Atuagagdliutit - 06.05.1964, Blaðsíða 2

atuartartut
agdlagait
--------------
NarssarssuaK
Atuagagdliutine 16. januar 1964 nr.-
me K. B.-mik atsiortos taimatut Kule-
Kutsigkaminik, agdlagaKarpoK. ag-
dlagkamine kigsautigå Narssarssuar-
me ikuatdlagtornerssuåkut ajunårutit
taortigssåinik sanarKigtoKarnialersina-
go Narssarssuåungitsume avdlåkut
mitarfiliortoKarnigssånik aulajangi-
niartoKarKuvdlugo. agdlagtup isumå
avdlanit isumaKatigineKardluarsinau-
gunaraluartoK Narssarssuarme sulia-
nik piorérsunik påsisimangnigtuvdlu-
ne isumaKatiginaitsuvoK.
ilumorpoK Narssarssuarme mitarfe-
KarneK aningaussartuterpagssuaKar-
fiungmat. sut aserfatdlagtailissagssat
angnertoKissut nékutigineKarnerat a-
ningaussarpagssuarnik atuivfiussartoK
(tåunåinardlunit) aningaussartutig-
inusugtut
kåtuvfiat
una „Atuagagdliutit“-nut ilångune-
Karsmausoralugo Kalåtdlit-nunåne
taiméitumik peKatigéKarnersoK å-
malo avise InusugtoK sule ingerla-
nersoK påsisimånginavtigo matumu-
na Kalåtdlit-nunånut siaruartinigsså
ajornånginerusangmat Atuagagdliutit
avKutigalugit autdlarniniaraluarpu-
gut: Kalåtdlit-nunåne inusugtut pe-
Katigit kåtuvfigssåinik (sumikumår-
nersumik) pilersitsiniardluta. tåssa
enrarsautigineKarmat måne peKatigi-
ugaluartut avatånut siaruartemeKar-
sinåungigpata sulinerput séngineru-
sangmat, kisalo tamanik peKatauvfi-
gineKalisagpat inusugtut Kalåtdlit-
nunavtine neriunauteKarnerussumik
avKutigssaKalisagavta.
sordlo avdlanigtaoK kåtuvfeKardlu-
tik peKatigéKartOK taimatutaoK nu-
navtine inflsugtunutaoK pivfigssaKa-
lerungnarsivoK taimåitunik autdlar-
ninigssamut. unåinarme ei-Karsautigi-
nago ukiut nutåt ingerdlaneråtaoK
malingnauvfigalugo suliniartariaKa-
lerpugut. aperKutauvordle avdlanig-
taoK taimåitunik peKatigéKarnersoK
åmalo peKatauvfigiumaneKåsanersoK.
nalugavtigule taimatut agdlagaKar-
pugut, peKatigéKarnersoK åmalo ta-
persersorumaneKåsanerdluta. uvagut
måne 29-inarnik ilaussortaKaraluarpu-
gut. taimalo nalorninartoKarsinauvoK
taima amerdlångitsigaluta taimåitunik
autdlarniniåsaguvta ilagsineKésaner-
dluta. ussateKarpordle: kuarånguit
kugssuångortartut.
angnertugaluaKaut sujumut piler-
ssårutausinaugaluartut tungavigssa-
Kångikatdlarputdle. taimåinaK ilag-
ssarsiornerput agdlauserilårparput.
avdlanigtaoK soKutigineKåsagpat ag-
dlagkatigut avisitigutdlunit tusaga-
Karnigssarput kigsautigalugo.
