Tíminn - 31.08.1977, Qupperneq 8

8
Mifivikudagur 31. ágúst 1977
Aðalfundur Stéttarsambands bænda
Skýrsla stjórnar til
aðalfundar 1977
FYRBI
HLUTI
Á aðalfundi Stéttarsam-
bands bænda flutti Jón
lielgason I Seglbúöum
skýrslu stjórnarinnar. Fer
fyrri hluti skýrslunnar hér á
eftir, en sfðari hluti hennar-
verður birtur í blaðinu á
morgun.
Frá siðasta aðalfundi hefur
stjórn Stéttarsambands bænda
haldið 9 fundi. Síðustu mánuðina
hefur Gunnar Guðbjartsson ekki
getað g.gnt stjórnarstörfum
vegra veikindaforfalla, og mun
ég þvl nú á þessum fundi gera
grein fyrirstörfum stjórnarinnar,
ogþá fyrst skýra frá afgreiðslu á
tillögum siöasta aðalfundar.
Stjórn Minningarsjóðs Guö-
mundar Böðvarssonar á Kirkju-
bóli var send fjárhæð sú, sem
aöalfundurinn samþykkti að
veita til viðgeröar á húsi
skáldsins. Stjórn Stéttarsam-
bandsins hefur nú borizt bréf frá
stjórn minningarsjóðsins, þar
sem henni eruboöin afnot af hús-
inu einn mánuð á næsta ári og
hefur stjórnin þegið það boð.
Tillaga varöandi fæðingarorlof
kvenna var send til félagsmála-
ráöherra, tryggingarráöherra og
Alþingis. Ennþá er málið ekki
komið lengra en þaö, aö á s.l. vori
samþykkti Alþingi, að fyrir 1. jan.
1978 skuli rikisstjórnin láta kanna
á hvern hátt megi veita öllum
konum f landinu sambærilegt
fæðingarorlof og tryggja tekju-
stofn I þvf skyni.
Tillaga um lækkun á að-
flutningsgjöldum af jeppabif-
reiöum tilbænda var send tilfjár-
málaráöherra og landbúnaöar-
ráöherra, ásamt greinargerö um
fjölda jeppabifreiöa, f eigu
bænda, en skv. skýrslu, sem Ami
Jónasson geröi, voru 2.874 slikar
bifreiðir ieigu bænda. Veriöer að
vinna að framgangi þessa máls á
þeim grundvelli, að bændur fái
jeppabifreiöir meö sömu kjörum
og atvinnufyrirtæki fá sendibif-
reiðir.
Tillaga um tjón á búfé bænda
vegna umferðar var rædd viö
dómsmálaráöherra, sem taldi
ekki fært að lögfesta sérstök
ákvæði um tjón á búfé. Hins
vegar hefur verið haldið áfram
viöræöum við Samvinnutrygg-
ingar um þetta mál og hefur nú
borizt bréf frá þeim, þar sem þær
bjóðast til að taka tjón á búfé
vegna umferðar, sem ekki fæst
bætt á annan hátt, inn i hey- og
búfjártryggingu þeirra, aö
undangenginni athugun Stéttar-
sambandsins á þvi, um hvað
mikiö tjón er aö ræöa. Og þá jafn-
vel án iðgjaldshækkana. Mun
þessi fundur fjalla um þetta mál.
Vegna tillögu um forfallaþjón-
ustu og afleysingar var leitaö
sanstarfs við Búnaðarfélag Is-
lands og stuðnings landbúnaðar-
ráöherra, og hefur nú verið samið
frumvarp varöandi þessi mál.
Var það samþykkt á Búnaðar-
þingi s.l. vetur og sent land-
búnaöarráöherra til frekari fyrir-
greiöslu.
Tillaga varöandi dreifikerfi
sjónvarps var send til mennta-
málaráöuneytisins og mun nú
veraaö komastnokkur hreyfingá
þaö mál.
Alyktun um aö binda undan-
þágur um sölu mjólkur f verk-
föllum þvl skilyröi, aö ekki veröi
hindruð vinnsla f mjólkurbúum á
annarri mjólk, var send öllum
mjdlkursamlögum og einnig bún-
aðarsamböndum á s.l. vori.
