Tíminn - 11.05.1976, Qupperneq 9

Þriðjudagur 11. mai 1976
TÍMINN
9
ísland eina Norður-
landið sem ekkihefur
heildarlöggjöf um
mál vangefina
Heiðursfélagar, kjörnir á 17. landsþingi SVFt ásamt forseta félagsins, t.f.v. Jón Oddgeir Jónsson, Sig-
mar Benediktsson, Sesselja Magnúsdóttir, Gunnar Friðriksson, forseti, Guðrún Rögnvaldsdóttir, Sr.
Óskar J. Þorláksson, Daniel Sigmundsson. A myndina vantar Ólaf Sveinsson, Stóru Mörk.
30 þúsund félagsmenn innan
vébanda Slysavarnafélagsins
Aðalfundur Styrktarfélags van-
gefinna 1976 var haldinn mánu-
daginn 29.3. s.l. Mikil gróska hef-
ur veriö i starfi félagsins á s.l.
starfsári, og hefur rekstur
heimila félagsins, sem eru dag-
heimilið Lyngás með 42 vist-
mönnum og vinnu- og dagheimilið
Bjarkarás með 41 vistmanni,
gengið mjög vel miðað við aö-
stæður.
Fjáröflun félagsins gekk ágæt-
lega á liðnu ári, einkanlega hið
árlega happdrætti þess, og kann
félagið öllum velunnurum þess
beztu þakkir fyrir góðan skilning
og veitta aðstoð.
Félagið festi kaup á húseign,
einbýlishúsi, í okt. s.l., og hófst
starfsemin þar þegar i marzmán-
uði s.l., en þetta einbýlishús er
ætlað sem fjölskylduheimili
(pensionat) fyrir vangefna. Ráö-
gert er að rúm fáist fyrir 5-7
stúlkur á þessu fjölskylduheimili,
en það er liöur i þvi að gera þeim,
sem mögulegt er, að komast
áleiðis út I lifið, og er þetta eitt
þrepið i þeirri keðju.
Þau grundvallarmál, sem
stjórnin hefur hvað mest barizt
fyrir á s.l. ári, er áframhaldandi
tilveruréttur Styrktarsjóðs van-
gefinna, sem hefur staðið undir
byggingarkostnaði við flest
heimili vangefinna ilandinu siðan
árið 1958. Ekki er enn útséð um
það hvert framhald hans verður,
en unnið er að þeim málum af
kappi með góðum skilningi
félagsmálaráðuneytisins. Þá hef-
ur og mikið verið barizt fyrir að
vangefnir fái þá tannlæknaþjón-
ustu i landinu, sem aðrir njóta
samkvæmt lögum um tannlækna-
þjónustu. Stjórn félagsins hefur
oft sinnis ýtt undir þetta mál við
trygginga- og heilbrigðisráöu-
neytið og telur mjög brýnt að úr-
lausn fáist á fullnægjandi tann-
læknaþjónustu fyrir vangefna i
landinu, en árangur af þvi starfi
er ekki þesslegur, að von sé til
þess að þau mál komist i höfn á
næstu mánuðum a.m.k., að
óbreyttum aðstæðum.
Þáhefur stjórnin unnið ötullega
að þvi, að sett verði á heildarlög-
gjöf fyrir alla þjónustu og mennt-
un vangefinna i landinu, en Island
mun nú vera hið eina af Norður-
löndunum, sem ekki hefur
heildarlöggjöf fyrir vangefna.
Þetta telur stjórnin mjög mikil-
vægt, þvi að þessi mál eru öll i
hinni mestu ringulreið og sýnilegt
er, að vangefnir fái ekki sin rétt-
indi að lögum i þjóðfélaginu, fyrr
en komiö verði á heildarlöggjöf
um þeirra málefni.
Fulltrúar félagsinshafa starfað
i öryrkjabandalagi íslands,
Bandalagi kvenna i Reykjavik og
Stoðtækjaverkstæðinu össuri h.f.
Þá hefur starf styrktarfélags-
kvenna innan félagsins gengið
með miklum ágætum, og hin ár-
lega fjáröflunarskemmtun þeirra
i desember gekk einnig mjög vel
og fé úr sjóði þeirra hefur gengið
til að styrkja vistheimiliö að
Skálatúni, Tjaldanesheimihð og
hið nýja fjölskylduheimili félags-
ins, „Asgerði”.
