungingmatigik. ilåtigut
tamatumunga pissutauvoK OKautsit
taigornerisa avdlåussuteKartarnere
(dialekt) ilåtigutdlo amerikamiut sa-
nadamiutdlo imatut ingerdlåssiniar-
nerat eskimut nålagauvfingme inug-
tauvfigissamingne OKautsit atorne-
Kartut atusagait téssuna OKautsiming-
nik (inungutsimingne) inuiagtutdlo
avdlanautigissamingnik ånaissaKésa-
galuarpatalunit soKutiginago.
atuartitsinerme tuluit OKausé ator-
neKarput. agdlåme imåitoK anguniar-
neKarpoK atualerKårnermingne tulug-
tordluartalerérsimåsassut. „kingunera
imailerpoK inuiaKatigingne perortut
kingugdlit najugkane ardlalingne tu-
lugtuinaK OKalugdlutik Kavsitigut-
dlume eskimutut påsisinaujugnaersi-
mavdlutik. s. i. takornartåungilaK
åtaK ånardlo eskimutuinaK oKalugpa-
ta, atåtaK anånardlo eskimutut tulug-
tutdlo oKalugtardlutik mérKatdle tu-
lugtuinaK OKalugtarput“. (M. Lidegård
i A/G om Alaska).
taimatut ingerdlatitsinermut aker-
dliuneK malungnartarpoK. M. Lide-
gårdile agdlagkamine navsuiaivOK es-
kimut torKardlugit aperigåine ineriar-
tornermut taimåitumut akerdliunertik
OKautigineK ajoråt taimåitordle isu-
maKartOKartartOK Kangarnitsat tå-
mariartulernerat aj oraluarnerardlugo.
tamarmigdlo OKartarsimåput eskimut
avdlanut naligitineKalisagpata tamåna
pingitsorane pissariaKartoK.
canadamiut atuagagssiåne „Eski-
mo“me ersserKigpoK taimatut ineriar-
torneK tamanit nåmaginartutut issigi-
neKångitsoK. atuagagssiaK tåuna (Fr.
Lynge maligdlugo) aperKut eskimut
OKausisa atuarfingme iliniarneKar-
nigssåt pivdlugo såkortumik nålag-
kersuissunut akiupoK. måna tikitdlu-
go eskimut OKausé atuarfingme atuar-
titsissutitut atorneKångitdlat. atuar-
titsineK tamarme tulugtut ingerdlåne-
KarpoK, sordlo Alaskame itoK. atua-
gagssiap sorssutå unauvoK nunap
nangmineK inuisa OKausé atatiniarta-
riaKartut, taimåingigpat avdlånguler-
fik (nutånut ikårsålerfik) eskimut ta-
måkerdlutik åtåsinåungingmåssuk.
tungavigitiniagkatdle sordlo taine-
KarérsoK Alaskame Canadavdlo a-
vangnåne Kalåtdlit-nunånit avdlao-
Kaut. tasamane agdlauseKaratik eski-
mut OKautsisik piginarsinaunerait
KularnardluinarpoK. tasamanilo angu-
niagaussoK unauvoK tuluit OKausé ta-
manut åssigingmik oKausiussutut atu-
lersiniardlugit.
erKortumik påsisagåine imåisorinar-
poK KUvnfeK 1950-ip nalåne måne ini-
gineKarsimassoK sule tasavko inigigåt
uvagutdle Kuvnermut avdlamut nå-
karsimavdluta måna Kumut inger-
dlangåtsiarsimaKissugut Kularnångit-
sumigdlo ukiut ardlaKångitsunguit
Kångiugpata inuit kigsautåt — lands-
råditigut erssersoK — avKutigalugo
maningnerssamut piumårtugut Kav-
dlunåt OKausé nålagauvfingme inug-
taussunit tamanit oKauserineKarsi-
naussut OKauseralugit kalåtdlitdle
inungutsimingne OKausé pigiuardlugit.
Esbjerg Tovip aødlunaussautai
aitsåt tåssa

16