Tíminn - 12.11.1975, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Miðvikudagur 12. nóvcmber 1!)75.
Erlendir aðilar hafa gert
fyrirspurnir um orkuöflun
hérlendis til stóriðju
l>.\l) kum l'ram i svari Guunars
Tlitiroddsen orkumálaráðherra
við fvrirspurn Ólals R. Grimsson-
ar (SKV), að vmsir erlendir aðil-
ar lial'a spur/.l lyrir um mögu-
leika á orkuöliun lil stóriðju, in.a.
á Austuiiandi.
1 svari Gunnars Thoroddsen
kom m.a. eftirfarandi fram:
,,Á undan-
förnum árum
hal'a ýmsir er-
lendir aðilar
haft samband
við islenzk
stjórnvöld og
spurzt fyrir
um möguleika
á orkuöflun til
stóriðju. Eðli-
„Misskilningur, að um mikla ósókn
sé að ræða í þessum efnum", sagði
Steingrímur Hermannsson
lega hefur staðsetning slikrar iðju
á Austurlandi einnig komið til
tals, ekki sizt þar sem talið er, að
þar gæti orðið stærsta virkjun
landsins og jafnframt, að mjög
góð hafnarskilyrði eru viða á
Austfjörðum, Meðal þeirra fyrir-
tækja, er samband hafa haft við
islenzkar stofnanir, má nefna
Norsk Hydro, Noregi, Alusuisse,
Sviss, og Amax Aluminium,
Bandarikjunum. „Viðræðunefnd
um orkufrekan iðnað” er sá is-
lenzki aðili, sem þessi fyrirtæki
Rdðherra verði heimilt
að veita undanþdgu
— til að endurgreiða sparimerki
Lagt heur verið fram i efri deild
stjórnarfrumvarp um breytingar
á lögum um Húsnæðismálastofn-
un rikisins. t frumvarpi þessu er
gert ráð fyrir þvi, að félagsmála-
ráðherra verði heimilt að veita
undanþágu til að endurgreiða
sparimerki, ef högum umsækj-
enda er þannig háttað, að mati
ráðherra, að brýna nauðsyn beri
til að leyfa endurgreiðsluna.
i athugasemdum með frum-
varpinu segir:
„Siðan skyldusparnaður var
fyrst leiddur i lög hér á landi með
setningu laga nr. 42 1. júni 1957
hefur mikill fjöldi einstaklinga á
skvldusparnaðaraldri, sem ekki
hafa fullnægt hinum ströngu skil-
yrðum laganna til endurgreiðslu
á skyldusparnaðarfé, leitað eftir
að l'á það endurgreitt. t mörgum
tilfellum er högum þessa fólks
þannig háttað að þvi er brýn
nauðsyn á að fá skyldusparnaðar-
fé sitt endurgreitt. Til þess geta
legið margvislegar og veigamikl-
ar astæður, svo sem t.d. ef um er
að ræða öry rkja eða einstæða for-
eldra. Einnig geta aðrar félags-
legar ástæður verið þannig hjá
umsækjanda. að ekki sé rétt að
neita honum um slika endur-
greiðslu.
Af framansögðum ástæðum er
þvi lagt til i frumvarpi þessu, að
félagsmálaráðherra verði veitt
heimild til að leyfa undanþágu til
endurgreiðslu skyldusparnaðar-
fjár, ef hann telur brýna nauðsyn
bera til bess.”
hafa haft samband við. Frum-
kvæði hefur komið frá hinum er-
lendu aðilum.
Þessi samskipti eru eðlilega
með ýmsu móti. t sumum tilvik-
um hefur aðeins verið um bréfa-
skriftir að ræða, en i öðrum hafa
fyrirtækin látið i ljós óskir um
viðræður og kynnisferðis. Einnig
hefur i nokkrum tilvikum komið
fram ósk frá fyrirtækjunum um
að þau fengju leyfi til að senda
sérfræðinga sina á vettvang til að
kynna sér aðstæður. „Viðræðu-
nefndin” hefur orðið við þessum
óskum og hefur jafnan séð til
þess, að islenzkir sérfræðingar
hafa starfað með hinum erlendu
til þess að fylgjast með og kynna
sér sjónarmið þeirra. Má að öðru
leyti visa til svars við fyrirspurn
frá Helga Seljan fyrir viku.”
MTmPl 118
Þeirri
spurningu var
beint til Stein-
grims Iler-
mannssonar,
sem sæti á i
„viðræðu-
nefndinni”,
hvort sett
hefði verið á
laggirnar sér-
stök samstarfsnefnd með þátt-
töku aðila frá Alusuisse. Svaraði
Steingrimur þvi neitandi. Sagði
hann, að Alusuisse hefði i tið fyrr-
verandi stjórnar boðizt til að taka
þátt i kostnaði við virkjunarrann-
sóknir á Austurlandi, en þvi hefði
verið hafnað. Hins vegar hefði
ekki verið lagzt gegn þvi, að
fyrirtækið kynnti sér aðstöðu i
þessum landshluta.
t sambandi við „viðræðunefnd-
ina” sagöi Steingrimur, að hún
væri ráðgefandi nefnd, sem tæki
engar meiriháttar ákvarðanir.