„sulisa ikioKatigigdluta"
Kangåtsåme inusugtut peKatigit
Johan Lundblad
ssarpagssuaKartitserérmat. tamatuma-
le Narssarssuarme mitarfeKamigssåi-
naK iluatingnautaerutitingilå. mitar-
figssuaK cementimit sanåK igdlorssua-
rujugssuitdlo Kuleringnik inigdlit be-
tonimik sanåt — tåukualo ilagigåt
akunitarfik tingmissartut ilaussuinut
najugåkuminartorssuaK suliarivdlua-
gaoKissoK; Narssarssuarme piorérsut
avdlamut nugtemiarnigssait ajornait-
suinaugunaranilo akisupilorujugssu-
ngitsorsinåungitsoK atåinartitsinigssa-
mut pissutigssåusavdlutik nåmarérsut
puiortariaKångingmata.
tåssanlput tankerpagssuit angisupi-
lugssuit tamåkerdlugit olienik (petro-
leo, solar, benzin) imersusagåine nu-
navtinut tamarmut namagtunik imer-
neKarsinaugunartut. ilarpagssue ator-
neKaratik imagssamingnik utarinaru-
nartutut oKautigissariaKartut.
avdlåkut mitarfiliortoKarnigssamik
agdlagtup isumå malingneKåsagpat a-
perKutaulisaoK taigugkåka tamåko Ka-
noK pineKarumårnersut?
Narssarssuarme silap avdlånguler-
tortarnera patsisiginiagaussarportaoK.
ilumornerångitsorneKarsinaugunångi-
kaluardlunile Kujatåne silap avdlå-
ngulertortarnera atautsimut issigisa-
gåine angnertumik nikingåssuteKaru-
narane. isumaga maligdlugo patsisig-
ssarsiutipalåginauvdlune. taimalo si-
lasingnerussume mitarfiliortitsiniar-
nermut pissutigssautiniagagssaunane.
ukiåkut kangerdlup sikuniajålersar-
nera ukiutdlo ilåine aulåikangmik si-
kunertussarnera angatdlatinut akor-
nutaulersaraluartoK kujatåne siner-
ssortautitågssaK nukigtumik maskina-
Kardlunilo sikusiutitut sanåjusagpat
tamatumuna ikiutaunigsså Kularissa-
riaKåsångilaK. tåussumalo saniatigut
helikopterit atortulisagunik tamatu-
mane ajornartorsiutausinaulertartug-
ssaugaluit ikiorsivfigivdluarsinausså-
sagunarpait.
upernåkut ilånilo aussap ilarujug-
ssua tamåkipajårdlugo kitåne sikor-
ssuit akomutaussarnerat enrarsautigi-
sagåine isumaitdliorneruinåsaoK Ag-
dluitsup påne avdlamilunit mitarfi-
liorniåsagaluaråine. tamåkunane heli-
kopterinut atortugssamik mitarfilior-
toKarsinaungmat angnikitsunguanik
akikitsunigdlo, tingmissartunut avdla-
nut mitarfiliornigssaK piviussungorti-
niartariaKarnane.
NarssarssuaK ilaussunik angatdlå-
ssinerme sikunigdlo alapernaerssui-
nerme mitarfiujuåsavdlune atajuarti-
tariaKarsorinarpoK. suliarujugssuit tå-
ssane piorérsut ukiorpagssuit atajuar-
tugssatut suliaussut Kimåinåsavdlugit
asule aningaussarpagssuarnik mau-
ngåinartitsinerusangmat. taimåitumik
Narssarssuarme ikuatdlagtup taortig-
ssånik tingmissartunut isertitsissarfig-
ssamik igdlorssuarujugssualiornigssaK
pingitsortineKartariaKångilaK. tamatu-
muna K. B.-p isumå maligdlugo nutå-
liorneKarnigssåne aningaussartutig-
ssarpagssuit ilevKårneKarnerusang-
mata.
