Atuagagdliutit - 09.12.1965, Blaðsíða 19

nuna Erik Rødep
takusså atsigålo
nuna norsungmik
Kujatåne naussorigsaissut nunatoxarssuat, vikingit angalatut,
Columbus ukiunik 400-nik sujorxutdlugo Amerikamik nav-
ssårtut autdlakåvfigisimassåt, uvdlumikut nunauvou sujumu-
kardluartoK, kalatdlinik naussorigsaissunik ingmingnut ilisimå-
rissunik inulik
kalåliuvdlune ilåne erxumiginar-
tarpox suna pissutigalugo Erik Rø-
dep nunarput atsersimanerå nuna
Korsungmik. nunanit avdlanit
maungnartut ama atermut tåssu-
nga tungatitdlugo takordlugkatik
KUgssissarsimavait. issigingnårtitsi-
ssartOK silarssuax tamåkerdlugo
tusåmassaussoK Marlene Dietrich
sorssungnerup nalåne nunavtinut
tikerårtOK oxarsimavox Grønland
atexartariaxaraluartox Islandimik,
Islandilo ateKartariaKaraluardlune
Grønlandimik. isumaxartoxartaru-
narporme Erik Rødep nuna nutåic
kisiåne nuna Korsungmik atsersi-
magå ornigardluameKarnigssånik
ugsagsåriniåinardlune.
nunavtale Kavdlunåtut arKa pi-
ssusianut nalerKutingitsoK pakatsi-
ssutigisimagåine, isumax avdlå-
ngortarpoK nunavta ilå xavdlunåt-
siait Kanga nunagssivfigisimassåt
takulerdlugo, Erik Rødeme asulér-
simångilax. nunagssarsiordlune a-
ngalaorsimavdlune nuna tikiså ilu-
mut xorsuvox, atsiusimassålo asule
ugsagsåriniarnertaKångilaK.
☆
nunavta kujaterpiå alutornaxaox
nunavta xerxane igdloKarfingne
agdliartortiniagkane naggordloxi-
ssune najugaxartuvdlune. tarKavna
takulerdlugo påsinartarpoK silar-
ssuarme xexertat angnerssåt xaer-
suinaunanilo serminåungitsoK. ta-
måniporme issigtup mångumassor-
tå, aussap xåumataine naggorigta-
KissoK, avdlanit nunavtine sungiu-
simassanit avdlauvdluinartox. må-
ne KiviagaK tamarme xorsorxexaox
nunat issaisagtut issigtutdlo kåtuv-
fiat erKumitsoK. silarssup ilaine i-
kigtuinånguane månisut issigssau-
gunarput orpit sermerssuardlo sa-
nilerisungartut, kangerdluitdlo xor-
sussut orxussut iluliarasårtut sar-
famit såvterussårtunik.
Kujatåne naussorigsaissut nuna-
toxarssuat, vikingit angalatut, Co-
lumbus ukiunik 400-nik sujorxut-
dlugo Amerikamik navssårtut aut-
dlakåvfigisimassåt, uvdlumikut nu-
nauvoK sujumukardluartoK, kalåt-
dlinik naussorigsaissunik ingming-
nut ilisimårissunik inulik. kalåtdlit
savauteKarnermik nunalerinermig-
dlo inutigssarsiutexarniardlutik asi-
mut nugtut takuterérsimavåt xav-
dlunåtsiait suliånik nangitsissuga-
mik nikagissagssåungitsut. xavdlu-
nåtsiait iluanårdlutik naussorigsai-
nermik ingerdlatsisinausimåput nu-
nane issigtune, tamånalo kalåtdli-
taoK sapersimångilåt. kalåtdlit nu-
nasissut sulerulornermikut ing-
mingnutdlo tatigivdluarnermikut
avåmut tåkordliusimavåt, piniartu-
tut inutigssarsiutigdlit ukiut amer-
dlasorssungitsut ingerdlaneråne
nunalerinermik umassutexarner-
migdlo inutigssarsiutexalersinau-
ssut. Kujatåne naussorigsaissut
måna nerssutit issigiungnaersima-
vait pingitsorane piniarnexartug-
ssatut, påsisimavdlugule nerssutit
inutigssarsiutigisagåine pårivdlu-
arneKartariaKartut.
piniartunermut umassutexarner-
mut ikårsårnex autdlartitdluarpox
nålagauvfik 1915-ime kujatåne sa-
vautexamermik misilisitsilermat,
xavdlunåx såkutut nålagåt Linde-
mand Walsøe sujulerssortigalugo.
tåussuma ilungersornermigut a-
ngusimavå savautexarnerup suju-
mukarsinausimanera nunavtine
nutåme inutigssarsiutaulerdlune
pingårutexartox. Walsøe savaute-
xarnermik ilisimangnigdluinartu-
ginarsimångilax, åmale piumåssu-
agdlagtoK åssilissordlo:
JØRGEN FLEISCHER
kiumutdle atautsimut nautsorssut-
dlugo aitsåt taima xagfariarsima-
tigalutik.
