Tíminn - 25.02.1977, Blaðsíða 8

8
Föstudagur 25. febrúar 1977

lllllllltlllllllll lll lllllllllllllll.................III...................................II.......III
Umsjónarmenn:Pétur Einarsson
Omar Kristjónsson
Hermann Sveinbjörnsson
Uppbygging vegakerfisins
Fáar framkvæmdir eru þjóð-1
hagslega jafn hagkvæmar og
framkvæmdir i vegamálum, enda!
eru greiðar og góðar samgöngur
forsenda þess að hægt sé að halda
blómlegri byggð um land allt og j
nýta þau verðmæti, sem landið
hefur upp á að bjóða. Mikiðhefur
lika miðað i vegagerðinni á um-
liðnum árum og ýmis stórvirkij
unnin, en samt er þar miklu verki!
ólokið, og þvi verður enn að auka f járveitingar til
þessara málaflokka.
í þingsályktunartillögu til vegaáætlunar fyrir
árin 1977 til 1980 , sem nú liggur fyrir Alþingi, er
gert ráð fyrir að verja 2.600 milljónum króna til
nýrra þjóðvega á þessu ári. Vissulega er þar um
háa upphæð að ræða, en samt sem áður er langt
frá þvi að hún sé nægjanlega há. Verður þvi að
vona að þessi upphæð verði hækkuð verulega áð-
ur en tillagan verður afgreidd frá Alþingi. Þó
verður að gera þá kröfu, að sú hækkun bitni ekki
á öðrum útgjöldum til vegamála eins og t.d. út-
gjöldum til viðhalds. Gert er ráð fyrir að til við-
halds vega fari 2.064 millj. kr^ en það er aðeins
72% af þvi, sem talið er að verja þurfi til vegavið-
halds á árinu, ef vegirnir eiga ekki að versna frá
þvi sem nú er.
En þótt viðhaldsféð sé aðeins 72% af þörfinni er
um stefnubreytingu að ræða, og meira fé varið til
viðhalds, en áður hefur verið gert, enda hefur það
oftfarið svo, að þingmenn og ráðherrar hafa haft
meiri áhuga á að teygja nýju vegina nokkrum km
lengra, en halda þvi við sem fyrir er. Þvi er
áherzla lögð á, að aflað sé aukins fjár til vega-
gerðarinnar án þess að það bitni á öðrum liðum
vegaáætlunarinnar.
Fróðlegt er að bera þá upphæð, sem fer til ný-
bygginga vega, sama við ýmsa aðra þætti fjár-
laga. T.d. er rekstrarhagnaður ÁTVR á þessu ári
áætlaður 8,6 milljarðar króna, eða nær f jórföld sú
upphæð, sem varið er til byggingar vega.
Séu útgjaldaliðir fjárlaga hins vegar at-
hugaðir kemur i ljós, að til menntamála fara 13.4
milljarðar kr. og þar af fer 1.2 milljarða til Há-
skólans. Þá fara 22.5 milljarðar kr. til trygginga-
mála, en af þeirri upphæð fer milljarður til at-
vinnuleysistryggingasjóðs. Þá má geta þess, að
framlag i rikisábyrgðasjóð er 866 milljónir, og
þannig mætti lengi telja.
En hvað sem öllum samanburði liður, er ljóst
að fé, sem varið er til uppbyggingar vegakerfis-
ins, er vel varið. Þar eru gifurleg verkefni óunn-
in, og það fé, sem varið er til vegaframkvæmda
ávaxtast vel og kemur þjóðfélaginu að notum um
ókomin ár.
Þá er rétt að haf a i huga, að i landinu er til mik-
ið af stórvirkum tækjum, sem henta til vegagerð-
ar. Aðalkostnaðurinn við vegagerðina er leiga á
þeim tækjum, sem jafnvel standa aðgerðarlaus
ef framlög til þessara mála eru ekki aukin.
Framsóknarmenn hafa ætið staðið i fylkingar-
brjósti fyrir þvi að bæta samgöngurnar og flutt
margar tillögur á Alþingi um að hraða uppbygg-
ingu vegakerfisins. Þeir verða þvi að leggja sig
fram um að fá samstarfsflokk sinn i rikisstjórn til
þess að fallast á umtalsverðar hækkanir á vega-
áætluninni. Magnús ólafsson
Kynning á ungum framsóknarmönnum
Framsóknarmaður vegna stefnu
flokksins í byggðamólum
segir Pétur R. Sturluson, framreiðslumaður í Reykjavík
hiklaust að eigi að fylgja. T.d. heimili en þessi fjöidi af barna-
var það fyrir atbeina Fram- fólki kallar á miklar félagslegar
sóknarflokksins sem byggða- framkvæmdir eins og skóla-
sjóður var stofnaður og fyrir at-
beina þess sjóðs hefur grettis-
tökum verið lyft viðs vegar um
land.
