Tíminn - 10.03.1977, Blaðsíða 20

20
Fimmtudagur 10. marz 1977
lesendur segja
Gefum
engum
neit t,
gj öldum
öllum
allt
Eins og landslýö er kunnugt
var a6 koma niöurstaöa rann-
sóknar i umfangsmesta og
stærsta afbrotamáli, eöa svo er
þaö nefnt, sem átt hefur sér staö
á lslandi langa tíö aftur I tim-
ann.
A dögunum var talaö um aö
fangi heföi sloppiö úr haldi,
hann var sagöur úr varnarliö-
inu, marg brotlegur vegna
fíkniefnasölu og máske fleiri af-
brota. Þaö var nefnt, aö maöur
þessi ætti fúlgur fjár inni I bönk-
um sins heimalands og hann
heföi oft komiö viö sögu hjá lög-
gæzlunni. Eitthvaö var minnst
á, aö ekki væri ómögulegt, aö
hér væru brögö I tafli, sem sagt
aö fangaveröir ættu einhvern
hlut aö máli. Þetta væri svo
furöulegt, aö fangi gæti sloppiö
á þennan hátt, aö loka gæslu-
menn inni I klefa slnum, hlaupa
svo út, stela bll þeirra og aka á
brott. Hann komst undan, þó aö
strax sæist til hans gegnum
hliöiö og eftirför hófst, sem ekki
bar árangur. Er þetta almennt
álit fólks? Er þetta traustiö,
sem Islendingar hafa á vernd-
ar-englunum sinum? Ef þessi
grunsemd hefur viö rök aö
styöjast er ekki von á góöu.
Var ekki veriö aö tala um I
fréttum, aö dómsmálaráöherra
væri aö athuga um nýja mynt
fyrir herliöiö á Keflavlk-
ur-velli? Þaö á aö fyrirbyggja
gjaldeyrisbraskiö, sem sagt er
aö þar eigi sér staö 1 stórum stll,
af fréttum fjölmiöla aö dæma.
Er þaö tilviljun, aö afbrotin
tengjast flestöll þessu eina
byggöarlagi. Þaö er næstum
óhuggulegt, aöhlusta á fréttir af
Suöurnesjum vegna glæpafar-
aldurs. Maöur hlýtur aö hafa
samúö meö þvl saklausa fólki,
sem þar á búsetu, aö þurfa aö
lifa I sllku umhverfi. Ekki væri
ástæöulaust, þótt foreldrar
heföu áhyggjur af börnum sln-
um á geljuskeiöi. Saklausir, for-
vitnir unglingar geta flækzt inn I
vltahringinn áöur en þeir vita
af. Er þaö ekki staöreynd, aö
hreiöur ódæöisins er á slóöum
varnarliösins? Er þetta nokkur
tilviljun, á þetta ekki upptök sfn
I smygli eiturlyfja, sem ung-
lingar láta blekkjast af og nota?
Afleiðingin er hörmung, sem viö
heyrum um I fjölmiölum.
Þaö er illa geröur Islending-
ur, sem getur sætt sig viö sllkt
ástand. Viö hljótum aö efast um
gildi þessa svonefnda varnar-
liös. Þaöheldég aö hver vitibor-
inn maöur sjái, aö vera þessara
ógæfusömu manna á Miönes-
heiöierokkur Htilstoö. Ég sagöi
ógæfusömu, en enginn skyldi
skilja orö mln svo, aö þarna séu
saman komnir menn, sem telj-
ist úrhrök. Nei, ógæfan er sú aö
veröa aö eyöa llfi sinu I sllku
starfi sem þessu. Viö tslending-
ar, sem alizt höfum upp viö
frelsi til oröa og athafna, yröum
tæplega hrifnir af herþjónustu
og þvl sem henni fylgir. Afleiö-
ingarnar eru þessar, aö menn
eru lokaöir I herbúöum árum
saman. Þaö m á vel vera aö sjálf
herskyldan, námiö, sé mönnum
til góös, þaö sé nokkurs konar
tamning villtra fola, ef svo
mætti aö oröi komast. Viö ætt-
um llklega aö taka upp þegn-
skylduvinnu I staö herskyldu.
Viö eigum sjálfsagt baldna fola,
sem hægt væri aö gera aö góö-
hestum, þiö afsakiö oröalagiö,
málshátturinn er mér efst I
huga „oft má gera góöhest úr
göldnum fola”.
