Tíminn - 01.10.1975, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Miðvikudagur 1. október 1975
Þessu þrældómsoki
verður að létta af fólki
Meinin, sem þjaka þjóðfélag okkar eru mörg.
Sum þeirra fáum við ekki ráðið við, og nægir að
nefna verðfall á afurðum okkar erlendis. En
svo eru aftur önnur, sem við gætum ráðið bót á,
ef vilji væri fyrir hendi. í þessum flokki mála
eru húsnæðismálin, þar sem svo háttar til sem
alkunna er raunar, að fólk neyðist til þess
að kaupa við ærnu fé húsnæði eða byggja sjálft.
Heita má, að hver einasta fjölskylda i landinu
sé dæmd til þess að þræla myrkranna á milli i
fimm til tiu ár eða jafnvel lengur til að afla fjár
til ibúðarbyggingar eða kaupa. Ekki er óal-
gengt að menn vinni 12 til 14 tima dag hvern og
auðvitað eru fjárhagsáhyggjur að sliga menn,
svo að ekki sé minnzt á auðmýkjandi vixlaslátt
i bönkum.
Það segir sig sjálft, að menn sem vinna svo
langan vinnudag hafa hvorki þrek né orku til
þess að sinna öðrum málum. Maður, sem kem-
ur örþreyttur heim að kvöldi hvers dags, tekur
ekki þátt i félagsmálum,hann fer varla á mál-
verkasýningar eða tónleika, svo að nefnd séu
nokkur dæmi.
Algengt verð þriggja herbergja ibúðar i
blokk i Reykjavik mun vera 5-6 milljónir
króna. Úti á landi þurfa menn i flestum tilvik-
um að leggja enn meira að mörkum, þvi að
viðast hvar er ekki um annað að ræða en ein-
býlishúsabyggingar. Menn þurfa með öðrum
orðum að greiða sem svarar nokkurra ára
meðalkaupi til þess að tryggja sér og sinum
þak yfir höfuðið. Og þótt allt gangi að óskum,
nóga vinnu sé að fá og lán fáist fyrirhafnar lit-
ið, er allt unnið fyrir gýg, ef verðbólgan heldur
ekki áfram að magnast, þvi að án hennar væri
þetta ókleift með öllu.
Allir heilvita menn hljóta að sjá, að þessu
kerfi þarf að breyta. Það nær ekki nokkurri átt
að dæma þorra þjóðarinnar til þrældóms
myrkranna á millum ár eftir ár og það á
blómaskeiði ævi manna.
Við verðum að breyta húsbyggingakerfinu,
auka húsasmiði á félagslegum grundvelli og
gefa mönnum kost á þvi að leigja ibúðir á
sæmilegu sanngjörnu verði. Eins og nú háttar
til eru leigutakar nánast réttlausir. Ibúðareig-
endur geta sagt þeim upp fyrirvaralaust eða
litið, svo að ekki sé minnzt á húsaleiguokur og
greiðslur undir borðið.
Við höfum ekki efni á þvi að þrælka ungt fólk
á þann hátt, sem nú er gert.
Hér er verðugt verkefni fyrir samtök á borð
við SUF og Framsóknarflokkinn. -HHJ.
S l F
Sterk áhrif ungra Fram-
sóknarmanna í Kópavogi
SUF-siöan átti oröasta& við Jón
B. Pálsson, formann FUF i
Kópavogi. Jón er 26 ára gamall
rafvirki og hefur verið for-
maður FUF i eitt ár. Jón hefur
verið athafnasamur i félagslifi,
og hefur m.a. lagt mikla vinnu
og áhuga af mörkum til fram-
leiðslusamvinnufélags raf-
virkja, „Samvirkis”.
— Hvernig er félagsstarfi
ungra framsóknarmanna i
Kópavogi háttað?
— Við höfum reynt að halda
uppi eðlilegri félagsstarfsemi,
en á siðast liðnu vori voru
tvennar kosningar, og eðlilega
lögðu félagar FUF fram mikla
vinnu þá. Meðal annars var
ötullega unnið að fjáröflun, og
við náðum að leggja umtals-
verðar fjárhæðir i kosningasjóð.
