Tíminn - 22.10.1976, Qupperneq 10

10
TÍMINN
Fimmtudagur 21. október 1976
Tillaga til þingsályktunar
Bundið slitlag á helztu vegi
á næstu 1 10 15 árum
Varamenn
á þing
Ekki stærra verk en svo að hægt er að framkvæma
ef pólitískur vilji er fyrir hendi segja flutningsmenn
Bundió slitlag hefur veriö lagt á
160 km. vega hér á landi en litinn
undirbúning þarf til þess aö
leggja bundið slitlag á 830 km.
langa vegi tii viðbótar. Þetta
kemur fram f tillögu til þings-
Magnús Kjartansson mælti
á þingi i gær fyrir tillögu til
þingsályktunar, sem hann
flytur ásamt Jóhanni Haf-
stein, Einari Agústssyni og
Eggert G. Þorsteinssyni um
að alþingi álykti að beita sér
fyrir þvi i samráði við rikis-
stjórnina, að á fjárlög ársins
1977 verði tekið framlag til
sundlaugargerðar við Endur-
hæfingardeild Borgarspit-
alans við Grensásveg.
1 greinargerð með tillögunni
segir m.a., aö yfirlæknir
deildarinnar Asgeir B.
Ellertsson dr. med. telji að
sundlaug handa fötluðum sé
það verkefni, sem gagnlegast
væri nú fyrir deildina að fá.
Fylgir siðan ýtarleg greinar-
gerð, sem yfirlæknirninn
hefur samið.
Við umræðurum málið lýsti
heilbrigðisráðherra þvi yfir,
að nú væri verið aö gera
könnun á þvi á vegum Reykja-
vikurborgar hvort unnt væri
að koma upp sundlaug viö
deildina, og ef sú könnun
leiddi til jákvæðrar niðurstööu
kvaðst ráðherra myndi beita
sér fyrir að fjármagn fengist
til framkvæmda á næsta ári.
Ingólfur Jónsson mælti fyrir
tillögu til þingsályktunar um
innlend jarðefni til iönaðar-
framleiðslu en tillögu þessa
endurflytur þingmaðurinn frá
þvi i fyrra.
ályktunar, sem þingmennirnir
Ólafur G. Einarsson og Jón
Helgason hafa lagt fram á
Alþingi. Þar leggja þeir til að fela
rikisstjórninni að undirbúa til-
lögur til vegaáætlana þannig að
iagt verði bundið slitlag á helstu
þjóðvegi iandsins, þ.e. hring-
veginn og helztu vegakafla út frá
honum, og stefnt að þvi að ljúka
, þessu verkefni á næstu 10-15
árum. Slitlagið verði lagt á
vegina eins og þeir nú eru, eftir
þvi sem fært er, þ.e. án sér
stakrar endurbyggingar þeirra.
Þeir kaflar veganna, sem ekki
þykir fært að leggja á slitiag með
þessum hætti, skulu endur-
byggðir fyrir fjármagn úr Vega-
sjóði samkvæmt vegáætlun.
Unnið skal að framkvæmdum
þessum- i öllum landshiutum
hvert ár eftir þvi sem áætlun seg-
ir. Kostnaður við lagningu slit-
lagsins greiðist úr Vegasjóði
samkvæmt vegáætlun, og með
inniendum eða crlendum lán-
tökum, ef þörf krefur, og eftir
nánari ákvörðun Alþingis siðar.
í greinargerð með tillögunni
segir m.a. að tillaga þessi sé flutt
til þess að fá fram vilja Alþingis
um það, hvernig staðið skuli að
framkvæmdum við lagningu slit-
lags á þjóðvegi næstu árin, svo og
til þess að Alþingi lýsi yfir þeim
vilja sinum, að fjár verði aflað til
þessara framkvæmda þannig aö
meginverkefninu verði lokið á
næstu 10-15 árum.
A undanförnum áratugum
hefur verið unnið mikiö afrek i
vegagerð með þvi að leggja ak-
færa vegi um þvert og endilangt
landið. Nú er hins vegar komið að
þvi að slitlag verði lagt á hina
fjölförnustu vegi. Undan þvi
verður ekki vikizt lengur og liggja
til þess margar ástæður.