En á s.l. vetri fóru fram við-
ræður i nefnd þeirri, sem Bún-
aðarfélag Islands, Stéttarsam-
band bænda og A.S.Í. skipuðu
samkvæmt ályktun Búnaöar-
þings til að fjalla um þetta mál.
Ekki reyndist unnt að koma á
skriflegum samningum, en full-
trúar A.S.t. hétu þvi aö gera sitt
til aö til stöðvunar á mjólkursölu
og vinnslu mjólkur kæmi ekki,
enda leystust vinnudeilurnar að
þessu sinni án þess að til þess
kæmi. Tel ég nauösynlegt og
sjálfsagt, aðslikarviðræður veröi
teknar upp hvenær sem líkur
verða á, að til slikra vandkvæða
kunni að draga, þvf aö tvimæala-
laust er það æskilegasta leiðin til
aö koma I veg fyrir tjón bænda af
þeim sökum.
Tillaga um eflingu Bjargráða-
sjóðs var send stjórn hans og
félagsmálaráðherra. Lögum um
Bjargráðasjóð var breytt fyrir
siðustu áramót á þann veg að
gjald af búvöru bænda var
hækkaö úr 0,25% i 0,35%, um leið
og framlög frá sveitarfélögum
voru hækkuö úr 50 kr. i 150 kr. á
ibúa. Ennfremur var tekið fram,
að Bjargráðasjóður bæti ekki
tjón, semViðlagatryggingnærtil.
Þá var stjórn sjóðsins veitt
heimild til að taka allt að 10%
vexti af útlánum sjóösins.
A s.l. vetri skipaði landbún-
aðarráðherra nefnd til aö kanna
þörf bænda fyrir fóðurkaup vegna
lélegra og litilla heyja. Að mati
nefndarinnar þurfti 370 millj. kr.
frá Bjargráðasjóði til þess aö
mæta þessari þörf. Seöalbanki Is-
lands veitti 185 millj. króna lán i
þessu skyni, og á þaö að endur-
greiöast á árunum 1978 og 1979.
Að fengnu þessu láni úthlutaði
stjórn Bjargráöasjóðs 210 millj.
króna, þannig að veitt var 55% af
áætlaöri lánsfjárþörf sveitar-
félaga, nema þar sem hún var
Alþingi að lækka tolla á öllum
jarðræktar- og heyvinnsluvélum
úr7% i 4% um sfðustu áramót og
siðan I 2% að tveimur árum
liönum.
Tillaga um útflutningsbætur á
landbúnaðarafuröir var send tif
landbúnaðar- og fjármálaráöu-
neyta, en þetta mál hefur mjög
verið til umræðu allt s.l.ár og
hlýtur aö verða það á þessum
fundi i sambandi við sölu- og
markaösmál landbúnaöarins, og
mun ég ræða það nánar siðar.
Stjórnin taldi , að reynt hefði
verið við verðlagningu á s.l. ári
að áætla vinnslu og dreifingar-
kostnað i samræmi viö þaö, sem
vinnslustöðvarnar höfðu talið
þörfá,einsog lögö var áherzla á i
tillögu um það mál frá aðalfund-
inum í fyrra.
I samræmi við tillögu „um
athugun á verðhlutföllum milli
mjólkur og kjöts var komiö á fót
nefnd til að athuga það. 1 nefnd-
inni eru Ketill Hannesson, Sveinn
Hallgrimsson og Bjarni Arason.
Hefur hún tekiö til starfa en ekki
skilað neinu áliti.
1 þessu sambandi má geta þess,
að niöurstööutölur búreikninga
benda til þess aö afkoma naut-
griparæktar og sauöfjárræktar
hafi oröið svipuö árið 1976.
Tillaga um fullt verö fyrir
gæruframleiöslu ársins 1975 var
rædd við landbúnaðarráðherra og
einnig send til S.I.S. og Slátur-
félags Suðurlands. Niöurstaðan
ásamt Stéttarsambandi, fjallar
um það mál og hefur haldið
marga fundi á þessu ári.
Tillagan um stofnlán var send
nefnd þeirri, sem þá vann að
endurskoðun laganna um Stofn-
lánadeild landbúnaðarins. Siöari
hluta vetrar skilaði nefndin til
landbúnaðarráðherra breyt-
ingartillögum við lögin um Stofn-
lánadeild landbúnaðarins, og
voru þær i samræmi við ályktun
aöalfundarins. Tillögurnar voru
ekki lagðar fyrir Alþingi i vetur,
en verða það væntanlega á kom-
andi hausti.
