Tíminn - 10.03.1977, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 10. marz 1977
9
Verkaskiptingin milli rikis og sveitarfélaga:
Á ríkið að greiða þriðjung
af byggingu dvalarheimila?
Mó-Reykjavik — Miklar um-
ræður urðu í neðri deild alþingis
i gær um frumvarp til laga um
breytingu á lögum um dvalar-
heimili aldraöra. Frumvarpið
er flutt af Benedikt Gröndal og
Sighvati Björgvinssyni. Frum-
varpið gerir ráð fyrir að ef
sveitarfélag byggi eða hefji
rekstur dvalarheimilis fyrir
aldraða, skuli rikissjóður greiða
1/3 hluta kostnaðar við bygging-
una og kaup á nauðsynlegum
tækjum og búnaði.
t greinargerð með frumvarp-
inu segja flutningsmenn, aö það
hafi veriö árið 1973,' sem lög
voru sett um byggingu dvalar-
heimilis fyrir aldraða, og þar
var gert ráð fyrir að rikið
greiddi þriðjung af kostnaöi viö
bygginguna, tæki og búnað. Sið-
an hefði þetta ákvæði verið
numið úr lögum árið 1975, þegar
sett voru lög um verkaskiptingu
milli rikis og sveitarfélaga.
Flutningsmenn segja að þessi
skyndilega breyting hafi valdið
mörgum sveitarfélögum marg-
vislegum erfiðleikum, enda
hefðu mörg þeirra lagt I mikinn
kostnaö, sem þau höföu stofnað
til i góðri trú á hlut rikisins. Þá
benda flutningsmenn á sem
veigamikil rök, að á höfuð-
borgarsvæðinu séu reist stór og
myndarleg dvalarheimili fyrir
happdrættisfé, sem safnað er á
öllu landinu i skjóli heimildar i
lögum. Onnur sveitarfélög hafi
ekki slika tekjulind til aö sinna
þessu verkefni.
Meirihluti heilbrigðis- og
tryggingarnefndar neðri deildar,
leggur til aö frumvarpiö verði
fellt, þar sem hann telur eðli-
legt, að lögin frá 1975 um skipt-
ingu verkefna milli rikis og
sveitarfélaga veröi endurskoð-
uð sem heild að liðnum hæfileg-
um reynslutima, en einn þáttur
ekki tekinn út úr eins og frum-
varpið gerir ráð fyrir.
Jón Skaftason (F), bórarinn
Sigurjónsson (F) og Guðmund-
ur H. Garðarsson (S) skrifa
undir nefndarálitið, en undir
nefndarálit minnihlutans skrifa
Karvel Pálmason (Sfv) og
Sigurður Magnússon (Ab) og
leggja þeir til að frumvarpið
verði samþykkt, enda hafi
breytingin, sem gerð var 1975,
verið mjög óréttlát.
Fjarverandi afgreiðslu máls-
ins voru Ragnhildur Helgadóttir
(S) og Sigurlaug Bjarnadóttir
(S), og lögðu þær i gær fram
breytingartillögu um að frum-
varpinu verði visað til rikis-
stjórnarinnar, enda væri unnið
að endurskoðun á verkaskipt-
ingu millirikis og sveitarfélaga.
Eins og áður segir urðu mikl-
ar umræöur um málið og var
umræðum ekki lokið. Inn i um-
ræðurnar blönduðust almennar
umræður um verkaskiptingu
milli rikis og sveitarfélaga.
Mó-Reykjavik — Af
afgreiðslu mála á Alþingi i
gær er það að segja að I efri
deild mælti Halldór E.
Sigurðsson landbúnaðarráð-
herra fyrir frumvarpi um
sauðfjárbaðanir, en frum-
varpið hefur áður veriö
samþykkt frá neðri deild.
Frumvarpinu var siðan visað
til landbúnaðarnefndar.
Þá Var frumvarpiö um fá-
vitastofnanir tekiö til þriðju
umræðu og sent neðri deild til
meðferðar.
1 neðri deild mælti Matthias
Bjarnason heilbrigðisráö-
herra fyrir frumvarpi um al-
mannatryggingar, en það
frumvarp er flutt til stað-
festingar á bráðabirgðalögum
siðan i sumar og hefur hlotið
afgreiðslu i efri deild.
alþingi
Fjársafnanir ýmiss konar eru
orðnar mjög algengar. Jafnan
fara þær fram i góðum tilgangi,
og það skal fram tekið, að engin
sérstök ástæða til tortryggni
liggur að baki þessa frumvarps.
Hins vegar skortir nokkuð á um
lagasetningu, sem ákvarði
fyrirkomulag og uppgjör slikra
fjársafnana.
Ekki er það óalgengt, aö fjár-
safnanir skili milljónum i hend-
ur þeirra, sem fyrir þeim
standa, og almenningur, sem
þarna leggur fram sina fjár-
muni, á siðferðilega heimtingu
á þvi að vita vita niðurstöður
söfnunar og ráðstöfun fjárins.
Frumvarp til laga um opinberar f jársafnanir
BIRTAR VERÐI NIÐURSTÖÐUR
SÖFNUNAR OG RÁÐSTÖFUN
FJÁRINS
Þetta segirm.a. Igreinargerð
með frumvarpi tillaga um opin-
berar fjársafnanir sem Helgi F.
