Tíminn - 15.09.1976, Qupperneq 11

Miðvikudagur 15. september 1976.
TÍMINN
11
'u fyrir
:ki bara
hóp fólks
brugöin öörum. Þaö versta, sem
umheimurinn getur gert, er aö
aumka fatlaö fólk. Læknirinn
beindi oröum sinum sérstaklega
til móöurinnar Margrethe. —
Vertu viö Britt-Marie nákvæm-
lega eins og hún væri eðlileg. Þú
sem átt þrjú börn i viðbót, mátt
fyrir alla muni ekki meðhöndla
hana neitt öðru visi en hin.
Fatlaður maður verður að læra
að búa með fötlun sina, án þess að
annað fólk þurfi að hafa afskipti
þar af.
Þetta var raunar ekkert erfitt
fyrir Margarethe þvi hún er laus
við allt, sem heitir tilfinninga-
semi. Til dæmis, þegar börnin
voru ung og fúlsuðu við matnum
sinum, sagði hún, að ef þau ekki
ætu það sem á borðum væri,
fengju þau ekki neitt. og við það
sat.
Britt gat ekki farið aftur i
skólann þessa önn. en hún hafði
sett sér þaö markmið, að þegar
byrjaði aftur skyldi hún hvorki
þurfa að nota hækjur né hjólastól.
Hún byrjaði markvisst að þjálfa
sig og endurhæfa, i fyrstu með
hjálp sjúkraþjálfara, en svo upp á
eigin spýtur Hún veigraði sér
ekki við að fara i fjallgöngur. er
hún var að æfa gang og jafnvægi.
Tólf ára telpukrakki meö kjark og
viljaþrek, sem ekkert beit á. Að
þvi kom, aö hún uppskar laun
erfiðis sins og gat kastað frá sér
hækjunum og gengiö óstudd.
Nökkrum vikum eftir að hún
útskrifaðist af sjúkrahúsinu. varð
hún að fara þangað aftur, en i
þeim tilgangi að máta gervilim.
— Það tekur tima að venjast
sliku, segir hún, — maður verður
stööugt að æfa sig að ganga með
hann, fvrst nokkra tima á dag, en
auka það smám saman. Fóturinn
er endurnýjaður reglulega, allt
eitir þvi hvernig likaminn
breytist og þroskast.
— Ég veit ekki hve marga ég
hef prófað, segir hún. en maður
má ekki flana að neinu, þegar
maður fær sér gervifót, — þetta
ernýr likamshluti sem verður að
passa við annað og það verður að
vera gott samstarf á milli þess
sem býr hann til. og þess, sem á
að nota hann. Fyrstu árin notaði
ég tréfót. en hann var þungur, vó
sjö kiló og það var erfitt að nota
hann. Fótur eins og ég er með
nún.a. er aftur á móti gerður úr
Britt-Marie horfir björtum augum á framtíðina þrátt fyrir þaö, seni á undan cr gengið.
harðplasti og vegur aðeins þrjú
kiló.
Það var Tommy, sá sem
hannar gervilimina. sem kom
óbeint til með að hafa mikil áhrif
á framtið Britt-Marie.
- Af hverju lerðu ekki að
synda.sagði hann dag einn upp úr
þurru. — Britt-Mrie tók hann á
orðinu Hún hafði lært að synda.
er hún var fjögurra ára og var
orðin flugsynd sex ára. — Við
vnrum frá þvi Ivrsta mikil sund
fjölskylda. segir Irú Samuelsson.
og höldum okkur á floti á hverju
sem á dynur.
