Tíminn - 17.04.1977, Blaðsíða 32
32
Sunnudagur 17. apríl 1977
■* gæfist.
Anton AAohr:
8.
Árni og Berit
Ævintýraför um Asíu
skipunarbréf var þannig
tilkomið:
Alexej hafði i viðtali
sinu við Nikolaj fursta,
frænda keisarans, aldrei
dregið neina dul á það,
að hann ætlaði að giftast
norsku stúlkunni, sem
hann hafði hitt i fjalla-
auðnum Persiu, þegar
hún hefði aldur og
þroska til. Herforinginn
hafði verið nógu slyngur
til að fara ekki að mót-
mæla Alexej eða banna
honum þetta. Hann bar
heldur ekki upp neinar
nærgöngular spurning-
ar. En i þess stað fann
upp alls konar ástæður
fyrir þvi, að halda hon-
um kyrrum i Moskvu og
fresta för hans til Sam-
arkand mánuð eftir
mánuð. Það var von
hans, að samkvæmis-
lifið og félagsskapur
hermanna fengi þennan
unga, rika liðsforingja
til að gleyma þessari
ungu, norsku stúlku, eða
þessu „heimskulega
ástarævintýri”, eins og
stórfurstinn nefndi það
með sjálfum sér.
Þessi von hans rættist
ekki. 1 septemberlok var
Alexej jafn ákveðinn að
gifta sig norsku stúlk-
unni og þegar hann kom
til Moskvu. Það var þá,
er „stórfurstinn” sá, að
það var einlæg ætlun
Alexej að giftast Berit,
að hann fékk keisarann
til að skipa hann for-
ingja fyrir leiðangri til
Novaja Semlja. Vetrar-
frostin þar myndu
áreiðanlega, ,kæla þessa
heitu ást”, eins og furst-
inn sagði i spaugi við
vini sina.
Þetta lúalega ráða-
brugg var hulið bæði
Alexej og Berit. Þau
hugsuðu um það eitt, að
þessi skipun hlytu að
valda þvi, að þau sæjust
ekki i eitt jtangt ár. Það
var þeim'' báðum sár
sorg og mikil vonbrigði.
En bæði voru þau i eng-
um vafa um það, að þau
myndu hittast einhvers
staðar að ári liðnu. Þau
höfðu aldrei rætt alvar-
lega um framtiðina eða
drepið á hugðarmál sin i
bréfum, en bæði hugs-
uðu það sama. Þau voru
i engum vafa hvort um
annað. Hann treysti
henni að fullu og efaðist
ekki um ást hennar, og
hún bar sama hug og
traust til hans.
Það valt þvi ekki á
miklu, þótt um stund
yrðu nokkur þúsund
kilómetrar á milli
þeirra. Þau skyldu
sannarlega finna hvort
annað, þegar tækifæri
Með þessu örlagarika
bréfi kom lika bréf til
Sörensens. í þessu bréfi
bað Alexej Sörensen að
greiða sem bezt fyrir
ferðum þeirra systkina,
og spara i þvi efni hvorki
fé né fyrirhöfn.
í lok bréfsins tók Alex-
ej það fram að réttast
væri fyrir þau að fresta
ekki förinni úr þessu, og
leggja upp svo fljótt sem
unnt væri. Fyrir þeim
lægi löng og erfið ferð og
það væri nauðsynlegt,
að þau kæmust sem
lengst áður en vetrar-
kuldarnir næðu hámarki
sinu.
Sörensen hóf þvi strax
undirbúning ferðarinn-
ar. í aðaldráttum ætluðu
þau að fylgja þeirri
ferðaáætlun, sem Alexej
hafði lagt drög að i einu
bréfinu. Frá Samarkand
lá leið þeirra i norðaust-
ur fyrir sunnan Balkasj-
vatnið um Tashkent og
Alma Ata og til Krasnoj-
arsk við Siberiubraut-
ina. Þetta var löng ferð.
Vegalengdin er um 3000
km og samsvarar það
leiðinni frá Osló til
Napoli á Italiu. Nú á
timum er hér fjölfarin
járnbraut en árið 1913
náði hún ekki lengra en
til Tashkent, en allan
hinn hluta leiðarinnar
urðu þau ýmist að fara i
bifreið eða á hestbaki.
