Tíminn - 19.03.1976, Síða 15

Tíminn - 19.03.1976, Síða 15
Föstudagur 19. marz 1976 TÍMINN 15 In! iftjfi.. 1111 Listsýning Ásgrims á Kjarvalsstöðum Nú eru hundraö ár liðin frá fæöingu Asgrims Jónssonar, þessa ágæta heiðursmanns. Fyrstur var hann atvinnu- málara á voru landi og á þess vegna þakkir skilið. I tilefni af þessari hátið, hafa ættingjar hans og vinir efnt til sýningar á mörgum verkum hans að Kjarvalsstöðum. Það er að segja á verkunum, sem hann átti seinustu árin, sem hann liföi og gaf þjóð vorri. En þarna eru þvi miöur fá af hans góðu verkum. Þau eru fyrst og fremst frá hans seinustu árum og nokkur frá þeim fyrstu og meðal þeirra eru 2 litlar sjálfs- myndir, fíngeröar og fallegar. Asgrlmur var hreinn I lund, töluvert barnalegur, laug aldri og var áhrifagjarn. Þess vegna málaöi hann slnar beztu myndir meðan hann var einsamall málari á landinu sem nokkuð kvað að. Þótt Þórarinn Þor- láksson væri kominn á undan honum, þá gifti hann sig og varð þvl að fá sér annað að gera til að sjá fjölskyldu sinni borgið þvi að tekjur voru svo óvissar af að mála, að málari varð að vera ungkarl — og gekk illa. Ás- grlmur hafði verið húsamálari i Höfn og var það allan timann á meðan hann var við nám, svo hann var þá aldrei blankur. Þess vegna var það á árunum 1910-1920 sem hann málaðisinar beztu myndir. En þá fóru aðrir málarar að koma hingað og margir þeirra miklu lélegri en Asgrlmur. En það merkilega sem gerðist var, að hann þessi fastmótaði málari, sem hafði öll þessi ár lært af Islenzkri náttúru, fór að verða fyrir áhrifum af þessum lýð. Þetta gerðistsvo alla hans ævi og varð seinast „klára della”. Hvar sjáum viö hér t.d. rauða mold eins og hann málar i Húsafells- skógi. Við veröum aö fara til Suður-Frakklands til að sjá svo rauða mold. A veginum frá Marselin tíl Nizza er á einum stað rauð mold. Sama má segja um eldgosamyndirnar og foss- ana, þær eru óíslenzkar. Einhver bezta mynd eftir Asgrim er Hvitá I Borgarfirði. Hún er I rikissafninu máluð um það bil 1917-’18, keypt af Matthlasi Þórðarsyni, og er nú sennilega á Bessastöðum. Þessi mynd er heilsteypt, hálslenzk og hefur sannarlega safnlegt gildi, sem ekki verður sagt um mynd- irnar, sem nú eru sýndar. Hvað á að gera við öll þau málverk, sem rikinu eru gefin? Einn af okkar mislukkuðu málurum arfleiddi rikið að öllum sinum verkum. Þau voru sýnd I safnhúsinu við mikinn orðstir Gunnlaugs Þórðarsonar. Gunnlaugur Þórðarson keypti útlenda mynd, ef mynd skyldi kalla, nokkur strik — og færði þetta safninu að gjöf með mikilli viðhöfn. Svo fór hún Selma okkar til Parisar og komst i kjallarann fræga og keypti handa safninu — og það var nú það. Og svo það sem hún hefur svo keypt af löndum vorum. Annaö eins safn sést ekki i Evrópu. Þaö er rusl, rusl! Hvar eru verkin, sem fyrst voru gefin og safnið stofnað með? Verkin, sem Björn Bjarnarson safnaði i Dan- mörku? Hvar eru verkin, sem Matthlas keypti? Hver er verkið, sem Kaaber gaf, og hvar eru verkin eftir Guðmund Thor- steinsson, sem Riseby .gaf o.s.frv. Þessar myndir eru I húsum stjórnarinnar og á Bessastöðum. Orvaliö af þvl, sem safniö á, eftir er ruslið, sem enginn vill hafa á vegg. Hvar I heiminum myndi annað eins þekkjast? Það hefði átt betur við, að As- grlmur hefði verið heiðraður á hundrað ára afmæli með fal- legri sýningu á verkum hans og um leið sögulegri. Það má lika bæta þvi við, hvers vegna er ekki sýningin opin á mánudögum, og hvers vegna ekki fyrr en eftir kl. 4, þegar þarf að fara að nota raf- magnsljós? Fólkið er tizkufólk, það breytist ekki, en einstöku menn ættu að vera yfir tizkuna hafnir, þroskaðir, og ráða yfir söfnum. A siðastliðnu hausti sá ég Italska nútlðar-sýningu i Miinchen, — hún var gullfalleg, fingerð i lit og naturalistisk. Asgeir Bjarnþórsson tllllllll 1111 Af 12. hliómleikum Sinfóníuhljómsveitar- innar Sinfónluhljómsveit Islands hélt 