Tíminn - 07.02.1978, Blaðsíða 10

IU
Þriðjudagur 7. febrúar 1978
Fólkið er
alúðlegt
og tók
okkur
mjög vel
— segja ung kennarahjón,
sem fluttu frá Reykjavík
til Vopnafjarðar í haust
Hjónin Pálina Asgeirsdóttir og Kristinn Þorbergsson ásamt syni sinum, Gunnari.
— Hér er margt öðruvisi en
við höfum áður kynnzt og flest
jafnvel enn betra en við áttum
von á, sögðu hjónin Pálina As-
geirsdóttir og Kristinn Þor-
bergsson sem við hittum á
Vopnafirði nýlega. Þau eru bæði
Reykvikingar, og hafa búið þar
alla tið þar til i haust að þau
fluttu ásamt tveim börnum sin-
um, Margréti og Gunnari til
Vopnaf jarðar. Þar stundar
Kristinn kennslu i vetur. — Við
vonumst til að fólkið hér vilji
hafa okkur lengur en i vetur þvi
hér likar okkur sérlega vel.
— Fólkið hér er mjög alúðlegt
og tók okkur strax vel og við
höfðum aðeins verið hér stuttan
tima þegar kunningjahópurinn
var orðinn mjög stór. Fari maö-
ur i verzlunina þekkir maður
alla, og fólk talar þar saman um
daginn og veginn, og eins er það
þegar böll eða aðrar skemmtan-
ir eru, þá er það likast þvi sem
stór fjölskylda sé saman komin.
Þá vakti það einnig nokkra
undrun okkar hve hér er i raun
mikið vöruúrval miðað við
stærð staðarins. Við áttum alls
ekki von á svo miklu og bjugg-
umst jafnvel við að hér fengjust
aðeins brýnustu nauðsynjar.
Loks má geta þess, að það
vakti strax athygli okkar hve
hér er mikið af nýbyggðum hús-
um og hve uppbyggingin hefur
sýnilega verið mikil siðustu ár-
in, og hér er það eins og á öðrum
stöðum viðs vegar um lands-
byggðina að hér eru eingöngu
byggð einbýlishús. Hér er fólkið
þvi laust við það stress sem oft
fylgir þvi að búa i fjölbýlishús-
um.
Sem áður sagði stundar Krist-
inn kennslu viö barnaskólann.
Þar eru 170 nemendur og fast-
ráðnir kennarar fimm auk
stundakennara. Kennt er upp i
nfunda bekk grunnskóla en allt
framhaldsnám verða ungl-
ingarnir að sækja annars stað-
ar. Þau hjón sögðu að félagslifið
væri liflegra en þau hefðu átt
von á. Þrisvar væru þau búin að
fara á ball og væri það alveg
nægjanlegt en auk þess hefðu
verið leiksýningar og ýmsar
aðrar skemmtanir. Þá er bæði
stunduð spil- og taflmennska á
Vopnafirði og ekki höfðu þau
verið þar lengi þegar þau voru
spurð hvort þau kynnu ekki að
syngja þvi reynt er að fá alla
sem sungið geta til að ganga i
kórinn.
MÓ
Barnaskólinn á Vopnafirbi. TimamyndirMÓ
1 grj óti
felst
ÓÐUR STEINSINS. Ljóð,
Kristján frá Djúpalæk. Myndir
Agúst Jónsson. Enska Hallberg
Hallmundsson. Hönnun, Jón
Geir Agústss'on. Gallerý Háhóll,
Akureyri.
A undanförnum árum er eins
og háð hafi verið sérkennilegt
kapphlaup, hér á landi. Að gefa
út vönduöustu og dýrustu bók-
ina. I nær öllum tilfellum hefir
þó verið leitað þar til fornra
listaverka eða rita, nægir að
nefna Landnámabók, þjóð-
hátiðarútgáfu og Dýrariki
Gröndals. Þetta var örugg fjár-
festing og tryggð útgáfa.
Nú hefir hins vegar Gallerý
Háhóll á Akureyri vogað sér að
leggja i að gefa út nýorkt (eða
til þess að gera) kvæði, og
steinamjTidir i svona dýrri og
svo glæsilegri útgáfu, að bókin
getur talist einstætt listaverk
frá upphafi til enda, og i þvi
kapphlaupi sigrar hún, jafnvel
gamla meistara. Veröinu er i
hóf stillt þegar um svona verk
er að ræða, eða 16,000 krónur.