í fyrsta lagi verður nær þvi
ómögulegt að halda viö malar-
vegum þannig að sæmandi geti
talizt, þegar umferðin er oröin
svo þung sem raun ber vitni. Vax-
andi bifreiðaeign landsmanna
fylgir auðvitað aukin umferð og
viö þvi þarf að bregðast meö
raunhæfum hætti, samræmi
verður að vera i bifreiðainnflutn-
ingi og vegagerð.
í öðru lagi eru vegir sem ekki
eru með bundnu slitlagi, ein-
hverjir mestu mengunarvaldar
úti um sveitir landsins. Meðan
umferð var minni fundu menn
ekki svo mjög til rykmengunar
vegna bifreiöaumferðar. En með
hinni vaxandi umferð er þessi
mengun orðin óþolandi. Þúsundir
tonna af ofaniburði leggjast yfir
tún og akra bænda á hverju ári
spilla gróðri og hinu tæra and-
rúmslofti og hafa sjálfsagt skað-
leg áhrif á heilsufar manna og
dýra, þótt e.t.v reynist erfitt að
færa sönnur á slika fullyrðingu.
í þriðja lagi eru vegafram-
kvæmdir sem þessar hinar arð-
bærustu. Þar vegur mest að end-
ing bifreiöanna, sem um vegina
fara, margfaldast og hefur
þannig I för með sér beinan pen-
ingalegan sparnað fyrir eigendur
þeirra og fyrir þjóðfélagið i heild.
Ekki er það siður þungt á met-
unum, að viðhaldskostnaður
þeirra vega, sem fá bundið slit-
lag, stórlækkar þrátt fyrir aukna
notkun þeirra, en aukin umferð
fylgir I kjölfar bættra vega,
sem aftur hefur I för með sér
auknar tekjur i Vegasjóð.
I fjórða lagi má svo nefnda, að
bættir vegir bjóða upp á auðveld-
ari samskipti milli landshluta, til
hagsbóta fyrir allt atvinnulif I
landinu og byggðaþróun yfirleitt.
Heildarlengd þeirra vega, sem
falla mundu undir þessa tillögu,
er um 2,300 km. Með bundnu slit-
lagi eru nú aðeins um 160 km.
Vegagerð rikisins telur, aö vega-
kaflar, sem litinn undirbúning
þurfi til þess að lagt verði á bund-
ið slitlag, séu um 830 km.
Erfitt er að áætla hver yrði
kostnaður við allt verkið, þar sem
svo mjög er misjafnt hve mikið
þarf að lagfæra þá rúmlega 1,300
km sem lagfæringa þurfa. Það
er skoðun flutningsmanna, að
leggja megi slitlag á vegi, sem
aöeins þarf að jafna en ekki
endurbyggja, fyrir um 5.000.000
kr. hvern km, eða 4.150.050.000 kr.
þá 830 km, sem nú teljast nægi-
lega vel byggðir til þess að lagt
verði á þá slitlag. Þetta er nánast
sama upphæð og Vegasjóður
hefur nú yfir að ráða árlega.
Vestfirðir
Vikulegar ferðir
skipa nauðsynlegar
Höfuðáherzluna verður aö
leggja á það að skipaútgeröin geti
sinnt hlutverki sinu fyrir Vestfirði
og Austfiröi, sagði Halldór E.
Sigurðsson samgönguráðherra á
Alþingi i gær. Aherzlu verður að
leggja á að vikulegar ferðir verði
tryggðar til þessara landshluta,
og nú er verið að vinna aö því
hvernig megi auka og bæta skipa-
kost Skipaútgerðar rikisins til
þess að hún geti sinnt þessu hlut-
verki.
Samgönguráðherra sagöi, að
einnig væri á döfinni að bæta aö-
stööu Skipaútgerðarinnar einnig
Reykjavik, þannig að hún gæti
betur þjónað hlutverki sinu.
Nú er veriö aö kanna hvort
Herjólfur, sem áður þjónaði Vest-
mannaeyjum, geti á einhvern
hátt bætt ástandið þótt ekki væri
nema til bráðabirgða. En sem
kunnugt er er Herjólfur eign
Skipaútgerðarinnar og hefur
skipið nú verið sett á sölulista.
Komi hins vegar i ljós við könnun,
að skipið geti þjónað Vestfjörð-
um, er liklegt að það verði tekið
til þeirra nota.