Nú hefur andrúmsloftiö veriö
hreinsaö I bili, eöa svo er sagt aö
I þaö minnsta hafi veriö komizt
nokkurn veginn til botns I þvl
umfangsmesta sakamáli, sem
búiö er aö vera á döfinni of
lengi, þvl aö óvissan getur veriö
kveljandi.
Þaö er lof boriö á verk þýzka
sérfræöingsins, sem dómsmála-
ráöherra fékk til aö hjálpa viö
rannsókn þessa erfiöa máls.
Þaö fer vlst ekki á milli mála,
aö hans hjálp var mikils viröi og
er þá sjálfsagt metin aö verö-
leikum. Hann heföi þurft aö
koma fyrr, þaö er hægt ab sjá
eftir á.
Allt þaö ógeöfellda málæöi,
sem um þessi mál hafa spunnizt
I sumum blööum, borizt inn á
Alþingi meira aö segja. Þab var
vegiö aö saklausum mönnum á
ódrengilegan hátt, t.d. dóms-
málaráöherra, þeim manni,
sem trúlega á stærstan þátt I ab
niöurstaöa náöist I þessu erfiða
máli. Hann hefur sjáanlega full-
an hug til aö betrumbæta lög og
endurbæta dómskerfi landsins,
til aö reyna aö fyrirbyggja mis-
tök og auövelda rannsóknir
sakamála. Þaö er hart aö póli-
tlskt svaö skuli upp vaöiö I
svona málum. Ekki trúi ég aö
þaö sé nokkrum manni til á-
vinnings aö leika þann ljóta
skrlpaleik aö nlöa mannorö af
mönnum sem I eldinum standa
viö aö leysa þau erfiöustu mál,
sem hér um er talað. Ég hrein-
lega vorkenni þeim ungu mönn-
um, sem oröiö hefur á I slnum
málflutningi, meö sleggjudóm-
um og aödróttunum. Þaö sann-
ast hér, I þessu margumtalaöa
máli, aö menn veröa ekki sak-
felldir fyrr en sök þeirra er
sönnuö.
Þaö fer ekki á milli mála, aö
öll rannsókn þessara mála kost-
ar Islenzku þjóöina offjár, sem
enginn má eftir telja úr þvl ár-
angur nábist. Þaö sannast, aö til
þess eru vltin aö varast þau, þaö
ber aö hafa hugfast. Þaö mun á-
lit margra aö dómsmálaráö-
herra hafi I þessu erfiöa verki
sannað þaö, aö hann er starfa
slnum vaxinn, og heiöur hans og
álit hefur stórum vaxiö hjá fólki
vib endalok þessa máls. Hann á
þakkir skildar fyrir þrautseigju
og réttsýni í starfi slnu. Þaö ber
aö meta menn af verkum
þeirra, en ekki eftir flokkapóli-
tlk. Og enn kemur I hugann —
hvaöa gagn gera verndararnir?
Jú, þeirhafa svo sannarlega oft
rétt hjálparhönd á erfiöri stund
viö sjúkraflutninga, leit aö
týndum skipum, mönnum, flug-
vélum o.fl. þaö ber aö þakka,
sem vel er gert. Þaö heföi
kannski ekki veriö óeölilegt, þó
aö þeirra hjálp heföi komiö til
sem aöstoð vib rannsókn saka-
mála, sem eiga máske upptök I
herbúðum þeirra. Þeir eiga
sjálfsagt marga sérfræöinga
eins og Þjóöverjar.
Flestum Islendingum trúi ég,
aö hafi blöskraö aögeröarleysi
varnarliösins I landhelgisstrlö-
inu. Mörgum veröur á aö halda,
aö þeirra vörn nái ekki til hvaöa
árásar sem er, þaö séu ein-
hverjir vissir aöilar, sem þeir
vilja verja okkur fyrir, eöa eru
þeir hér aöeins I slnum eigin er-
indagjöröum? Þaö grunar sjálf-
sagt marga, og ekki aö ástæbu-
lausu. Margir Islendingar heföu
viljaö þá burt I fyrra, þegar þeir
brezku sendu herskip inn I Is-
lenzka landhelgi til aö vernda
slna veiðiþjófa, og til aö sigla á
varöskip okkar og gera tilraun
til aö sökkva þeim. Þá var Is-
lendingum heitt I hamsi og ekki
aö ástæöulausu, en vikingabióö-
iö rennur enn I æöum sumra Is-
lendinga. Þó viö ofurefli væri þá
aö etja voru þeir Islenzku ekki á
þvl aö gefast upp. Reyndar varö
endirinn sá, aö brezka ljónið
varö aö leggja niður skottiö og
halda heim meö sitt hafurtask.
