Tíminn - 30.06.1977, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 30. júni 1977
3
í ákveðnum hjúskapar-
stéttum er neyzlan mest
— Ýmsar ráðstafanir gerðar til að haitila gegn ofnotkun róandi lyfja
Gsal-Reykjavik — Samkvæmt
niðurstöðum athugana land-
læknisembættisins og lyfja-
máladeildar heilbrigðis- og
tryggingaráðuneytisins eru ls-
lendingar meiri neytendur ró-
andi lyfja en frændur þeirra á
Norðuriöndunum, ef Danir eru
undanskildir, en þessar tvær
þjóðir neyta geð-, svefn- og ró-
andi iyf ja i meiri mæli en aörar
Norðuriandaþjóðir. Eins og
fram kemur i forsiðufrétt er
svefnlyfjum mest ávisað hér á
landi, en hefur minnkað nokkuð.
Aukin niðurstaða sem frá er
greint á forsiðu, skal hér gerð
grein fyrir nokkrum öðrum:
Sala svefn- og róandi lyfja úr
öðrum lyfjaflokkum en fenzo-
diazepinflokki (valium,
diazepam og mogadon) er svip-
uð á íslandi og á öðrum Norður-
löndum að Sviþjóð undantek-
inni, en þar er salan mest.
Sala svefn- og róandi lyfja af
barbiturat- og meprobamat-
flokki hefur minnkað allveru-
lega en mun hættuminni lyfjum
er ávisað i þeirra stað. Fyrr-
nefndum lyfjum er ávisað i
svipuðu magni hérlendis og á
hinum Norðurlöndunum.
Ávisað magn eftirritunar-
skyldra lyfja (morfin, óplum,
pethedin og fleiri) fer stöðugt
minnkandi. Islenzkir læknar
ávisa verulega minna magni af
þessum lyfjum en félagar
þeirra á Norðurlöndum.
Magn geðdeyfðar- og sef jandi
lyfja hefur haldizt óbreytt eða
svipað á öllum Norðurlöndun-
um. Tiðni geðsjúkdóma er svip-
uð hér og i Danmörku.
Amfetaminneyzla, sem var
mjög mikil hér á árunum 1950-
1970 borið saman við hin
Norðurlöndin, hefur hrað-
minnkað allt frá 1970 og er nú
aðeins brot af þeirir neyzlu sem
var. Orsakir þessarar minnkun-
ar eru: a) Læknum hefur al-
mennt orðið ljósari aukaverk-
anir lyfsins. b) Onnur lyf, sem
hafa svipaða verkun en eru
hættuminni, hafa komið á
markaðinn. c) Miklar takmark-
anir á ávisun lyfsins voru settar
1971 og 1976.
Þeir, sem að þessum
athugunum stóðu, grófust
einnig fyrir um hugsanlega al-
menna „ofnotkun” lyfjanna, og
var gerð könnun á lyfjaneyzlu
eftir hjúskaparstétt fólks. Kom
fram, að i ákveðnum (ónefnd-
um) hjúskaöarstéttum væri
neyzla miklu meiri en almennt
gerist.
Hins vegar var neyzla svefn-
lyfja svipuð i sömu hjúskapar-
stéttum. Fólk 60 ára og eldra
neytir um 60% af heildarmagni
svefnlyf ja sem á visað er hér, en
neyzlan eykst með hækkandi
aldri.
Ólafur Ólafsson landlæknir
segir, að orsakiraukinnar lyfja-
neyzlu fólks séu margþættar og
ýmsar þeirra ókunnar. Hann
bendir þó á, aö sjúkdómar geti
valdið aukinni lyfjanotkun og
segir að sjúkdómatiðni sé al-
gengari i þeim hjúskapar-
stéttum og aldurshópum (eldra
fólk) sem áður er greint frá, —
en sjúkdómatiönin sé þó ekki
margföld miðaö viö aðrar stétt-
ir likt og lyfjanotkunin gefur til
kynna. Þá nefnir hann félags-
lega- og efnahagslega aðstoö
sem orsök, og segir hana al-
mennt minni hér en á hinum
Norðurlöndunum. Loks nefnir
hann langan vinnutima sem or-
sök en alkunna er, að vinnutimi
hérlendis er mun lengri en á
hinum Norðurlöndunum.
