Tíminn - 14.10.1975, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Þriðjudagur 14. október 1975.
Haraldur Sveinsson, Hrafnkelsstöðum heldur i Gylfa frá Efra-Lang-
holti. Arni G. Pétursson sauðfjárræktarráðunautur les upp úrslitin.
Héraðssýning á hrútum að Eystra-
Geldingarholti:
Þriðji hver hrútur
var undan Hrauna
fró Efra-Langholti
Pb-Sandhóli. Héraðssýning á
hrútum var haldin siðast liðinn
sunnudag að Eystra-Geldinga-
holti i Gnúpverjahreppi. brjátiu
hrútar voru á þessari sýningu, og
að auki sex iambhrútahópar frá
sauðfjárræktarféiögum.
A þessa sýningu voru valdir
efstu hrútar á sýningum hreppa-
búnaðarfélaganna, en á þeim
sýningum hafa verið sýndir 588
hrútar. Hrútarnir á þessari
héraðssýningu voru flokkaðir i
þrjá flokka: 14 i heiðursverð-
launaflokk, 12 i fyrstu verðlaun A
og fjórir i fyrstu verðlaun B.
Efstu hrútar i heiðursverð-
launaflokknum voru þessir:
Nr. 1 Blævar, þriggja vetra, frá
Oddgeirshólum, Eigandi Haukur
Gislason, Stóru-Reykjum i
Hraungerðishreppi. Faðir
Blævars er Frosti frá Oddgeirs-
hólum, en Frosti er nú i kynbóta-
stöðinni að Laugardælum,
Blævar var með þessi mál: 114 kg
að þyngd, brjóstmál 115 sm,
spjaldhryggur 27,5 sm, leggur 126
mm. Hann hlaut 85.5 stig.
Nr. 2 Gylfi frá Efra-Langholti,
fjögurra vetra. Faðir Hrauni.
Hlaut 85 stig. Eigandi Haraldur
Sveinsson. Hrafnkelsstöðum,
Hrunamannahreppi. Mál: byngd
120 kg. brjóstmál 122 sm, spjald-
hryggur 26,5 sm og leggur 128
mm.
Nr. 3 Gámur frá Oddgeirshól-
um, eins vetra. Faðir Þristur,
Oddgeirshólum. Þingd 96 kg,
brjóstmál 110 sm, spjaldhryggur
25 sm og leggur 126 mm. Hlaut
84.5 stig. Eigandi Guðmundur
Arnason, Oddgeirshólum.
Nr. 4 Þófi frá Efra-Langholti.
Faðir Hrauni. Hlaut 84.5 stig.
Eigandi Sveinn Kristjánsson.
Efra-Langholti, Hrunamanna-
hreppi.
Nr. 5 Bjartur frá Kolsholti.
Faðir Þróttur. Hlaut 83,5 stig.
Eigandi Sigurður Gislason Kols-
holti, Villingaholtshreppi.
Af lambhrútahópunum voru
efst lömb frá Ólafi Árnasyni á
Oddgeirshólum. t öðru og þriðja
sæti voru lambhrútar frá Ingólfi
Bjarnasyni á Hlemmiskeiði og
Jóni Ólafssyni Eystra-Geldinga-
holti.
Vegna smithættu á tannlosi og
kýlapest voru hrútar úr Biskups-
tungum, Laugardal og Grimsnesi
ekki með á þessari sýningu.
Hjalti Gestsson ráðunautur á Sel-
fossi raðaði efstu hrútum i þess-
um sveitum upp, og voru þeir
þessir:
Nr. 1 Atli, fjögurra vetra frá
Drumboddsstöðum. Eigandi
Sveinn Kristjánsson, sama stað.
Atli hlaut 82.0 stig.
Nr. 2-4 Ljómi þriggja vetra
frá Oddgeirshólum, undan Dal.
Eigandi Gisli Einarsson Kjarn-
holtum. Þokki, eins vetrar, frá
Oddgeirshólum, undan Frosta.
Eigandi Hermann Egilsson,
Galtalæk. Glúmur, fjögurra
vetra, undan Gjafari Eiriks
Bjarnasonar, Selfossi. Eigandi
Magnús Þorsteinsson. Vatnsnesi.
Allir með 80 stig.