Lars Motzjeldt (Mute),
K’agssiarssuk.
pujortatdlåmait
sujunersiortarniåkit
Primroø
mm m jsl-io*
PRIMROftC SMOKING TOBACCO
ISA BA LANCE O BLEND OF SLLECTf.0
IMPORTED TOEtACCOi*
C.WOBEL
t>CANOINAVIAN TOBACCO COMPANY
igdloKarfit agdliartortitaunerat
tupigusutigåra Ebbe Groesip lands-
rådime oKauserisimassai „Atuagag-
dliutit“ne atuaravkit, tåssane issuar-
neKarsimavdlutik igdloKarfit atausiå-
kåt ineriartortineKarnigssait pivdlugo
G-60-ip pilerssårutai.
sinerissame igdloKarfit tamarmik
agdliartortugssåuput inugpagssuaKa-
lerdlutik, tåssa imåipoK neriutigine-
Kardlune piniartoKarfiussune Uperna-
viup tJmånavdlo erKåine inuit månå-
kutut amerdlatiginarumårtut, tamåna-
le Kularnaitsuvigtut issigineKarane ..
taimågdlåt Ausiangnut tungatitdlugo
måna paitsortariaKarunångilaK OKau-
tigineKarmat igdloKarfik manåkornit
angnerulisångitsoK.
sordlume tamåna isumaKatigissuti-
gineKarsimassoK, taimåisagpat påseru-
sungnåsaKaoK kikut taimatut isuma-
Katigigsimanersut, taimatutaordlo på-
serusungnåsavdlune tamåna KanoK
ilivdlune nåmagsiniarneKåsanersoK,
tåssame tamåna pivdlugo isumanik
Ausiangne kommunalbestyrelse ape-
rineKarsimångilaK. Ausiait agdliartu-
sångigpata ilimagissariaKarpoK mérKat
inungortartut såkortumik nåkutigine-
Kalisassut amerdliartorKunagit åmalo
igdlOKarfiup kigdlingine ima agdla-
gartalersuissoKåsavdlune: „umap Kå-
ngernigsså inertericutauvoK!"
sujornagut migssingersersutausima-
ssut maligdlugit OKautigineKarsima-
vok Ausiait 5000-inik inoKalernigssa-
mut piukunauteKartut, tåssa igdlu-
liorfigssat erKarsautigigåine, tamanit-
dlume ilimagineKarsimagunaraluarpoK
Ausiait agdliartuåginarumårtut. igdlo-
Karfiup agdliartornerata kingunerisi-
mavå måna Ausiait 1949-mut naler-
Kiutdlugo pingasoriåumik inoKalersi-
manerat.
inutigssarsiornerdle erKåisagåine
isumaliortausitoKaK maligdlugo imåi-
nåunginerussutut issigineKarpoK. Au-
siangnigoK aulisagkat amussarineKar-
tartut ikigpatdlåKaut. månale aulisar-
nerup ingerdlanera Kiviåsagåine tai-
matut erKarsartarneK tungavigssaeru-
simavoK. pujortulérarssuarnik kilisau-
tinigdlunit ikånerssuarne aulisarto-
Kartalerpat åssigiginalersugssauvoK
pissarineKartut K’eKertarssuarmut,
inunermik atortunigdlo
susupagingnigpatdlårneK
„Ajo“, K’eKertarssuarmérsoK ujar-
neKartOK amerdlanernit erKaimane-
Kartitdlugo OKauseKalårniarpunga pi-
ngårtumik angatdlatit nålagåinut er-
KaimarKussavnik.
angatdlatit inugtaisalo Kalåtdlit-
nunånitut navianartorsiortitéunginig-
ssåt pissutigalugo pitsauvigsumik nå-
kutigdlissoKarpoK, angatdlatine nåla-
gaussut ujardlernermut nalerKiutdlu-
go sungitdluinartumik iliordlutik na-
lunaerasuartarfit nalunaerfigissara-
luarpatigik Kanga autdlarnermingnik,
sukut ingerdlaniarnermingnik ornita-
mingnutdlo KanoK ilinerane tikiniar-
nertik ilimaginerigtik. uvdlut tamai-
sa nangminérdluta misigssortariaKar-
tarparput angatdlatit imaKa tikerér-
simassut Kanga tikisimanersut, nauk
taimåitugssåungivigkaluartoK. ardla-
KaKissune ilisimaneKarunarpoK angat-
dlatit ujarneKartartut ujardlerneK
autdlarnersinagule tikerérsimassar-
tut. nalungitdluinarparput angatdlatit
nålagait uvagut sulissussagssarelugit,
tåukunungale taissakulungilagut. tai-
maingmat KanoK pissoKarsimanera so-
Kutigingitdluinardlugo politit kalerri-
narsinauvavut. sordle, uterpara: sok
inuit taima amerdlatigissut isumaKå-
ngitsumik akisumigdlo, amerdlaKissu-
tigut akisorujugssuarmik, asule suli-
sineKåsåpat?
