Tíminn - 23.01.1976, Qupperneq 9

Föstudagur 23. janúar 1976.
TÍMINN
9
Umferðardð
bendir d leiðir
til varnar gegn
umferðarslysum
Svo eru börnin i umferöinni sérstakur sorgarkafli.
BH-Reykjavik. — Dómsmálaráð-
herra fór þess á leit við Um-
ferðarráð i nóvember s.l., að ráð-
ið benti á leiðir til varnar gegn
slysum i umferð, og hefur Um-
ferðarráð siðan fjallað um málið,
með þeim árangri, að samþykkt
hefur verið greinargerð og send
dómsmáiaráðherra. Er þar um
að ræða 20 hugmyndir um leiðir
til varnar gegn slysum i umferð,
og eru þær flokkaðar i þrjá
meginhluta: hugmyndir, sem
framkvæma megi með skömm-
um fyrirvara, æskilegar breyt-
ingar á umferðarlöggjöf og lögum
um meðferð opinberra mála, og
loks hugmyndir af ýmsu tagi.
I greinargerð Umferðarráðs er
vakin athygli á þvi, að á siðasta
ári biðu 33 vegfarendur bana i
umferðarslysum og 697
slösuðust, þar af voru
3761agðir á sjúkrahús. Telur Um-
ferðarráð nauðsynlegt, að þegar
verði hafizt handa um samræmd-
ar ráðstafanir, sem liklegar eru
til að stuðla að auknu umferðar-
öryggi i landinu og fækkun um-
ferðarslysa.
Greinargerðin fer hér á eftir:
I. Aðgerðir sem unnt er að fram-
kvæma með stuttum fyrirvara og
án lagabreytinga eða verulegs
kostnaðar.
1. ökuferilsskrá.
Lagt er til að ákveðið verði að
ökuferilsskrá i spjaldskrárformi
skuli haldin i öllum lögsagnarum-
dæmum. I skrána verði færð aðild
að umferðarslysum og óhöppum,
hvort sem aðili er talinn i sök eða
ekki. Ennfremur verði færð i
skrána alvarleg brot er varða
umferðaröryggi, svo sem ölvun
við akstur, of hraður akstur, brot
á biðskyldu, stöðvunarskyldu eða
almennum umferðarrétti og brot
á reglum um umferðarljós. Kom-
ið verði á fót ökuferilsskrá fyrir
allt landið og reglur settar um
hvaða tilvik skuli færð i ökuferils-
skrá og með hverjum hætti, svo
og hvemig haga skuli upplýsinga-
skiptum milli aðalskrár og ein-
stakra lögsagnarumdæma. öku-
ferilsskrá verði notuð til leiðbein-
ingar við endurnýjun ökuskir-
teina, svo og við ákvörðun um
það, hvort ástæða sé að kanna
þekkingu manna á umferðarregl-
um og aksturshæfni.
2. Könnun á þekkingu á um-
ferðarreglum og aksturshæfni.
Ef ökuferilsskrá leiðir í ljós að
ökumaður hefur itrekað átt sök á
umferðarslysi, itrekað gerzt brot-
legur gegn umferðaröryggisregl-
um, eða á annan hátt sýnt at-
hugaverða hegðun i umferð, ber
að kanna þekkingu hans á um-
ferðarreglum og eftir atvikum
aksturshæfni hans sbr. 6. mgr. 27.
gr. umferðarlaga og 48. gr. reglu-
gerðar um ökukennslu, próf öku-
manna o.fl. Æskilegt er að aðilum
verði gefinn kostur á námskeiði
til upprifjunar á helztu umferðar-
reglum áður en til könnunar kem-
ur. Leiðbeiningareglur um fram-
kvæmd könnunarinnar verði
gefnar út til þess að tryggja sam-
ræmda framkvæmd i' öllum lög-
sagnarumdæmum.
3. ökuleyfissvipting.
ökuleyfissviptingu verði beitt
mun oftar en nú tiðkast við ein-
stök alvarleg umferðarlagabrot,
t.d. vitaverðan og gálausan akst-
ur. Þá verði teknar upp ökuleyfis-
sviptingar i vaxandi mæli gagn-
vart þeim ökumönnum, sem oft
eru staðnir að alvarlegum um-
ferðarlagabrotum, án þess að
hvert einstakt þeirra hafi leitt til
ökuleyfissviptingar. Verði stuðst
við ökuferilsskrá við ákvörðun
um bráðabirgðaökuleyfissvipt-
ingu og kannað hvort setja megi
leiðbeiningar um framkvæmd
þessa.