Pétur R. Sturluson útskrifað-
ist sem framleiðslumaður árið
1966. Hann vann á Hótel Sögu,
fram til 1970, en fór þá austur á
Egilsstaði og rak Hótel Vala-
skjálf I hálft annað ár. Slðan
hefur hann unnið á Hótel Esju i
Reykjavik. Hann hefur tekið
mikinn þátt I félagsstörfum og
m.a. er hann i stjórn Hverfa-
samtaka Framsóknarmanna I
Breiðholti og i stjórn FUF i
Reykjavik hefur hann verið i
mörg ár. Ennfremur hefur hann
verið virkur féiagi I Lionshreyf-
ingunni og starfaö meö Lions-
klúbbnum Niröi, en þegar hann
var á Egilsstöðum var hann
einn af stofnendum Lions-
klúbbsins Múla á Héraði, en
stofnfélagar klubbsins voru 52.
Þá er hann félagi i J.C. Borg.
Við tókum Pétur tali nýlega
og spurðum hann fyrst hvert
væri markmiðið með stofnun
hverfasamtakanna?
Auka tengsl fólksins og
kjörinna fulltrúa þess
— Markmið hverfasamtak-
anna er fyrst og fremst að auka
tengsl fólksins við sina kjörnu
fulltrúa i borgaratjórn og á Al-
þingi. I gegnum hverfasamtökin
getur fólkið komið sinum óskurn
á framfæri eftir þvi sem starfað
er I smærri einingum verða
fleiri virkir i félögunum og
starfiö dreifist á fleiri hendur.
Hvers vegna ert þú
framsóknarmaður?
— Fyrst og fremst er ég fram-
sóknarmaður vegna farsællar
stefnu flokksins 1 byggðamál-
um. Flokkurinn hefur alla tið
beitt sér fyrir jafnvægi i byggð
landsins og þeirri stefnu tei ég
Pétur R. Sturiuson
óttast útþenslu Reykja-
víkur
Nú hefur Reykjavik og ná-
grannabyggðir vaxið mjög mik-
ið á siöustu árum. Hvernig lizt
þér á þá þróun?
— Satt að segja stendur mér
nokkur ógn af þvi hve mikil
fólksfjölgun veröur hér á stór-
Reykjavikursvæðinu. Byggðin
þenst út ár frá ári og umhverfið
veröur sifellt ómanneskju-
legra, og hætt er við að fjöldi
fólks sé farinn að einangrast
þrátt fyrir hinn mikla fólks-
fjölda sem hér er.
Nú býrð þú i Breiðholti.
Hvernig er að búa þar?
— Þar býr mikið af ungu fólki
sem vinnur mikiö. Það leggur
mikiö á sig til að koma sér upp
byggingar og fleira. En skiln-
ingur borgaryfirvalda á okkar
þörfum er litill og virðist mér
þau lita á okkur sem ómaga og
telja flest eftir, sem fyrir okkur
er gert. Staðreyndin er hins
vegar sú, að ibúar i Breiðholti
greiða miklar upphæðir I útsvör
og leggja þvi verulegar fjár-
hæðir til samfélagsþarfa.
Hálfrar aldar afmæli
Nýlega áttu félög matreiðslu-
manna og framreiðslumanna
hálfrar aldar afmæli. Hvað get-
ur þú sagt okkur af starfi félag-
anna?
— í hálfa öld hefur margt á-
unnizt i bættum kjörum mat-
reiðslu og framreiðslumanna.
Nú hafa samtökin opnað skrif-
stofu að öðinsgötu 7 i Reykja-
vik. Þar er margvisleg þjónusta
veitt félögunum, og þar er
margt merkra muna úr starfinu
geymt. M.a. er þar geymdur
innrammaðir matseðlar frá þvi
fyrir aldamót, sem Janus Hall-
dórsson gaf félaginu fyrir 10 ár-
um.
Hafa samtökin beitt sér mikið
I skólamálum?
— Já, þau hófu snemma bar-
áttu fyrir stofnun Matsveina- og
veitingaþjónaskóla Islands.
Stofnun þess skóla dróst þó úr
hömlu og komst hann ekki á fót
fyrr en árið 1947.
Nú starfar skólinn i þremur
deildum og er námiö i þrjú til
fjögur ár. Deildirnar eru fram-
reiðsludeild, matreiðsludeild og
fiskideild. 1 fiskideildinni er
nemendum kennt að annast
matseld á fiskiskipum og frakt-
skipum.
