Atuagagdliutit - 18.08.1998, Blaðsíða 14

14 • TIRSDAG 18. AUGUST 1998
ATUAGAGDLIUTIT
m Illit isummat / Din mening
Misigissutsitigut artorsameq
paarsinerlunnermik kinguneqartarpoq
Kinguaariiaat kulturikkut assigiinngissutaat paasinnissinnaanermut ajornartorsiuteqarnermut
annerulersitsisarpoq
Kalaallit Nunaanni inuit a-
merlaqisut ajunaartarneran-
nut alianartunillu nalaata-
qartamerannut suna tunnga-
viua? (Imigassaq, paariner-
lunneqarneq, persuttaaneq,
imminomeq, toqutsineq, ki-
nguaassiutitigut atornerlu-
gaasimaneq, nallukattanut
uerisimaneq, aningaasanoo-
rutinut uerisameq).
Taamaattoqamera ilorraap
tungaanut sangutinniarlugu
aammalu inuit ajunaartartut
alianartunillu nalaataqartar-
tut ikilisinniarlugit qanoq isi-
ortoqarsinnaava?
Ullumikkut Kalaallit Nu-
naanni innuttaasut atortoris-
saarutitigut ajornartorsiute-
qanngillat. Kikkut tamarmik
initaarsinnaapput, atisassa-
qarput, nerisassaqarput, nap-
parsimanerunik ikiornissa-
qarput, atuarfissaqarput ilin-
niarfissaqarlutillu. Atortoris-
saarutinik amigaateqarneq
kalaalerpassuit ajunaartame-
rannut tunngaviunngilaq.
Takusinnaasakka malillu-
git misigissutsitigut ajomar-
torsiuteqarneq imigassamik
atomerluinermut, paarsiner-
lunnermut, persuttaasarner-
mut, imminortamermut, to-
qutsisamermut allarpassuar-
nullu tunngaviuvoq.
INUIT TAMARMIK pisari-
aqartitaasa tunngaviinut ilaa-
voq asaneqamissamik pisari-
aqartitsineq - minnerpaamik
inummit ataatsimit akuerine-
qarluni paasineqarlunilu mi-
sigisimanissamut. Tamanna
meeqqanut, inuusuttunut i-
nersimasunullu atuuppoq.
Naalungiarsuit kisimik i-
nummit allamit paasineqar-
nissamut isumagineqarnis-
samullu pisariaqartitsinngil-
lat. Tamanna inuup inuuner-
mini tamani pisariaqartittar-
paa. Ulluinnarni inuuninni
inummik ataasiinnarmilluun-
niit asaneqarlutit, ataqqine-
qarlutit paasineqarlutillu mi-
sigisimanngikkuit misigissu-
tsikkut oqimaaqatigiinngit-
sunik atugaqalissaatit, tamik-
kut sanngiillissaatit. Imminut
naleqartinnerit aserussaaq.
»Nuannarineqanngilanga, a-
torsinnaanngilanga!«
Misigissutsikkut sanngiil-
linermi imigassamik, persut-
taanermik, imminorusunner-
mik, kinguaassiutitigut ator-
nerluerusunnermik, aningaa-
sanoorusunnermik (soorlu
nallukattat atorlugit) allanillu
pisariaqartitsinerit takkuttar-
mata qitomatsinnik paaqqu-
tarinninnissamut piginnaa-
nerput annaasarpagut. Taa-
maalisoqaraangallu qitomat-
ta sammineqamjssamut, ta-
persersomeqamissamut paa-
sineqarnissamullu pisaria-
qartitsillutik takutittagaat ta-
kusinnaajunnaartarpagut.
Inersimasut tamarmik i-
nuunermik ilaanni inooqam-
minnit, aappaminnit asane-
qarlutik misigisarput, ilisi-
manerli ajorparput qanoq ili-
orluta tapersersoqatigiissin-
naanerluta. Angutit amallu
imminnut appasisinnaaneq
ajorput. Ulluinnarni inuunit-
sinni ajornartorsiutit taa-
maattut nalaattuartarpagut.