nunaniliuna issigtune umassute-
xarniarnex imåinåungitsox. ukior-
dlugtarnera pissutigalugo atausia-
rane savat arnavissat ikileriapilor-
tarsimaxaut. sujorna åma ukiåkut
anigorxavigdlugo ajutornigssaru-
jugssugaluax pingitsortinexarsi-
nausimavox. tåssångåinax aperu-
jugssuarnera savautigdlit sujunig-
ssånik navianartorsiortitsileraluar-
simavox, taimale tåssångåinartigi-
ssumik issangeratdlartitdlugo år-
dlerinartox xångiusimavdlune. Ku-
jatåne savautexarnex inutigssarsi-
utauvox malugtajaxissox, ukiut
tamaisa nalornissornartumik piler-
soxartardlune. taimaingmat savau-
tigdlit ukiugssax pisångatigissaxåt,
nalunartaxingmåme sumik nagsa-
taxarumårnersox.
savautexarnex inutigssarsiutau-
game nutångajaussox åssigingitsu-
nik ajornartorsiutexarpox. aussax
savautigdlit atautsimmeråne, sa-
vautexarfiup ukiorpålungortune
Bondelandef i Sydgrønland er en
ejendommelig blanding af mildere
himmelstrøg og arktisk land. Gården
her, der tilhører foregangsmanden
Otto Frederiksens ældste søn, Hans
Frederiksen, ligger på et af de smuk-
keste steder i fåreholderdistrikterne.
De hvide partier på marken er sten-
dynger.
avatånit nunasissut ama ajornar-
torsiortitsilersimåput. takornartat
ardlaxartut nunavtine savautexar-
nermik soxutigissaxarput. tåuko a-
ningaussautexarput atorumassa-
mingnik. avatånit nunasissut ilait
nuånarinexarsimåput, tamåkera-
tigdle. sume ivigartortitsinigssamik
nålagkiutexångilax, savautilik ki-
nalunit akornusernexarsinaunane
xåxane sumilunit ivigartortitsiu-
magune, tamatumale kingunerisi-
Typisk bondelandskab i Sydgrønland. Man ser marker og
bygninger, der tilhørte den afdøde grønlandske stor-
bonde og foregangsmand, Otto Frederiksen. Hans yng-
ste søn, der arvede faderen, bor i det gule hus til venstre.
Kujatåne naussorigsaissup nunautå. narssautit igdlutitdlo
tåssunga atassut fakugssauput, kalåtdlip savautiligssup
maligagssiuivdiuartuvdlo Otto Frederikseniugalup pigisi-
massai. nukardleKutå anguminit kingornussissoK igdlume
sungårfume såmerdliussume najugaKarpoK.
sexardluardlunilo perxigsårtuvdlu-
nilo sujulerssuisinåussusexardluar-
simavdlune, kalåtdlinut iliniartori-
ssaminut iluaxutaoxissumik. tåu-
ssuma avxutigssiuivdlune suliå må-
na nanginexarpox xavdlunånit a-
nguniagaxardluartunit ukiune må-
kunane angisumik suliaxartunit
kalåtdlit savautigdlit atugait pitså-
ngorsaivfiginiardlugit.
ukiox måna nunavtine savaute-
Karnex ukiunik 50-inguivox. tamå-
na malungnartiniardlugo kalåtdlit
savautigdlit nagdliutorsiomerssuå-
ne kussanartumik ingerdlånexartu-
me ingmikut xinuviginexardlune
oxalugiartussox palase soraernex
Gerth Egede nalunaerpox savaute-
Karnerup maunga erxunexarnera
nunavta oxalugtuarissaunerane pi-
simassut pingårnerit ilagigåt.
☆
ukiune kingugdlerpåne Kujatåne
savautigdlit xujanartumik silamit
artorssinexartarsimångitdlat. ukiup
kingugdliup ingerdlanerane savat
arnavissat 5.000-nik amerdleriarsi-
måput måna katitdlutik 36.000 er-
xåinilerdlutik. ukiut ingerdlanerå-
ne savat amerdliartuårsimåput, u-
sujulerssortigisså Louis Jensen, sa-
vautilingnut oxaorxigsårutexarpox
ukiugssax sitdlimavfiginiardluar-
tarxuvdlugo, narssautit naggorig-
sagkat sapingisamik angnertusisi-
niarnexarneratigut. ukiune kingug-
dlerne savautigdlit angnertungåt-
siaxissunik naggorigsaisimåput a-
ningaussatdlo ikingexissut såkuti-
nik pisissutigisimavdlugit. taimåi-
kaluartordle anguniagaussut sule
tamåkernexa rxa j ångitdlat.
månåkut traktorit 15 savautiling-
nit privatimik piginexarput nuna-
lerinermilo såkutit åssigingitsor-
pagssuit pigssarsiarinexarsimav-
dlutik. Louis Jensen oxarpox, nag-
gorigsarnexarsinaussut angnerto-
rujugssuånginerat erxarsautigisa-
gåine, ingminut akilersinåusanga-
tinångikaluartox taima amerdlati-
gissunik såkutexarnigssax, tamå-
kule pigssarsiarinexarsimåput nag-
gorigsagkat angnertunerulemigssåt
isumagalugo. måna åma katutag-
ssanik såkutisissoxartalersimavox.
