Atuagagdliutit - 16.08.1962, Blaðsíða 17

ranit Amerikame nålagkersuissut nu-
lia 1 miil. dollarsinik akilersimavåt
uvigigaluata navssåva pisiariumav-
dlugo ingerdlaterKigkumavdlugulo).
pilernårnera
nunarssuvtaoK avatåta misigssuiv-
figineKarnerata tungåtigut Europap
kitåne ilisimatut sujuartortausimåput
ilisimatoK hollandimiOK James A. van
Allen 1958-ime påsissaKarsimavoK i-
lisimatunit sujugdlersauvdlune silar-
ssuaK (imåipoK nunarssuarput) avati-
migut silåinaup inuvfigineKarsinau-
ssup avatåtigut sule avdlamik siléi-
naussamik kaujatdlangneacarsimassoK,
silåinaussardlo tamåna tåssauvoK ma-
namut misigssuinerme inungnigdlo
tagpavungarssuarmut autdlartitsinig-
ssame ajornartorsiortitsissut angner-
ssåt. kisalo silarssuaKarfiup Kanon i-
livdlune pilersimanera uvdloriarpag-
ssuitdlo atautsimortitertut mælkeve-
jemik pineKartartut aulausiat pivdlu-
go ilisimassavut belgiamiup matema-
tikerip Georg Lemaitrep påsisimassai-
ni!k tungaveKariput. tåussumalo sania-
tigut tuluk ilisimatoK Martin Ryle,
østrigimioK ilisimatoK Hermann Bondi
tulugdlo uvdloriarsiortoK Fred Hoyle
tamatuma tungåtigut ilisimassavtigut
Kutsavigssaråvut. tåssa arKit tamåku-
put — Europap kitåmiuinangajavit
månamut agssortussutaujuartume su-
jumortuartagkavut, tåssalo „silar-
ssuaK“ KanoK ilivdlune pilersimaner-
sok ukiut milliarderpagssuit matuma
sujornagut „atomip Kaerneratigut“ i-
tmalunit silarssuaK tåssausimanersOK
pingulerfeKarsimångitsoK taimalo å-
ma naggatigssaKarane, tåssa taimåi-
tuartusimassoK.
ukiut kingugdlit 25-t ingerdlanerå-
ne Europap kitåne ilisimatut atomit
nukinganik atuisinaulersimanerat ili-
simatussutsi'kut angussausimassut
angnerpårtarisimagåt kimitdlunit ku-
larutigssaugunångilaK. kisiåne tamå-
natuausimångilaK. nukingit tamåko a-
torneKarsinaunerata silarssuaK måna
inuvfigissarput ilisimassarputdlo pi-
lersisimångilåt. nukingime tamåko
sujunigssame sumut atorneKarumår-
nerat — aserorterutigalugit iluanåru-
tigalugitdlunit — inuit tamåkuninga
atuissugssat aulajangerumårpåt, Ka-
nordlume sujunertaKavingnersut sule
månamut iluamik OKautigineKarsi-
nåungikatdlarpoK. tamåkuinaitdle u-
nigfiginagit misigssuerKigkuvta taku-
savarput ukiut kingugdlit 25-t inger-
dlaneråne pingårtorssuarnik angisu-
nigdlo sujuariarujugssuarneKarsima-
ssok, tamåkulo sunersut takoriarti-
gi'k.
agdlisitsiussuaK, helikopterit,
fjernsyn, tingmissartut jetit
ukiOK 1937-me agdlisitsiut ingnåt-
dlagissap Kingornerisigut agdlisitsisi-
naussoK sujugdlerpåK canadamiunit
navssårineKarjpoK atorneKalerdlunilo.
agdlisitsiut tåuna silap Kaumaneranit
pissuteKångitsumik takungnigsinau-
vok igalårtaKaranilo saviup kajunge-
rissartå atuinardlugo agdlisitsisinauv-
dlune. agdlisitsiut taimåitoK tamatu-
ma sujornagut atorneKartarsimagalu-
artunit 100-t anguvdlugit angnerussu-
mik agdlisitsisinauvoK.
ukioK 1939-me polenimiup Igor Si-
korskyp helikoptere sujugdlerpåK a-
torsinaussoK sanavå. uvdluvtine he-
likopterit atorneKartut 2 tons anguv-
dlugo kivitsisinéuput nal. akunera-
tusilartut
atuarfiat?
