Tíminn - 30.09.1977, Blaðsíða 15

Föstudagur 30. september 1977
achino Rossini: Neville
Marriner stj.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Veðurfregnir og fréttir.
Tilkynningar. Viö vinnuna:
Tonleikar.
14.30 Miödegissagan: „Svona
stór” eftir Ednu FerberSig-
uröur Guömundsson þýddi.
Þdrhallur Sigurösson les
15.00 M iödegistónleikar
Collegium Musicum tón
listarflokkurinn leikur Svitu
i' D-dúr eftir Georg Philipp
Telemann: Kurt Liesch stj.
Léon Goossens og Filharm-
oníustrengjasveitin leika
óbókonsert i c-moll eftir
Benedetto Marcello: Walter
Susskind stjórnar. Enska
kam mersveitin leikur
Sinfóniu i e-moll eftir Carl
Philipp Emanuel Bach:
Raymond Leppard stj.
15.45 Lesin dagskrá næstu
viku.
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
(16.15 Veðurfregnir).
16.20 Popp
17.30 Með jódyn i eyrum
Björn Axfjörö segir frá.
Erlingur Daviösson skráöi
minningarnar og les (5).
18.00 Tónleikar. Tilkynn-
ingar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki. Til-
kynningar.
19.35 Byrgjum brunninn Grét-
ar Marinósson og Guðfinna
Eydal sálfræðingar fjalla
um velferö skólabarna og
trygging hennar.
20.00 Heklumót 1977 :
Samsöngur norðienzkra
karlakóra á Hvammstanga
i júni. Söngstjórar: Ingimar
Pálsson, Siguröur Demetz
Franzson og Jón Björnsson.
20.35 örbirg vitund og kon-
ungleg vitund Ævar R.
Kvaran les Ur ritum Martin-
usar i þýöingu Þorsteins
Halldórssonar.
21.00 Pianósónata i h-moll
eftir Franz Liszt Clifford
Curzon leikur.
21.30 Ctvarpssagan: „Vikur-
samfélagið” eftir Guðlaug
Arason Sverrir Hólmarsson
les (12).
22.00 Fréttir
22.15 Veðurfregnir Kvöldsag-
an: „Dægradvöi” eftir
Benedikt Gröndal Flosi
Ólafsson les (15).
22.40 Afangar Tónlistarþátt-
ur i umsjá Asmundar Jons-
sonar og Guöna Rúnars
Agnarssonar.
23.30 Fréttir. Dagskrárlok.
sjónvarp
Föstudagur
30. september
20.00 Fréttir og veöur.
20.25 Auglýsingar og dagskrá.
20.30 Prúðu leikararnir (L)
Leikbrúöurnar skemmta á-
samt leikkonunni Connie
Stevens. Þýðandi Þrándur
Thoroddsen.
20.55 Skóladagar. Nýlokið er
sýningu á sænska sjón-
varpsmyndaflokknum
Skóladögum en hann hefur
vakið verðskuldaða athygli
hér eins og annars staðar á
Norðurlöndum. Hinrik
Bjarnason stýrir umræöu-
þætti um efni myndaflokks-
ins, og ræöir hann við kenn-
ara og foreldra. Miðviku-
daginn 5. október verður
annar umræöuþáttur um
sama efni og verður þá rætt
við nemendur.
21.55 Sómafólk. (Indiscreet)
Bandarisk gamanmynd frá
árinu 1958. Aðalhlutverk
Cary Grant og Ingrid Berg-
man. Fræg leikkona verður
ástfanginn af stjórnarerind-
reka, en ýmsir meinbugir
eru á sambandi þeirra. Þýð-.
andi Guðbrandur Gíslason.
23.30 Dagskrárlok.
15
David Graham Phillips:
SUSANNA LENOX
Jón Helgason
öV
að gera það. Ég hef hugsað mér að sjá til um það, að þú
bakir okkur ekki meiri smán".
,,Þú ferð ekki með mig heim í Sutherland aftur",
hrópaði hún.
Hann hló illilega. ,,Ég býst ekki við þvi. Þú skalt ekki
þurfa að láta sjá þig þar framar — þó að ég efist ekki
um, að þú værir nógu ósvíf in til þess að spranga þar um
göturnar án þess að blygðast þín. Nei — þú skalt ekki
saurga mitt heimili framar".
