Tíminn - 17.04.1977, Blaðsíða 15

Sunnudagur 17. apríl 1977
15
Vaka eða víma
Hversu
skal
verjast?
Uníanfarnar vikur hefur ó-
venjumargt veriB rætt opinber-
lega um áfengismál. Ber tvennt
til þess: Annað er tillagan um
að leggja á vald rikisstjórnar að
leyfa frjálsa sölu áfengs öls eins
oger á gosdrykkjum. Hitt er þó
meira og alvarlegra tilefni þar
sem er hin almenna og stórkost-
lega áfengisnautn, sem mörg-
um ofbýður svo að þeir finna að
svo búið má ekki standa.
Þeir, sem voru ungir fyrir 40-
50 árum og fylgzt hafa meö
þjóðlifinu siðan, hafa orðið vitni
að miklum breytingum. Þegar
þeir voru ungir var drykkju-
skapur unglinga nánast óþekkt-
ur. Nú er svo komið aö fjöldi
unglinga 14-16 ára virðist
skammast sin fyrir að játa að
þeir hafi ekki drukkiö.
Dagblaö eitt birti lesendabréf
frátveimur 15 ára stúlkum, sem
raunar nefndu sig ekki fullum
nöfnum. Þærvoruað mæla gegn
bjórnum. Þær tóku það fram að
þær væru ekki bindindismenn.
„Við höfum báöar drukkiö okk-
ur fullar”, sögöu þær. Hvers
vegna fannst þeim nauösyn aö
taka það fram? Könnuðust þær
viö þaö eitt að litiö væri á bind-
indismenn sem sérvitringa, sem
ekkert mark væri takandi á?
Eða fannst þeim, að enginn væri
maður með mönnum án þess að
hafa drukkið sig fullan, —
drukkið frá sér vit og mann-
dóm?
Ungtemplarar höfðu náms-
skeið með gagnfræöaskóla-
nemendum snemma þessa
vetrar. Dvalið var eina helgi
austur i ölfusborgum. Eitt af
dagblöðunum birti viötal við
nokkra unglingana eftir helg-
ina. Þeir létu allir mjög vel yfir
þessu. Sumir voru steinhissa.
Þarna haföi verið skemmtileg
dvöl alla helgina áfengislaust.
Sum börnin gerðu ráð fyrir að
þetta námskeið kynni að verða
til þess að þau minnkuðu
drykkju sina.
Nú má vera aö nokkur ungæð-
islegur ýkjubragur sé á þessu
tali. Þó er það nógu alvarlegt út
af fyrir sig ef börnum á ferm-
ingaraldri finnst það óbærileg
skömm að hafa aldrei drukkið
sig full. En alvarlegast er þetta
þó þegar hugsað er til framtið-
arinnar.
Þar sem drykkjutizkan er
orðin eins almenn og hér er
fjöldi manns, sem vill neyta á-
fengis hvenær sem gera skal
dagamun. Þvi rýmri sem fjár-
ráðin eru og þvifleiri tómstund-
ir og fridagar sem gefast, þvl
oftar og meira er drukkið. Þvi
er hættan á fjölgun drykkju-
manna og aumingja þvi meiri
sem lifskjör eru rýmri að þessu
leyti. Fjárráðin i þessu sam-
bandi veröur aö meta i hlutfalli
viö verðlag áfengis.
Það tekur oftast nokkur ár aö
menn verði ósjálfstæöir aum-
ingjar vegna drykkjufýsnar.
Hjá sumum verður fýsnin aldrei
svosterk aö húnverðiað ástriðu
sem hætta stafar af. En þvi fyrr
sem menn byrja og þvi oftar
sem drukkið er, þvi yngri missa
menn vald yfir fýsninni. Og böl-
ið og vandræðin aukast miklu
meira og örar en drykkjuskap-
urinn sjálfur. Tvöfaldist
drykkjuskapurinn fjórfaldast
áfengisbölið. A sama hátt má
reikná meö þvi að væri áfengis-
neyzlan minnkuð um helming
yrði áfengisbölið ekki nema
einn fjórðiþess sem nú er. Þetta
byggist á þvi að áfengisneyzlu
undir vissu marki fylgir ekk-
ert áfengisböl. Þau mörk gilda
bara svo sjaldan.
Þar sem drykkjuskapur ungl-
inga hefur færzt i aukana sið-
ustu árin vitum við að eftir
nokkur ár verða neikvæö áhrif
áfengisnautnar enn meiri og
voðalegri en nokkru sinni fyrr.
Þetta vitum við að hlýtur að
verða nema straumhvörf verði
til meiri bindindissemi.
Og hver ráö eru til þess?
Það er til margt áhugasamra
manna og góöviljaðra á þessu
sviði. 1 fyrsta lagi verða bind-
indismenn að standa betur sam-
an en verið hefur, treysta sam-
tök sín, hafa betri og meiri sam-
ráð. Hvenær sigraði tvistraður
her? spurði skáldið.
1 öðru lagi skal svo minnt á
það aðhálfvelgjan hjálpar ekki.
Hér veitirekki af að staðið sé að
málum afdráttarlaust af fullum
heilindum. Hér er um að ræöa
eitt mesta slysavarnarmál,
stórkostlegt heilbrigðismál og
þó fyrst og fremst siðgæðismál.
Ráðið sem dugar er að efla fé-
lagslif eldri sem yngri þar sem
áfengi er hafnað — en margt
gert til menningar og gamans.
Um það verða áhugamenn að
ræöa, standa vel saman og hefj-
ast handa.
H.Kr.
Auglýsið í Tímanum
#/R r$ T«& ^ Sa T«&
A HÚ8GÖGM
SÍÐUMÚLA 30 SIMI: 86822
Eigum mikið úrval af
vönduðum húsgögnum
OG SKOÐIÐ ÍSLENZKA
fW
FRAMLEIÐSLU
íslenzk húsgögn fyrir íslenzk heimili