Þá upplýsti samgönguráöherra
að um næstu mánaðamót tæki
Guömundur Einarsson við stööu
forstjóra Skipaútgerðarinnar, en
hann hefur á undanförnum árum
mikið unnið að gerð samgöngu-
áætlana og þekkir þessi mál þvi
mjög vel. Siðustu vikurnar hefur .
hann unnið að nánari útfærslu á
ýmsum hugmyndum til aö undir-
búa störf sin hjá Skipaútgerðinni
sem bezt.
Þessar upplýsingar komu fram
hjá samgönguráðherra við
umræður um tillögu til þings-
ályktunar, sem Sighvatur Björg-
vinsson flytur á Alþingi um sér-
stakt Vestfjaröaskip á vegum
Skipaútgerðar rikisins.
Miklar umræður urðu um mál-
ið, og m.a. tóku flestir þingmenn
Vestfjarða þátt i umræðunum.
Kom fram i máli manna nauðsyn
á auknum ferðum til Vestfjarða,
en alls ekki væri neitt höfuðatriði
hvort hafin væri útgerð sérstaks
Vestfjarðaskips, eða hvort fleiri
af skipum Skipaútgerðarinnar
önnuðust þessa þjónustu. Aðal-
atriðiö væri, að skip kæmu til
Vestfjarða eigi sjaldnar en einu
sinni I viku.
Steingrimur Hermannsson
vakti i ræðu sinni athygli á hinni
miklu flutningaþörf til Vest-
fjarða, og benti i þvi sambandi á
nýútkomna skýrslu frá nefnd,
sem kannaði verðjöfnun vöru-
flutninga um landið. Þar kemur
greinilega I ljós að mest af flutn-
ingi skipaútgerðarinnar fer til
Vestfjarða og Austfjaröa og Vest-
mannaeyja.
Þegar reynt er að áætla kostnað
við lagningu bundins slitlags á þá
2.140 km, sem tillaga þessi nær
til, og ekki hafa verið lagöir slit-
lagi, verður að hafa i huga, að
ekki er gert ráð fyrir hliðstæðri
undirbyggingu og þeirri, sem
unnin hefur verið við hina fjöl-
förnu vegi út frá Reykjavik. Með
þvi móti miðar okkur hægt. En
hver sem kostnaðurinn verður,
komumst við ekki lengur hjá þvi
að setja okkur markmið, sem
duga til þess að setja okk-
ur á bekk með þeim þjóð-
um sem okkur eru skyldast-
ar og gert hafa sér grein fyrir
nauðsyn bættra vega. Hér er lagt
til að meginátakið verði gert á 10-
15 árum. Það þýðir að slitlag þarf
að leggja að jafnaði á um 150-200
km vegakafla árlega. Til þess
höfum við tækjabúnað og verk-
þekkingu i landinu. Fólkið i land-
inu er eflaust reiöubúið að láta af
hendi lánsfé að hluta, lánsfé er
hægt að fá erlendis. Verkefnið er
GuOrún Benediktsdóttir.
Tveir varaþingmenn sitja nú
á Alþingi. Guðrún Benedikts-
dóttir, varaþingmaður
Framsóknarflokksins I Norður-
landskjördæmi vestra situ.r nú
á þingi fyrir Pál Pétursson og
Ingvar Jóhannesson varaþing-
maður Sjálfstæðisflokksins I
Reykjaneskjördæmi situr á
þingi fyrir Odd Olafsson.
f
ekki stærra en svo að hægt er að
framkvæma það Það sem vantar
er pólitiskur vilji til þess að ráðist
verði I framkvæmdir með þeim
hætti sem hér er lagt til.
Nauðsyn er að gera áætlun um aO leggja bundiO slitiag á heiztu vegi
landsins.
Fjárveitinganefnd
sameinaðs þings
Jón Arnason.
Ingi Tryggvason.
Jón Arnason hefur veriö kjörinn formaöur fjárveitinganefndar
sameinaös þings. VaraformaOur var kjörinn Ingi Tryggvason,
en ritari Þórarinn Sigurjónsson. Aðrir nefndarmenn eru Gunn-
laugur Finnsson, Pálmi Jónsson, Lárus Jónsson, Steinþór Gests-
son, Sighvatur Björgvinsson, Geir Gunnarsson og Helgi F.
Seljan.