Tíminn - 30.07.1976, Side 18

18
TÍMINN
Föstudagur 30. júli 1976.
TÍMA- spurningin
Notar þú bilbelti?
Andrés Hjörleifur Grimóösson: —Þetta er nú svo gamall blll, aö
þau voru hreinlega ekki I honum, þegar ég fékk hann.
ólafur Hauksson blaöamaður: — Já, ég byrjaöi á þvi fyrir 3 vik-
um, og siöan vantar mig alltaf öryggistilfinninguna hafi ég
beltið ekki spennt.
Elsa Tryggvadöttir fulltrúi: — Alltaf, þegar ég fer út úr bænum
og oftast innan bæjar.
Jén Þór Ragnarsson bifvélavirki: —Já, yfirleitt úti á vegum.
Ragnar Bjarnason hljómsveitarstjóri: — í 85% tilfellanna og ég
er óöum aö nálgast 100 prósentin.
........................................................................................................................... ' \
lesendur segja
Nemendur þriðja stigs Vélskóla íslands:
„Verðlagning raf
orku til bóta og
skipa óréttlát"
Nemendur 3. stigs viö Vélskóla
tslands skrifa:
Viö höfum gert könnun á
rafafnotkun skipa og báta viö
Reykjavikurhöfn, Sundahöfn og
Hafnarfjaröarhöfn. Könnunin
stóö yfir dagana 7.-12. april sl.
og náöi yfir alla báta og skip 50
tonna og þar yfir, sem staösett
voru á fyrrgreindum stööum
þessa daga.
Tveir af rafmagnsfræöikenn-
urum okkar, þeir Einar H.
Ágústsson og Guöjón Jónsson
voru upphafsmenn aö könnun
þessari, og sáu þeir einnig um
skipulagninguna.
Könnunin var framkvæmd
þannig, aö nemendur skiptust I
hópa.ogfór hver hópur á ákveö-
iö svæöi. Fariö var um borö i
skipiö, og lesiö var á mæla og
athugaö hvort um landteng-
ingu eöa eigiö afl var aö ræöa.
Einnig hvort um var aö ræöa
jafnspennu eöa riöspennu. Allar
niöurstööur voru skráöar, og
einnig öll atriöi sem aö haldi
gætu komiö viö úrvinnslu könn-
unarinnar.
Tilgangur könnunarinnar var
aö sanna eöa afsanna þann grun
manna hvort um væri aö ræöa
óhóflega hátt rafmagnsverö frá
rafveitum þessara staöa.
Einnig var reiknaö út hvaö
hvert skip þurfi á mörgum KW
aöhalda til þess aö þaöborgi sig
aö setja ljósavél i gang og
aftengja landtenginguna. Auk
þess sem viö nemendur uröum
margs fróöari um þessi mál,
var þaö einnig markmiö þessar-
ar könnunar aö fá haldgóöar
upplýsingar um aflþörf skipa
eftir stærö, aflþörf á öllum
svæöum viö Reykjavikurhöfn,
og ekki hvaö sizt aö nú höfum
viö haldgóöar upplýsingar um
hlutfall á fjölda þeirra skipa
sem kaupa landtengt rafmagn
frá rafveitum, og þar meö f jölda
þeirra notenda sem kjósa held-
ur aö keyra sinar eigin ljósavél-
ar á oliunni sem viö kaupum inn
i landiö.
Reiknaö var út hvaö hvert
einasta skip þyrfti aö gredöa
Rafmagnsveitu Reykjavikur á
sólarhringsgrundvelli, ef um
landtengingu væri aö ræöa.
Verö á raforku frá
Rafm.v.Reykjavik. til skipa og
báta var 1. aprfl 21.74 kr. Kwh.
Einnig tekur Rafmagnsveitan
400 kr. tengingar og aftenging-
argjald. Tengingargjaldiö er ei
tekiö meö i samanburöarút-
reikninga vegna óraunhæfrar á-
kvöröunar á timasetningu teng-
inga og aftengina. Á hinn bóginn
var reiknaö út hvaö þaö kostaöi
útgeröina, ef ljósavél væri notuö
og um sama afl væri aö ræöa á
sólarhringsgrundvelli.
Gengiö var út frá ákveönum
upplýsingum og staöreyndum
varöandi útreikninga á kostnaöi
hvers KW frá ljósavél:
Verö á diseloliu til skipanna
er 25.35 kr. hver liter. Vélgæzlu-
kostnaö áætlum viö . 8000
kr. á sólarhring. Aætluð oliu-
eyösla ljósavélar er 180 gr. á ás-
hestaflstima.
Eðlisþyngd oliunnar er 0.87.
Meðalnýtni rafala er 90%.