Sörensen áleit að ferð-
in tæki að minnsta máta
þrjár vikur eða mánuð.
Alexej hafði lika talað
um það i eini bréfinu, að
ferðin gæti tekið 24
daga. í fyrstu ákvað
Sörensen að fýlgja þeim
barnatiminn
alla leið til Krasnojarsk,
en bæði Árni og Berit
tóku það ekki i mál. Þau
sögðu, að það væri á-
stæðulaust, að hann færi
að yfirgefa heimili sitt i
langan tima og hann
gæti það naumast vegna
skyldustarfa sinna. Þau
vildu alls ekki að hann
færi að leggja þetta á sig
þeirra vegna. Alexej
hafði heldur ekkert
minnzt á það i bréfum
sinum. Þau sögðu lika
að þau væru vön ferða-
lögum. Ferðaáætlunin
væri lika svo vel skipu-
lögð að það væru litil lik-
indi til þess, að nokkur
óhöpp hentu þau i þess-
ari ferð.
Það urðu þvi systkinin
sem réðu, en fyrst og
fremst var það af þvi að
Alexej hafði alveg
gleymt að minnast á
slikt i bréfum sinum.
Burtfarardagurinn
var ákeðinn hinn 15.
september. Berit var
mjög sorgbitin yfir þvi
að verða nú að yfirgefa
þessi ágætu hjón og
þeirra kyrrláta, hlýlega
heimili. Hún hálfkveið
þessari löngu ferð.
Henni fannst sem alltaf
hentu þau einhver óhöpp
eða óvænt ævintýri.
Hvað skyldi nú koma
fyrir i þessari ferð. Eitt
var henni þó alveg ljóst
að hvergi i ferðinni, sem
þau áttu fyrir höndum,
gætu þau átt eins góða
daga og hjá Sörensen og
konu hans, og vafasamt
að þeim gæti liðið eins
vel, er þau loks kæmust
til ákvörðunarstaðar.
Um þann stað vissi hún
svo litið.
Ferðinni frá Samark-
and til Krasnojarsk
verður ekki lýst hér, en
hún var löng og erfið.
Þar sem vegur var
sæmilegur, gátu þau
notað bil, en annars
ferðuðust þau mest i
sérkennilegu farartæki,
sem mikið var notað i
Siberiu á þeim timum og
nefndist „tarantass”.
Þetta farartæki er fjór-
hjólaður vagn, ljótur og
klunnalegur, en sterkur.
Er það eina farartækið
sem þolir vegleysur eins
og þá voru i Siberiu.
Þessi vagn hefur engin
sæti. Ferðamaðurinn
liggur á gólfinu með
hálmdýnur og púða und-
ir sér. Ofan á sér hefur
hann þykk teppi, en
tjaldað er yfir vagninn.
Venjulega eru aðeins
tveir farþegar i svona
vagni, en framan á situr
ökumaðurinn i háu sæti.
Engar stálfjaðrir eru i
vagninum, enda myndu
engar fjaðrir þola högg
og sveiflur á hröðum
akstri á þessum vondu
vegum. Þrir hestar
ganga fyrir vagninum
og oftast eru þeir látnir
valhoppa allan daginn.
Þegar þau Árni og
Berit komu fyrst inn i
svona vagn þá leizt þeim
bara vel á hann. Þau
héldu að þetta hlyti að
vera þægilegt að liggja
þarna i mjúkum dýnum.
En þegar hestarnir fóru
að valhoppa fyrir vagn-
inum og vegurinn versn-
aði, þá fór hrifningin af.
Fjaðralaus vagninn
hristi þau og skók og
fleygði þeim svo harka-
lega til, að þeim lá við
stórmeiðslum. Algjör-
lega ómögulegt var að
tala saman, þvi að stór-
hætta var að opna
munninn, vegna þess að
þá gat maður skaðbitið
sig i tunguna, eða brotið
tennurnar. Þau fundu
það strax, að eina leiðin
var að bita á jaxlinn og
hreyfa ekki munninn.
Verst leið þeim, þegar
ekið var gegnum þorpin.
Var það hvort tveggja,
að vegirnir voru þar oft
enn verri en úti á slétt-