,, Ég get ekki látið sjá mig heima ef tir þetta".
„Þú skalt ekki þurfa að bera kvíðboga fyrir því segi
ég. Þú hljópst í burtu af þvi að þú hafðir leitt yfir þig
ævarandi háðung".
,,Nei!" hrópaði Súsanna. „Nei!"
„Ljúgðu ekki að mér. Þér er skást að þegja. Ég skal
íhuga, hvað ég get gert til þess að dylja þessa háðung.
Komdu!"
Súsanna skimaði ráðþrota í kringum sig. En hún gat
ekki eygt neina undankomuvon. Hún átti ekki um annað
að velja en fylgja fóstra sinum eftir. Þau þögðu bæði.
Hann bar poka hennar, en hún kreisti litlu budduna sina i
lófa sínum.
Af öllu því sem yfir Súsönnu hafði dunið þennan ör-
lagarika dag ollu stakkaskiptin er hinn mildi og góðlát-
legi fóstri hennar hafði tekið ef til vill mestri furðu og
skelf ingu. En margri rosknari konu en henni sem aðeins
var seytján ára gömul hefur brugðizt sú bogalist að
skilja hugarhræringar karlmanns, er ekki lítur á konur
eins og jafningja sina og félaga. í augum slíkra manna
eru konur annað tveggja gyðjur sem ber að tilbiðja,
æðsta tákn hreinleika og sakleysis eða úrhrök sorpi
verri. Reiði Warhams var ekki stundarbræði. Hann var í
rauninni vitgrannur meðalmaður, mjög hégómagjarn,.
gírugur til mannvirðinga og logandi hræddur við al-
menningsalitið. Það gat aðeins ein ástæða verið til þess,
aðdóttir Lórellu strauk: spilling hennar. Hiðeina sem nú
reið á að gera var að bjarga hætt stöddu áliti heimilisins
og forða Rut eigindóttur hans, frá þeim voða sem þau
hjónin höfðu stofnað heiðri hennar í með góðvild sinni
og vorkunnlæti. Ekkert gat lægt hatur hans á Súsönnu
nema það að hún giftist Sam Wright. Þá hefði hann —
þótt ekki hefði hann fyrirgef ið henni eða tekið hana í sátt
— reynt að umbera hana. Það eru einmitt þessar hug-
myndir er hneppa konurnar í þann þrældóm, sem þær
uppgötva fyrst hvers eðlis er ef þær verða til þess að
gera eitthvað sem stríðir um of á móti skoðunum eða
vilja aðdáenda þeirra, karlmannanna.
Þau héldu beina leið í járnbrautarstöðina. Hraðlestin
sem gekk til Sutherland átti ekki að leggja af stað fyrr en
klukkan var hér um bil stundarf jórðung gengin í þrjú.
Hún var ekki enn orðin nema rúmlega eitt. Warham
arkaði beina leið inn í veitingasali stöðvarinnar. Hann
benti Súsönnu ð setjast við eitt af smáborðunum, tók sér
siðan sjálfur sæti gegnt henni og heimtaði uxasteik,
brúnaðar kartöflur, kaffi og eplaköku af þjóninum.
„Sittu kyrr", sagði hann hranalega við Súsönnu og stóð
upp og gekk brott til að kaupa dagblað.
Stúlkan sar grafkyrr með hendurnar í keltu sinni og
leit ekki upp. Hún var dauðþreytt. Fóstri hennar kom
aftur að vörmu spori settíst í sæti sitt og fór að lesa
blaðið. Þegar þjónninn kom með steikina og kartöf lurn-
ar stakk hann blaðinu í jakkavasa sinn, skar sneið af
kjötinu og lagði á disk sinn. Þjónninn tók hann þegjandi
setti hann fyrir framan Súsönnu og rétti Warham tóma
diskinn í staðinn. Þá skar Warham tvær kjötsneiðar
handa sér, tók vænan skerf af kartöflum og ýtti fatinu
siðan í áttina til stúlkunnar.
„Viljið þér fá kaffið straxeða á eftir eplakökunni?"
spurði þjónninn.
„Strax", saði Warham.
„Einnig kaffi handa ungfrúnni?" spurði hann.