Dómarar á héraðssýningunni
voru Leifur Jóhannesson Stykkis-
hólmi, Einar Þorsteinsson Sól-
heimahjáleigu og Árni G. Péturs-
son, en hann og Hjalti Gestsson
voru dómarar á hreppasýningun-
um.
Á héraðssýningunni 1971, sem
einnig var haldin að Eystra-Geld-
ingaholti, var Hrauni frá Efra-
Langholti efstur. Hann fæddist i
Kilhrauni á Skeiðum. A þessari
sýningu voru tiu hrútar synir
hans. Hrauni er nú i eigu
kynbótastöðvarinnar að Laugar-
dælum. Talið er, að um erfðagalla
sé að ræða hjá Hrauna, að fitan sé
gul á kjötföllum undan honum. 1
haust fæst úr þvi skorið, hvort
þetta á við rök að styðjast.
Guðmundur Arnason Oddgeirshólum heldur f Gám, sem er vetur-
gamall, og Haukur Gíslason Stóru-Reykjum I Blævar, sem er þriggja
vetra og varð stigahæstur á sýningunni.
Jón Skaftason, alþingismaður:
Stjórnmálamenn verða
að taka
brögð á
HÉR birtist ræða sem Jón
Skaftason, alþingismaður,
flutti á héraðsmóti fram-
sóknarmanna i Kjósarsýslu
sem haldið var i Illégarði 4.
október sl..
tslendingar hafa búið i þessu
landii rúm ellefu hundruð ár. Það
var gæfa þeirra, að landið var ó-
numið þegar þeir komu, og þurftu
þeir þvf ekki að taka það frá nein-
um með ofbeldi eins og hefur orð-
ið hlutskipti margra annarra.
Búsetusaga þjóðarinnar i ellefu
aldir greinir frá skini og skúrum i
mannlifinu eins og gengur. Stund-
um lifðu forfeður okkar tima vel-
sældar og uppgripa. I annan tima
hungur og eldgos, þegar fólk og
fénaðurféll svo þúsundum skipti.
Hér er hvorki staður né stund til
þess að rekja þessa sögu, enda
flestum kunn. Aðeins skal vikið
nokkrum orðum að sterkustu
dráttum i mynd nútiðar og horf-
um næstu framtiðar.
Þvi ber ekki að neita, að nú um
sinn hefur þjóðin búið við þrengri
kost en nokkur undangegnin upp-
gripaár. Ytri aðstæður og okkur
óviðráðanlegar ráða þar miklu
um, en þó engan veginn öllu. Þótt
kostur okkar sé nokkuð rýrður frá
þvi sem hann var stærstur, er
fjarri öllu lagi að tala um að við
lifum sérstakt harðæri. En mér
sýnist, aðþannig geti málum þok-
að fram á næstu mánuðum, að
svo verði, ef við þekkjum ekki
okkar vitjunartima.
Þaö eru gömul og ný sannindi,
aö flest lifsins gæði eru takmörk-
uð. Þessi staðreynd er kjarni þess
efnahagsvanda, sem hér er við að
glima. Við þurfum sem þjóð að
sniða okkur stakk eftir vexti og
skipta þjóðartekjum skynsam-
lega og réttlátlega. En hvernig
verður það bezt gert? Um það
stendur deilan. öll viljum við
bæta þjóðfélag okkar, en okkur
greinir á um aðferðir og leiðir.
Gæti ekki þeirri spurningu skotið
upp i hugum fleiri en min, hvort
of miklum hluta lifsstarfs okkar
hafi ekki verið varið i togstreitu
um skiptingu þjóðartekna, en of
litill timi notazt til þess að auka
jær og treysta? Svo verður að
visu I fleiri lýðræðisrikjum, en
iað dregur ekkert úr þörf okkar á
að halda þessum deilum innan
skynsamlegra marka.
Mér hefur lengi fundizt, og ég
segi það hreint út, að okkur hefur
hvergi nærri tekizt að stjórna
efnahagsmálum þjóðarinnar
nægilega vel i langan tima. Menn
upp ný
••
morgum
taka e.t.v. ekki eftir þessu, þegar
allt er i velgengni, vel aflast og
allt selst vel. Þá er venjulegast
látið vaða á súðum. En um leið og
breyting verður á, segir þetta til
sin i meiri efnahagserfiðleikum
en ytri aðstæður gefa tilefni til.
