Tíminn - 20.10.1978, Side 6

6

Föstudagur 20. október 1978
Ctgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson og Jón Sigurösson. Auglýsinga-
stjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur,
frainkvæmdastjórn og1 auglýsingar Siöumúla 15. Sími
86300.
Kvöldsfmar blaöamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00:
86387. Verö i lausasölu kr. 110.00. Askriftargjald kr. 2.200 á
mánuöi. Blaöaprent h.f.
V________________________________________________)
Moðsuðan í Reykja-
víkurbréfi Mbi.
Meira en viku eftir að Alþingi kom saman tókst
þingflokki Sjálfstæðisflokksins að velja sér
formann. Venjan er, að formaður þingsflokks sé
kosinn á fyrsta degi þingsins. Þessi langa töf var
sprottin af þvi, að áhrifamenn i flokknum, bæði
innan þingmannahópsins og utan, reyndu eftir
megni að hindra að Gunnar Thoroddsen yrði
endurkjörinn formaður þingflokksins. Gunnar brá
að sjálfsögðu hart við og eftir miklar liðskannanir
gáfust andstæðingar hans upp við að bjóða fram
gegn honum. Þeir höfðu þá komizt að raun um, að
Gunnar myndi bera sigur úr býtum. Niðurstaða
þeirra varð að greiða ekki atkvæði við formanns-
kosninguna. Sjö þingmenn flokksins skiluðu auðum
seðlum til að lýsa yfir þvi, að baráttan gegn
Gunnari væri ekki niður fallin, þótt þeir hefðu beðið
ósigur að sinni.
Á svipaðan hátt var haldið uppi baráttu gegn
Albert Guðmundssyni bæði innan og utan þing-
flokksins. Áherzla var lögð á, að Albert næði ekki
kosningu i þær þingnefndir, sem hann hafði helzt
hug á. Hann var felldur ekki sjaldnar en þrisvar
sinnum, eða við kosningu i utanrikisnefnd, fjárveit-
inganefnd og fjárhagsnefnd neðri deildar.
Aðfarirnar að þeim Gunnari Thoroddsen og
Albert Guðmundssyni sýna, að hörð persónuleg
átök geisa nú innan Sjálfstæðisflokksins. En þessi
samtök eru ekki aðeins persónuleg, þau eru ekki
siður málefnaleg. Það er tekizt á um hver stefna
Sjálfstæðisflokksins eigi að vera. Um langt skeið
hefur hún verið mjög losaraleg. Flokkurinn hefur
reynt að afla sér fylgis með þvi að látast vera flokk-
ur allra stétta, þótt i reynd séu það sterk sérhags-
munaöfl, sem hafa stjórnað honum. Nú vilja ýmsir
að hann taki upp hreinni og ákveðnari stefnu og sýni
i reynd, að hann sé raunverulegur hægri flokkur,
eins og honum var ætlað i upphafi.
Reykjavikurbréf Mbl. á sunnudaginn var, ber
þess vott, að ritstjórar blaðsins gera sér ljóst, að
hér getur verið nokkur hætta á ferðum, ef sveiflan
til hægri verður of áberandi. Þvi er reynt að slá úr
og i. Þar segir: „Sjálfstæðisflokkurinn er að megin-
stefnu flokkur frjálshyggjumanna,sem setja einka-
framtak og nauðsynlegt svigrúm einstaklingsins i
þjóðfélaginu á oddinn, enda þótt flokkurinn hafi
hneygzt að félagshyggju og byggi t.a.m. á
velferðarhugsjóninni að þvi leyti, að hann hefur
ekki viljað predika óhefta frjálshyggju.” Þá segir
enn fremur: ,,Þá hefur hann (þ.e. Sjálfstæðisflokk-
urinn) slegið skjaldborg um samtök einstaklings-
hyggjumanna i stórfyrirtækjum, eins og Eimskipa-
félagi Islands, Flugleiðum og Sölumiðstöð
hraðfrystihúsanna á sama tima og hann hefur beitt
sér fyrir opinberum rekstri eins og bæjarútgerð og
ýmsum öðrum þjóðþrifafyrirtækjum á vegum hins
opinbera.” Að lokum segir svo, að það ,,sé út i hött
að fullyrða, að Sjálfstæðisflokkurinn sé alfarið
hægri flokkur, svo mjög sem hann hefur tekið þátt i
breytingum á islenzku þjóðfélagi á siðustu áratug-
um, og i raun og veru eiga ýmsir þættir hans rætur i
vinstri stefnu borgarastéttarinnar.”
