Tíminn - 10.03.1977, Blaðsíða 10

10
Fimmtudagur 10. marz 1977
Kristinn Snæland:
Að byggja stórt
„Eða
pissa í
skjóli
við
j eppann
sinn’ ’
Nýlega hefur svonefnd flug-
vallanefnd skilað merkri
skýrslu um islenzka áætlunar-
flugvelli og búnaö þeirra.
Nefndin var skipuð 23. jan.
’76, en skilaði skýrslu sinni
og till. 30. nóv. sama ár til
samgönguráðherra, er skipaði
nefndina. Með skýrslu þessari
er lagður grundvöllur að skipu-
legum framkvæmdum við flug-
velli næstu árin, s.s. með þvi aö
leggja mat á forgang verkefna
og kostnað við þær. Skýrsla
þessi er hið vandaðasta plagg og
mun hún væntanlega verða send
sveitarstjórnum til umræöna og
álitsgerða, enda nú þegar send
öllum fjölmiðlum fyrir nokkru.
Þó svo, að skýrsla þessi sé
góð, þá má benda á atriði, sem
athuga ber betur. t heild litur
skýrslan þannig út, að of mikif
áherzla er lögð á búnað hinna 9
flugvalla I A flokki og aö svo-
nefndir millilandavellir, 5-6
talsins, sem eru hluti þessara 9,
muni fá forgang um búnaö um-
fram hina 27 áætlunarflugvelli,
sem skýrslan fjallar um.
Landshafnir — hrað-
brautir — aðalflugvell-
ir
Það má vera alvarlegt um-
hugsunarefni ibúum hinna
minni byggða, hvernig verið er
að fara I kringum þá i hafnar-
gerð, vegagerö og nú I flugmál-
um.
Nú er landinu skipt I tvo
flokka i hverjum þessum mála-
flokki, þ.e.a.s.:
Fyrsti flokkur:
Orval, sem afgreiðast skal
með hraði. Landshafnir, hraö-
brautir og aðalflugvellir, allt
skal þetta vandaö og af beztu
gerð.
Annar flokkur, hinir:
Þeir, sem verða að byggja
sinar hafnir með 25% fjármagni
móti rikinu, þeir sem ekki njóta
hraðbrautanna en verða að
skrönglast á púkkinu, þar sem
það er þá til, og þeir, sem ekki
fá aðalflugvelli upplýsta með
blindflugsbúnaði og flugstöðv-
um, en verða að fljúga viö
kertaljós og pissa upp i vindinn i
skjóli við jeppann sinn.
Þessi þróun kemur greinilega
fram i nefndri skýrslu, en sam-
kvæmt henni er lagt til aö leggja
4 milljarða i aöalflugvelli (9
talsins) á 6 árum, en 800
milljónir i alla aðra áætlunar-
velli landsins (27 talsins) á
sama tima.
Einangrunarmat
Þar sem einangrun byggðar
erf skýrslu þessari réttilega tal-
in eiga að hafa áhrif á for-
Einar Birnir:
Það var ekki handónýttfyr-
ir Sverri Magnússon að geta
notað augljósa prentvillu, þ.e.
stafavixl úr 47 i 741 grein minni i
Timanum 18. jan. s.l. sem
ástæðu til svars i Mbl. 17. febr.
s.l., en stórmannlegra hefði nú
verið að reyna að rökstyðja
fyrri ummæli sin frá blaða-
mannafundinum 16. nóv. s.l. en
velta þeim til annarra og gefast
algerlega upp við rökstuöning
svo sem greinin ber ljósast
vitni. Hitt er að vonum að
Sverrir efnir fyllilega þaö sem
áður var lýst að ekki verður
honum vitsins frýjað og skrifar
liðlegan stil séu engar kröfur
gerðartil að rökstuðningur fylgi
málinu.
Þaö er einnig næsta skiljan-
legt að Sverri þyki sorglegt aö
rammaðarskuliinn staöreyndir
sem koma honum illa, þær
verða auövitað þvi greinilegri
og dþægilegri, en viö þvi er ekki
að gera. Þyki honum hins vegar
að dagbl. Timinn noti slæmt let-
ur eða myndir, hlýtur hann aö

Kristinn Snæland.
gangsröðun framkv., er óhjá-
kvæmilegt að gagnrýna mat
nefndarinnar á einangrun eins
og það kemur fram I skýrslunni.