Þó var eitt sinn sagt, aö Bretar
væru seinþreyttir og þráir og
ynnu öll strlö. Þaö er því ekki
lltill heiöur þeirra fáu á smáu
skipunum aö vinna sigur á stór-
veldinu. En „verndararnir”
áttu rólega daga á meöan, og
kannski alltaf, en höfum viö þá
nokkuö viö þá aö gera?
Jóseph Luns nefndi hvaö kost-
abi Atlantshafsbandalagið aö
flytja Keflavlkurstööina. Þaö
var svimandi há upphæb á okk-
ar mælikvaröa. Þvl er sú spurn-
ing áleitin viö mig og marga
fleiri, sem ég hefi vib rætt um
þessi mál/er ekki tlmi til kominn
ab dátarnir greiöi fyrir sig, líkt
og annaö fólk veröur yfirleitt aö
gera? Ekki er tslendingum hlfft
viö skattplningu, þvl þá útlend-
ingum? Getur verið aö „snobb-
iö” og minnimáttarkenndin sé
svo mikil I eöli þeirra manna,
sem meö okkar mál fara þarna,
eöa er þetta hégómagirni? Ég
tel svo sannarlega tlmabært, aö
leggja barnaskapinn á hilluna
og viö förum aö vera eins og
menn meö mönnum, tökum til
okkar þaö, sem okkur ber, gjald
af eignum okkar, hvort heldur
er á sjó eöa I landi.
Þaö er I fullri alvöru talaö um
aö Ieggja auölindaskatt á ís-
lendinga, en hitt heyrist aldrei,
aö útlendingar greiöi fyrir þaö
sem þeim er veitt. Þeim er ekki
gert ab greiöa gjald af veiöi-
heimild i landhelgi okkar, ekki
fyrir aö hafa her I landi okkar á
friðartlmum, og gefiö meö raf
magninu til stóriöju útlendinga,
t.d. Alversins og veröur sjálf-
sagt framhald á þvl til fleiri. A
sama tima hækkar rafmagnið
til íslendinga viö hvern álestur
um stórar upphæðir. Þaö er von
á þvl, ef viö þurfum aö greiöa
meö þvl til útlendinga. Hvaö á
þessi undirlægjuháttur ab þýöa
á sama tlma og talab er um aö
peninga vanti til allra hluta.
Landsmenn eru skattpindir, svo
úr hófi keyrir, lltum á bllaeig-
endur, sem eru æöi margir. Ef
þeir eru tslendingar, þá eru þeir
hreinlega leiddir I skattpining-
argildruna, fyrst er þeim boöiö
uppá aö kaupa nýja blla, slöan
er varahluta-álagningin gefin
frjáls, svo þeir eru á svarta-
brasksveröi. En dátarnir fá
bensln á gjafveröi og trúlega
margt fleira.
Ekki þyrfti fólk aö gera eins
háar kaupkröfur, ef dregiö
væri úr þessari óeölilegu okur-
innheimtu. Allt magnar þetta
veröbólgubáliö, sem alltaf er
veriö aögllma viö. Ég hefi veitt
þvl athygli, hve margir eru mér
sammála, sem sagt á sömu
skoðun og Aron Guöbrandsson.
Hann þyrfti aö fá meiri ráö, til
aö bjarga þjóö vorri úr kvik-
syndi skulda. Þvl ekki aö fá hon-
um fjármálastjórn landsins, þó
aldraöur sé, gæti hann gefið
þeim yngri ráö, ætli af veiti.
„Þaö er oft gott er gamlir
kveöa”. Þaö leynir sér ekki aö
þar er þrautþjálfaöur f jármála-
maöur, sem reynsluna hefur aö
baki, þaö er ljótur þrái aö vilja
ekki ráö slikra manna.
Hvaö mega Bandarikjamenn
greiöa fyrir herstöðvar sinar
annarsstaöar, t.d. á Spáni.
Þessi stöö þeirra á Miönesheiöi
er vist ekki ónauösynlegri. Er
þaö tilfellið, sem heyrzt hefur,
ab þeir geri stólpagrin aö ís-
lendingum fyrir aö vilja ekki
þiggja gjald af útlendingum fyr-
ir aöstööuna hér. Þaö er ekki aö
ástæöulausu aö þeir hæöist ab
barnaskapnum. Hvaö á þetta aö
ganga lengi?Kannski veröikosið
um þaö næst, þá kæmi I ljós vilji
fólksins. Ekki vil ég gefa nein-
um útlendingi blett úr minni
ábýlisjörö undir herstöö eöa
annab, ekki heldur af landi mlnu
(lslandi) né miöum þess. Ef ég
yröi til neyddur aö láta land
undir sllkt drasl, sem mér væri
ekki aö skapi, mundi ég heimta
hæsta gjald fyrir, þaö væri lág-
markskrafa, sem ekki yröi
hvikaö frá. Ef ég vildi ekki gjald
þiggja, yröi ég álitinn stórskrýt-
inn, og ekki aö ástæöulausu.