Angutit amaq qanoq taper-
sersussallugu nalusarpaa. Ar-
nap angut qanoq tapersersus-
sallugu nalusarpaa. Aliasun-
neq kamannerlu misigissu-
saapput inersimasut akoman-
ni ajomanngitsuaqqamik atu-
gaalersinnaasut, aammalu
nuannaarnermut asanninner-
mullu taartaasartut.
Angajoqqaat qitornatik a-
sasarpaat, pitsaanerpaamillu
atugaaqamissaannik kissaat-
tarlugit. Kisianni angajoq-
qaat meeqqatik sunik pisaria-
qartitaqarnersut ilisimaneq
ajorpaat. Meeqqat qanoq is-
susiinut pisariaqartitaannullu
paasinnittaasitoqqap meeq-
qat toqqissisimanissaannut
ineriartomissaannullu aserui-
sarpoq. Angajoqqaat nalusar-
paat qanoq iliorunik meerar-
tik pitsaasumik inuuneqaler-
nissaanut tapersersorluarsin-
naanerlugu.
KINGUAARIINNI INERSI-
MASUT qanoq iliorunik
paaseqatigiissinnaanerlutik
tapersersoqatigiissinnaaner-
lutillu pillugu ilisimasaqar-
nissamik amigaateqarput!
Inuk paasineqarani, akueri-
neqarani asaneqaraniluunniit
misigigaangami misigissutsi-
migut oqimaaqatigiinngitsu-
nik atugaqalertarpoq. Misi-
gissutsimigut sanngiillisar-
poq.
Angutit/amat aamma iner-
simasut/meeqqat akunner-
minni paaseqatigiissinnaa-
nermut ajornartorsiornerat
inuiaqatigiit kalaallit kuturit
marluk inuiaqatigiillu assi-
giinngitsut marluk akomanni
inuunerannit sakkortusinne-
qartarpoq. Kinguaariinni i-
nersimasut »inimi« qanga
maannalu inuunerup akor-
nanni inuupput.
Taamatut qanga inuuner-
mik maannalu inuunermik a-
kuleruussinermut assersuuti-
tut taassavara, maanna anga-
joqqaat nalinginnaasutut -
pitsaasutullu - meeqqamin-
nik tunniussineq meeravissi-
anngortitsinerluunniit isigi-
sarmassuk. Aamma meeqqat
angajoqqaami angajoqqaavi-
nut ilaquttanulluunniit alla-
nut paaritittarnerat nalingin-
naasutut atomeqarpoq..
Kalaallit kulturitoqaanni
meeqqat angajoqqaaminnit
allaanerusunit paarineqartar-
nerat perorsarneqartarnerallu
nalinginnaasumik atorneqar-
simavoq. Aammami qanga i-
laqutariit imminnut qanin-
nerullutik najugaqartarput -
nunaqarfimmi ataatsimi pini-
ariarfimmiluunniit ataatsimi.
Ullumikkut anaanaasoq illo-
qarfimmi allami, ataataasoq
allami meeraasorlu allami
najugaqartarput. Kalaallit
meerartaat akuttunngitsumik
pinngussatut nuttartinneqar-
tarput, meeqqalli paarsisumi-
nut - soorlu anaanaminut a-
taataminullu - misigissutsi-
migut attaveqamera inersi-
masunit eqqarsaatigineqara-
ni.
Meeqqap paarsisuminut
attaveqamini ineriartortittar-
paa. Inersimasoq taanna toq-
qissisimaffigaara, inersima-
sup taassuma nuannaraanga!
Anaanamut pingaaruteqar-
punga - asaneqarpunga!