tamatuminga pissariaKartitsineK
måna misigssorneicarpoK
nakorsauneK C. Røjskjær Odensime
tusilartunut påssussivingmingånérsoK
iliniartitsissunerdlo Marie Andersen,
nålagauvfiup tusilartunut atuarfiani-
ngånérsoK måna sinerissame anga-
laorput misigssusavdlugo Kalåtdlit-
nunåne tusilartut ima amerdlatiginer-
sut, tusilartut atuarfiånik pilersitsi-
ssoKarsinåusavdlune. tamatumunga a-
tatitdlugo nakorsat . iliniartitsissutdlo
igdloKarfingne niuvertoruseKarfingni-
lo OKaloKatigissaKétårpait. nakorsau-
nerup Røjskjærip åma misigssusavå
tusilartut siutait påssuneKarpata ta-
måna tusåniarnerånut iluaKutåusinåu-
sanersoK.
nunavtine mérKat inusugtutdlo tu-
silartut Danmarkimut autdlartineKar-
tåinarput atuariartordlutik, atuarfing-
ninertigdlo nuånarissarunardlugo. a-
ngerdlarsimavfingmingnutdle atåssu-
teKarnerat angnertussångilaK, nunav-
tinilo pissutsit takornartarilersutut i-
tarpait, måssa tikerårtineKartaraluar-
dlutik. amerdlanerit atuarérnermikut
nunavtinut uterumassangitdlat, nauk
nunavtinut angerdlarsertaraluardlu-
tik.
taimaingmat måna isumaliorKutigi-
neKalersimavoK ajunginerusånginer-
sok tusilartut nunavtine atuartineKar-
tarpata.
nutdlo_300 km-it anguvdlugit inger-
dlasinauvdlutik. ukioK tamånåtaoK
svejtzimiup nakorsausiortup sugdli-
nernut toKorautit DDT-nik taineKar-
tartut sanavai ukiut tugdlit 24-t i-
ngerdlaneråne sugdlinernut ajoKutau-
ssunut toKorautigalugit atorneKarto-
rujugssuångorsimassut taimalo nå-
pautit sugdlerngit avKutigalugit sia-
ruåutaraluartut nungusagauneråne a-
ngeKissumik iluaKutausimavdlutik.
professor Martin Ryle radiukut uvdlo-
rfssanut Kfngussuit angnerssane Jodrell
Bankime imiussfssumik nålaorfoK, ki-
ngussuaK iluaKutigalugo avafivffne uv-
dloriaKarfigssuarnit kalerrisårutinik f-
miussanik.
Professor Martin Ryle ved båndopta-
geren, der modtager signalerne fra
verdensrummet gennem radio-tele-
skoper i Jodrell Bank ved Manchester,
verdens største.
kisalo 1939-me fjernsyne silarssuarme
tamarme atugauleriartulerpoK.
1941-me tuluit tingmissartuliortuisa
ilåta tingmissartut sarpeKångitsut su-
jugdlersåt sanavå Tysklandimut sor-
ssungnermingne atorneKartugssatut,
tingmissartutdlume tamåko tåssåuput
måna tingmissartunut jetmaskinanik
taineKartartunut 200-tdlo anguvdlugit
ilaussoKarsinaussunut 1000 km-itdlo
anguvdlugit alkunermut ingerdlasi-
naussunut autdlarKautausimassut.
penicillin, radioaraK,
umataussaK, puaussaK
ukioK 1943-me penicillin atorneKa-
’lerpoK avdlanik erninaK ilårtorneKa-
lerdlune, sordlo streptomycin-imik,
kloromycin-imik avdlanigdlo nakor-
sautit tamåko nåpautinut akiuslnau-
nerulernermut taimalo inunerup si-
visunerulernigssånut angisupilorujug-
ssuarmi'k suniuteKarsimåput. Dan-
marklnarme inuit avguaKatigigsitsi-
neK maligdlugo ukiut Kulit sivnerdlu-
git inunerussalernerånik kinguneKar-
simåput.