Warham leit til hennar þungbúinn á svip. „Kaffi?"
spurði hann.
Hún gegndi honum ekki. Hún heyrði alls ekki spurn-
ingu hans.
„Já, hún vill kaffi lika", sagði Warham. „Og fljótir
nú!"
„Já herra". Þjónninn skundaði burt með miklu vingsi
og slætti, sem átti að gefa til kynna, að hann væri að
flýta sér. Warham var að ná í meira kjöt er þjónninn
kom aftur með kaffið— grunsamlegt skólp, mórautt að
lit og með seiðslubragði og greinilega blikkkeim, sjálf-
sagt marghitað í ílátunum, sem ekki höfðu verið of vel
þvegin.
Warham varð litið á disk Súsönnu. Hún hafði hvorki
snert hnífinn né gaffalinn. „Éttu!" skipaði hann. Og
þegar þess sáust engin merki, að hún hefði heyrt skipun
hans, endurtók hann hvassara en áður: „Éttu, segi ég!"
Hún hrökk við, tók hnífinn og gaffalinn með fát-
kenndum tilburðum og skar bita af kjötinu. Hún«ar hann
upp að munninum, en lét hann skyndilega á diskinn
aftur. „Ég get það ekki", sagði hún.
„Þú skalt verða að gera það", sagði hann. „Ég sætti
mig ekki við þetta".
„Éggetþað ekki", endurtók hún tómlega. „Ég er las-
in". Hún var svo heppilega úr garði gerð af náttúrunnar
hálf u, að hún haf ði aldrei lyst á að matast, þegar hún var
ekki í andlegu jafnvægi.
Hann éndurtók skipun sína í enn hrottalegri tón en áð-
ur. Hún studdi olnbogunum á borðið, fól andlitið í hönd-
um sér og hristi höf uðið. Þá lét hann undan siga.
Þegar hann hafði lokið öllu kjötinu og ekkert var eftir
nema feitin og brjóskið og fáeinar kartöf lur, tók þjónn-
ínn ti’ma diskana og for burt með þá, en lét i staðinn sinn
smadiskinn með eplakökusneið fyrir framan hvort
þeirra. Með eplakökunni var reiddur fram þeyttur
rjómi. Warham borðaði fyrst sneiðina, sem var hans
diski, og allan rjómann, og þegar hann sá, að Súsanna
bragðaði ekki á þvi, sem henni var ætlað, tók hann það
einnig til sin. Um leið og hann stakk upp í sig siðustu bit-
unum, skotraði hann augunum til stöðvarklukkunnar og
var saman við úrið sitt. Síðan heimtaði hann reikninginn,
borgaði matinn og gaf þjóninum fimm sent i þrjórfé —
og bætti við óþvegnum athugasemdum um ósiðina, sem
tíðkuðust í þessari spilltu borg. Eftir svipnum á þjónin-
um að dæma, hefði hann þó eins vel getað látið það vera
að tolla i þessari vondu tízku. En Warham gaf þjórféð
ekki í því skyni að koma sér i mjúkinn hjá þjóninum,
heldur aðeins til þess að sýna það svart á hvítu, að hann
þekkti borgarsiðina. Hann tók axlapokann og skipaði
hinni föllnu stúlku, sem hann af kristilegum kærleika og
veraldlegri nauðsyn neyddisttil þess að hafa i fylgd með
sér um stundarsakir, að elta sig. Hún stóð upp og fylgdi
honum eftir að miðasölunni. Henni féll allur ketill í eld,
er hún heyrði, að hann bað um farmiða til Norður-
Sutherland. Hún vissi strax, að hann mundi ætla á fund
Sekes bróður síns.
Þau sátu þegjandi hlið við hlið frá Cincinnati til Norð
ur-Vernon, þar sem þau urðu að biða eftir annarri lest.
Þar sátu þau einnig þegjandi í tvær klukkustundir á bekk
fyrir utan litla og sóðalega |árnbrautarstöð. Og þegjandi
héldu þau áfram ferðinni suður eftir frá Norður-Vernon
„Ég verö sennilega lengi hérna
núna. Ég hef aldrei heyrt hana
nota svona orðbragö fyrr.”
gÐENNI v ,
rDÆMALÁUSI