Þennan vitahring verður að rjúfa
og það er hægt, ef nægilega marg-
ir vilja það og þora að ráðast af
krafti að rótum meinsemdanna
án tillits til þröngra hagsmuna
einstaklinga, stétta og flokka. ís-
land er eitt og þjóðin er ein.
Enginn fámennishópur né einstök
stétt á rétt á að sitja yfir hlut
fjöldans.
Tvö sl. ár hafa landsmenn búið
við 50% verðbólgu á ári og lifað
langt um efni fram. Þetta gengur
ekki lengur og verður að snúa af
þessari braut. En hvernig verður
það bezt gert?
Forsenda úrbóta er að minu viti
sú, að allur almenningur geri sér
fulla grein fyrir skaðsemi þess að
halda iengur áfram á þessari
braut og vilji nokkuð á sig leggja
til þess að komast af henni. Engir
hafa tapað meira á verðbólgu en
lágtekjufólk, lifeyrisþegar og
sparifjáreigendur þessa lands.
Það er ekki f þágu þessa fólks, ef
reynt verður að koma i veg fyrir
skynsamlegar aðgerðir f þessum
efnum.
I öðru lagi þurfa svokallaðir
forystumenn, ekki sizt ráðherrar,
alþingismenn og valdamiklir
stéttaforingjar, að hafa þor til
þess að skoða gagnrýnið þjóð-
félagsuppbygginguna og færa

sviðum
margt til betri vegar en nú er. Hjá
þessu verður ekki komizt, ef
nokkur von á að vera um úrbætur.
Stundum heyrist sagt:
Verðbólga er slæm, en hún er þó
betri en atvinnuleysi. Valkostirn-
ir nú eru ekki annars vegar verð-
bólga, en hins vegar atvinnuleysi,
heldur óðaverðbólga og atvinnu-
leysi, eða erfið aðlögun i lifshátt-
um og framkvæmdum að slæm-
um ytri skilyrðum. Sú aðlögun
verður ekki framkvæmd með
einu pennastriki, heldur á var-
færinn hátt.
Að minu viti er siðari valkost-
urinn sjálfgefinn. Stjórn efna-
hagsmála hlýtur um sinn, þar til
ytri aðstæður breytast, að byggj-
ast á varnarbaráttu, þar sem
miða verður við að halda uppi at-
vinnu með þvi að láta grundvöll
þýðingarmikilla atvinnugreina
ekki bresta. I þessari erfiðu sigl-
ingu þarf sérstaklega að gæta
þess að leggja ekki byrðir á herð-
ar þeirra tekjulágu i þjóðfélag-
inu. Aðrir geta axlað viðbótar-
byrðir.
Traust forysta er nauðsynleg i
þessari varnarbaráttu. Eöli máls
samkvæmt hlýtur hún að mestu
að hvfla á rikisstjórn og Alþingi,
þóttekki megi gleyma veigamikl-
um hlutverkum forystumanna i
atvinnuli'finu. Geta þessir aðilar
unnið saman til þess að forða fári,
eða falla þeir fyrir freistingum
um stundarfylgi með andstöðu
við nauðsynlegar, en erfiðar að-
gerðir? Reynsla næstu mánaða
sker úr þessu.
Ég trúi þvi, að aðgerðir eða að-
gerðaleysi næstu mánaða geti
haft afdrifarik áhrif á lifsafkomu
þjóðarinnar um nokkuð langa
framtið. Það veltur á miklu að
réttar ákvarðanir verði teknar á
réttum tima. Dag frá degi hefur
sú skoðun min styrkzt að stjórn-
málamenn verði að taka upp ný
vinnubrögð á mörgum sviðum.
Fyrirgreiðslupólitikin verður að
vflíja úr fyrstu forgangsröð, með
öllu þvi.er henni fylgir, og i stað-
inn þarf að taka upp stefnu, er
miðar að þvi að koma á efnahags-
legu jafnvægi i landinu, metið á
almennan skynsamlegan mæli-
kvarða.
Verðmætamat hér á landi er
mjög skekkt og þarf að breytast.
Það gerist tæpast nema fyrir að-
hald frá sterku almenningsáliti,
en það verður ekki til nema að
menn brjóti vandamálin til
mergjar á raunsæjan og heiðar-
legan hátt.
Þessir tiu hrútar eru allir undan Hrauna frá Efra-Langholti. Hann fæddist að Kilhrauni á Skeiðum.
TimamyndirPÞ