Að lokum skal hér greint frá
ráðstöfunum heilbrigðisyfir-
valda gegn ofnotkun geð- og ró-
andi lyfja, 1. Sett hefur verið
reglugerð um lyfjadreifingu og
geymslu lyfja á sjúkrahúsum. 2.
öllum læknum á Islandi hefur
verið gert skylt að nota staölað
lyfjaávisanablað og auðveldar
slikt allt eftirlit. 3. Fleiri lyf
hafa veriö gerð eftirritunar-
skyld, s.s. meprobamat og
barbituratlyf. 4. Settar hafa
verið reglugeröir um takmark-
anir á stærð skammta á dia-
zepam (valium). Ekki er leyfi-
legt að ávisa 10 mg töflum. 5.
Gefin hefur verið út auglýsing
sem takmarkar ávisanir á
amfetamin og skyld efni. 6.
Heilbrigðisyfirvöld hafa i fyrsta
sinn gefið út viðmiðunarreglur
um hámarksskammta sem
stuðzt er við i ábendingum
lækna. 7. Kerfisbundnar
kannanir hafa verið geröar á
lyfjaávisunum, og læknum er
tilkynnt jafnóðum um niður-
stöður. 8. Náin samvinna er nú
meö heilbrigðisyfirvöldum og
þeim aðilum er starfa við
ávana- og fikniefnadómstólinn.
Blönduós:
Nægjanlegt hús-
næði fyrir iðn-
starfsemi—en
fólkið vantar
Vegna ranghermis og villandi skeiðsálag reiknast af álags-
frétta af samningum málm- grunni.
ATH-Reykjavik. — Að vissu
marki eru iðngarðarnir á Blöndu-
ósi nýlunda, sagði Jón tsberg
sýslumaður á Blönduósi, er Tim-
inn ræddi vð hann I gær. — Viö
keyptum hús frá Seyðisfiröi, en
þar var þvi ætlaö það hlutverk að
vera sildarverksmiðja. Hins veg-
ar komst hún aldrei i gagnið og
var húsið hálfgert vandræðabarn.
Það er 4.160 fermetrar, og þegar
er búið að nýta rétt um tvo
fimmtu húsnæðisins. Það getur
verið tvær hæðir, en lofthæðin er
sex metrar.
1 öðrum enda hússins hefur
fyrirtækið Ósplast komið sér fyr-
ir, ogsagði Jónað sá hluti hússins
væri nú tilbúinn. Framleiðsla
fyrirtækisins er plaströr og plast-
þynnur. 1 hinum endanum hefur
Trefjaplast aðsetur, en eitthvaö
vantar á, að framleiðsla þess geti
hafizt. Trefjaplast framleiðir,
eins og nafnið bendir til, ýmiss
konar hluti úr trefjaplasti, til
dæmis sundlaugar, og smærri
báta. Þannig hefur það framleitt
kappróðrarbáta, og hafa þeir lik-
að vel.
— Hugmyndin er sem sagt sú að
koma upp framleiösluiönaði i
þessu húsi, sagði Jón, og búið er
að ráðstafa tæpum helmingi þess,
en hitt biður eftir einhverjum
góðum mönnum sem hafa áhuga
á að setja á fót iðnað. Húsnæðinu
hefur til þessa ekki verið mikið
haldið á lofti af þeirri einföldu
ástæðu að okkur vantar fólk. Það
getur ekki komið til Blönduóss
vegna húsnæðisskorts á staðnum.