Sé tekiö dæmi af norðanverðum
Vestfj., kemur í ljós sam-
kv. skýrslunni, að Isafjörður
(og þá væntanlega markaös-
svæði hans, Bolungarvík, Súða-
vik og Djúp) og Suðureyri eru
með einangrunarstig 30%, en
það er jafnframt mesta ein-
angrun, sem gefin er upp i töfl-
unni (þó eru nokkrir fleiri staöir
með sömu einangrun samkv.
töflunni). Þessi einangrun, og
raunar öll einangrun samkv.
töflunni, er fengin með þvi aö
meta hversu oft á ári, hve
marga daga þjóðvegur að flug-
velliá næsta markaðssvæði lok-
ast vegna ófærðar. Þar sem
Breiðdalsheiði lokast meira en
lOOdagaá.ári, er einangrun ísa-
fjarðar og Suðureyrar fundin og
talin 30 stig. Þá skyldi maöur
ætla, að einangrun Flateyrar
væri llka 30 stig, þar sem 26 km
eru frá Flateyri á ísafjaröar-
flugvöll um Breiðdálsh'eiðf.'
Nei, dæmiö erekki svo einfalt.
Einangrun Flateyrar er metin
20 stig vegna þess að til Þing-
eyrar er vegur ékki lokaður
nema 50-100 daga á ári, en þess
erallsekkigættað 65 km eru frá
Flateyri á Þingeyrarflugvöll.
Þingeyri er einnig flokkuð með
20 stig á sömu forsendu.
Einangrunarmat nefndarinn-
ar er þannig Ut I hött, og veröur
að vænta þess, að það verði end-
urmetið.
Til leiðbeiningar skal leitast
við að flokka þessa f jóra staöi á
Vestfjörðum.
Einangrun byggðar-
lags
Einangrun byggðarlags felst i
því hvernig háttað er samgöng-
um við næsta menningar- og
viðskiptasvæði, hvernig sam-
göngur eru við Reykjavik og
hversu byggðin er sjálfri sér
nóg.
A norðanverðum Vestfjörðum
er einangrunin metin eftir þvi
hvernig samband er viö
Reykjavik og ísafjörð.
Með tilliti til þessa og miðaö
við þann tima, sem einangrun
er mest, mætti mkta einangrun
byggðanna þannig (verst setta
byggðarlagiö taliö fyrst) :
1. Þingeyri
Til Þingeyrar eru tvær flug-
ferðir i viku frá Reykjavik.
Þrisvar i viku er flogið með póst
frá Isafirði og tvisvar mánaðar-
lega hefur rikisskip viðkomu i
hringferð.
2. Suðureyri
Til Suöureyrar eru fjórar
flugferðir I viku frá Reykjavik,
fimm sinnum i viku er flogiö
með póst frá Isafiröi, rikisskip
kemur við tvisvar I mánuði og
Djúpbáturinn Fagranes kemur
tvisvar 1 viku frá Isafirði og
Flateyri. (Flug fellur oft niður
vegna slæmra aðflugsað-
stæðna.)
3. Flateyri
Sama og Suðureyri nema
þris var er komið meö póst i viku
og aðflugsaðstæður eru góöar.
4. ísafjörður
Þangað er flug alla daga vik-
unnar frá Reykjavik og tvis'var i
viku frá Akureyri. Flugfélagið
Ernir sem sér um áðurnefnt
póstflug, hefur aðstöðu á Isa-
firði og flýgur þaðan um allt
Djúp. Einnig hefur Djúpbátur-
inn, sem áður er nefndur, að-
stöðu sina á Isafirði og fer það-
an um .Djúpið. Rikisskip hefur
viðkomu tvisvar I mánuði.
Eins og sjá má af framan-
sögðu, er einangrun þessara
byggða allt önnur en fram kem-
ur I töflu nefndarinnar og hlýtur
þvi raunsætt mat einangrunar
að byggjast á einhverju öðru en
hve oft þjóðvegur að „næsta”
flugvelli lokast.
Flug á hvern ibúa á ári
Þá telur nefndin, að farþega-
fjöldi og flughreyfingar eigi að
hafa áhrif á forgangsröðun, og
er það rétt, en vissulega eiga að
koma til önnur atriði tengd þvi,
og það eru t.d. afnot vallarins
miðað við ibúafjölda.
Með þvi að deila íbúafjölda
markaðssvæðis viökomandi
flugvallar i fjölda farþega 1975,
sést á meðfylgjandi töflu hve oft
hver einstaklingur á markaðs-
svæðinu flýgur að meðaltali á
ári.