4. Próf i umferðarlöggjöf við end-
urnýjun fullnaðarskirteinis.
Samkvæmt 6. mgr. 27. gr. um-
ferðarlaga er heimilt að ákveða
að við endurnýjun fullnaðarskir-
teinis skuli hlutaðeigandi gangast
undir skriflegt próf i umferðar-
löggjöf. 1 2. mgr. 47. mgr. 47. gr.
reglugerðar um ökukennslu, próf
ökumanna o.fl. er mælt svo fyrir,
að áður en ökuskirteini er endur-
nýjað skuli umsækjendur ljúka
skriflegu prófi 'i umferðarlöggjöf.
Skal prófi hagað þannig að próf-
taki merki við rétt svör á prófver-
efnablöðum er dómsmálaráðu-
neytið leggur til. Umferðarráð
telur brýnt að ákvæði þetta komi
til framkvæmda hið allra fyrsta.
Verði hér um að ræða könnun á
þekkingu umsækjenda á hé'lztu
reglum, er varða umferðarör-
yggi. Æskilegt er, að þeim sem
ætla að sækja um endurnýjun
ökuskirteinis verði gefinn kostur
á að sitja stutt námskeið, eftir þvi
sem aðstæðurleyfa, þar sem rifj-
aðar eru upp helztu umferðar-
reglur.
5. Hækkun sekta.
Sektir fyrir umferðarlagabrot
verði endurskoðaðar og þær
hækkaðar verulega frá þvi sem
nú er. Umferðarráð telur æskilegt
að samræmis gæti i ákvörðun um
sektarupphæðir fyrir umferðar-
lagabrot i öllum lögsagnarum-
dæmum landsins ogleggur þvi til,
að rikissaksóknari tilgreini i leið-
beiningaskrá, skv. 112. gr. laga
um meðferð opinberra mála, á-
kveðna sektarupphæö fyrir tiltek-
ið brot sem lögreglustjórar geta
þó vikið frá eftir málsatvikum.
Verði leiðbeiningaskrá rikissak-
sóknara birt opinberlega þar sem
telja má liklegt að slik birting
hafi talsverð varnaðaráhrif.
II. Aðgerðir sem krefjast breyt-
inga á lögum og reglugerðum.
A. Breytingar á lögum um með-
ferð opinberra mála.
1. Meðferð umferðarlagabrota.
Meðferð mála vegna umferðar-
lagabrota verði gerð einfaldari og
afgreiðslu þeirra hraðað, þannig
að ekki liði langur timi frá þvi
brot er framið þar til meðferð
málsins er lokið, hvort heldur er
hjá lögreglustjóra eða fyrir dómi.
Stefnt verði að þvi að sem flest
umferðarlagabrot hljóti fullnað-
arafgreiðslu með sektargerð lög-
reglustjóra. I þvi sambandi verði
athugaðar leiðir til þess að gera
sektargerðir lögreglustjóra að-
fararhæfar, enda verði sakborn-
ingi gefinn kostur á að skjóta máli
til dómstóla innan tiltekins frests.
2. Sektaheimild lögreglustjóra.
Sektaheimild lögreglustjóra,
skv. 112. gr. laga um meðferð
opinberra mála, verði hækkuð i
60.000 króna sekt, þannig að hún
geti náð til fleiri brota á um-
ferðarlögum en nú er.
B. Breyting á umferðarlögum og
reglugerðum.
1. Námskeið fyrir ökukennara-
efni.
Nýir ökukennarar hljóti ekki
löggildingu til ökukennslu fyrr en
þeir hafa staðizt ökukennarapróf
að undangengnu námskeiði eða
skólagöngu. Sett verði reglu-
gerðarákvæði um lágmarks-
menntun ökukennaraefna.
2. Upprifjunarnámskeið fyrir
ökukennara.
Stofnað verði til námskeiða i
ökukennslu sem öllum núverandi
ökukennurum i landinu verði gert
að skyldu að sækja.
3. ökukennsluréttindi.