„Åjo“ uterfigilara. tatiginartumit i-
lisimavara „Ajo“p nålagå silatuju-
ssok, ama ajoKuserniångilara avdla-
nutdlunit maligagssiuinerdlugsima-
ssutut nivtarséuniångilara, isumaKå-
ngivigsumigdle iliortarneK erssersini-
ardlugo Kanigtukut pisimassungmat
åssersutiginiarpara.
ilisimaneKartutut „Ajo“ ånåuneKar-
poK, Manitsumut pigame iluarséune-
Kardlune. tauvale KanoK pissoKarpa?
„Ajo“ autdlarKigpoK nalunaerfigssa-
raluaminut oKautsimik atautsimigdlu-
nit OKarane. sikusiorKilerpoK, agdlåt
ajornartorsiorKilersinauvdlune, tåssa-
lo uvagut ujardlertOKåsagaluarpat a-
perineKarnivtigut ilitsersuissugssau-
galuit sunguamik ilisimatineKarata.
sordlo kingugdlermik ujarneKarnine
namagisimångikå. uj ardlersoKalerKig-
sinauvoK, Kalåtdlit-nunåne såkutåt
KutdlersaKarfiat kalerrineKarsinauv-
dlune, angatdlatit ujardlerfiussugssap
erKånitut ikiuterKUvdlugit Kinuvigi-
neKarsinauvdlutik, ånåussiniutit u-
jardlilersinauvdlutik, tingmissartut i-
kiuterKuvdlugit Ki'nuvigineKarsinauv-
dlutik; naitsumik OKautigalugo: inug-
pagssuit tamanut tamaunga ujardli-
séput sapingisartik tamåt ujagka-
mingnik nanissiniåsavdlutik. kiatoK-
una oKarfigilinga inuit silatusårsinau-
ssut sumilersimanersut? tamåna ili-
simassaKånginermit pisimåsassoK ili-
manångingmat avdlamik pissuteKar-
simåsaoK — agdlåt sianissusermik
taiumassavnik. ingassåussilårunarpu-
ngale, sianitsuningme taima amerdla-
tigissunik Kalåtdlit-nunåne angat-
dlatinut nålagaussoKarnaviarunå-
ngingmat. angatdlatinit amerdlaKi-
ssunit utorKatsissutit kisigssåungit-
sut tusarsimassavta ilait måkuput:
radiukut kalerriniaraluaravta nalu-
naerasuartauteKarfik akinginame, na-
lunaerasuartauteKarfik matorKagame,
radiorput atorneK ajornaKigame (tai-
måitoKartitdlugo autdlartinane nalu-
naernigssaK mardloriåumik pingåru-
teKarpoK), ulapinermit il. il. ersser-
Kigsardlarput radioKångikaluardluni-
lunit nalunaerasuartarfik kalerrineK
ajornångitsoK. sordlo pisuinardlune
nalunaerasuartarfingmut ingerdlaneK
ajornångilaK nalunaeriartordlune, i-
malunit nunamitut ilåt Kinuvigine-
KarsinauvoK påpiarånguamik nalu-
naerutiginiagkat agdlagsimavfiånik
maj ussericuvdlugo. taimailiortoKarta-
raluarpat pivfigssarujugssuaK asiuti-
neKartåsångikaluarpoK, aningaussar-
pagssuit sipårneKartåsagaluardlutik
kisalo pingåmerpåK: inuit inunerat
sipårneKartåsagaluarpoK. misiligtag-
kat maligdlugit taimailiornigssaK or-
nigineKarneK ajorpoK, pilerigineKar-
nerussardlune ujameKarnigssaK, er-
KarsartoKartarunarame ujarneKartut
nangmineK aningaussaiésångitsut.