Fulltrúi félagsins hefur tekið
virkan þátt i starfi Norðurlanda-
samtaka um málefni vangefinna,
N.F.P.U., en fuUtrúar íslands,
þ.á.m. fulltrúar félagsins, sóttu
siðasta Norðurlandaþing þessara
samtaka i Arósum á s.l. sumri, en
þar var ákveðið að næsta Noröur-
landaþing skyldi haldið á íslandi
sumariö 1979, og mun Styrktar-
félagiö sjá um undirbúning þess,
ásamt islenzku fuUtrúunum i
i stjórn N.F.P.U. Undirbúningur
að þvi þingi er nú þegar hafinn.
Úmræður á aðalfundi uröu
mjög liflegar um öll málefni van-
gefinna, og var almenn óánægja
með hversu illa gengur að fá rétt-
indum vangefinna framfylgt i
reynd i landinu, hver vöntun væri
aUs staðar á öllum heimilum,
aUri þjónustu, allri ráögjöf þeim
til handa, og hversu skUningur
hins opinbera væri litill fyrir aö
koma þessum málum öllum i
betra horf. 1 þvi sambandi var
bent á að öU fjárveiting til van-
gefinna og uppbyggingar þeirra
mála i landinu, var skorin niður i
fjárlögum, þannig að sýnilegt er
að allar framkvæmdir i þeirra
málum munu á þessu ári verða i
algjöru lágmarki. Töldu fundar-
menn ánægjulegt, hversu umræð-
ur um málefni vangefinna i land-
inu hefðu aukizt á þessu ári, og aö
haldin hefðuverið námskeið fyrir
starfsfólk hinna ýmsu heimila,
fyrir foreldra barna, en hins veg-
ar væru undirtektir hins opinbera
enn mjög litlar, og var i þvi sam-
bandi bent á, að tillögum um
fræöslumál fyrir vangefna hefði
verið skilað til Menntamálaráðu-
neytisins á s.l. ári, en ennþá væri
ekkert farið að gera i að fram-
kvæma þær tillögur með þó fullu
samráöi við þá sem berjast fyrir
málefnum vangefinna. Var það
gagnrýnt að opinberir aðiljar
meðal þjóðarinnar nýttu sér ekki
ráðgjöf þeirra sem aö málefnum
vangefinna vinna og hafa unniö
að á s.l. áratugum með þvi að
kalla þá til ráðgjafar, þegar
hreyft væri við málefnum van-
gefinna, á opinberum vettvangi.
Mætti jafnvel benda á það
að vangefnum i landinu vær mis-'
munað, eftir þvi á hvaöa heimil-
um þeir væru, reknum af hinum
ýmsu félögum eða af hinu opin-
bera. Fundarmenn álitu það þó
skref i rétta átt, að nýlega væri
komin fram tiilaga nokkurra
þingmanna á Alþingi um að skora
á rikisstjórnina aö gera heildar-
löggjöf um málefni vangefinna i
landinu. Hins vegar var gagn-
rýnt, aö i stað þess að þurfa aö
bera fram svona þingsályktunar-
tillögur, sem myndu aðsjáanlega
tefja framgang málanna, hefði
veriö réttara að drög að tillögun-
um um heildarlöggjöf vangef-
inna, sem til væru i menntamála-
ráöuneytinu, hefðu verið endur-
skoðaðar og haft samstarf við þá,
sem að málefnum vangefinna
starfa i landinu, og siðan byrjað
að framkvæma þær og fjár-
magna. Fundarmenn voru ein-
róma um það, að baráttuna um
þessimeginmál vangefinna þyrfti
að herða á komandi ári og-ýta
þyrfti við yfirvöldum, rikis -
stjórn, Alþingi, bæjar- og sveitar-
félögum, mun harkalegar en gert
hefur verið á undanförnum árum.