Endurskoðaðar verði reglur um
endurnýjun ökukennararéttinda.
Verði tekið til athugunar hvort
réttsé að áskilja að ökukennarar,
sem ekki hafa skilað til prófs til-
teknum fjölda neménda sæki upp-
rifjunarnámskeið.
4. Starfsemi ökuskóla.
Settar verði reglur um starf-
semi ökuskóla og löggildingu for-
stöðumanna þeirra.
5. Almennt bifreiðastjórapróf.
Reglugerðarákvæði um fram-
kvæmd prófa verði endurskoðuð
og prófin gerð strangari. Til
greina kemur að löggilda sér-
staka próftökustaði á landinu.
Tekið verði upp valpróf við fræði-
lega hluta prófsins. Námskeið i
skyndihjálp verði gert að skilyrði
fyrir almennu bifreiðastjóra-
prófi.
5. Gildistimi ökuskirteina fyrir
byrjendur.
Gildistimi bráðabirgðaökuskir-
teinis, sem nú er eitt ár, verði
lengdur i tvö ár.
7. Endurskoðun umferðarlaga.
Umferðarlög verði endurskoð-
uð með hliðsjón af breytingum
sem unnið hefur verið að annars
staðar á Norðurlöndun.
8. Ólöglegar stöður bifreiða.
Sett verði i umferðarlög skýr á-
kvæði er heimili lögreglu að fjar-
lægja á kostnað eigenda ökutæki
sem standa ólöglega.
9. Öryggisbúnaður ökutækja.
Reglugerð um gerð og búnað
ökutækja verði endurskoðuð og
tekin upp itarlegri ákvæði um ör-
yggisbúnað þeirra.
Þetta er mesti umferöarslysa-
kafli I gatnakerfi borgarinnar,
hluti af Hringbrautinni. Hér
hafa orðið fjölmörg banaslys á
undanförnum árum.
10. Reglugerð um umferðar-
merki.
Umferðarráð vekur athygli á,
aðávegum umferðarlaganefndar
er senn lokið itarlegri endurskoð-
un á reglugerð um umferðar-
merki. Telur ráðið nauðsynlegt
að hinar nýju reglur komi til
framkvæmda sem fyrst.
III. Aðrar hugmyndir, sem leitt
geta til varnar gegn slysum i um-
ferð.
1. Notkun bQbelta.
Umferðarráð mun á næstunni
taka afstöðu til þess, hvort æski-
legt sé að lögbjóða notkun bil-
belta, svo sem hefur verið gert
annars staðar á Norðurlöndum og
viðar.
2. Notkun öryggishjálma.
Umferðarráð mun innan tiðar
taka afstöðu til þess, hvort rétt
væri að lögbjóða notkun öryggis-
hjálma við akstur bifhjóla og
léttra bifhjóla.
3. Umferðaröryggisáætlun.
Þær þjóðir sem náð hafa hvað
mestum árangri til varnar gegn
slysum i umferð hafa gert itar-
legar áætlanir um aukið öryggi i
umferð. Má sem dæmi nefna um-
ferðaröryggisáætlanir Banda-
rikjamanna og Svia. Árið 1971
gerðu Norðmenn fyrstu um-
ferðaröryggisáætlun sina og hafa
gert slikar áætlanir árlega siðan.
Tilgangur með gerð og fram-
kvæmd umferðaröryggisáætlana
er m.a.:
a) Að taka saman yfirlit um
nauðsynlegustu verkefni á sviði
umferðaröryggismála.
b) Að tryggja nána samvinnu og
samræmd vinnubrögð þeirra sem
að umferðaröryggismálum
starfa.
c) Að timasetja einstakar að-
gerðir með gerð almanaksáætl-
unar og gera grein fyrir þvi,
hvaða aðili eigi frumkvæði og
beri ábyrgð á hverri einstakri að-
gerð.
Umferðarráð telur timabært að
samin verði umferðaröryggis-
áætlun á svipuðum grundvelli og i
nágrannalöndum okkar.
Samþykkt á 54. fundi Umferðar-
ráðs, 8. janúar 1976.
Stórskemmdar og ónýtar bifreiðar eftir umferðarslys.
Radarauga lögreglunnar hefur komið upp um ósvifinn akstur I um
ferðinni.