Jón sagði að nú væri verið að
byggja leiguibúðahúsnæði með
fjórtán ibúðum, en búið er að ráð-
Séð yfir Blönduós.
stafa þeim öllum. Einnig er verið
að byggja tiu ibúðir fyrir aldraða,
og er fullur vilji á að þeir verk-
takar sem sjá um þá fram-
kvæmd, taki að sér byggingu nýs
raðhúss. En til þess að sá draum-
ur gæti rætzt þarf að koma til
fjármagn, sem Jón sagði að lægi
ekki á lausu. Sem dæmi um hús-
næðisskortinn nefndi Jón, aö inn-
rétta varð Ibúð i barnaskólanum
fyrir verkstjóra hjá hitaveitunni.
Samstarf um jarðhitanýtingu
Samband málm- og
skipasmiða:
Engar breyt-
ingar á sér-
samkomulagi
MÓL-Reykjavik Undanfarna
daga hafa dvalið hér á landi tveir
menn frá nýstofnuðum háskóla
Sameinuðu þjóðanna til að ræða
við íslenzka ráðamenn um
hugsaniegt samstarf Islands og
háskólans á sviði jarðhitanýting-
ar. Eru það þeir Waither Mans-
hard, einn af þremur aðstoðar-
rektorum skólans og yfirmaöur
þeirrar deildar sem fer með
málefni nýtingar náttúruauðlind-
anna, og Jim Harrison, formaöur
ráðgjafanefndar þeirrar deildar
háskólans.
Afundi, sem haldinn var i vik-
unni með fréttamönnum, kom
fram aö Island hefur alltaf stutt
stofnun sliks háskóla og viljað
taka virkan þátt i starfi hans.
Ferð þeirra Manshards og Harri-
sons til Islands að þessu sinni er
að frumkvæði Islendinga og er
verið að kanna á hvaða hátt Is-
lendingar geta komið skólanum
til liðveizlu.
Þessar viöræður eru enn á
undirbúningsstigi, en þó hefur
verið ákveðið að halda ráðstefnu
á íslandi næsta sumar á vegum
háskólans.
Á meðfylgjandi mynd eru, talið
frá vinstri: Walther Manshard,
Arni Gunnarsson, deildarstjóri i
menntamálaráöuneytinu, og Jim
Harrison.
iðnaöarmanna i eftirtöldum
dagblöðum i dag 28. júni, þ.e.
Þjóðviljanum, Timanum og
Visi, vill Samband málm- og
skipasmiðja taka eftirfarandi
fram:
1. Að engar breytingar hafa
verið gerðar á sérsamkomu-
lagi milli Málm- og skipa-
smiðasambands Islands og
Sambands málm- og skipa-
smiðja, sem gert var á Hótel
Loftleiðum mánudaginn 20.
júni siðastliðinn.
2. A6 fulltrúi Málm- og skipa-
smiðasambands Islands,
Guðjón Jónsson, staðfesti
rammasamkomulagið milli
A.S.I. og V.S.l. óbreytt sunnu-
daginn 26. júni siðastliðinn.
3. Að öll álög, svo sem yfir-
borganir, óþrifaálag og nám-
Alagsgrunnur þessí er nú sem
fyrr lægsta útborgað kaup, að
frádregnum þeim krónutölu-
hækkunum, sem 18.000,00 kr. og
eldri krónutöluhækkanir kjara-
samninga, valda.
Með öörum orðum, að álögin
taka engum hækkunum vegna
krónutöluhækkana, hvorki
þeirra sem komu fyrir 22.6.
1977, eða þeirra sem koma sem
hlutfall af átján þúsundum.
Hins vegar taka þau hækkun
samkvæmt 2,5% ákvæðum sér-
samkomulagsins.
f.h.Sambands málm-og skipa-
smiöja
Guðjón Tómasson
Staðfest rétt
f.h. Málm og skipasmiðasam-
bands Islands
Guðjón Jónsson