Or stjórn Styrktarfélagsins
gengu Hörður Asgeirsson og
Sigurbjörg Siggeirsdóttir eftir
langtog gott starf. Stjórn félags-
ins skipa nú: Magnús Kristins-
son, Gunnar Þormar, Jóhann
Guðmundsson, Kristrún Guö-
mundsdóttir, Davið Jensson,
Sveinbjörg Klemenzdóttir, Ragn-
heiður Jónsdóttir, Sigurður Hall-
grimsson, Halldóra Sigurgeirs-
dóttir og ólafur ólafsson.
(Fréttatilkynning)
Sinfóníuhljómsveitin:
Skemmtun
Eins og undanfarin ár munu
Starfsmannafélag Sinfóniuhljóm-
sveitar Islands og Félag islenzkra
leikara gangast fyrir fjölbreyttri
skemmtun i Háskólabíói til
styrktar slysasjóöi, sem venja er
að halda á lokadag eða sem næst
honum, og að þessu sinni fer
skemmtunin fram n.k. föstudags-
kvöld, 14. mai kl. 23.30. A þessari
skemmtun koma fram margir
leikarar, söngvarar, Sinfóniu-
hljómsveitin, Þjóðleikhúskórinn
o.m.fl.
Allir listamenn og aðstandend-
ur skemmtunarinnar láta vinnu
sina i té endurgjaldslaust, og
rennur allur ágóði i slysasjóö, en
hann var stofnaöur fyrir nokkrum
árum og hefur það markmið að
rétta hjálparhönd þvi fólki, sem
Gsal-Reykjavik. — „17. landsþing
SVFt — haldiö 30. april til 2. mai
1976 — telur, að þaö kerfi, sem fé-
lagið hefur starfaö eftir f sam-
bandi viö björgun mannslifa viö
strendur landsins og á sjó, hafi
sannað gildi sitt i nær hálfrar aid-
ar tima, svo aö ótvirætt sé. Beri
þess vegna aö haida sömu skipan
i þessum efnum framvegis, enda
gæti röskun á henni orsakað
glundroða og gert árangur i starfi
að engu, þegar verst stendur. t
þessu sambandi varar landsþing-
iö eindregiö viö þvi, aö háifrar
aldar gömul lög, sem sett voru viö
alit aðrar aðstæöur og hafa aldrei
sannað gildi sitt, þótt þau hafi
ekki heldur veriö feiid niður,
verði dregin upp úr skúffu og
björgunarsveitum gefin fyrir-
mæli um að hiíta ákv. þeirra.
Slikt væri ótvfræð afturför, þvi aö
þá væri i einu vetfangi kippt fót-
orðið hefur fyrir slysi eða á i
erfiöleikum vegna siysa, sem að-
standendur þeirra eöa fyrirvinna
hefur lent i. Einkum eru þeir
hafðir i huga, sem einhverra
hluta vegna njóta ekki trygginga
hjá tryggingastofnunum. Sjóður
þessier i vörzlu Slysavarnafélags
Islands, en hann aflar tekna með
þessari árlegu skemmtun, og
einnig hafa honum borizt áheit og
gjafir.
Skemmtanir undanfarinna ára
hafa ævinlega tekizt mjög vel og
safnað þó nokkru fé til sjóðsins,
en þegar hefur veriö veitt úr hon-
um nokkrum sinnum.
Meðal atriöa á skemmtuninni
að þessu sinni má nefna, aö flutt
verða atriði og söngvar úr revi-
unni „Islendingaspjöll”
um undan því skipuiagi, sem dýr-
keypt og dýrmæt reynsla hefur
mótaö frá öndveröu og fullkomn-
að svo, að til fyrirmyndar telst
meö öörum þjóöum".
Þessi tillaga var einróma sam-
þykkt á nýafstöðnu landsþingi
Slysavarnarfélagsins, eftir að
Ragnar Þorsteinsson, einn þaul-
reyndasti björgunarmaður innan
vébanda SVFI, flutti erindi um
samstarf björgunaraðila, en það
hefur verið rætt i nefnd, sem skip-
uð var árið 1972 að tillögu Alþing-
is til aö kanna slikt samstarf.
30 þúsund félagsmenn eru nú i
hinum ýmsu deildum Slysavarn-
arfélagsins, og i björgunarsveit-
unum 79 eru 2.300 sérþjálfaðir
me'nn. A siðastliönu ári björguðu
þeir 40 manns með fluglinutækj-
um úr strönduðum skipum.