ujardlernerit ilait alianartunik
naggateKartarput, tåssa ånåussiniar-
tut toKussunik tikiussigångata. toKU-
simassut ilåne tOKunermingnut nang-
mingneK pissussarput, imaKa ilåne
någdliugdlutik toKussariaKartardlu-
tik taimalo ingmingnut pitdlartardlu-
tik, nauk pitdlarneKarnigssartik er-
KarsautigineKångikaluartoK. ilaKutat
ikingutitdlo ama erKarsautigissami-
arsigik, ajornerpåmik pissoKarångat
Kimataussut angisorujugssuarmik ma-
mititagssåungitsumigdlo „ikilemeKar-
tarput". taineKartOK kingugdleK sila-
tusårnigssamik erKaisitsineK saperpa?
ilåne isumaKarKajånartarpoK sut ta-
marmik pinguarnerinartut issigine-
Kartut. Kåumatisiutine agdlagsimassoK
issuar diara:
sut tamarmik iluaKutigssauvdlutigdlo
pingorsimåput,
sordlo heste vinigssardlo. tamåna tu-
pigaiuk?
seKernuvtaoK oKalugtusinauvåtit su-
na sujunertaralugo
pingorsimanerdlune, åma gutit avdlat
taima
OKalugtusinauvåtit. ivdlitdle suna
pivdlugo
pingorsimavit? nuånårsarniåsagavit?
nangmineK
OKåtåriaruk silatussutsit tamatumu-
nga akerdliunginersoK.
kaisare Marcus Aurilius (121-80)
naggatågut tåisavara nalunaerasu-
artauserivit aperineKarunik OKalug-
tuarisinaugåt mavianartorsiunginig-
ssaK pivdlugo nékutigdlineK KanoK i-
ngerdlåneKarnersoK. taima OKarner-
me tamat encarsautigineKarput, ama
atorfeKarfingnit angatdlataussut, tåu-
kume maligagssiuissunit nuimaner-
tåungingmata.
nalunaerasuartauserissoK
Johs. Møller,
ManitsoK.
åssilinermut atortut sutdlunit
filmit niorKUtaunerussut, tai-
matutdlo dssilissutit atortug-
ssaitdlo sordlo måko: Agfa,
Kodak, Zeiss avdlatdlo.
åssilissanut Kalipautilingnut Kali-
pauteKångitsunutdlo erssersaive-
Karpugut nutåliaussumik, ersser-
sartiniagkat eminaK suliarineKar-
tarput. — piumassoKarångat ag-
dlagtitagssat nalunaerssutanik nag-
sitsissarpugut.
ALT I
FOTO
Førende mærker i film,
apparater og tilbehør:
Agfa, Kodak, Zeiss m. fl.
Moderne atelier■ for fotoarbejde —
farve såvel som sort/hvid. — Omg.
ekspedition. — Brochurer sendes
efter ønske.
vf^NGBORG
Ilulissanut Ausiangnutdlunit tulåune-
Kartåsagpata, tåssa agssartuineK aper-
Kutauvatdlårungnaertugssaungmat
angnerussumigdle aperKutaulisavdlu-
ne nuname niorKutigssiorfingne nå-
magtunik sulissugssaKarneK. tamåna
ukiune kingugdlerne takuneKarsinau-
simavoK, tåssa Ausiangne suliarine-
Kartarsimangmata nunaKarfingne av-
dlane aulisagkat pissarineKartut, ta-
matuma kingune.rissånik OKautigine-
Kartut nåpertordlugit 1964-ime rejenik
Ausiangnut tunississoKalersugssauvo-
roK, rejet avdlanit angatdlatinik ag-
ssartugkat kisimik sujornagut Au-
siangne suliarineKartarsimagaluardlu-
tik.