Seljan flytur. Frumvarp þetta
var lagt fram i efri deild og
samþykkt þaðan tii neðri deild-
ar fyrir nokkru. 1 neðri deild var
nýrri grein bætt I frumvarpið
um að áður en 6 mánuðir séu
liðnir frá þvi að sjársöfnun ljúki
skal reikningsyfirlit hennar
birt. Vegna þessarar breytingar
varð að senda frumvarpið aftur
til efri deildar, en það var sam-
þykkt aö lokinni þriðju umræðu
i neðri deild „
1 greinargerð meö frumvarp-
inu segir ennfremur:
Hverjum þeim aðila, er aö
fjársöfnun stendur, á einnig að
vera það ljúft að sýna allt á
hreinu, svo að enginn blettur
geti fallið á aðstandendur eða
markmið slikrar söfnunar. Hér
virðist vanta allmjög nánari
lagafyrirmæli. Þetta frumvarp,
sem m jög er sniðið eftir löggjöf i
Danmörku, miðar að þvi, að hér
komist á fastar og skýrar reglur
um framkvæmd og skipulag
slikra fjársafnana. Það skal
rækilega undirstrikað, að hér er
á engan hátt veriö að bregða
fæti fyrir heilbrigðar fjár-
safnanir, frekar er hér um aö
ræða undirstrikun á tilvist
þeirra og réttmæti, en um leiö
ætti að vera hægar að stemma
stigu við fjársöfnunum, sem
engan rétt ættu á sér.
Einnig ætti ákveöin lagasetn-
ing að koma i veg fyrir óþarfa
og óréttmæta tortryggni, en
reyndar skýra eðli og tilgangur
frumvarpsins sig fullkomlega.
M.Ó.
Síldarverksmiðjur ríkisins á
Siglufirði endurbættar
fyrir 100 milljónir króna
Unniö er að allmiklum endur-
bótum á verksmiöju S.R. 46 á
Siglufirði, sem samþykktar
voru af stjórn verksmiöjanna á
s.l. sumri. Veigamestu endur-
bæturnar eru þær, aö keyptar
hafa verið 2 pressur frá Noregi,
sem kosta muni yfir 100 millj.
kr., þegar þær hafa veriö settár
upp. Afköst hverrar pressu eru
um 700 tonn hráefnis á sólar-
hring.
önnur pressan er þegar kom-
in upp og er verið að reyna hana
þessa dagana, en siðari pressan
?r væntanleg f mai n.k. Þessar
pressur koma I stað fjögurra
gamalla, sem smiðaöar voru
1946. Afköst verksmiöjunnar
aukast væntanlega um 400 tonn
á sólarhring, þegar önnur tæki
verksmiðjunnar hafa verið auk-
in og endurbætt til samræmis
við aukin afköst pressanna.
Pantaðar hafa verið nýjar
mjölvogir og áformaðar eru
verulegar endurbætur á næsta
vori á löndunartækjum, gufu-
lögnum og mjölflutningsleiðslu.
1 athugun eru kaup á nýjum
skilvindum til verksmiöjunnar,
en 6 nýjar skilvindur kosta nú
um lmillj. 666 þús. sænskar kr. I
innkaupi. Hugsanlegt er, að er-
lent lán fáist til kaupa á þessum
skilvindum til þriggja ára, og er
það svipað lán og fékkst til
kaupa á pressum þeim, sem ég
hef þegar nefnt.

Þessar upplýsingar komu
fram þegar sjávarútvegsráð-
herra svaraði fyrirspurn frá
Eyjólfi Konráð Jónssyni um
Síldververksmiöjur rikisins.
1 svari ráöherra kom einnig
fram, að i SRN-verksmiðju-
húsinu á Siglufiröi eru engar
vélar og hafa ekki verið um ára-
bil. Húsnæðið er notaö fyrir raf-
magnsverkstæði og lager, og
engin áform eru uppi um kaup á
vélum I það húsnæði. Vélakost-
ur I SR 30 verksmiöjunni, sem
enn er eftir, er ónotaður og
engin áform uppi um endurnýj-
un. Til þess að lengja
vinnslutlma verksmiðjunnar á
Siglufiröi eru nú kannaöir
möguleikar á að auka geymslu-
rými verksmiðjanna verulega.
Ráðherra svaraði einnig
fyrirspurn um hvort áformað
væri að endurnýja verksmiðju
SR á Skagaströnd. Hann sagöi,
að þau áform hefðu veriö rædd í
stjórn Sildarverksmiðja rikis-
ins, en engin ákvörðun hefði
verið tekin enda þarf itarlega
athugun á hagkvæmni sllkrar
framkvæmdar að liggja fyrir
áður. Hafnaraðstaðan á Skaga-
strönd er þannig, aö veiöiskip
þau, sem nú stunda loönuveiöar,
aö minnsta kosti þau stærri,
gætu ekki athafnað sig i höfninni
að óbreyttu ástandi. Ljóst er, aö
enduruppbygging verksmiðj-
unnar kostar miklar fjárhæðir,
þar sem endurnýja þarf flest
allt á verksmiðjunni nema
þurrkara og gufuketil, sem nota
mætti eftir verulegar viögeröir.
Eins og kom fram i umræöum
hér fyrir nokkru, þá er starfandi
nefnd, sem er að athuga um þörf
fyrir auknar verksmiðjur eða
aukin afköst verksmiöja, sem
fyrir eru og kannar hún einnig
að staðsetning þeirra verk-
smiðja veröi sem næst loðnu-
miöum, miðað viö þær veiöar
sem veriö hafa á undanförnum
árum og liklegt er að muni
verða á næstu árum. Um þetta
er erfitt að fullyröa en þessi
nefnd hefur unniö mjög vel þann
stutta tima, sem hún hefur
starfaö, en ég get ekki á þessu
stigi skýrt frá áliti hennar
vegna þess, að það liggur ekki
fyrir.
M.Ó.