1947-me agdlagatoKarssuit bibilip
agdlagsimarKårfisa ilait „Dødehavs-
ruller“ini'k taineKartartut sujugdlit
navssårineKarput (tugdlit 1960-ime
1961-imilo navssårineKarput), tåuku-
lo maligdlugit nuname iluartume Je-
susip tikiunigsså sujorKutitsiardlugo
A/S
Dansk Ilt- og Brint-
fabrik
København
ilt- åma brintiliorfigssuaK
danskit peKatigit piat
København
inuit KanoK aulagsagsimårtarsimane-
rat takusinaulerpanput. agdlagatoKar-
ssuit tåulko KanoK nutåungitsigissusiat
kulstof 14-metode maligdlugo misig-
ssorneKarput ugpernarsarneKardlutig-
dlo 1961-ime .pisoKåussutsimik misig-
ssutaussartoK tamåna maligdlugo er-
sserKigsarneKarpoK Afrikame Tan-
gany i'kame inuit sujugdlit ilait nav-
ssårineKarsimassut ukiut 1.750.000-it
matuma sujornagut inusimåsassut, tå-
ssa inuit sujugdlit månamut ilisima-
neKartut pisoKaunerssånit 1.200.000-
nik ukiunik pisoKauneruvdlutik.
1948- me radiuaraK transistor ator-
neKalerpoK.
1949- me „puaussaK sanåginaK" su-
jugdlerpåK sananeKarpoK amerikami-
umit ilisimatumit Gibbonimit Filadel-
fiamiumit, tamatumalo kinguningua
„umat sanåginaK" åma sananeKardlu-
ne, tåukulo atordlugit inup puai Ka-
rasålo pilagtardlugit suliarineKarsi-
naulenput isujornatigut ajornardlui-
nartutut isumaKarfigineKaraluartut.
KingussuaK — nylon
plastikit avdlatdlo
1950- ime tuluit nunåne uvdloriarsi-
ussuaK radiup sarfai atordlugit ujar-
dliutaussartOK Jodrell Bank-radiote-
leskopet atorneKalerpoK. uvdloriarsiut
tåuna 250 tomminik atitussuseKarpoK
tåunalo atordlugo silåinarssuarme ni-
pinik tusagagssarsiorfigineKartarpoK.
nipit uvdloriarsiume tåssane tusarne-
Karsinaussut Kaumarngup ukiuinik
260 milliuninit ungasigtigissumit aut-
dlartitaugaluartut agdlåt tiguneKarsi-
nausimåput. kisiåne tåuna anginer-
ssaujungnaertugssauvoK, tåssa åipågo
amerikamiut Virginiap kitåne sanav-
dlugo inigagssåt Kingutitamigut 600
tomminik atitussuseKartugssaungmat.
uvdloriarsiutit tamåko nålaortagait
tåssa radiukut autdlakåtitausinaussut
pavanerssuaK nunarssup avatånit pi-
ssut. nalungilåt nipinik aulajangersu-
mik sujUnertaKardlune autdlakåtitau-
sorinartunik tusagaKartalerunik taku-
ssutaujumårtoK avativtine uvdlorissat
ilåne isumaliorsinaussunik inoKartoK.
ukioK 1953-ime nukigdlårnermut
kaputigssaK sanaortornøKalerpoK, tå-
ssalo månamut nåpautip tåussuma a-
kiorniarneKarnerane angussaussut
ang'nerssarisimavåt.
ukiut månåkut atugkavut pingasu-
tigut angussaKabfiunerpausimåput,
tåssalo misigssuissarfingne angussati-
gut, atomip nu'kingata iluiaKutigine-
Karsinaulerneratigut åmalo avativta
misigssuivfigineKarnerulemeratigut.
misigssuissarfingne labratoriene mi-
sigssuinertigut angussaussut 1875-ivdle
Kender De
HOBBY
det nye alsidige blad, der hver må- ned bringer ud- førlige tegninger og byggevejled- , ninger til en ræk- ■ ke hobbyarbejder * foruden aktuelle ideer og artikler om modelflyvning a modeljernbane, mini-racing, go- karting m.m. samt interviews med alsidige hobbyfolk i forskellige lande. L K D E r
68 sider. Pris kr. 2,25
Årsabonnement (11 nr.) kr. 22,50
Skriv til
HOBBY BLADET
Steen Blichersvej G — Kbh. F.