Ekki er reiknaö meö smur-
Vélskóla
nemar
halda
ófram
umbóta-
könnunum
sínum
oliukostnaöi, viögeröarkostnaöi
ljósavélarinnar né ööru sér-
staklega, en viö litum svo á, aö
sá kostnaöur sé innifalinn i vél-
gæzlukostnaöinum, enda ekki
gert ráö fyrir aö fégæzlumaöur
standi eingöngu vakt yfir ljósa-
vélinni allan vakttimann, held-
ur stundi hann aöra vinnu sam-
hliða.
tJt frá þessum staöreyndum
var reiknaö út hver aflnotkun
hvers skips þarf aö vera mikil
til þess aö þaö borgi sig aö keyra
ljósavél. Mörkin eru 24 KW. —■
Ef vélstjóri sér fram á aö raf-
magnsnotkun skipsins veröur
meiri en 24 KW, þá er hag-
kvæmara aö setja ljósavél i
gang og rjúfa landtenginguna.
Sparnaöurinn i krónutölu viö
notkun eigin afls veröur hlut-
fallslega meirieftir þvf sem raf-
aflnotkun eykst. Dæmi: Togar-
inn Ingólfur Arnarson lá viö
Faxagarö 12. aprfl sl. Lesiö var
af mælum um borö i skipinu, og
reyndist aflnotkunin vera 80
KW. Ef um landtengingu heföi
veriö aö ræöa og sama aflnotk-
un væri i heilan sólarhring,
heföi útgerö skipsins þurft aö
greiöa til Rafmagnsv. Reykja-
vikur 41.760 kr. En ef hins vegar
væri reiknaöur út kostnaöur viö
aö keyra ljósavél undir sömu
kringumst., þá væri kostnaö-
urinn aöeins23.200 kr. Áþessum
tölum sést aö sparnaöurinn viö
aö keyra ljósavélina á álagiö
var 18.560 kr. í þessu tilfelli
var vélstjóri aö sinna ýmsum
öörum störfum auk þess aö gæta
ljósavélarinnar, þannig aö þaö
er umdeilanlegt hvort reikna
beri meö vélgæzlukostnaöi i
slikum tilvikum. Ef viö reiknum
ekki meömeö vélgæzlukostnaöi
þá yröi sparnaöurinn hvorki
meira né minna en 26.560 kr. —
Vegna þessara staðreynda
kjósa menn heldur aö hafa
ljósavélar i gangi meö öllum
sinum hávaöa heldur en aö
kaupa innlenda framleiöslu frá
rafveitum.
1 könnuninni kom fram aö
landtenging er yfirleitt aöeins
notuö i neyöartilvikum. Þeir
sem notuöu landtengingu voru:
Skip Landhelgisgæzlunnar, fá
einungis rafmagn fyrir ljós,
skip og bátar sem voru I slipp og
einn bátur sem notaöi landteng-
ingu vegna þess aö veriö var aö
setja I hann nýja ljósavél, og
ekki var búið aö tengja hana
þegar okkur bar aö.
Geta má þess aö hvalbátarnir
sem eru bundnir viö bryggju og
unnið er um borö i þeim alla
vetur hafa allir ljósavélar sinar
i gangi. Forráöamönnum Hvals
hf. finnst borga sig aö nota eigiö
afl enda hafa þeir slæma
reynslu af ööru.
Þaö er álit okkar vélskóla-
nema aö hiö háa rafmagnsverö
eigi ekki rétt á sér. Viö getum
ekki séö hvaöa rök viökomandi
aöilar hafa til stuönings þessu
háa verði. Þjónusta rafveitna
viö skipin er mjög léleg og oft á
tiöum tekur þaö langan tíma aö
fá tengt rafmagn úr landi,
spennan er mismunandi og aö-
staöa til tengingar er ekki góö á
mörgum stööum viö Reykjavik-
urhöfn. Oll samskipti viö Raf-
magnsveituna er þvi þung i vöf-
um og ekki til fyrirmyndar.
Viö nemendur I V.í. höfum aö
undanförnu tekiö til gagngerðr-
ar athugunar og úrlausnar
ýmiss þjóbþrifamál sem leitt
gætu til sparnaöar fyrir þjóöina
alla svo sem t.d. bætta nýtinguá
kynditækjum og breytingar á
vélum til notkunar á svartollu.
Bæöi þessi viöfangsefni hafa nú
þegar sparað þjóöinni milljónir
króna. Viö tökum einungis fyrir
viöfangse&ii, sem viö erum
öruggir um aö megi betur fara
og mál sem yröu okkur til fram-
dráttar og sóma.
Viö vélskólanemar viljum þvi
umfram allt aö þaö komi skýrt
fram aö sú þróun sem nú á sér
staö varðandi verö á raforku til
skipa og báta er þjóðfélagslega
óhagkvæmog er óþefur af allri
framkvæmd mála sem snýr aö
þessari þjónustu rafveitna
gagnvart skipum og bátum og
útgerö almennt. Viö höfum
áþreifanlegar sannanir I hönd-
unum máli okkar til stuönings
og viljum vekja fólk til um-
hugsunar um hvaö er aö gerast i
þessum málum. — Þaö er vel
trúlegt aö viö vélskólanemar sé-
um ekki búnir aö segja okkar
siöasta orð i þessu máli, en
næsta skólaár nálgast meö næg
verkefni til athugunar.