Kins og Britt hafði einsett sér,
tókst henni að setjast i skólann að
hausti án þess að þurla að nota
hækjur eða hjólastól. Og ari eftir
að aðgerðm var gerð á henni lók
húri þátt i sinu fyrsta sundmóli
Það var Sviþjóðarmót fatlaðra.
sem fór fram i april 1968. Yngsti
þátltakandi mótsins. Britt-Marie.
sem þá var ný orðin 1B ára. fékk
bæði sillur og bronsverðlaun Þá
tók ég þelta bara sem leik. segir
hún brosandi. Siðan tók hún stor
stigum Iramförum og á nu i
kringum 9(1 verðlaunapeninga,
gull. silfur og brons og er vel
þekkt sundkona meðal þeirra
fot luðll
Hún \ iðurkennir luslega. að
hún verði iiðru hvoru dálitið
þreytt ;i þessu, en sundið hali
gefið henni svo mikla örvun og
gleði. að hun haldi álram otil-
kvödd. llún tekur a'vinlega af sér
gervifótinn, þegar hún syndir. en
handleggir hennar eru orðnir alar
sterkir. i sjö ár eftir aðgerðina
varð hún að fara i krabba-
skoðanir reglulega, Ivrst þnðja
hvern mánuð, siðan á hálfs ars
fresti og i nokkur ár aðeins emu
-inni á ári. Hún þarf ekki lengur
að mæta i þessar skoðanir F.f
engin sjúkdómseinkenm linnasl
innan fimm ára. má afskrila það.
að sjukdómurinn taki sig upp
aftur. Eftir þennan tima fannst
ekkert athugavert og Britt Marie
hefur þvi þrátt fyrir allt lyllstu
ásta'ðu til að lita björtum augum
á framtiðina
fólk í listum
gert. Þetta er saga af litlum
dreng og hesti og reyndar fleiri
fýrum. Þessi saga á sér dálitiö
óvenjulegan aðdraganda, og
minnist ég þess ekki að hafa
heyrt um svipaöar aðferöir.
Aöferöin var sú, að Halldór
teiknaöi fyrst myndirnar, en
fékk sfðan Njörð Njarövik, rit-
höfund og lektor til þess aö
skrifa texta bókarinnar á eftir.
Þetta er sem sé meö öfugum
formerkjum, þvi að venjan
fram til þessa hefur veriö sú, að
teikna myndir við sögur, en
ekki að skrifa sögur viö myndir.
Þessar rnyndir eru liklega
einhverjar þær glæsilegustu,
sem prýtt hafa íslenzka barna-
bók. Myndirnar hafa verið á
sýningum erlendis, og hafa
borizt fjölda margar fyrir-
spurnir til höfundar frá forlög-
um úti i heimi, sem vilja gefa
bókina út. Hún er væntanleg á
markað hér i sýningarlok.
Er bókin hin vandaöasta, og er
prentuð i London hjá miklum
prentlistarmönnum aö sögn.
Halldór Pétursson er fæddur i
Reykjavik 26. september áriö
1916, og voru foreldrar hans þau
Pétur Halldórsson, bóksali og
borgarstjóri i Reykjavik og
kona hans ölöf Björnsdóttir.
Halldór varð student frá
Menntaskólanum i Reykjavik
árið 1943 og fór snemma I tima
hjá Guðmundi Thorsteinson
(Mugg) og Júliönu Sveinsdótt-
ur, listmálara.
Siöan stundaði Halldór list-
nám við Kunsthaandværkere-
skolen i Kaupmannahöfn og
lauk prófum þaðan 1938.
Nam siöan við Minneapolis
Schooi of Art og League i New
Yorká árunum 1942-1945.
Halldór hefur tekið þátt i sýn-
ingum viöa erlendis, t.d. i
Bandarikjunum, Austurriki,
Tékkóslovakiu og á ttaliu.
t Reykjavik hefur hann sýnt
tvisvar áður.
Ef reynt er að gera úttekt á
lifsverki Halldórs Péturssonar,
frá sjónarmiði þeirra vitundar,
er skipar listamönnum á bekk.
Þá veröur það fyrst og fremst
ljóst, aö of mikið hefur verið
gert úr kátinumyndum á kostn-
aö alvarlegri myndverka. Ein-
hvern tima við tækifæri ætti aö
sleppa öllu grini og sýna úrtak i
staðinn, svo dásamlegir hlutir
týnist ekki með öllu i hlátri.
Jónas Guömundsson.
Hestur, pensilteikning eftir Halldór Pétursson, en hann er ekki hvað sizt kunnur fyrir hestamyndir sinar.