Þessi moðsuða Reykjavikurbréfs skýrir vel, að
helztu talsmenn Sjálfstæðisflokksins eiga nú erfitt
með að skýra stefnu hans, nema úr þvi verði
grautargerð, sem gerir það óljóst, hvort flokkurinn
er heldur hægri flokkur eða vinstri flokkur. Þetta
veldur ekki sizt deilum i Sjálfstæðisflokknum.
Þ.Þ.
Erlent yfirlit
14 þús. friðargæzlu-
menn frá 27 þjóðum
Sam. þjóðirnar gæta friðar á fjórum stöðum
Young aöalfulltrili Bandarfkjanna hjá S.Þ. og Olusegun forseti
Nlgerlu, en Nlgerla er þaö Afrlkurlkiö, sem á flesta hermenn I
friöargæzlus veitunum.
FLESTIR þeirra hermanna
sem eru i friöargæzlusveitunum
eru frá hinum minni þátttöku-
þjóöum Sameinuöu þjóBanna. 1
friBargæzlusveitunum á Kýpur
eru t.d. 427 Sviar, 360 Danir og
515 Kanadamenn, 676 Pólverjar,
669 Finnar, og 606 Ghanamenn.
I friBargæzlusveitunum á Gol-
anhæBum eru t.d. 522 Austur-
rikismenn. I friBargæzlusveit-
unum i Libanon eru 660 írar, 500
Fiji-búar, 642 Nepalar, 924
NorBmenn. Þrjú helztu stór-
veldin, Bandarikin, Sovétrikin
og Kina, eiga enga menn i
friöargæzlusveitum, enda þess
ekki fariö á leit viö þau. Hins
vegar eru á annaB þúsund
Frakkar i friöargæzlusveit-
unum i Libanon og 817 Bretar i
friBargæzlusveitunum á Kýpur.
Alls eru nú i friBargæzlusveitum
SameinuBu þjóöanna 14 þúsund
hermenn frá 27 þjóöum.
Þ.Þ.
ÞEGAR unniB var aö stofnun
Sameinuöu þjóBanna, var þeim
framar ööru ætlaö þaö hlutverk,
aö vinna aö þvi aö halda uppi
friöi I heiminum og hindra
deilur milli þjóBa, sem gætu
leitt til þess, aö vopnum væri
beitt. I stofnskrú þeirra er
öryggisráöinu m.a.gefiö valdtil
aö krefjast þess af þátttöku-
þjóöunum, aö þær leggi til liB i
gæzlusveitir, sem ráBiö felur aö
gæta friöar á svæöum, þar sem
hætta er á vopnuöum átökum.
Hingaö til hefur oröiö minna Ur
þessuen skyldi, því aö öryggis-
ráöiöveröur aö taka allar slikar
ákvaröanir meö einróma sam-
þykki þeirra ríkja, sem eiga
fasta fulltrúa i þvi, en þaö eru
Bandarikin, Sovétrikin, Kina,
Frakkland og Bretland. Það er
ekki nema endrum og eins, sem
tekizt hefur aö ná sliku sam-
hljóöa samþykki. Þess vegna
hefur friðargæzlustarf Sam-
einuöu þjóöanna oröiö stórum
minna til þessa en menn geröu
sér vonir um i upphafi.
Um þessar mundir eru friöar-
gæzlusveitir frá Sameinuöu
þjóöunam starfandi á fjórum
stööum i heiminum og sennilega
bætist fimmti staöurinn viö
bráölega, Namibia. Valdsviö
þessara friöargæzlusveita er
yfirleitt takmarkaöraen ákvæö-
in í stofnskránni gera ráö fyrir,
en samkvæmt 43. greininni
getur þaö verið mjög viötækt.