Ég vil segja að hitinn og þung-
inn af sveitarstjórnarkosning-
unum hafi fyrst og fremst hvilt
á ungum mönnum, enda eigum
við góðum og baráttuglöðum
kjama á að skipa.
Það má geta þess, að FUF i
Kópavogi átti upptökin að
þvi að farið var i sam-
eiginlegt framboð með Hanni-
balistum. Að visu var upp-
hafleg hugmynd okkar að
Alþýðuflokkurinn tæki þátt i
þessu samstarfi, en vegna
sjálfselsku þeirra gat ekki orðið
að þvi. Siðan slitnaði upp úr
þessu samstarfi, sem átti sér
rætur i þvi, að mjög harðar
deilur og klofningur kom upp i
röðum Hannibalista. Ungir
menn i Kópavogi hafa á undan-
förnum árum komizt til mikilla
áhrifa, en ekki erfiðleikalaust.
Nú eigum við menn i hverri ein-
ustu veigamikilli nefnd bæjar-
félagsins, og er ekki vist að
önnur FUF-félög geti stært sig
af þvi. Ég vil til dæmis nefna
Akureyri, þar sem hlutur ungra
manna er hörmulega litill, en
þetta eru svipuð bæjarfélög að
stærð.
— Nú hefur Kópavogur verið
mikill umbrotabær i pólitik.
Hvernig er staðan þar núna?
— Nú, meirihluti var myndað-
ur með Sjálfstæðismönnum i
framhaldi af siðustu kosning-
um. Það samstarf hefur haldizt,
þrátt fyrir miklar væringar inn-
an Sjálfstæðisflokksins. Þeir
hafa t.d. nýlega bolað efsta
manni .sinum, Sigurði Helga-
syni, burt úr bæjarmálapólitik i
Kópavogi.
Min skoðun er sú, að þetta
samstarf eigi að endurskoðast.
Ég var ekki hrifinn af þvi i
upphafi, að þetta samstarf
hófst. Min skoðun er sú, að
Framsóknarflokkurinn eigi að
starfa til vinstri, með þeim
flokkum sem hann á mesta
samleið með. Hinsvegar geri ég
mér ljósar orsakir þess,að við
mynduðum þennan rpeirihluta
hér i Kópavogi með ihaldinu, en
Jón B. Pálsson, formaður FUF i
Kópavogi.
ekki með Alþýðubandalaginu.
Ég er ekki mjög hræddur um að
Framsóknarmenn verði undir i
þessu samstarfi,en við ramman
reip er að draga, þar sem slær
saman félagshyggju Framsókn-
arflokksins og sérgróðasjónar-
miðum ihaldsins. En ég treysti
minum mönnum til að visa veg-
inn, eins og þeir hafa reyndar
gert fram til þessa.
— Þú varst þátttakandi á
SUF-þinginu á Húsavik. Hver
fannst þér afrakstur þess?
— Þetta var ekki fjölmennt
þing. Þarna voru um eitt hundr-
að manns. Að visu hafa SUF-
þing verið fámennari, t.d.
þingið á Hallormsstað, enda i
bæði skiptin haldin á frekar
erfiðum stöðum. Á þessu þingi
var vel unnið og góður andi i
hópnum. Alyktanir voru róttæk-
ar og að minu skapi, m.a. var
endurtekin ályktun um
hermálið, án nokkurs undan-
sláttar. Það kvað að visu við
nokkuð annan tón á þessu þingi
heldur en á undanförnum
þingum. Þær harðvitugu deilur
og óvægnu persónulegu árásir,
sem þarna heyrðust stundum,
voru með öllu horfnar, enda
ræðumennirnir farnir á önnur
mið að leita fanga. Þarna var
semsagt málefnalega og vel
unnið. Auðvitað þarf ekki að
taka það fram, að FUF i Kópa-
vogi mætti með fullskipaðan
flokk, eins og alltaf.
— Hvert er þitt mat á aldurs-
skiptingu innan Framsóknar-
flokksins?
— Ég veit nú varla hverju á að
_ syara, en mér finnst yngri
félögin mpög góður skóli, og
þess vegna tel ég þau nauðsyn-
legan þátt. Ef flokkurinn yrði
ein heild, án aldursskiptingar,
þá er ég hræddur um að eldri
menn tækju þetta allt i sinar
hendur, og áhrifalausar æsku-
lýðsdeildir tel ég verri en ekk-
ert.