Um lánveitingar Stofnlána-
deildarinnar á s.l. ári er þaö að
segja, að skv. upplýsingum for-
stöðumanns deildarinnar, að
sinnt var öllum lánbeiönum til
ibúðarhúsabygginga og öllum
beiðnum vegna bygginga gripa-
húsa og hlaða þar, sem umsóknir
voru endurnýjaðar vegna brýnna
þarfa. Ennfremur lánveitingum
til vinnslustööva, sem voru i
byggingu. Hins vegar sá deildin
sér ekki fært að lána til byggingar
verkfærageymslna og haldið var
sömu takmörkunum á lánum til
dráttarvélakaupa.
A þessu ári voru lánsloforð til
byggingar ibúðarhúsa, hlaða og
gripahúsa gefin út 18. marz og er
það fyrr en áður hefur veriö. Til
byggingar verkfærageymslna og
framkvæmda vegna auka-
búgreina voru lánsloforð gefin út
18. maf og þá vegna allra fram-
helming þessa árs, en óvíst er um
meira fjármagn til þessara nota.
Stjórn Lifeyrissjóðsins ákvað
einnig að lána Stofnlánadeildinni
til bústofnskaupalána 140 millj.
króna til viðbótarlána vegna
ibúðarhúsabygginga 60 millj.
króna, og voru viðbótarlánin
hækkuð I 1 millj. kr. hvert, og
bústofnskaupalánin hækkuð til
samræmis við skattmat og ná til
þeirra, sem hafa byrjaö búskap á
s.l. þremur árum.
A s.l. ári greiddi Lifeyrissjóöur
bænda 209.153.664 kr. I örorku- og
eftirlaun og hækkuðu greiöslur
tvfvegis á þvi ári, f yrst um 50% og
siðan aftur um 18,69%.
Tillögur um rekstrar- og
afurðalán voru sendar Seðla-
bankanum, en tillagan um við-
bótarlán úr Byggöasjóði til
Framkvæmdastofnunar rfkisins.
Hafa viöræður farið fram við
landbúnaðarráðherra og Seðla-
bankann um þessi mál.
Á s.l. vori hækkuðu
fóðurbirgðalán um 17% eða úr
94,8 milljónum árið 1976 i 111
millj. króna. En rekstrarlánin
hækkuöu úr 412 millj. í 618 millj.
króna og viðbótarrekstrarlánin
úr 178,3 millj. i 26Ý millj. króna
eða um 50%. Uppgjörslánin
hækkuðuúr 600,4 millj. i 829 millj.
króna eða um 38%. Lán til
Aburöarverksmiöjunnar hækk-
uðu Ur 841millj. 1953 millj.króna,
en það hlýtur aö teljast til
rekstrarlána, þar sem það gerir
Jón Helgason bóndi f Seglbúðum flytur skýrslu stjórnar á aðalfundinum.
undir2millj. króna, þar var veitt
100%.
Það viðbótarfjármagn, sem
Bjargráðasjóði stóö til boöa, átti
aö endurgreiöa um næstu áramót,
og treysti stjórn sjóösins sér ekki
til aö endurlána þaö til 5 ára með
þeim tekjum, sem sjóöurinn býr
við.
Vegna tillögu um athugun á
þörfum bænda til að breyta lausa-
skuldum bænda I föst lán, þá var
formönnum allra búnaðarfélaga
skrifaö og þeir beðnir aö kynna
máliö og þeir bændur, sem
óskuöu fyrirgreiðslu á þennan
hátt, gæfu stjóm Stéttarsam-
bandsins heimild til aö kanna
skattframtöl sin. Slfk heimild
barst frá um 440bændum. Einnig
var samþykkt þingsályktunartil-
laga á Alþingi um þetta mál.
Siðan hefur landbúnaðarráðherra
heitið aö skipa nefnd til að halda
áfram að vinna að þessu máli og
stjórn Stéttarsambandsins óskað
eftir að þvi verði hraðað.
Tillaga varðandi endurgreiöslu
vörugjalds af innfluttum land-
búnaðarvélum og endurskoðun
tolla og söluskatts af þeim var
send fjármála- og landbúnaðar-
ráðuneytum.