Loks sagði þingmaðurinn, að það
væri á misskilningi byggt, sem
fram hefði komið hjá fyrirspyrj-
anda, að um mikla ásókn er-
lendra aðila væri að ræða i sam-
bandi við virkjunarrannsóknir á
Austurlandi. Hitt væri annað mál,
að ýmsir erlendir aðilar hefðu
gert fyrirspurnir um þessi mál.
Vilja
breyta
kjördæma-
skipan
Þrir af þingmönnum sjálf-
stæðisflokksins, þeir Ellert B.
Schram, Guðmundur H. Garðars-
son og Ólafur G. Einarsson, hafa
lagt fram þingsályktunartillögu
um breytingar á kjördæmaskip-
aninni. Tillagan er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að fela stjórn-
arskrárnefnd að leggja fram til-
lögu um breytingar á kjördæma-
skipan eða kosningalögum, sem
miði að þvi að jafna atkvæðisrétt
kjósenda frá þvi, sem nú er.”
t greinargerð segja tillögu-
menn m.a.:
„t Reykjavik og á Reykjanesi
voru á kjörskrá 1974 samtals
77004 kjósendur, en i öðrum kjör-
dæmum voru á sama tima á kjör-
skrá samtals 50497. Af þessu má
sjá að rétt rúmlega 60% kjósenda
eru i Reykjavik og á Reykjanesi,
en tæplega 40% kjósenda i öðrum
kjördæmum. 77004 kjósendur
kjósa 17 þingmenn, en 50497 kjósa
32 þingmenn. Ef litið er.á þessar
staðreyndir verður þvi ekki
neitað að þarna er um mjög óeðli-
legt misræmi að ræða á milli at-
kvæðisréttar borgaranna eftir
búsetu.
Mjög er orðið timabært að taka
tillit til þessara þróunar og laga
kjördæmaskipan að þeim aðstæð-
um, sem rikja i landinu. Kjósend-
ur, sem búa i þéttbýli i Reykjavik
og á Reykjanesi, geta ekki unað
við það til frambúðar, að hafa
þrefalt og allt að fimmfalt minna
vægi i atkvæði sinu heldur en
kjósendur annars staðar á land-
inu.”
883 njóta undanþógu
I lyiirspunuu'tiina i sameinuðu
þingi i gær svaraði Vilhjálmur
II jálmarssuii meiiiitaiiiálaráð-
lierra fyrirspurn l'rá Vilborgu
llarðardóUur um undanþágu af-
notagjalda á liljóðvarpi og sjón-
varpi. Spurðist Vilborg fyrir um
það, liversu margir elli- og
örorkulifeyrisþegar nytu undan-
þágu alnotagjalda skv. reglugerð
Irá 1972. l öðru lagi spurðist hún
lyrir um þaö, hve mörguin væri
lieimil undanþága skv. túlkun
\l’irmaiiiia stofnunarinnar.
i svari menntamálaráðherra
kom m.a. fram:
„Samkvæmt upplýsingum inn-
heimtudeildar
rikisútvarps-
ins eru nú
skráðir aðilar,
sem njóta
undanþágu
ákvæðis, sam-
tals 883 með
sjónvarps- og
útvarpsviðtæki.lH». í
248 með útvarps-
viðtæki eingöngu. Enn fremur eru
einstaklingar i stofnunum með
392 sjónvarps- og útvarpstæki
samkvæmt öðrum ákvæðum en
31. grein reglugerðarinnar.
Tryggingastofnun rikisins
sendir innlieim tudeild rikisút-
vai psins tilkyniiingar um þá, sem
njóta þeirra sérstöku uppbótar,
sem þeniian rétt veitir til afnota-
gjaldslausra sjónvarps- og út-
varpsnota, en ákvæði um einka-
not þessara tækja er siðan reynt
að sannprófa, þvi að þetta fyrir-
komulag býður heim þeirri freist-
ingu að húsráðendur telji viðtæki
eign þess aðila á heimilinu, sem
undanþáguákvæði kunna að ná
til, og munu vera einhver brögð
að þessu.
Onnur málsgrein fyrirspurnar-
innar, þ.e. hve mörgum væri
heimil undanþága samkvæmt
túlkun yfirmanna rikisútvarps-
ins. er nokkuð torskilin, þvi aö
túlkun yfirmanna rikisútvarpsins
getur auðvitað engin önnur verið
en sú. sem ákvæði laga og reglu-
gerðar segja til um.
í þessu sambandi er rétt að
geta þess, að i rauninni virðist
eölilegra að Tryggingastofnun
rikisins greiddi afnotagjöld fyrir
styrkþega til rikisútvarpsins, og
kæmi þaö á hennar reikning sem
viðbótarframlag til styrkþega,
en miklu óeðlilegra er að rikisút-
varpið taki þessar greiðslur á
sig. Þó að ég hafi ekki nákvæmar
tölur i höndum um hverju þessar
fjárhæðir nema, þá má gera ráð
fyrir að þær skipti 20-30 millj. kr.
fyrir rikisútvarpið á ári.”