nåpertutingitdluinartugssauvoK Au-
siait aulisagaKånginerånik oKauseri-
neKartartoK uvdlune nutåne tungavi-
gitiniagéusagpat. åssiglnåsagaluarpå-
me Nuk igdloKarfit pingårnerssåtut
Kangale taimaitineKarsimagaluarpat
aulisagaKångipatdlårnera pivdlugo,
taimame OKartoKartarsimangmat. Nup
taimatut isumaKarfigineKartarsimane-
ra uvdlut nutåt avdlångortisimavåt,
taimatutdlume åma Ausiangne pisso-
KarsinauvoK.
Ausiangne kommunalbestyrelsip pi-
ssortanut politikerinutdlo niputigiuar-
simavå Ausiangne sulivfigssuaKarta-
riaKalernera. kigsautigissaK tamåna
ersserKigsarneKarKigsimavoK tamåna
igdlOKarfiup ineriartortiniagaunerane
sagdlerpångortineKarsimangmat,
landsrådip kigsauteKarneratigut ukioK
februarime suliarineKartume. taima-
nikut OKartoKångilaK Ausiait agdliar-
tortineKångitdluinésassut.
akerdlianigdle tusagaK imåinåunge-
KaoK. G-60-ime, politikerivtalo akor-
nåne, tåssa landsrådimut ilaussortav-
ta folketingimutdlo ilaussortavta akor-
néne isumaKatigigtoKarpat Ausiait
ineriartornerme perdlukusassut, atu-
arfeKarfigtutdle niorKaivigtutdlo pi-
ssusertik åtatinåsagåt, tauva tamåna
ausiangmiunut OKautigineKartariaKar-
poK navsuiauteKarfigineKardlune, sor-
dlume Kutdligssarmiut pineKarsima-
ssut, tamåna pilerssåruterpagssuga-
luanik avdlångortitsissugssauvoK, Ka-
nigtukutdlo aperssortitugssat igdlo-
Karfingne avdlane boligstøttemit ig-
dlutårnigssamik norKailerérsinåuput!
angnerussumik navsuiåuneKartinata
tusagarput pivdlugo Kungujuinarsi-
nauvugut ugperivdluinånginavtigume,
unale kisiat pinago, G-60-imit tusag-
kap pissuneragaunera. tamånalume
KuianångeKaoK.
Anders Hove,
Ausiait.
DAGENS
OPSLAG
PernartaK
Nogle få fester har deres oprindel-
se langt tilbage i fortiden, da ud-
stedsbefolkningens forfædre var
omstrejfende jægere. En mands
duelighed og værd afhang af hans
evne til at nedlægge fangstdyr, og
det blev ynglingens ærgerrighed at
få det første dyr i en så tidlig al-
der som muligt. — »Førstegangs-
fangsten«, pernarlaK, blev fejret
med et vældigt kødgilde, og denne
skik er stadig levende i udstedet.
Den unge mand, der får sin før-
ste sæl, bliver midtpunktet for
denne fest, bliver rost af udsteds-
fællerne og får talrige forsikringer
om, at masser af fangstdyr vil
blive hans bytte i fremtiden. Du
bliver storfanger, siger de gamle i
udstedet, og alle udtaler i hans på-
hør, at første-sælens kød altid er
specielt velsmagende ...
Læs videre om livet i et udsted i
Den eneste moderne opslagsbog
om Grønland, uundværlig for alle,
der vil lære landet, dets befolk-
ning og problemer at kende.
Man kan ikke have
alt i hovedet, men
man skal vide,
hvor man slår det op.
POLITI KENS FORLAG
2