Yfirleitthefur ekki fengizt sam-
komulag um þaö I öryggisráö-
inu, aö friöargæzlusveitirnar
fengu svo mikiö vald. Algeng-
asta hlutverk þeirra er aö halda
uppi röð og reglu á svæöum,
sem samkomulag er um aö hafa
óvopnuð og skilja þannig milli
deiluaöila. Friöargæzlusveit-
irnar mega aðeins hafa svo-
kölluö létt vopn og ekki beita
þeim, nema tilraun ségerö til aö
hindra þær I gæzlustarfi þeirra.
SVÆÐIN, þar sem friðar-
gæzlusveitir frá Sameinuðu
þjóöunum eru nU starfandi, eru
þessi:
A Kýpur hafa veriö friöar-
gæzlusveitir siöan 1964, en þær
voru þá sendar þangaö til aö
hindra vopnuð átök, sem höfðu
þá haldizt um skeið milli grisku
og tyrknesku þjóöarbrotanna.
Fyrstu árin, sem þær dvöldu
þar, stuðluöu þær tvimælalaust
aö miklu friösamlegra ástandi
en haföi verið þar áöur. Þetta
breyttist hins vegar þegar
griska herforingjastjórnin lét
steypa Makariosi Ur stóli og
Tyrkir sendu her til Kýpur.
Waldheim framkvæmdastjóri S.Þ.
Friöargæzlusveitirnar hvorki
máttu né gátu stöövaö innrás
Tyrkja. Siöan vopnahlé náðist
eftir þessa ihlutun Tyrkja hafa
friöargæzlusveitirnar aftur
tekiö upp eftirlitsstörf, sem
þylrir hafa boriö góöan árangur.
Ifriöargæzlusveitunum á Kýpur
eru nU um 2500hermenn, stjóm-
andi þeirra er Irinn James J.
Quinn.
A Sinai-eyöimörkinni eru nú
friöargæzlusveitir, sem telja
um 4300 hermenn, en þær komu
til sögu haustiö 1973 aö lokinni
styrjöldinni, sem þá varö milli
Egyptalands og Israels. Henni
lauk meö samkomulagi um, aö
Israelsmenn létu Egypta fá
aftur nokkurn hluta af strand-
lengjunni meöfram SUezskurö-
inum, og jafnframt var komiö á
svokölluöu hlutlausu belti milli
yfirráöasvæöa Egypta og
Israelsmanna. Þaö er þetta
hlutlausa belti, sem er undir
umsjá gæzlusveitanna. Yfir-
maður þeirra er Rais Abin frá
Indonesiu, en næstur honum
kemur Sviinn Stig Nihlsen.
1 Golanhæöum, sem eru á
landamærum Israels og Sýr-
lands, hafa veriö friöargæzlu-
sveitir frá Sameinuöu þjóðunum
siðan voriö 1974, en þá náöist
samkomulag milli stjórna
Israels og Sýrlands um hlut-
laust belti milli herja þeirra á
þessu svæði. I gæzlusveitunum
þar eru nú um 1200 hermenn.
Yfirmaöur þeirra er Hames
Philipp frá Austurriki, en
nánasti aðstoöarmaöur hans er
M. Ahmadi frá Iran.
Loks er svo aö nefna fnðar-
gæzlusveitir þær, sem Sam-
einuöu þjóðirnar sendu til
Libanon á siöastl. vori eftir inn-
rás tsraelsmanna, en þeir drógu
ekki herliö sitt til baka fyrr en
eftir aö ákveöið var að friðar-
gæzlusveitir S.Þ. kæmu á vett-
vang. Friðargæzlusveitirnar
gæta hlutlauss beltis i
Suöur-Li'banon. 1 þeim eru nU
um 6000 hermenn. Yfirstjórn-
andi þeirra er Alexander
Erskine frá Ghana, en nánasti
aðstoöarmaöur hans er Jean P.
Cuq frá Frakklandi.