Paarsisorli aallarpat mee-
raq annaasaqarluni sussak-
keerneqarluni misigisarpoq -
(»Ajorpunga. Suna kukku-
gakku anaanaga qimallunga
aallarpa, anaanaga kikkunnit
tamanit ilagerusunnerpaasa-
ra«),
Meeraq ilumigut sanarfi-
lertarpoq naammanngitsutut
asasariaqanngitsutullu misi-
galuni. Meeqqap inunnut al-
lanut misigisinnaanini an-
naajartulersarpaa. Inuit mar-
luk akunnerminni sammine-
rat misigissutsinillu paarlaat-
tamerat inuup toqqissisimal-
luni inuunissaanut tunngavi-
usarpoq. Inuup asaneqarluni
misiginini misigissutsiminil-
lu allamut takutitsisinnaassu-
tsini annaaguniuk tamimigut
anniaateqalissaaq misigissut-
sitigullu oqimaaqatigiinngis-
suteqarluni misigilissalluni.
INERSIMASUT perorsaari-
aatsit paasinneriaatsillu mee-
raanerminni misigisimasatik
ingerlateqqittarpaat. Inuk is-
suaanermigut ilinniartarpoq.
Tassa oqaatsinik, nerisanik
pissusilersoriaatsinillu.
Taamatuttaaq inersimasut/
angajoqqaat meeraanerminni
misigisatik alianartut ajor-
nartorsiuteqarfiungaatsiartul-
lu meeqqaminnut ingerlateq-
qittarpaat.
Peqquterpassuit allat -
maani tikikkusunngisakka -
peqqutaallutik kalaalerpas-
suit misigissutsitigut oqi-
maaqatigiinngitsunik atuga-
qarput.
Eqqumiitsuliornikkut us-
sassaaruteqartarnikkullu inu-
it marluk asaqatigiinnerannik
atuingaatsiartarneq peqqute-
qanngitsuunngilaq: Erinar-
sukkat, filmit, atuakkit, assi-
liisat. Allamit asaneqamissaq
tassarpiaavoq inuit akunnit-
sinni pingaamerpaasoq. Kisi-
anni angajoqqaatta ajoqer-
suussimanngilaatigut asaqa-
tigiinnerup pigiinnarnissaa-
nut. Qanoq iliorutta paase-
qatigiissinnaavugut, qanoq
iliorluta tapersersoqatigiis-
sinnaavugut. Suleqatigiinnis-
saq ilinniarsimanngilarput.
Inuiaqatigiinni inuppassuit
pisortani atorfeqarput. Tassa-
ni eqqarsaatigaakka paaqqin-
nittarfinni, atuarfinni, isuma-
ginnittoqarfinni napparsima-
vinnilu sulisut. Sulisut taak-
ku toqqaannartumik innut-
taasunut attaveqarput. Suli-
sut taakku ilaqutariinnik si-
unnersuinissamut/angajoq-
qaanik ilinniartitsinissamut
ilinniartinneqartariaqaraluar-
put, inersimasunik, inuusut-
tunik meeqqanillu toqqaan-
nartumik attaveqartarner-
minni inooqatigiinneq pillu-
gu siunnersuisinnaalerlutillu
ilitsersuisinnaalissammata.
Meeqqat pisariaqartitaat pil-
lugit angajoqqaanut siunner-
suinerit ilitsersuinerillu.
Perorsaanermut
siunnersorti/ilaqutariinnut
siunnersuisartoq
Jan B. Suni
boks 120
3913 Tasiilaq
Namminersornerullutik Oqartussat
Akileraartarnermi Pisortaqarfik
sulisussarsiorpoq
Overassistentimik/allagaateqar
fimmi suleqatissamik
Akileraartarnermi Pisortaqarfim-
mi overassistentitut atorfik inuttaaruttoq
inuttassarsiorneqarpoq ulloq 1. oktober
1998 imaluunniit isumaqatigiissutigeriar-
lugu sulilersussamik.