LEV. TIL DEN KG L. GRØNLANDSKE HANDEL. DEN KGL. GRØNLANDSKE HANDEL1MUT NIO R K UTEK ARTARTO K
migssåne autdlarterérput, tåssa cellu-
loid nlavssårineKarmat (celluloid tå-
ssauvoK gummiussaK mångertusi-
nauvdlunilo KitugtusinaussoK taimalo
ilusilersorneKarsinauvdlune. ikuat-
dlajassugaluardlune sule silarssuarme
angnertumik niorKutigssiarineKarpoK,
sordlo åssilissutinut filmertagssatut).
ukiuvdle 1950-ip migssåne atortugssat
akorinikut pilersineKartartut atugau-
nerujartulerput, sordlo plasticit, ny-
lonit, orloniit avdlarpagssuitdlo må-
nalo Kissungnut, saviminernut, nuer-
ssagagssanut ånoråminermutdlo taor-
siutdlugit atugausisoruj ugssuångorsi-
massut.
1942-me maskina isumaminik er-
KarsarsinaussoK sujugdleK Amerika-
me sananeicarsimavoK, månamutdlo
12000-it silarssuarme tamarme pigi-
neKardlutik. maskinat taimåitut i-
nungnit erKarsariatåtdlarKingnerpånit
100.000-riardlutik sukanerussumik i-
sumaliorsinåuput isumaliutimigdlo i-
nernera nalunaerutigisinauvdlugo.
maskinat taimåitut 9000-it Amerika-
me pigineKarput, 1700-it Europap ki-
tåne, 500-it Canadame sivnerilo 800-it
silarssup ilåne tamane tamåne tåukua
agfait Ruslandime pigineKardlutik.
nutånik sujornatigutdlo ilisimane-
Kångikaluartunik navssårtugaulersor-
pagssuit kingunerisa ilagisimavåt u-
kiut 1960-it ingerdlatilerneråne ilisi-
matussut nutårdluinaK pilersimang-
mat taineKartoK bioniics, tåssalo ilisi-
matussutsit ilisimaneKarérsut biologi,
elektronik, kemi, fysik åmalo mate-
matik atautsimut atordlugit ilisima-
tusarneK. ilisimatussutdle tåima nu-
tåK pilersimanaviångikaluarpoK ma-
skina tåuna erKartorigarput isumami-
nik ericarsarsinaussoK elektronhjerne
navssårineKarsimångikaluarpat.
OKalugtuarineKartarpoK ilåne euro-
pamiup indiamioK ingerdlaoKatigisi-
magå. ingerdlaniardlutik indiamioK u-
nigsimavoK ingitdlunilo. åiparme ape-
rigaluarmane Kasunasugalune akisi-
mavoK: „sukavatdlårdlutauna tarne-
ra Kångersoravko ubarKiniardlugo i-
ngitunga.“
agdlagfingme ilmiartoK
KGH-p agdlagfiane nautsorssuserivfingme iliniartugssarsiorpugut angu-
mik arnamigdlunit erninardluinaK ikutugssamik. akigssarsiagssaK GAS-ip
isumaKatiglssutå maligdlugo. kajumigkuvit agdlagfigilårniartigut nang-
minérdlutitdlunit aggerdlutit OKaloKatigisigut.
KONTORELEV I KGH
Vi søger en mandlig eller kvindelig elev til vort regnskabskontor til om-
gående tiltrædelse. Løn efter GAS-overenskomsten. Er De interesseret,
så skriv et par ord til os, eller kom ind og tal med os.
DEN KONGELIGE GRØNLANDSKE HANDEL
Godthåb
NY RINSO
pitsaoKate-
KångilaK...
Der er
NY RINSO
til forskel...
De ser det på de lækre skjortebluser, at NY RINSO
er det bedste, De kan vælge. NY RI NSO er det moderne
sæbevaskepulver - med indbygget blødgøringsmiddel.
NY RINSO med det lave, lækre sæbeskum har overskud
af vaskekraft, og tøjet bliver rent og hvidt, så det er en
fornøjelse. NY RINSO gør det værd at vaske selv, for
intet overgår NY RINSO.
ilupåt kussanartut påsitfpåt NY RINSO naleKångingmat. NY
RINSO xakorsautauvoK nutåliak errortagssanik kinitserkårtariae-
rutitsissok. NY RINSO kimigtokaok errortanut ipérunakalune.
NY RINSO nangminérdlune errorsiumassune nalekångilak.
DET HELT RIGTIGE
-også til
maski nvask
nalekångilak
- ama maskinamik
errorsissunut
SUNLIGHT FABRIKKERNE A/5
17