Flug á ibúa hvers markaðs-
svæðis 1975 og einangrunarstig
nefndarinnar:
Aðalvellir
1300 m og
lengri
Markaðssvæði:
■ Einangr- Flug á
unarstig: j Ibúa:
Reykjavik 1% 1,8
Akureyri 10% 4,6
Vestmannaeyjar sjóleið 11,5
Isafjöröur 30% 5,9
Egilsstaðir 1% 6,3
Hornafjöröur 10% 5,0
Sauðárkrókur 10% 2,2
Húsavik 1% 2,6
Patreksfjörður 30% 4,0
12 af 27
S völlum,
600-800 m lengd
Siglufjörður 10% 2,0
Rif 10% 2,2
Þingeyri 20% 4,5
Blönduós 10% 2,0
Norðfjörður 20% 1,1
Vopnafjörður 30% 2,4
Stykkishólmur 10% 1,1
Raufarhöfn 10% 2,6
Þórshöfn 30% 2,5
Flateyri 20% 2,7
Suðureyri 30% 2,9
Bildudalur 20% 2,5'
Það, sem bent hefur veriö á
hér að framan eru einkum at-
riði, sem varða forgangsröð
framkvæmda, þau atriði i
skýrslunni eru miklu fleiri sem
vænta má aö menn verði sam-
mála um, og er þá e.t.v. mikil-
vægast, að alþingismenn verði
sammála um að veita nú þegar
miklu meira fjármagni til flug-
mála en verið hefur. Aö þvi mun
ekki koma fyrr en við gerð fjár-
laga ársins 1978, en verður þá að
vera myndarlegt.
Einar Birnir
Sverri þótti nauösynlegt að
taka fram aö hann vildi sjálfur
eiga val þess sem hann legði sig
niður við, þetta var ekki aö ófyr-
irsynju, annars hefði ókunnug-
an getað grunað að Sverri’ hafi
veriö hrundið á það lága plan
gróusögunnar, sem hann kaus
sjálfum sér og slnum málflutn-
inei.
ímarz 1977,
... og Sverrir rökþrota
kvarta um það við ritstjóm og
útgefendur blaösins.
Enn þykir mér fyndni Sverris
æöi kaldranaleg þegar hann llk-
irsjálfumsérviöuppvakning en
hvorki skal sérstaklega'um það
fást né heldur hitt að Sverrir
taldi aö upp hefði verið dreginn
staurinn hans og vont komið
niður I holuna, sinum augum lit-
ur hver silfrið.
Hitt er augljóst, að ekki
treystir Sverrir þvf að allir geti
kraflað sig áfram meö „óreynd-
ar” holur og blés nú ákaflega
upp sina, en þar er af að segja
að ekki sýnist efnilegur sá blást-
ur, þvi að viö skoðun reyndist
hann samansettur af litlum
skilningi og misskilningi bland-
aö dullitlu af dylgjum, og er
blandan sú litt traustvekjandi.
1 fyrsta lagi er þaö ósköp fá-
tæklegur og litill skilningur aö
halda að skoðanir manna bygg-
istá viðskiptahagsmunum og að
einurö einstaklinga breytist við
starfsskipti, enda er augljóst
öllum sem til þekkja að væri það
grundvöllur viðskipta að sitja
undir eða jánka alls kyns vit-
leysum sem viöskiptaaðili lætur
sér hugsanlega um munn fara,
hefði Timagreinin frá 18. jan.
s.l. aldrei veriö skrifuö. Svona
takmarkaðurskilningurerþó til
allrar hamingju næsta fátíður.
1 ööru lagi það er mikill mis-
skilningur ef Sverrir heldur að
fyrrum kollegi hans Guöni, eða
minning hans, liði nokkurn
skaða af að flett sé upp I lands-
lögum, þvert á móti. Guðni var
ákaflega löghlýöinn maöur, en
hins vegar dettur mér ekki I hug
að reyna aö skýra fyrir Sverri
hvernig tveir einstaklingar
starfa saman I fyrirtæki og
halda sjálfstæði sinu sem
einstaklingar það er greinilega
utan seilingar imyndunarafls
hans. Annars er dálitið seint
framkomin umhyggja hans fyr-
ir samstarfi okkar Guðna —
vissum við hana aldrei fyrr.
1 þriðja lagi heföi nú Sverrir
mátt spara sér að fara i föt
gömlu konunnar frá Leiti I til-
raunum sinum viö að klóra I
bakann. Hann veit nefnilega full
vel að óaðskiljanlegur hluti
skráningar sérlyfs hérlendis, og
viðar, er gerð pakkningar og
merkimiöa, og að miðar Pen-
britin i Englandi eru frábrugðn-
irþeim sem á íslandi eru skráð-
ir og þvi óleyfilegir til notkunar
hér og enn að enskir heildsalar
hafa aðeins hina ensku pakkn-
ingu þar sem þeir eru ekki út-
flytjendur, þ.e. dylgjurnar ein-
faldlega standast ekki, þó að
auðvitað geti e.t.v. verið að
hrekklausir sem ekkert þekkja
til mála, glepjist til að leggja
trúnaö á söguna. Með öðrum
orðum I rökþrotinu er þannig
borið fyrir sig óviökomandi fólk
úti i bæ, að einhver jir hafi sagt
og/eða gert, hitt og/eöa þetta —
lágkúran uppmáluö.