Akileraartarnermi Pisortaqarfik aaqqis-
suussaanikkut aningaasaqarnermut
ineqarnermullu naalakkersuisoqarfim-
miippoq akileraarutinut, akitsuutinut aki-
liisitsiniartarnermullu tunngassuteqartuni
pisortaqarfittut ingerlatsinikkullu suliassat
suliarisarlugit. Tamakku saniatigut Akile-
raartarnermi Pisortaqarfik akileraartar-
nermut siunnersuisoqatigiinnut allattoqar-
fiuvoq. Sulisut tamakkersimatillugit sulisut
47-uusarput, sulisut sisamat Danmarki-
miittut ilanngullugit.
Suliffeqarfimmi inissisimanera
Overassistentitut atorfik Akileraartar-
nermi Pisortaqarfiup allattoqarfiani inis-
sisimavoq, maannakkut tassani pingasu-
nik sulisoqarpoq. Allaffimmi fuldmægti-
gip allattoqarfiup ulluinnarni aqunneqar-
nera ingerlataraa.
Suliassat
Allattoqarfiup suliassai makkuupput
- sulisunik allaffissornikkut aqutsineq
atorfinitsitsisarnerit, ineqarneq, sulif-
iup nalunaarsornera il.il.)
- ataatsimut suliassaqarfiit (alla-
gaateqarfik, pisiortorneq, allakkatil.il.)
- pisortaasunut allattaaneq
Overassistentip pingaarnerutillugit sulias-
sarai allakkanik tiguneqartunik nassius-
sassanillu allagaateqarfimmi nalu-
naarsuineq, sulianik pilersitsiortorneq,
allagaateqarfimmut toqqortuineq sulias-
sallu allat allagaateqarfimmut tunngas-
suteqartut. Akileraartarnermi Pisortaqar-
fiup qanittukkut allagaateqarfilerinermut
pilersaarut namminersornerullutik oqar-
tussat allagaateqarfileriaasiannut allan-
ngortippaa, taamatuttaaq suliffeqarfimmi
suliassat ingerlaartarneri tamatumunnga
atatillugu allanngortinneqarlutik. Pisor-
taqarfik qarasaasiatigut allakkanik nalu-
naarsuisalerpoq qarasaasiatigullu sulia-
nik ingerlatsinerit allakkanillu toqqorteri-
nerit tamaasa aqutarilerlugit. Taamaam-
mat inummut naleqquttumut inuttut anner-
tuunik unammillerniagassaqarpoq suli-
nermilu ineriartornissamut periarfissaqar-
luni.
Piginnaassutsit
Naatsorsuutigaarput, overassistenti ima-
tut arlalinnik piginnaassuseqassasoq:
- allaffimmi sulinermik misilittagaqarneq
(allagaateqarfilerineq piumanerullugu)
- torersuunissamut misikkarissuulluni
- nammineersinnaassuseqarluni
- tamatigoortuulluni
- qarasaasialerinermut soqutiginnittuul-
luni misilittagaqarlunilu
- suleqatigiinnissamut piginnaaneqarlu-
ni
- inussiarnersuulluni.
Qinnuteqaateqartut marluinnik oqaasillit
salliutinneqassapput.
Akissarsiat atorfeqartitaanermilu
atugassarititaasut
Akissarsiaqartitaaneq sulinermilu atugas-
sarititaasut Kalaallit Nunaanni Naalak-
kersuisut SIK-llu niuernermik allaffissor-
nermillu sulialinnut isumaqatigiissutaat
malillugit pissapput.
Inissiamik innersuussisoqarsinnaan-
ngilaq.
Atorfik pillugu annertunerusunik paasini-
aasoqarsinnaavoq allaffimmi fuldmægti-
gi Helle Biilmann, oqarasuaat 43 50 00,
saaffigalugu.
Qinnuteqaat ilinniagarisimasanik siusin-
nerusukkullu suliffigisimasanik paasissu-
tissartalik soraarummeernermut upper-
narsaatit il.il. assilineqarnerinik ilanngus-
sivigalugu Akileraartarnermi Pisortaqar-
fimmi tiguneqareersimassaaq kingusin-
nerpaamik ulloq 04. september
1998.
Namminersornerullutik Oqartussat
Akileraartarnermi Pisortaqarfik
Box 1605,3900 Nuuk