12. reglulegu tónleika sina hinn 11. marz sl. I Háskólabiói, en 11. tónleikarnir féllu niður um sinn vegna verkfalla og annarra ó- viðráðanlegra orsaka. Á efnis- skránni voru þrjú verk, svítan Bacchus et Ariane op. 42 eftir Albert Roussel (1869-1937), fiðlukonsert Stravinskýs i D-dúr, og 6. sinfónia Tsjækovskýs I H-moll op. 74. Guðný Guðmundsdóttir konsertmeistari lék einleik á fiðlu, en Karsten Andersen stjórnaði. Þessi vika var vika 20. -aldar tónlistar hér i Reykjavik, þvi auk tveggja af þremur verkum Sinfóniuhljómsveitarinnar voru öll fjögur verk Kammersveitar- innaraf þvitagi. Svíta Roussels er hin áheyrilegasta, samin upp úr ballettónlist frá 1931. Blásarar hljómsveitarinnar fengu gott tækifæri til að taka ljós sin undan mælikerjum og blésu fagurlega. Fiðlukonsert Stravinskýs var saminn 1931 . Tónleikaskrá segir hann bera gott vitni um hinn nýklassiska stil sem tón- skáldið var aö taka upp um þessar mundir, ungu tón- skáldunum til mikillar hrellingar. Vilji menn fá frekari hugm. um konsertinn en tónleikaskrá og tónleikarnir sjálfir gáfu, þá hefur Stravinský lýst tónlist sinni með mynd. Viðmælandi hans (Robert Craft) spyr: „Gætir þú teiknað tónlist þlna, i stil við þessar myndir?”, sem Stravinský gerði: „Þetta er min músik” (sjá mynd). Litill vafi er á þvi, að Guðný Guðmundsdóttir er okkar al- bezti fiðlari um þessar mundir, enda hefur hún til að bera þann dugnað og skap sem til þarf. Hún lék konsertinn af miklu öryggi og þrótti. Tónninn fannst mér ekki eins mikill og menn eiga að venjast hjá Guðnýju, en boginn bitur hjá henni allra kvennabezt, enda mun hún ekki hafa verið með sína venjulegu fiðlu, sem nú orðið er hin foma konsertmeistarafiðla Björns Olafssonar, sem frægt er af fréttum. Guðný hefur sem sagt skap og tækni stórfiðlara, en ætti e.t.v. i framtiðinni að stefna að þvi' að ná mýkri tóni, þótt ekki komi það Stravinský eða tónleikunum á fimmtudaginn við. Svo vitnað sé aftur i Stravinský, sem var mikill ó- vinur gagnrýnenda að hætti skapandi manna („Hewhocan, does. He who cannot, criticizes”), þá haföi tónlistar- gagnrýnandi nokkur farið lof- samlegum orðum um flutning Haydn-sinfóniu — en Stravinský var mikill aðdáandi Haydns — og sagt að strengirnir hefðu Guðný Guðmundsdóttir „hljómað sem flauel”. Þetta þótti Stravinský gagnrýnenda- lega mælt: stjórnandinn hefði eyðilagt flutninginn með því að spila andante-kaflann adagio, og báða allegro-kaflana prest- issimo, auk þess sem strengir eigi að hljóma eins og strengir, en ekki eins og flauel. „Það er enginn önnur „túlkun” til en taktur og still”. Siðast á efnisskránni var hin vinsæla 6. sinfónia Tsjæ- kovskýs, sem frumflutt var 1893. Hún tókst ágætlega, og rak góðan endahnút á þessa ágætu tónleika. 17.3. Sigurður Steinþórsson. pUiv ChftKt N£iv tiAbsts I rm&,.■ rpi—i -Q ^EZptl .Sri?AVW5Ky ný ryksuga HELZTU KOSTIR Electrolux Rykstillir lætur vita þegar pokinn er fullur. Sjálfvirkur rykhaus lagar sig aö fletinum sem ryksuga á. 850 w mótor tryggir nægan sogkraft Snúruvinda dregur snúruna inn í hjólið á augabragði. Sjálflokandi pokar — hreinlegt að skipta um þá. Léttbyggð — Lipur — Stö VERÐ 47.300 Eignisf slíka vél með aðeins 15.000 kr. útborgun og kr. 5.900 á mánuði í sex skipti Sértilboð — Kynningarkjör Tilboð dagsins BROYT X2B — model 1973 Getum boðið til afgreiðslu nú þegar er- lendis frá Broyt X2B model 1973. Nýjar fóðringar og boltar i bómu. Tvöföld gúmmihjól. Tækið hefur allt verið yfir- farið, viðgert eftir þörfum, hreinsað og málað og er i góðu standi. Ótrúlega hagstætt verð. BROYT X2 — model 1965 Höfum til sölu innanlands Broyt X2 model 1965 i góðu standi. Tækið yfirfar- ið og innflutt fyrir 4 árum, m.a. Volvo- mótor og skipt um snúningskrans. — Til afgreiðslu nú þegar, ef samið er strax. HF HÖRÐUR GUNNARSS0N SKULATUNI 6 SÍM119460

x

Tíminn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.