S.L. vetur var samþykkt á
af þeim viðræöum varð sú, aö
landbúnaðarráðherra beitti sér
fyrir þvf, að rfkissjóður lagði
fram kr. 50 millj. I þessu skyni
gegn þvi að afurðasölufélögin
greiddu bændum fullt grund-
vallarverö og tækju þannig á sig
það, sem á vantaði. Þannig
leystist þetta mál á farsælan hátt
fyrir bændur.
Tillaga um verð á rafmagni til
grasköggla- og heykökuverk-
smiðja var send til iðnaöarráð-
herra og Rafmagnsveitu rikisins.
A s.l. vetri skipaði landbúnaðar-
ráðherra þrjá menn, þá Arna
Jónasson, Sveinbjörn Dagfinns-
son og Magnús Sigsteinsson i
starfshóp til að gera athugun á
þessum málum. Þessi hópur
hefur skilað áliti og stjórn
Stéttarsambandsins gert þær til-
lögur að sinum og skrifaö land-
búnaðarráðherra og óskað eftir
framgangi þeirra.
Vegna tillögu um vinnuskýrslur
búreikninga var rætt viö Ketil
Hannesson um breytta fram-
kvæmd við gerð vinnuskýrslna.
Tillagan um skipulag búvöru-
framleiðslunnar var send Fram-
leiðsluráði og Búnaöarfélai Is-
lands,þarsem nefnd, sem skipuð
er fulltrúum frá þeim aðilum
kvæmda sem aö mati deildarinn-
ar voru æskilegar.
A s.l. ári heimilaöi Fram-
kvæmdastofnun rikisins Stofn-
lánadeildinni aö dreifa lántökum
sinum á áriö, þannig að fyrsta
lánið var tekið i april f stað þess
aö áður hafði deildin aöallega
fengiö fjármagn i árslok. Af þess-
um sökum var hægt að breyta af-
greiöslu lána á þann hátt, að þau
voru afgreidd til bænda strax og
byggingarvottorö lágu fyrir, en
áöur varö að draga lánveitingar
fram undir árslok. Er þaö von
deildarinnar, aö hægt veröi að
halda þessu i framtiðinni, þar
sem þaö ertil hagræðis fyrirbáða
aöila.
Umveðdeild Búnaðarbankans er
það að segja, að fyrir siðustu
áramót voru afgreidd þau lán
vegna jarðakaupa, sem umsóknir
lágu þá fyrir um og lánsupphæðin
hafði verið hækkuð úr 800 þús. i
1.600 þús.
1 vetur samþykkti stjórn
Lifeyrissjóös bænda aö lána 100
millj. króna til Veðdeildarinnar
til jarðakaupa gegn þvi að lánin
hækkuðu i 2 millj. króna. Þetta
fjármagn notaði deildin til að af-
greiða þær lánsumsóknir sem til-
búnar voru til afgreiðslu fyrri
henni kleift að veita nokkurn
gjaldfrest. Er það 13,3% hækkun,
en áburöarverð hækkaði rúmlega
10%.
Ennfremur hefur verið rætt við
landbúnaðarráðherra um þörfina
á auknum afurðalánum, en engin
niðurstaöa er fengin ennþá.
I samræmi við tillögu um aukna
gagnasöfnun til undirbúnings
verðlagningar var komið á fót
nefnd til að meta fjármagns- og
rekstrarfjárþörf landbúnaðarins
og skipuðu hana Ketill
Hannesson, Guðmundur Sigþórs-
son,Arni Jónasson og Hallgrimur
Snorrason, starfsmaöur
Þjoðha^sstofnunar. Hallgrimur
var þvi miður erlendis, þegar
nefndin skilaöi álíti slnu, en þaö
álit hefur verið kynnt i sex-
mannaneínd og beöiö er eit'ir
umsögn þjóðhagsstofnunar. Þetta
álit verður afhent fundarmönn-
um.
Þá samþykkti stjórnin að
greiða kostnað við að koma upp
sérstökum mælum á 20-30 býlum
til að kanna rafmagnsnotkun
bónda til búrekstrar
A s.l. vetri gerði Arni Jónasson
skrá yfir 62 býli, sem enn hafa
ekki rafmagn frá samveitu eða
Framhald á bls. 15