Sama gildir meö leigu fyrir aö-
stööu til útlendinga á okkar um-
ráöasvæöi. Otlendingadekrib
skemmir mannorö okkar og
álit, þetta dekur er okkur dýrt
og alltaf til skammar. Þarna
vantar dyggan útvörö til aö
kippa I liöinn. Þaö mundi Aron
gera, öllum til gagns og sóma,
þaö er fyllilega kominn tlmi til
aö koma þessu I lag.
Annaö hvort burt meö herinn
af Islenzkri grund, eöa full leiga
greidd, ekki einhverntlma held-
ur strax. Þeir menn eru ekki ís-
lendingar aö eölisfari, sem
halda illa viö heiöri forfeör-
anna, sem máttu töluveröu til
kosta, aö nema þetta land og
byggja. Þeir létu ekki aöra
ganga á rétti sinum, þess vegna
flúöu þeir sitt föðurland og
byggöu þennan hólma á hjara
veraldar, eins og oft er sagt.
Trúlega hafa þeir engu slöur
en viö lifandi tslendingar elskaö
sitt land og ekki þolaö ágang
annarra fyrir ekki neitt. Þaö má
um þaö fræöast sé saga liöins
tlma lesin. Er betra aö ganga
um betlandi, snikjandi lán og
gjafir, ég segi nei! — viö eigum
þetta land meö göllum og gæö-
um. Núloks þegar eignarréttur-
inn er I okkar hendur kominn
eftir langa baráttu og stranga,
eigum viö aö standa vel á veröi,
ekki láta neina þjóö f jötra okkur
I svika- og skuldagildru. Þá var
til lítils barizt fyrir yfirráöarétt-
inum, ef honum veröur kastaö á
glæ, fyrir stórveldi, sem ætiö
eru eins og rándýrsgin, tilbúiö
til aö gleypa þá, sem minni eru.
Þaö er vægast sagt hæpinn
hugsunarháttur, aö halda ab lán
séu einhverjir happdrættisvinn-
ingar, — þaö kemur aö skulda-
dögunum. Ætli þaö sé þá ekki
betra aö hafa gamla háttinn á,
búa sem mest aö sinu og fjár-
festa I hófi. Þaö mundu margir
tslendingar taka undir þau
orö min trúi ég.
Þaö fer ekki á milli mála, aö
fólki er farið aö blöskra æfin-
týramennskan meö stóra fjár-
muni, sem teknir eru aö láni og,
sóaö I fyrirtæki, sem allt er I
óvissu um hvenær koma I gagn-
iö og fara aö skila okkur aröi.
Þaö má segja, aö af reynslunni
lærum viö, en hún getur veriö of
háu veröi keypt, okkur jafn vel
ofviða. Islendinga vntar meiri
ráödeild meiri skipulags-hæfi-
leika og aögát. Þaö á ekki aö
splundra og eyöileggja mann-
virki aö óþörfu. Þaö blöskrar
fleiri en mér, hvernig fjármun-
um er sóaö, aö þvl aö viröist al-
vegaöástæöulausu.LItum t.d.á
Grundartanga, hvaöa þörf var
aö fara þarna ofan I önnur
mannvirki, sem búiö var aö
kosta miklu til, tún eyöilagt og
uppþurrkaö land. Þaö varb aö
færa rafllnu, slma I jörö, graf-
inn veginn og giröingar. Allt
kostar þetta fúlgur fjár. Svo er
þessi góða jörö tæpast byggileg
á eftir. Þaö er þó enginn skortur
á óunnu landi, þar sem ekkert er
fyrir, t.d. heföi staösetning
Málmblendiverksmiöjunnar
veriö mun æskilegri á óunnu
landi sunnan viö Klafastaöatún-
iö.
Þaö virðist lltiö horft I hver
kostnaðurinn veröur, sýnist þó
full ástæöa til aö fara vel meö,
þvi aö alltaf vantar gjaldeyri til
aö greiöa meö, þvi skal gát I
heiöri höfö. Búum aö okkar, gef-
um engum neitt, en gjöldum öll-
um allt, þá mun okkur vel bún-
ast I okkar eigin landi.
Valgaröur L. Jónsson.