Jón G. Sólnes utan dagskrór:
Japansförin Kröflunefnd al-
gerlega að kostnaðarlausu
\ KL'NDI saineinaðs þings i
gan kvaddi .lón G. Sólnes (S)
sér liljóös utan dagskrár og
gerði að umi'æðuel'iii störl
Kriiíluliefiidar. Þrjú meginat-
riði komii Irain i ræðu þing-
iiiaiiiisins. í fyrsta lagi upp-
lysli liann. að engin leynd
liel'ði livilt ylir þvi. Iiver þókn-
iiii iiefiidarinaiiiia íyrir störl' i
iicfiidinni liefðu verið. i öðru
lagi upplysti lianii, liver þessi
þóknuii væri á sl. ári og reyiul-
isl liún vera grundvöiluð á
launiim stjórnarmaiiiia i
l.axárvirkjuiiarstjórn. i þriðja
lagi upplysti .Jóii G. Sólnes,
formaðiir Krölluiiefndar, að
l'ör sú, sem liaim l'ór lil Jap-
ans. Iiel'ði verið nefndiiini al-
gerlega að kostnaðarlausu.
Hér á eftir fer það, er Jón G.
Sólnes sagði utan dagskrár i
sameinuðu þingi í gær:
„Tilefni þess, að ég hefi
leyft mér að kveðja mér hljóðs
utan dagskrár hér á hinu háa
Alþingi, er, að ég vildi gjarnan
koma fram leiðréttingu I sam-
bandi við bók fjármálaráðu-
neytisins ( Fjárlaga- og hag-
sýslustofnun) um stjórnir,
nefndir og ráð rikisins árið
1974, þar sem fjallað er um
Kröflunefnd á bls. 155, en þar
stendur orðrétt með leyfi for-
seta:
I>óknun: „Engar upplýsing-
ar fengizt.”
Frá þvi að Kröflunefnd fékk
i'jármuni til umráða til ráð-
stöfunar, hefur sá háttur verið
hafður á, samkvæmt fyrir-
mælum fjármálaráðuneytis-
ins, að mánaðarlega er rikis-
bókra sent yfirlit yfir greiðsl-
ur vegna nefndaripnar, ásamt
fylgiskjölum.
Hinn 27. des. sl. var yfirlit
sent rikisbókara ásamt fylgi-
skjölum vegna greiðslu þókn-
unar til meðlima Kröflunefnd
Jóii G. Sólnes alþm.
ar, en umræddar greiðslúr
voru eins og nú skal greina:
Jón G. Sólnes formaður
nefndarinnar fékk greiddar
kr. 182.160,00. Páll Lúðviksson
verkfr., sem hafði verið for-
maöur nefndarinnar að hluta
kr. 155.602.00. Bragi Þor-
steinsson verkfr. kr.
136.632,00. Ingvar Gislason
alþm. kr. 136.632,00. Ragnar
Arnalds alþm. (en nafn hans
hefur fallið niður i upptalningu
nefndarmanna i fyrrgreindri
bók ráðuneytisins) kr.
136.632,00. Samtals krónur
747.658,00. Framangreindar
greiðslur voru ákveðnar með
hliðsjón af launum stjórnar-
manna i Laxárvirkjunar-
stjórn.
Fyrir utan ofangreindar
greiðslur fékk formaður
nefndarinnar J.G.S. greitt upp
i skriístofukostnað kr.
200.000,00.
Engin fyrirspurn hefur bor-
izt Kröflunefnd eða skrifstofu
hennar, þar sem óskað hefur
verið eftir upplýsingum um
framangreindar greiðslur,
sem að sjálfsögðu hefðu verið
tafarlaust veittar.
Vegna fjarveru minnar af
þingi hefi ég þvi miður ekki
getað verið fyrr á ferðinni með
framangreindar upplýsingar.
Við heimkomu mina hefi ég
orðið þess var, að málefni
Kröflunefndar og starfsemi
min sem formaður og fram-
kvæmdastjóri hennar hafa
verið allmikið i sviðsljósinu
undanfarið, og það á mjög
ógeðfelldan hátt. Hafa i blöð-
um, og jafnvel hér á hinu háa
Alþingi, verið viðhöfð svæsin
og rætnisleg orð og bornar
fram dylgjur og ásakanir, sem
ekki hafa átt við hin minnstu
rök að styöjast. Þessa þróun
mála harma ég mjög. Þvi ég
tel, að ég og allir meðnefndar-
menn minir i Kröflunefnd,
höfum reynt að vinna að fram-
gangi Kröfluvirkjunar af
árvekni og itrustu samvizku-
semi. Ég mun ekki gera fyrr-
greind skrif eða ummæli að
frekara umtalsefni nú. Til
þess kann kannski að gefast
kostur siðar. Aðeins vil ég
ljúka þessu máli minu með
þvi, að gefnu tilefni, að skýra
Alþingi frá þvi, að heimsókn
min til Japans nú nýlega, var
Kröflunefnd algerlega að
kostnaðarlausu.”