Það vill svo til, að sá sem
þetta skrifar er ekki aö kynnas.t
i fyrsta sinn, hvorki ljóðum né
myndum þeim, sem verða til er
sagaðar eru þunnar sneiðar úr
Islenzku grjóti. Ljóöum hefi ég
unnaö frá þvi ég var barn.
Tómas heitinn Tryggvason,
jaröfræðingur. opnaði mér þá
furðuveröld, sem býr innra með
islenzkum steinum. Varð tæpast
gull
betri maöur til þess kjörinn.
Minnist ég þess að við buðum
einu sinni Kjarval að koma og
skoða það sem verið var að saga
inni i Borgartúni. Hafði ég sér-
staklegamörgorð um þá fegurð
er þar gæti að lita. En meistar-
inn sagði bara: „Já takk, strák-
ar minir, ég hef séð þetta allt
saman”. Augu hans voru ófresk
á fegurð náttúrunnar, og i
myndum Agústs birtist öll þessi
fegurð, eins og hún raunveru-
lega er, hverju venjulegu,
mannlegu auga-. Þar hefir tekizt
svo stórkostlega, að á betra
verður ekki kosið. Að visu með
beztu fáanlegri nútima tækni,
en mér segir svo hugur, að ekki
hafi einstök smekkvisi og vand-
virkni Jóns Geirs átt svo litinn
þátt i að tókst, sem tókst. Þeir
sem eitthvað þekkja til vinnu-
bragða hans vita að þar fara
ekki venjulegar hendur um
hlutina, heldur þjálfaðar og
agaðar. Þannighefir jafnvel úr-
slitaáhrif, þegar svona bók er
hönnuð hvernig það er gert.
Samræmi máls og mynda, upp-
setning máls á siðunni er snýr
mót hverri mynd, gæðakrafan
til myndarinnar og gerðar
hennar, val myndarinnar ef svo
má segja, jafnvægi textans eins,
á vinstri siðunni, án þess aö þaö
verði einhæft t monotonous).
Þetta allt hefir heyrt undir
verkahring Jóns Geirs og veriö
skilað af slikri list, að einstætt
verður að teljast. Hefði þessi
vók verið illa umbrotin og
óvönduð á nokkurn hátt i frá-
gangi, þá var útgáfan ónýt. En
það er öðru nær. Hún smæstu
smáatriöi eru öll yfirveguð og
vandlega fyrir komið.
Ég ætti kannski ekki að segja,
að tæpast hefði annað skáld en
Kristján getað gert ljóðin, sem
bókina prýöa. Svo einfaldan,
hugljúfan lofsöng, að hann
hrópar á lesandann i einfald-
leikanum, tandurhreinum og
saklausum. Fyrsta visan minnir
mig á ekkert annaö en upphafs-
visu Passiusálmanna.
Undrandi geng ég
inn i veröld töfranna
sem gestur
samt hefir hún vakað
bak við augu min
i öllum ljóma sinum
frá hinum fyrsta degi.
Mannshugurinn gengur á vit
hins óþekkta, i þvi sem hann
hefir alltaf séð fyrir sér. Hann
er tómur og galopinn til að taka
við nýjum áhrifum, hver sem
þau verða. Hann er gestur þess
sem er, en hann sá ekki fullkom-
lega áður. Nú spyr hann aðeins
og túlkar þau áhrif, sem hann
verður fyrir i svarinu. Lofar þú
fegurð, sem hann nýtur,
skaparann, sem skóp hana, i
þeim musterum, sem eru hans,
hjörtu mannanna. Þvi eins og
hann lýsir steininum i 5.visu og
auga blómsins i 6. Þá eiga þau
bæði þessa huldu fegurð á viss-
an hátt. Hún var aöeins hulin
okkur áður, i steininum.
Já þessi skyndilega lífgun
steinsins og fegurðar hans, svo
að hvert mannsauga mánema i
myndum, og hver hugur i ljóða-
máli, er kannski eitt með sér-
kennilegustu og almennt að-
gengilegustu stórlistaverkum
þessarar aldar. Ég ætla að láta
lokavisu Kristjáns lýsa þessu,
þvi að þótt ég áöur segði, aö
annað skáld hefði tæpast getað
gertþessi ljóö, veit ég að sannur
listamaður ofmetnast aldrei en
segir gagnvart opinberuninni:
Og sól þin rennur drottinn
yfir myrkur grös og steina
stillir saman allar
morgunraddir
jafnvel ég hinn daufdumbi
vakna við silfurbjöllu
hljóm
Efrirmáli Steindórs frá Hlöð-
um erusvo eins konar punktur-
yfir iið.
Hvammstangaá
Antoniusarmessu 1978
. SigurðurH. Þorsteinsson