tamåko saniatigut savautigdlit iki-
gissagssåungitsunik hestiutexarput
traktorinut tapersersutauvdluartu-
nik.
mavå avatånit nunasissut savaute-
xalersut avdlat ivigartortitsissarfx-
nik inangissarsimanerat.
xingmit perdlerornerat sujorna
påsinexartox savautilingnik isuma-
kulugtitsilersimavox, navianartor-
siortitsinerdlo tamåna sule xångiu-
simanane. savautigdlit nuånårutigåt
nåpaut tamåna sujorna siaruåusi-
mångingmat, xujamasutigalugulo
nålagauvfik 25.000 kr-nik atugag-
ssångortitsisimangmat nåpautip
misigssuivfiginexarnigssånut nu-
ngusarnexarnigssånutdlo.
☆
savautexarnerup ingerdlanera
nunavtine atuagagssiane sarxumi-
lårtungilax, tamånale inutigssar-
siumut nutåmut inungnutdlunit ta-
matuminga ingerdlatsissunut nika-
gingningnermik pissutexångilax.
savautexarnex nunavtine måna i-
nutigssarsiutit pingårnerssåtut au-
lisarnertut navianartoxartigingika-
luarpox, suliagssatdle tungaisigut
oxinerussutut oxautiginexarsinåu-
Kujatåne naussorigsaissut nunåf, tssai-
sangnerussut issigtutdlo erKumitsumik
kåtuvfigåt. nunaut måna maligagssiui-
ssup Otto Frederiksenip angajugdle-
Kutåta, HanséraK Frederiksenip pigå,
savauteKarfingne alianåinerpåf ilånT-
toK. narssautip KerKane KaKorsimårne-
rit téssa ujarKat Kalerigsat.
ngilax. kalåtdlip piniartup angat-
dlavitoxarssua imax aulisartup na-
ngitdlugo sulivfigå, savautiligdle
sungiiissiniartugssauvoK kalåtdlip
sujornagut inutigssarsiutigisimå-
ngisåinagånik, umassutexarnermik
nunalerinermigdlo.
tupigingitsugagssåungilax kalåt-
dlit savautigdlit ukiut amerdlasor-
ssungitsut ingerdlaneråne sulisi-
måssusé nunautitik sanarfiniardlu-
git angnertusisiniardlugitdlo, nauk
autdlarxåumut atortorigsårsimå-
ngikaluaxalutik, angnerussumigdlo
nangmingnex nukisik isumavdluti-
gisimagaluardlugit, ajasornarpor-
taox erxarsautigilerdlugo nuliau-
ssut, inutigssarsiumik nutåmik aut-
dlarnéxatauj artordlutik inuilåmut
nunagssitut sapitarsimåssusé.
nunavtine savautexarnex ima
nutåjutigaox avxutigssiuivdlutik
tamatumane sulivdluarsimassut i-
laisa, ukiut timimikut sulisinauv-
dluarfisik sule xångersimanagit,
månalo savautigdlit xitornait iner-
titertut angajorxåmingnit artornar-
torsiungineruvdlutik savautiligtut
autdlartisinångortalersimåput su-
junigssartik nalorninartoxångine-
russutut issigisinaulersimavdlugo,
atortorissatdlo nutåt savautilingni-
saox angunexariartuinartut ilua-
xutigalugit inutigssarsiutertik oxi-
nerussumik ingerdlåsinaulersimav-
dlugo.
puissit sapernarsiartortitdlugit
nexe pissariaxartinexaleriartuinå-
saox nunavtine inugtusiartupiloxi-
ssume. savat nexait sujornagut u-
kiumut atausiåinardlutik tåkutar-
simagaluartut måna xerititatut u-
kiox kaujatdlagdlugo niuvertar-
fingne pinexarsinaulerput, pingår-
tumik akungnagsivfiane nerissanut
xujanartumik avdlånlssutaussar-
dlutik, xularissagssåungilardlo sa-
vautexarnerup nunavta sujumu-
kartinexarnerane pingårutexarnera
migdliartusångitsox.
tainexarérsutut Kujatåne savau-
texarnex ukiune måkunane suju-
mukardluarpox. taimatut savanit
savårxanitdlo Narssame fabrikimut
sujorna tunissat nalexarsimåput 2,6
miil. kr-nik. Kujatånile savaute-
xarnikut såriarfigssat sule tamå-
kerxaj arnexångitdlat. nautsorssor-
niarnexarsimavox savat arnavissat
xavsit tarxavane ukisinåusanersut,
isumaxartoxardlunilo 60.000 ukisi-
nåusassut.
nauk navianartoxaraluartox tar-
xavanilo ukiox imåinåungikaluaxi-
ssortaox kalåtdlit umassutexarner-
mik nunalerinermigdlo inutigssar-
siutexarsinaulersimåput nunane i-
ssigtune. inutigssarsiut nutåx tåu-
na Erik Rødep nunåne — nuname
xorsungme — sujunigssamut isu-
mavdluarsårivox.