A landsþinginu voru flutt fjöl-
mörg erindi, og má þar m.a.
Guðný Guömundsdóttir konsert-
meistari leikur á fiðlu með Árna
Elvari pianóleikara „rag-
time”-lög eftir Scott Joplin, flutt-
ur verður þáttur og söngvar úr
„Ertu nú ánægð, kerling?”,
Erlingur Vigfússon syngur ein-
söng, Þjóðleikhúskórinn flytur
nokkur lög, Arni Tryggvason,
Gisli Halldórsson og Valdemar
Helgason flytja hver um sig for-
vitnilegt efni, Sinfóniuhljómsveit-
in spilar og tslenzki dansflokkur-
inn dansar.
Tekið skal fram, að skemmtun-
in verður ekki endurtekin.
Aðgöngumiðar eru til sölu i
bókabúðum Lárusar Blöndals og i
Háskólabiói.
nefna erindi Hjálmars R. Bárðar-
sonar, siglingamálastjóra um
öryggi skipa, Rikharðs Sumar-
liöasonar, fulltrúa Landssam-
bands tslands um fjarskiptamál,
Guðjóns Petersen, fulltrúa um al-
mannavarnir, Péturs Sveinbjarn-
arsonar, framkvæmdastjóra um
Umferðarráð, og óskars Ólason-
ar yfirlögregluþjóns um umferð-
armál i Reykjavik.
Hannes Hafstein, fram-
kvæmdastjóri Slysavarnarfé-
lagsins flutti erindi um „starfið i
dag”, en þar lagöi hann mesta á-
herzlu á það, að skipta landinu I
björgunarsvæði með nánu sam-
starfi björgunarsveita innan
marka slikra svæða.
Óskar Þór Karlsson, erindreki
Slysavarnarfélagsins, hvatti til
þess á landsþinginu, að sett yrði
reglugerð um öryggi smábáta, 6
metra eöa minni. Hann sagði, að
mörg slys á sjó og vötnum mætti
rekja til ófullkomins búnaðar
smábáta, sem menn nota til
skemmtiferða, og þvi væri nauð-
synlegt að setja reglur um slika
farkosti.
1 ályktun landsþingsins um
þetta mál, segir að þingið telji aö
mál þetta hafi dregizt úr hömlu
og óskar tafarlausra aðgerða i
þvi.
Landsþingið lýsti furðu sinni á
þeim ráðstöfunum fjárveitinga-
valdsins, að skera niður allar
fjárveitingar til framkvæmda hjá
strandscöðvum Landsima Islands
og „tefja þannig brýnar endur-
bætur á fjarskiptakerfi landsins
um ófyrirsjáanlegan tima”.
Ataldi þingið harðlega það skiln-
ingsleysi, sem lýsir sér i þessum
ráðstöfunum, og sagði/ að al-
kunna væri, að skip og bátar á
Breiöafirði, við sunnanverða
Vestfirði, viða fyrir Norður- og
Norð-Austurlandi allt frá Raufar-
höfn suður undir Dalatanga, væru
meira eða minna sambandslausir
við land. Landsþingið skoraði þvi
á fjárveitinganefnd Alþingis,
samgönguráðherra og yfirstjórn
póst- og simamála, og bæta úr
þessu mikilvæga öryggismáli.
A landsþinginu færði frú Anna
Maria Haraldsdóttir, formaöur
svd. Ránar á Seyðisfirði, Slysa-
varnarfélaginu til eignar og um-
ráða björgunarskýli, sem deildin
hefur látið reisa og búa á
Fjarðarheiði.
Gunnar Friðriksson var endur-
kjörinn formaður Slysavarnarfé-
lagsins, en i aðalstjórn eiga nú
sæti: Baldur Jónsson. Haraldur
Henrysson, Hulda Sigurjónsdótt-
ir, Hulda Victorsdóttir, Höröur
Friðbertsson, Ingólfur Þórðar-
son, Daniel Sigmundsson, Egill
Júliusson, Gunnar Hjaltason og
Jón Þórisson.
Arni Tryggvason I hlutverki sfnu á skemmtun þeirri, sem haldin
var á siðast iiðnuári, en venjan er sú að halda sýningu árlega, til
styrktar slysasjóði.
til styrktar slysasjóði