Þingmenn á að kjósa
persónulegri kosningu
— segir Kristján Daníelsson, matreiðslumaður
Allt er betra
Kristján Danielsson mat-
reiðslumaður er fæddur aö
Hreðavatni I Noröurárdal. Hann
lauk matreiðslunámi árið 1968
og siðan hefur hann starfað að
iðn sinni viðs vegar um land, og
einnig vann hann i nokkra mán-,
uði sem matreiðslumaður i
Danmörku. Nú starfar hann,
sem matreiðslumaður á Hótel
Esju. Kristján hefur tekið þátt
i ýmsum félagsstörfum , m.a.
sat hann um skeið I stjórn Mat-
reiðslumannafélagsins. Við tók-
um Kristján tali og spurðum
fyrst hvernig væri að vera mat-
reiðslumaður?
— Að mörgu leyti' er mjög
gott að vera matreiðslumaöur,
en galli er þar á hve mikið við
verðum að vera fjarvistum frá
heimilum okkará kvöldin og um
helgar. Og vegna þess hve við
vinnum mikiö á þeim tima, er
Iangt frá þvi að við höfum þaö
kaup, sem við i raun ættum að
hafa.
Er þá baráttan fyrir hærra
kaupi eitt mesta málið hjá ykk-
ar félagi nú?
Brýnasta hagsmunamál-
ið
• — Ekki er það nú stærsta
máliö, þótt vissulega sé það
mjög mikið mál. Brýnasta
hagsmunamál okkar er að fá
viðurkenningu sem forgangs-
aðilar að vinnu á ýmsum stofn-
unum i þjóðfélaginu. Má þar til
nefna sjúkrahúsin og heima-
vistarskólana.
heimavistarskólana.
Nú eru orðnir of margir félag-
ar i starfsgreininni, og þvi er
þetta orðið mikiö mál fyrir okk-
ur, en meö því að fá forgang að
þessum stöðum myndu mun
Kristján Danielsson.
fleiri matreiöslumenn fá vinnu
við sitt hæfi.
Hafa matreiðsiumenn sam-
band við félaga sina i öðrum
löndum?
— Það er starfandi klúbbur
hjá matreiðslumönnum, sem er
aðili að norrænum klúbb mat-
reiðslumanna, NKF. Við förum
þvi utan öðru hvet jú og sækjum
ráðstefnur og fundi, þar sem
nýjungar i matargerð og tækni-
nýjungar eru kynntar, og einnig
erum við með fræðslufundi hér
heima.
Hvernig lýst þér á þjóðmála-
ástandið um þessar mundir?
— Mér stendur stuggur af
hve verðbólgan er mikil og hve
gifurlegar verðhækkanir skella
yfir. Rekstur heimilanna er þvi
orðinn æði dýr. Hins vegar er ég
aö vona að verið sé .að komast
yfir erfiðasta hjallann og nú fari
ástandið að lagast'
er betra en íhaldið
Hvernig likar þér að Fram-
sóknarflokkurinn skuli vera i
stjórnarsamstarfi' við sjálf-
stæðismenn?
— Ég hef nú aldrei verið hrif-
inn af Ihaldinu, enda alinn upp
við þá fornu lexiu, að allt sé
betra en ihaldið, og eftir þvi,
sem ég kynnist þjóðmálunum
betur, sannfærist ég betur og
betur um, aö það forna spak-
mæli eigi enn við i dag, og þvi
eiga framsóknarmenn að leggja
áherzlu á að starfa með vinstri
flokkunum.
Er þátttaka almennings i
stjórnmálum nægjanlega mik-
il?
— Nei, hún þyrfti að vera
mun meiriogfólkþyrftiað veita
sinum kjörnu fulltrúum meira
aðhald á ýmsum sviðum. Það er
bezt gert með mikilli þátttöku i
félagsstarfi. Hins vegar er
starfsemi stjórnmálaflokkanna
ekki nógu spennandi i dag
og þyrfti að færa starfsaö-
ferðirnar betui til nútimans.
Það hljóta að vera ýmsar leiðir
til þess að gera þátttöku I
stjórnmálafélögum meira að-
laðandi.
Þá tel ég að mikilsvert atriði
væri að breyta kosningafyrir-
komulagi til alþingis og sveitar-
stjórna á þann veg að fólkiö
kjósi sina fulltrúa persónulegri
kosningu. Það yrði til þess aö
auka stjórnmálaáhugann veru-
lega og bæta starf þingmanna
okkarog sveitarstjórnarmanna.
Meö persónukjöri geta þeir ekki
skotið sér á bak viö einhverja
aðra, heldur verða þeir að
standa reikningsskil gerða
sinna beint frammi fyrir kjós-
endum.