— Nú hefur þú látið þau orð
falla, að flokkurinn sinni ekki
nógu mikið verkalýðsmálum.
Hvað finnst þér helzt ábótavant
þar?
— Ja, flokkurinn hefur alger-
lega verið slitinn úr öllum
tengslum við verkalýðshreyf-
inguna. Þetta stendur reyndar
til bóta. Þessi mál hafa verið
tekinuppað nýju,og hefur verið
stofnuð verkalýðsnefnd. Hún
hefur starfað mjög glæsilega,
þ.e. haldið einn fund, og i fram-
haldi af þvi verður haldin
verkalýðsráðstefna I haust. Það
er auðvitað von okkar allra, að
við náum virkum tengslum við
verkalýðshreyfinguna. Flokkur,
sem telur sig vera miðflokk, á
mikið erindi inn i verkalýðs-
hreyfinguna.
— Þin áhugamál hafa lika
legið innan samvinnuhreyfing-
arinnar, þ.e.a.s. i Samvirki. Er
þetta ekki fyrsta framleiðslu-
samvinnufélagið af þessu tagi,
og hvernig hefur þetta gengið
hjá ykkur?
— Nei. Þetta ernú ekki þann-
ig. Það er hægt að nefna fyrir-
tæki eins og trésmiðjuna Völ-
und, sem upphaflega var f sam-
vinnufélagsformi og svo ef til
vill Hreyfil. Ýmsar tilraunir
hafa verið gerðar, en flestar
runnið út i sandinn. Eina félag-
ið, sem staðið hefur eftir, er
Hreyfill. Hitt er svo annað mál,
hvemig það félag gegnir hlut-
verki sinu nú. Hvað varðar okk-
ar fyrirtæki, þá -er ákaflega
áhu'gavert að fylgjast með
framvindu mála. Kerfið, sem
við búum við, þ.e.a.s. meistara-
kerfið, gefur ekki mikið svig-
rúm fyrir svona hluti, og við
höfum mætt mikilli andstöðu og
óvild hjá verktakastéttinni. Við
sem að þessari nýjung stönd-
um, trúum þvi að þetta sé það
sem koma skal — þar sem hinar
vinnandi stéttir deila með sér
arðinum af vinnunni. Þátttaka i
framleiðslusamvinnufélagi
krefst alveg gifurlegrar félags-
hyggju og félagsþroska.
— Nú klofnaði félagið. Hver
var ástæðan til þess?
— Það má segja i örfáum orð-
um, að þar voru harðir pólitískir
flokkadrættir að verki, sem
sundruðu eðlilegu félagslifi hjá
Samvirki, og þvi fór sem fór.
— Hvernig hefur samvinnu-
hreyfingin sem slik tekið ykk-
ur?
— Nú ert þú að fara út á hálan
is. Hún hefur te.kið okkur af-
skaplega vel og viljað allt fyrir
okkur gera, en ekkert gert.
— Hver eru viðhorf þin til nú-
verandi stjórnarsamstarfs?
— Framsóknarflokkurinn er
félagshyggjuflokkur og mið-
flokkur, sem skipar sér vinstra
megin i Islenzkum stjórnmálum
og getur sem miðflokkur starf-
að með öllum flokkum, en ég
tel, að þetta samstarf með Sjálf-
stæöisflokknum hafi verið
neyðarbrauð, þegar útséð var
um það, að annarra kosta væri
völ. PE
Stjórn SUF hefur I hyggju aö efla verulega samskipti og samvinnu við hliöstæö samtök erlendis og
pá fyrst og fremst á Noröurlöiidum. Einn fyrsti áfanginn f þessari samvinnu var NCF-ráöstefnan
sem haldin var I Reykjavik s.l. helgi. Hana sóttu nær 40 manns frá öllum Noröurlandanna. Þar var
fjallaö um orkumál og auölindir auk þess sem hafréttarmálin voru rædd. Meöal frummælenda á ráö-
stefnunni var Steingrimur Hermannsson, sem hér sést i ræöustól. — Viö munum siðar segja nánar
frá ráöstefnunni hér á SUF-siöunni. Timamynd Róbert.